Prezentowana monografia stanowi pierwszą w polskiej historiografii próbę całościowego omówienia pożarów i ich następstw w Rzeczpospolitej Obojga Narodów od XVI do XVIII wieku. Opierając się na bardzo zróżnicowanych i rozproszonych źródłach rękopiśmiennych i drukowanych oraz starszej i nowszej literaturze przedmiotu, Andrzej Karpiński omawia kolejno: przyczyny wczesnonowożytnych miejskich pożarów (wojna, podpalenie, wyładowania atmosferyczne, nieostrożne obchodzenie się z ogni...
SPIS TREŚCI WSTĘP / 7 I. Ziemia mścisławska do 1566 roku / 7 II. Województwo mścisławskie w latach 1566–1764 / 14 III. Województwo mścisławskie w dobie stanisławowskiej 1764–1793 / 25 IV. Baza źródłowa / 29 V. Zasady wydania / 30 WYKAZ SKRÓTÓW / 33 WOJEWÓDZTWO MŚCISŁAWSKIE (XVI–XVIII wiek) / 49 BUDOWNICZY mścisławski / 49 CHORĄŻY mścisławski (chorągiew żółta, w czerwonym polu herb) / 51 CZEŚNIK mścisławski / 54 HORODNICZY mścisławski / 66 KASZTELAN mścisła...
Przymierze jest pojęciem religijnym, ale miało też ogromny wpływ na sferę społeczną i polityczną tej części Europy, która doświadczyła rewolucji protestanckiej. W książce pokazano związki przymierza biblijnego z rozwojem kontraktualizmu, przedstawiając różne formy przymierzy i umów, poprzedzających klasyczną teorię umowy społecznej znaną z prac Thomasa Hobbesa i Johna Locke’a oraz znaczących drogę dla jej rozwoju. Pojęcie przymierza biblijnego, obecne w tradycji religijnej Ży...
Kontynuując swą podróż przez stulecia, Jerzy Besala przygląda się tym razem uczuciowości i obyczajowości właściwej dla XVI, XVII i XVIII wieku. To epoka odkryć geograficznych, wielkich przemian związanych z rozwojem handlu, wytwórczością, urbanizacją, szczególnie we Włoszech, gdzie już w XVI wieku połowa ludności mieszkała w miastach. To także okres reformacji, zmian teologicznych i przeobrażeń w podejściu do płciowości, edukacji kobiet z elit, rozwoju druku. Nadchodziły nowe...
Książka Druga strona lustra. Z historii wyobrażeń i idei na Ukrainie XVI-XVII wieku ukazuje inny świat, nie ten uchwytny w pierwszym rzędzie historycznych analiz, a potem opisany jako historia polityczna, gospodarcza czy historia kultury. Natalia Jakowenko dotarła do zjawisk, zachowań, sądów ledwo zaznaczonych w źródłach historycznych. Czytając między wierszami, zbliżyła nas do ludzi żyjących co prawda kilka stuleci temu, ale bliższych nam i bardziej zrozumiałych w ich pojmow...
Społeczności małych miast w okresie ostatnich dwustu lat przedrozbiorowej Rzeczypospolitej nie budziły do tej pory większego, poza regionalistami, zainteresowania historyków. Małe miasta postrzegano najczęściej jako ośrodki podupadłe, zamieszkałe głównie przez rolników. Wnikliwa analiza szerokiej gamy źródeł – setek zapisów metryk ślubów, chrztów i pogrzebów, a także rękopisów i druków: lustracji i inwentarzy, rejestrów podatkowych, wizytacji kościelnych, ksiąg relacji sądów ...
Obaj Autorzy – archeolog i historyk sztuki – od wielu lat prowadzą badania terenowe i studia źródłowe nad krakowską(a także kazimierską) zabudową, co dokumentują ich liczne opracowania. Od lat badają też rolę piwowarstwa w życiu gospodarczym miasta. (...) [Praca] zawiera cenne podsumowanie dotychczasowego stanu badań nad lokacyjnymi układami przestrzennymi obu miast oraz ich późniejszymi adaptacjami, przekształceniami, częściowymi destrukcjami (co dotyczy zwłaszcza Kazimierza...
