Opis treści
Część I
Waldemar Rezmer
Działania wojenne nad dolną Wisłą w sierpniu 1920 r. Studium taktyczne i operacyjne
Część II
Zygmunt Bohusz-Szyszko
Działania wojenne nad dolną Wisłą w 1920 r. Z atlasem
Opracowanie i redakcja naukowa Waldemar Rezmer
Walki nad dolną Wisłą stanowią ważny fragment bitwy warszawskiej stoczonej w połowie sierpnia 1920 r. Można je określić ze strony polskiej jako osłonę północnego skrzydła sił głównych walczących na froncie Dęblin–Warszawa–Modlin, a ze strony sowieckiej jako dążenie do wykonania głębokiego obejścia Warszawy, podobnego w ogólnym zarysie do manewru carskiego marszałka Paskiewicza w 1831 r. Skuteczna obrona przepraw przez Wisłę koło Nieszawy we Włocławku i Płocku uniemożliwiła przejście na zachodni brzeg rzeki sowieckiej 4 Armii, której najgroźniejszą siłą ofensywną był III Korpus Kawalerii komkora Gaja.
Z tego też względu Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu postanowiło dokonać edycji studium Zygmunta Bohusza-Szyszki zatytułowanego Działania wojenne nad dolną Wisłą w 1920 r.,które pierwszy razwydano w Warszawie w 1931 r. Dzieło to stanowiło XI tom serii edytorskiej – Studia Taktyczne z Historii Wojny Polskiej 1918–1921 – firmowanej przez Wojskowe Biuro Historyczne. Autorami prac tej serii były osoby kompetentne i utalentowane pisarsko, z zasady oficerowie Wojska Polskiego. Posiadali oni dużą wiedzę zdobytą w szkołach i akademiach wojskowych oraz doświadczenie praktyczne uzyskane na stanowiskach dowódczych i sztabowych w różnych armiach i formacjach zbrojnych w okresie I wojny światowej, a później w Wojsku Polskim, w trakcie wojen o niepodległość i granice w latach 1918–1921. Do tego grona z całą pewnością należał Zygmunt Bohusz-Szyszko uczestnik walk nad Wisłą w sierpniu 1920 r. Jego dzieło stanowi II część książki.
Od chwili ukazania się studium ówczesnego ppłk. dypl. Zygmunta Bohusza-Szyszki minęło już przeszło 90 lat. W tym czasie znacznie poszerzyła się baza źródłowa oraz pojawiło sporo wartościowych opracowań naukowych. Uwzględniając nowe źródła – sowieckie (rosyjskie) i polskie – oraz znacznie powiększoną literaturę przedmiotu – powstało nowe opracowanie działań nad dolną Wisłą, którego autorem jest prof. dr hab. Waldemar Rezmer. Ma ono także postać studiów – w niektórych fragmentach studiów operacyjnych, w większej jednak części – studiów taktycznych. Opracowanie to tworzy I część dzieła zatytułowanego Nad dolną Wisłą. 1920 r.
