Kompendium wiedzy o dziele literackim i jego lekturze: dostarcza praktycznych wskazówek, jak czytać ze zrozumieniem dzieło literackie; pokazuje, jak budować kompetencję czytelniczą; oparte na licznych przykładach ilustrujących różne możliwości odczytania tekstu; zawiera podręczny słownik podstawowych terminów związanych z literaturą i kulturą. Podręcznik polecany studentom kierunków filologicznych na zajęcia z poetyki i teorii literatury oraz teorii lektury. ...

Muzea biograficzno-literackie mają swoją specyfikę, a placówek tych, z czego należy się cieszyć, stale przybywa, toteż dobrze się stało, iż pojawia się zbiór prac rozważających związane z nimi zagadnienia. Każdy z zawartych w tym zbiorze tekstów wprowadza określone wartości, zawiera myśli i ujęcia, które pobudzają do refleksji nad przeszłością, teraźniejszą sytuacją oraz przyszłością polskich muzeów literackich. Niniejszy tom stanowi propozycję ważną, cenną i godną uwagi....

Noblistka uczy nas, że „tłumacze codziennie ratują świat': ,,stanowią bowiem elementy składowe czegoś w rodzaju przewodzącej tkanki nerwowej''. która umożliwia komunikację międzyludzką. Jednak o samych tłumaczach wiemy bardzo niewiele, a już tłumacze wieków wcześniejszych, którzy przez stulecia wzbogacali polską literaturę o utwory autorów zagranicznych, są dla nas światem całkowicie nieznanym. Uważam, że monografia Karoliny Dębskiej jest w polskim przekładoznawstwie pozy...

Tom Polacy – Żydzi: kontakty kulturowe i literackie, który oddajemy do rąk Czytelnika, inspirowany jest dokonującym się w studiach żydowskich metodologicznym zwrotem: odejściem od koncentrowania się na międzygrupowych granicach, barierach, odgraniczeniach ku zainteresowaniu problematyką polsko- -żydowskich stref kontaktu i obszarów transkulturowych. Zamieszczone tu artykuły powstały w ramach projektu badawczego „Kulturowe i literackie kontakty polsko-żydowskie. Historia i wsp...

„O haszyszu” to niepowtarzalna dokumentacja narkotycznych doświadczeń Waltera Benja-mina (1892–1940) uzupełniona jego tekstami literackimi oraz rysunkami i skomentowana przez lekarzy. Benjamin, urodzony w Berlinie wybitny intelektualista niemiecki z asymilowanej rodziny żydowskiej, na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych przeprowadzał z grupą przyjaciół eksperymenty z haszyszem i meskaliną. Interesowało go postrzeganie świata w stanie narkotycznego odurzenia, a spisane ...

Niniejsza książka jest poświęcona jednemu z najważniejszych i najbardziej dyskutowanych problemów historycznojęzykowych, mianowicie pochodzeniu polskiego języka literackiego. Wokół tego zagadnienia toczyła się ożywiona, a nawet gwałtowna dyskusja, szczególnie w latach 1947–1961. W ciągu sześćdziesięciu lat, które upłynęły od momentu wygaśnięcia tych sporów, ukazało się na ten temat wiele nowych prac (monografii, rozpraw, artykułów), które znacznie pogłębiły naszą wiedzę dotyc...

Książka zawiera wiele przydatnych na lekcjach języka polskiego wiadomości, które dotyczą rodzajów i najważniejszych gatunków literackich, najczęściej spotykanych środków stylistycznych, zagadnień wersyfikacyjnych itd.

J.M. Coetzee, jeden z najbardziej cenionych powieściopisarzy, w roli krytyka literackiego. W Wewnętrznych mechanizmach analizuje twórczość największych pisarzy XX wieku - od Samuela Becketta i Güntera Grassa po Gabriela Garcię Marqueza i Philipa Rotha. Te eseje, olśniewająco wnikliwe, wymagające, a jednocześnie przystępne, dowodzą bystrego oka i niezachwianej krytycznej przenikliwości. Napisane z jasnością i precyzją, czytelnikom, którzy znają omawiane tu utwory, proponują ś...

Eseje z Białego pisarstwa poświęcone są zagadnieniom Afryki Południowej i jej literatury. Coetzee jako biały człowiek pisze o świecie znanym doskonale jemu samemu, ale całkiem obcym dla europejskiego czytelnika. Używa naszego języka, by opisać zupełnie obcą rzeczywistość.
Spojrzenie noblisty na problemy Afryki poprzez jej literaturę to próba odpowiedzi na pytanie, czy możliwy jest język, którym da się opisać nieznane.  