Książka, oparta na księgach sądowych z XVI–XVII wieku, przedstawia wielowymiarowy obraz społeczności wiejskiej na Mierzei Wiślanej w epoce nowożytnej. W życiu dawnej wsi przemoc była stałym elementem relacji międzyludzkich – rodzinnych, towarzyskich, zawodowych. Wachlarz zachowań agresywnych obejmował wyzwiska, plotki, groźby, pobicia, oplucia czy rwanie włosów. Interpretacja dotąd ignorowanych w historiografii jako „mniejszej wagi” codziennych konfliktów między jednostkami ...
Praca poświęcona jest metalowym dewocjonaliom pochodzącym z okresu od 1600 roku do XVIII wieku, pozyskanym przede wszystkim z badań archeologicznych prowadzonych w Polsce. Rozważania autora koncentrują się wokół ustaleń identyfikacyjnych i znaczenia tych obiektów jako składnika polskiej obyczajowości. Osobna część opracowania zawiera uwagi i spostrzeżenia autora na temat zagadnień konserwatorskich tej specyficznej grupy zabytków.
Tom 4 Katalogu druków XVI wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie obejmuje hasła od litery F do K. Zawiera wykaz druków, liczne indeksy i konkordancje, a także tablice i kolorowe ilustracje. Publikacja o fundamentalnym znaczeniu dla badaczy zabytków piśmiennictwa, pochodzących z XVI wieku, a także naukowców zainteresowanych dostępem do obszernych, usystematyzowanych i precyzyjnie opracowanych źródeł pisanych.
Prezentowana książka powstała na podstawie szerokiej kwerendy źródłowej przeprowadzonej w archiwach w Łodzi, Bydgoszczy, Kutnie, a także w zasobach IPN. Dzieli się na dwie części. Pierwsza składa się z trzech rozdziałów przedstawiających historię Żydów w układzie chronologicznym: rozdz. I – do czasów rozbiorów, rozdz. II – okres rozbiorów, rozdz. III – okres dwudziestolecia międzywojennego i II wojny światowej. W drugiej części przedstawiono przykładowe dokumenty od XVIII do ...
Szósty w serii (przedostatni) tom cyklicznego wydawnictwa, przygotowywanego przez pracowników Gabinetu Starych Druków BUW, obejmuje litery P – Ska. Publikacja przydatna historykom tego okresu, badaczom historii książki, stanowi także bezcenną listę materiałów źródłowych dla miłośników starych druków oraz historyków sztuki pragnących zapoznać się z klejnotami XVI-wiecznej sztuki drukarskiej i introligatorskiej. Kolejna (36) pozycja z serii Acta Bibliothecae Universitatis Varso...
Ostatni tom dokumentujący rozpoczęte w 1978 r. badania naukowe nad XVI-wiecznymi zbiorami BUW, zawierający szczegółowe opracowanie bibliograficzne i proweniencyjne druków z tego okresu. Autorzy Katalogu rejestrują cały ponad 13-tysięczny XV- i XVI-wieczny zasób (polonika oraz druki obce) i poza opisem bibliograficznym przytaczają dane o każdym zachowanym egzemplarzu, jego pochodzeniu i oprawie. Tom 7 liczy ponad 800 stron i zawiera opisy druków z zakresu liter Sla-Ż, a także...
Zwyczaj, czyli praktykowane w danej społeczności wzory zachowań, stanowi po dziś dzień źródło prawa, czyli jest jednym z uznanych sposobów tworzenia norm prawnych w społeczeństwie. W odróżnieniu od ustawy, która jest współcześnie w przeważającej większości państw podstawowym źródłem prawa i powstaje z woli ich organów władzy, zwyczaj rodzi się w łonie praktykującej go wspólnoty, na podstawie z reguły milczącej zgody jej członków. W dzisiejszym systemie prawnym, w porównaniu z...
Tom Ewangelicyzm reformowany ... gromadzi studia historyków literatury, historyków i teologów, będące wynikiem badań nad kulturowym dziedzictwem kalwinizmu w państwie polsko-litewskim. Analizowano epistolografię, katechizmy, kancjonały, pieśni, psalmy, oracje, postylle, traktaty parenetyczne, teologiczne i filozoficzne autorstwa m.in. Mikołaja Reja, Jakuba Lubelczyka, Bartłomieja Keckermanna czy Daniela Kałaja. Badania dowodzą otwartości polskich ewangelików reformowanych na ...
