Zaprezentowane tu rozważania oparte zostały na wybranych dziełach autorów literatury niemieckojęzycznej XX i XXI wieku, którzy w swej działalności twórczej w pewnym zakresie lub z zasady, pośrednio lub bezpośrednio poruszają szeroko pojętą problematykę związaną z określeniem tożsamości jednostki lub grup w rozmaitych jej wymiarach. Ich największą troskę i zainteresowanie budzi kwestia, czy podczas prób samopoznawczych dana jednostka odnajduje swe miejsce w wyznaczonych rolach...

Migracja stanowi jedno z najważniejszych doświadczeń egzystencjalnych człowieka XX i XXI wieku. Narracja migracyjna to opowieść i o przemianach tożsamości jej podmiotu, i o zawłaszczaniu/oswajaniu miejsc zagospodarowanych wcześniej przez Innych, i o warunkach powstania tejże narracji. Wykazuje cechy performatywne, bowiem na swój sposób „przetwarza” miejsca oraz ludzi wchodzących z nimi w interakcje. Narracje migracyjne pozwalają dokonać transgresji, wykroczyć poza wzory opow...

„(…) Czytelnik znajdzie na kartach tej książki artykuły, które odwołują się do rozmaicie interpretowanego przekazu powieści Rowling, ich związków z różnymi gałęziami kultury oraz łączącego się z Harrym Potterem fenomenu społecznego właśnie z perspektywy całości serii. Podjęte w tych szkicach rozważania obejmują swoim zasięgiem szerokie spektrum tematów i perspektyw badawczych”. Weronika Kostecka, Maciej Skowera Poniższa publikacja zawiera studia dotyczące nie tylko tego pop...

W literaturze i sztuce polskiego modernizmu, obok postaci melancholików, przywoływanych najczęściej w procesach repetycji dawnych, głównie romantycznych, wzorców (np. Hamleta, Don Kichota, rzadziej – w tym znaczeniu – Ikara, Don Juana), pojawiła się problematyka amor vacui, przestrzeni nasyconej emocjami, znaczonej i znaczącej. Pejzaż melancholiczny – eksponujący klasyczne rozumienie melancholii (obecny na płótnach Edvarda Muncha, por. Melancholia, czy w twórczości Przybyszew...

W książce Marii Łukaszewicz-Chantry Kobieta jako postać literacka w łacińskiej poezji renesansu. Italia i Polska znalazły się bohaterki, które reprezentują różne gatunki literackie i są kształtowane według odmiennych konwencji, zarówno w sposób wzniosły, jak i karykaturalny. Poeci włoscy i polscy epoki renesansu zgodni są w poglądach na naturę kobiety i jej status społeczny. Niewieścim światem ma być domowe zacisze tak jak męskim — życie publiczne. Dlatego też książka ukazuje...

Używając instrumentów współczesnego literaturoznawstwa kulturowego, antropologii, socjologii, nowej historiografii, książka ta podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie, jakie wyobrażenie o początkach Polski powojennej literatura publikowana w latach 1945–1989 (także emigracyjna, mająca ograniczony dostęp do rzeczywistości krajowej) pozostawiła po sobie III Rzeczpospolitej, a nawet czasem próbuje wskazać, co z tym wyobrażeniem robimy dzisiaj. Autorzy starają się powiedzieć, iż cz...

Oddając w ręce czytelnika antologię niemieckich i polskich tekstów o Katowicach, chcemy przypomnieć obrazy miasta skreślone piórem jego mieszkańców i świadków minionego czasu, urzędników, nauczycieli, architektów, publicystów, literatów i artystów. Nieznane bądź zapomniane rozdziały historii, wypełnione faktami i szczegółami topografii, budzą ciekawość, zachęcając do wędrówki śladami frapującej przeszłości w stronę teraźniejszości i przyszłości. Tom 1 Słowo wstępne Historia ...

Tom (Nie)przezroczystość normalności w literaturze polskiej XX i XXI wieku nawiązuje do projektu pt. (Nie)obecność. Pominięcia i przemilczenia w narracjach XX wieku/The Effect of Palimpsest, zrealizowanego w latach 2006–2009 przez Pracownię Antropologicznych Problemów Literatury i Zakład Literatury XX wieku Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Department of Slavic Languages and Literatures, University of Chicago i Department of Central, Eastern and No...