Stanley Fish (ur. 1938) to jeden z najwybitniejszych amerykańskich humanistów przełomu XX i XXI wieku, to przede wszystkim literaturoznawca, ale także teoretyk prawa i polityki, filozof nauki (neopragmatysta). i historyk idei Jego Profesjonalna poprawność jest opatrzonym krótką przedmową i obszernymi komentarzami zbiorem pięciu utrzymanych w eseistyczno-polemicznym tonie wykładów wygłoszonych na uniwersytecie w Oksfordzie w 1993 roku. Autor zajmuje się w nich bodaj najistotni...

U podstaw książki tkwi pomysł opisu narracji literackich, które odnoszą się do choroby. Iwona Boruszkowska próbuje zmapować różnoraką materię chorowania jako tematu i tekstowej praktyki. Tom cechuje ten szczególny stosunek do krytycznego fachu, który pozwala odpowiadać na pytanie: po co dziś czytamy? Bardzo ciekawa jest zastosowana w tytule dekonstrukcyjno-psychoanalityczna kategoria defektu, która w części drugiej książki ulegnie przewartościowaniu: defektywne narracje okażą...

Niniejsza książka dotyczy słabo obecnego w polskich i niemieckich badaniach literackich tematu współczesnych niemieckich podróży do Polski oraz polskich podróży do Niemiec. Poprzedzone bogatą tradycją gatunku współczesne niemieckie podróżopisarstwo zawiera wiele interesujących uwag i obserwacji na temat Polski. Charakteryzują one zarówno przedmiot, jak i podmiot dokonujący opisu. Polskie podróżopisarstwo wyraźnie ewokuje następstwa historycznych zależności i uwarunkowań. Zawa...

Książka Jacka Balucha, Powiedz coś po czesku!, należy do tego gatunku literackiego humoru, który z powodzeniem uprawiali i Julian Tuwim – w książce Pegaz dęba, i Stanisław Barańczak – w książce Pegaz zdębiał. Skomponowana na kształt quasi-słownika, łączy popularyzację wiedzy filologicznej z zabawą poetycką, uczy i bawi. Podobnie jak w książce Tuwima, Cicer cum caule (po łacinie znaczy to po prostu „groch z kapustą”, ale brzmi bardziej uczenie), autor umieścił tu całkiem poważ...

Monografia polsko-żydowskiego tygodnika „Izraelita” ma walor pracy pionierskiej, ważnej dla ogólnego obrazu polskiej i żydowskiej kultury oraz społeczeństwa w pięciu postyczniowych, popowstaniowych dekadach. W dotychczasowych badaniach, zarówno krajowych, jak i zagranicznych, „Izraelita” stanowił bowiem wyłącznie źródło wykorzystywane w studiach nad politycznymi, społecznymi i kulturalnymi dziejami społeczności żydowskiej w Królestwie. Książka Zuzanny Kołodziejskiej przynosi ...

Książka Izabeli Domaciuk-Czarny to interesująca, a miejscami wciągająca opowieść o fantastycznych światach i wyodrębnionych w ich strukturze nazwach własnych. Nazwy te zostały zinterpretowane jako znaczące, ważne elementy literatury i gier typu fantasy, oddające klimat i wpisujące się w obowiązującą konwencję językową. Autorka pokazuje ich wielopiętrowe nieraz uwikłania i konotacje, odsłania ich wymiar semantyczno-symboliczny, a jednocześnie rekonstruuje w strukturze opisywan...

Boszniacy. Literackie narracje tożsamościowe po 1992 roku to studium poświęcone kształtowaniu się tożsamości muzułmanów z Bośni i Hercegowiny oraz jej emanacjom w najnowszej twórczości literackiej. Autorka przez pryzmat boszniackich narracji o wojnie, historii i islamie, a także kształtowania się uwikłanego w dyskurs narodowościowy kanonu literatury boszniackiej i bośniacko-hercegowińskiej przekonująco pokazuje mechanizmy rozwoju samoświadomości Boszniaków na przestrzeni XX ...

