Opis treści
Pierwszy przekład zbioru opowiadań Fradl Sztok (Gezamlte ercejlungen, 1919) ujawnia tajemniczy, prawie zapomniany talent nie tylko w zakresie literatury żydowskiej, ale w całej historii literackiego modernizmu.
Niepozbawione autobiograficznych odniesień historie osadzone są w dwóch różnych światach. Większość z nich opisuje życie społeczności w galicyjskich miasteczkach, pozostała część dzieje się w Ameryce. To właśnie w Nowym Jorku Fradl Sztok, jako poetka, zyskała rozgłos w środowisku artystycznej bohemy.
Pisarstwo Sztok łączy w sobie eksperymenty formalne rozbijające tradycyjne formy narracji w stylu Virginii Woolf, oraz zagadnienia tożsamości w klimacie prozy Sylvii Plath, a wspólnym ogniwem biograficznym trzech pisarek jest zmaganie się z chorobą psychiczną.
Choć niewiele wiemy o jej życiu, a spuścizna literacka, którą pozostawiła jest niewielka – proza Fradl Sztok stanowi mocny głos w kobiecej literaturze jidysz. Opowiadania pulsują od gniewu, napięcia, frustracji, wyciągania rąk po życie i pragnień, również tych erotycznych. Pomimo tego, pisarska gra z Czytelnikiem, którą uprawia Sztok, sprawia, że opowiadania nie są mroczne, charakteryzuje je młodzieńcza ciekawość świata i lekkość.
Fradl Sztok (1888?-1952?) – urodzona w Galicji, emigrowała do Nowego Jorku jako młoda dziewczyna. Poetka, prekursorka sonetu w jidysz, należała do grupy literackiej Di Junge. Opublikowała niewiele tekstów prozą. Niewiele wiemy też o jej życiu, w latach 30. wycofała się z życia publicznego, być może spędziła kilka lat w zakładzie psychiatrycznym, być może wyszła za mąż i zmieniła nazwisko. W twórczości często poruszała tematy emigracji, a także kobiecych pragnień, również tych erotycznych.
