Jedna z prac, które po II wojnie zapoczątkowały powrót do zainteresowania twórczością Stanisława Brzozowskiego. Miłosz śledzi recepcję myśli autora Płomieni, wnikliwie omawia jego filozofię oraz fundamentalną dyskusję z romantyzmem i polską mentalnością zbiorową. Noblista porusza także kwestię głośnej „sprawy Brzozowskiego”, opowiadając się po stronie autora Legendy Młodej Polski, odrzuca oskarżenia o współpracę pisarza z carską Ochraną. W Brzozowski widzi jeszcze jedną ofiarę „polskiego piekła”.