Tom drugi „Dyskursów krytycznoliterackich 1764-1918" przedstawia prace, które są bezpośrednio związane z realizacją dużego projektu badawczego, koordynowanego w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika we współpracy naukowej z Instytutem Badań Literackich PAN, projektu poświęconego historii polskiej krytyki literackiej. Kontynuuje w głównych rysach krąg zagadnień podnoszonych już w tomie pierwszym, wydanym przez IBL w 2010 roku pod redakcją Grażyny Borkowskiej i Magdaleny Rudkowskiej...

O roli Hamleta marzy niemal każdy aktor, ponieważ daje ona niezwykłe możliwości do zademonstrowania w pełni kunsztu scenicznego. Długie monologi, pełne emocji, uczuć i wątpliwości są rzeczywiście nie lada wyzwaniem. Niestety Hamlet jest tylko jeden i nie wszystkim udaje się spełnić to marzenie, tym bardziej że lata przemijają nieubłaganie, a widzowie raczej oczekują księcia tryskającego młodością. Dla tych, którzy przegapią swój czas, pozostaje jako pewnego rodzaju namiastka ...

Autor zgłębia współczesną polską literaturę dziecięcą o Zagładzie, wykorzystując badania nad recepcja? antyku. Prezentuje źródła, które wpłynęły na współczesne postrzeganie antycznego labiryntu, ukazuje związki między labiryntem a doświadczeniem Zagłady, dokonuje analizy wybranych tekstów polskiej literatury dziecięcej. Rozważa także zagadnienie relacji między mitem a Zagłada? i możliwymi konsekwencjami wykorzystania archetypów antycznych w opowieści o Holokauście. Proponuje ...

Książka ta to efekt przyjrzenia się trzem kategoriom z pola znaczeniowego egzystencjalnego konkretu oraz roli, jaką odgrywają one w dwudziestowiecznych zastosowaniach literackich. To również wstęp do rozpoznania kierunków zmian, które zaszły zarówno w rozumieniu historii, wnikającej obecnie z większą intensywnością w "istnienie poszczególne", określającej je, opisującej i ujawniającej się poprzez jego świadomość, a nie w planie wielkich abstrakcji determinujących ludzkie dzia...

Magdalena Śniedziewska napisała książkę uzupełniającą studia nad pisarstwem Gustawa Herlinga-Grudzińskiego o istotne, nie dość wyraziście dotąd zarysowane aspekty. To precyzyjnie przedstawione doświadczenie emigracji we włoskich realiach. Ludzka egzystencja wiąże się tu nierozdzielnie z twórczością wpisującą się w neapolitańską lokalność. Towarzyszy temu również aktywność w literackim i intelektualnym środowisku, co pociąga za sobą konieczność sięgnięcia po niewykorzystywane ...

Studium Beaty Kalęby Wyrwa w świecie. Przekład literacki w radzieckiej Litwie – casus Tomasa Venclovy i rówieśników ma niepodważalną wartość dokumentalną i historyczną. Opiera się na pieczołowicie zebranych i rzetelnie opracowanych materiałach archiwalnych. Znakomita orientacja Autorki w rozległym materiale źródłowym oraz złożonej historycznej i społeczno-politycznej problematyce litewskiej kultury literackiej idzie w parze z wysoką samoświadomością metodologiczną, biegłością...

Świat kultury, piękna słowa, wybitnych twórców – w dobie atakujących nas nie zawsze wartościowych informacji lekcje języka polskiego nabierają dodatkowego wymiaru. Publikacja zawiera wybór zróżnicowanych utworów literackich – z pewnością zainteresują one każdego ucznia. Podręcznik zawiera także zagadnienia z zakresu ortografii, dużą liczbę ćwiczeń a także praktyczne wskazówki, które ułatwiają komponowanie różnych form wypowiedzi. Staranny dobór tekstów literackich uwzglę...

Objętość, bogactwo, różnorodność gatunkowa i tematyczna tekstów zamieszczonych w antologii Oblicza getta jest olbrzymia, a jej rozmach oszałamiający. Antologia staje się dzięki temu zwierciadłem getta łódzkiego, jego dnia powszedniego i wydarzeń nadzwyczajnych, funkcjonowania najróżniejszych gettowych instytucji i ludzi żyjących, pracujących, głodujących w getcie, poddanych terrorowi, w końcu – eksterminowanych. Wszystkie te doświadczenia, które możemy nazwać doświadczeniami ...