Na książkę Osobowości i osobliwości. Z życia literackiego współczesnej Częstochowy składa się 9 esejów dotykających zjawisk, których cechą wspólną jest „skończoność”. Autor pisze bowiem o twórcach już nieżyjących (Edmund Łągiewka, Waldemar M. Gaiński, Tadeusz Gierymski i Władysław Edward Piekarski), częstochowskim okresie w życiu i twórczości znakomitej poetki Elżbiety Cichli-Czarniawskiej (od 1983 roku mieszkającej w Lublinie), wreszcie o Grupie Literackiej „Lit-Ars” (1986-1...

Lektura w dialogu literaturoznawczo-językoznawczym pozwoliła nam zaproponować określony sposób analizy tekstów. W dużej mierze jest to fascynacja wolnością języka literatury – od jego wirtuozerskiej kondensacji w wierszu wolnym po szerokie pasaże w przestrzeni prozy. Zarazem jest tu urzeczenie niezawisłością czytelniczych, nie tylko analityczno-interpretacyjnych, gestów, które pozwalały nam doświadczać swobody (i ograniczeń) odbiorczego powtórzenia. Dokonaliśmy wyboru utworów...

Krzysztof Pilarczyk – profesor zwyczajny w Instytucie Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, kierownik Pracowni Historii Relacji Chrześcijańsko-Żydowskich, członek Stowarzyszenia Biblistów Polskich oraz Towarzystwa Studiów Interdyscyplinarnych „Fides et Ratio” we Wrocławiu. Współpracownik Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie i Polskiego Centrum Syndonologicznego. Autor około 300 publikacji naukowych. Zainteresowania koncentruje na historii judaizmu, lit...

Tematem książki jest regionalizm literacki w Polsce. Autorka trojako oświetla zagadnienia z tego kręgu, rozpatrując je w perspektywie historycznej i teoretycznej oraz w ujęciu interpretacyjnym. Pisze o rozwoju idei regionalistycznej, omawia problemy badawcze, które towarzyszą literackiej regionalistyce, analizuje wybrane tematy literatury regionalnej, a w zakończeniu przygląda się wątkom regionalnym w twórczości Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta. Jej rozpoznania wyrastają...

Wychodząc od deklaracji poety, lecz modyfikując je dzięki lekturze jego poezji, próbuję w tej książce pokazać, że wiele wierszy Paula Celana to pewne językowe akty pamięci. Akty te zwrócone są często – choć nie zawsze – ku temu, co utracone w historycznej katastrofie. Przekonany, że nazbyt spoisty język jest wspólnikiem zapomnienia, Celan rozbijał tworzywo językowe, pruł tkaniny swoich dawniejszych utworów, sam sobie wpadał w słowo. Stąd w wielu jego wierszach miejsc pamięci ...

Inspirująca podróż w czasie przez krakowskie życie literackie – od kawiarń Młodej Polski przez kultowe miejsca PRL-u po alternatywną cyberkulturę XXI wieku. Owoc wieloletnich badań Jacka Olczyka, który przeczesywał pamiętniki, korespondencję, dobrą i złą prasę, by stworzyć pierwszą tego rodzaju panoramę w historii miasta. Składają się na nią soczyste plotki, barwne domysły, donosy, dyskusje i kłótnie, wzloty i upadki, walka o wolność i o stolik w modnym miejscu – czyli wszys...

Charakter tych opracowań jest zróżnicowany, tak jak różne pod względem formy, treści i wyrazu są ich podmioty – zbiory wierszy. I jak różni są ich twórcy, mieszkający zarówno w Warszawie, jak i w innych, niekiedy dość odległych od stolicy miejscach: w Bydgoszczy, na Dolnym Śląsku czy Podkarpaciu. Łączy te teksty jedno: próba wnikliwej analizy twórczości poetyckiej piątki autorów z SPP, ujrzenia i opisania jej z perspektywy literaturoznawczej, pokazania na szerszym tle, z wszy...

Autorka rozpatruje problem niezgodności między płcią doświadczaną przez bohatera a płcią przypisaną mu przy urodzeniu, podejmuje też temat tranzycji – stopniowego uzewnętrzniania tożsamości płciowej w wyniku procesów psychologicznych, społecznych, prawnych oraz medycznych. Analizując i interpretując doświadczenia transpłciowych kobiet i transpłciowych mężczyzn, sięga po przykłady literackie i filmowe powstałe głównie w ostatnich kilku dekadach. Podmiot, narracja, ciało, tekst...