W części zasadniczej nowatorska praca Henryka Szlajfera opiera się na źródłach drukowanych (wizytacje, sprawozdania, dzienniki podróży, rzadziej pamiętniki) oraz światowej literaturze przedmiotu. Czytelnik otrzymuje potężną dawkę mało znanych faktów i ciekawych interpretacji zdecydowanie poszerzających wiedzę nie tylko na temat bezpośrednich konsekwencji wielkich odkryć geograficznych, lecz także losów Żydów wygnanych pod koniec XV wieku z Hiszpanii i Portugalii. Książka nie...
Reformacja była przełomem w historii Kościoła i tej części chrześcijaństwa, która do czasu zaistnienia tego zjawiska znajdowała się pod papieską obediencją. Rozłam wyznaniowy, który powstał tyleż w wyniku zainicjowanych przez reformację procesów, ileż w wyniku intensywnej ewolucji Kościoła katolickiego nakierowanej na tworzenie odrębnej w stosunku do reformacji tożsamości doktrynalnej, zaowocował nie tylko powstaniem dwubiegunowego systemu wyznaniowego, oscylującego między st...
„(...) po kilkuletniej przerwie oddajemy do druku kolejny tom studiów z zakresu staropolskiej medycyny i higieny autorstwa kilku młodych historyków, absolwentów historii Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. (...) Podobnie jak poprzednio, podstawę źródłową poszczególnych tekstów stanowią przede wszystkim wczesnonowożytne traktaty i poradniki medyczne oraz zielniki. Autorzy szkiców korzystali także m.in. z pamiętników i relacji polskich oraz cudzoziemskich obser...
Kolejny, czwarty już tom z serii zatytułowanej „Ecclesia clerusque temporibus medii aevi” został poświęcony prezentacji wyników badań nad parafiami na obszarze władztwa zakonu niemieckiego w Prusach. Badania te zostały przeprowadzone w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki pt. „Parafie w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach w latach 1243–1525” (DEC–2011/01/B/HS3/00828). Znalazło się w nim trzynaście artykułów poświęconych różnym aspektom działalności parafii oraz duchowi...
Głównym celem rozprawy jest poznanie genezy i sposobów tworzenia "konstrukcji" tekstowych, które stanowią omawiane źródła, a w dalszym toku analizy - sposobu myślenia kronikarza i przedstawiania przezeń ludzi ( w tym własnej osoby) oraz miasta i świata, w których żył, a także roli, jaką - jego zdaniem - odgrywał człowiek w tym świecie.
Ze Wstępu
Nowego opracowania i osadzenia w historycznym kontekście – w stosunku do prac cennych, acz w większości noszących już negatywne piętno czasu – domagałyby się poglądy polityczne i społeczne Jana Ostroroga i Filipa Kallimacha. […] Ogromnym zainteresowaniem, zwłaszcza uczonych z drugiej połowy XIX wieku i pierwszego piętnastolecia po II wojnie światowej, cieszył się traktat pierwszego z nich. […] Oba dzieła odzwierciedlają specyficzne tło polityczne epoki. Był to czas umacniania...
Tom 5 Katalogu druków XVI wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie obejmuje hasła od litery L do O. Zawiera wykaz druków, liczne indeksy i konkordancje, a także tablice i kolorowe ilustracje. Publikacja o fundamentalnym znaczeniu dla badaczy zabytków piśmiennictwa, pochodzących z XVI wieku, a także naukowców zainteresowanych dostępem do obszernych, usystematyzowanych i precyzyjnie opracowanych źródeł pisanych.
Praca niniejsza jest próba uchwycenia wszystkich duchownych pełniących określone funkcje i posiadających beneficja w instytucjach kościelnych działających na terenie ziemi wieluńskiej w latach 1456-1505. Omówione zostało również duchowieństwo zakonne, związane z trzema klasztorami działającymi na terenie Wieluńskiego.
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.
Okładka to wszystko, co zostało od zewnątrz trwale złączone ze znajdującym się w środku wkładem. Składa się z przedniej i tylnej okładziny (potocznie zwanej okładką), a także z grzbietu okładki. To właśnie okładka definiuje i określa ostateczny wygląd książki, gdyż determinuje między innymi sposób, w jaki łączą się ze sobą wszystkie kartki i jaka jest wewnętrzna budowa książki. Oprawy mogą być miękkie, twarde czy też zintegrowane – różnią się przede wszystkim wielkością, wagą, wytrzymałością oraz ceną. Przykładowo książki w twardej oprawie są większe, cięższe, bardziej wytrzymałe i droższe od tych w miękkiej.
