Opis treści
Książka jest cyklem studiów o odczuwaniu i doświadczaniu braku oraz o akcie twórczym wynikającym z uświadomienia sobie przez poetów braku jako cechy bytu. Autorka analizuje sposób ujmowania tej kategorii przez Juliusza Słowackiego, Felicjana Faleńskiego, Adama Asnyka, Marię Konopnicką, Kazimierza Tetmajera, Wacława Rolicza-Liedera, Leopolda Staffa, Marię Komornicką, Wincentego Koraba-Brzozowskiego, Bronisławę Ostrowską i Bolesława Leśmiana, nadto okazyjnie – innych poetów modernistycznych. Rekonstruuje osobny nurt w poezji XIX wieku, odsłaniając pokłady niepewności, pesymizmu, lęku przed czymś, co poeci przeczuwali lub dostrzegali, nawet mimo optymistycznego przekonania epoki, że ludzkość potrafi rozpoznać prawa rządzące światem i na ich podstawie przewidywać oraz kształtować przyszłość. Spod tych praw i zza obrazów projektowanej rzeczywistości wyziera poczucie życia niepełnego, w bycie niedoskonałym.
Opisanie tego nurtu umożliwia pogłębienie argumentacji na rzecz „dziewiętnastowieczności” jako formacji psychokulturowej. Stanowi ono też nową propozycję pojęciową w próbach definiowania tak zwanej nowoczesności. Zarówno „dziewiętnastowieczność”, jak i nowoczesność są intelektualnymi wyzwaniami humanistyki polskiej i europejskiej ostatnich dwóch dekad, a praca Urszuli M. Pilch na te wyzwania odpowiada.
Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Budrewicza
Urszula M. Pilch– adiunktka w Katedrze Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jej zainteresowania badawcze oscylują wokół literatury XIX i początku XX wieku. Autorka książek: Język czterech żywiołów. Kreacje obrazów w liryce Juliusza Słowackiego (Kraków 2006), Kto jestem? O podmiocie w poetyckim dwugłosie Słowacki– Miciński (Kraków 2010), a także artykułów na temat liryki romantycznej i późniejszej, waloryzacji ciała i oka, afektów, podmiotowości. Współedytorka Pism rozproszonych Tadeusza Micińskiego; współredaktorka ksiąg zbiorowych poświęconych między innymi modernistycznym witalizmom, ironii, ezoteryce, twórczości Wacława Rolicza-Liedera, Bolesława Leśmiana czy poezji po 1822 roku.