SPIS TREŚCI Wprowadzenie „Oto mój dom ubogi". Powroty Polaków na prowincję po 1793 roku 1. Melancholia i nostalgia galicyjska, czyli stanisławowskie potyczki z prowincją 2. Wybór czy konieczność? 3. Prowincjo, „ty jesteś jak zdrowie"! 4. „Mama z błogosławieństwem czeka mię na progu..." 5. „Daremne projekta" 6. Sarmaccy rozbitkowie 7. Pomiędzy deklaracją a modą 8. Literacki „głos z Litwy" Listy Hugona Kołłątaja do księgarza i wydaw...

The present publication is one of the outcomes of research cooperation spanning two decades in the field of Indian literature and art between the South Asian Studies centres of five academic institutions: University of Milan, Charles University in Prague, Jagiellonian University in Cracow, University of Warsaw and University of Cagliari. The International Seminar ‘Journeys and Travellers, Routes and Destinations in Indian Literature and Art’, took place on the University of W...

Prezentowana praca może zostać odczytana jako kolejna pozycja o specyfice pogranicza. Termin «pogranicze» staje się ostatnio pojęciem szczególnie modnym, używanym w celu opisania różnych aspektów kultury. Niektórzy literaturoznawcy zaczynają dostrzegać wpływ tego podejścia na kształtowanie się współczesnej humanistyki. Niniejsza praca to nie kolejna pozycja na temat pogranicza kulturowego, lecz ukazanie dotychczasowej wiedzy na temat kultury regionu górnośląskiego w perspekty...

Podręcznik „Słowa na czasie” proponuje chronologiczną perspektywę czytania literatury, w sposób dostosowany do możliwości gimnazjalistów. Dlatego obok bloku tekstów z epoki znajdują się odpowiednio dobrane utwory współczesne, które ułatwiają rozmowę o ponadczasowych zagadnieniach. Ciekawe fragmenty tekstów literackich, publicystycznych i popularnonaukowych pomagają rozbudzić zainteresowania czytelnicze uczniów oraz zachęcić ich do aktywnego uczestnictwa w kulturze. Podręczni...

„Polska, wieczny romans” Dariusza Gawina to zbiór esejów, w którym autor podejmuje się odczytania na nowo dorobku najwybitniejszych polskich pisarzy XIX i XX wieku: Prusa, Sienkiewicza, Reymonta, Żeromskiego, Słonimskiego i Miłosza, a także refleksji nad pismami Romana Dmowskiego. Sięga zarówno po ich wielkie powieści, znane wszystkim ze szkoły: Lalkę, Quo Vadis czy Przedwiośnie, jak również dzieła dziś już nieco zapomniane, takie jak Wiry czy Bunt. Dlaczego warto sięgać pono...

Najsłynniejsza powieść Stanisława Lema oparta została na schemacie mitu o Eurydyce i Orfeuszu. Enigmatyczny liryk Aleksandra Wata jawi się jako rewelacyjna gramatyka tworzenia sceny powtórnej utraty Eurydyki. Czesław Miłosz jest autorem jednego z najbardziej odkrywczych odczytań historii orfejskiej, zarazem typowego dla naszej „świeckiej epoki”. W napisanym w czasie II wojny światowej dramacie Anna Świrszczyńska podjęła się włączenia w dzieje podróży do Hadesu postaci Orfeu...

Niniejsza monografia przedstawia dzieło Witolda Gombrowicza z całkowicie nieznanej polskiemu czytelnikowi strony: jako włączone do argentyńskiego kanonu literackiego i funkcjonujące w jego obrębie. Proces „argentynizacji” pisarza jest rozpatrywany z perspektywy współczesnej komparatystyki literackiej i kulturowej, włączając w to badania nad przekładem, refleksje nad tożsamością narodową i jednostkową oraz zagadnienia dotyczące oddziaływania osobowości twórczej. Badanie „efekt...

Monografia ta jest unikatowym dziełem zbiorowym poruszającym tematykę deficytową w obrębie naukowej twórczości poświęconej Cyganom/Romom. Jest o znakomity zbiór szczegółowych, głębokich i profesjonalnych opracowań poszczególnych fragmentów polskiej (i częściowo rosyjskiej) literatury, filmu, twórczości muzycznej, fotografii dotyczących cygańskiej kultury, cygańskiego charakteru, cech społecznych. Wypełnia poważną lukę w obrębie studiów romologicznych w Polsce i dostarcza bad...