Opis treści
Polaków i Niemców łączy wiele wspomnień, które jednak wpisują się w potrzeby różnych tożsamości obu społeczeństw. Zawarte w tej książce eseje o wspólnych i oddzielnych polsko-niemieckich miejscach pamięci oferują analityczny wgląd w kultury pamięci obu narodów, w to, co je dzieli i łączy.
Polsko-niemieckie sąsiedztwo sprawia, że nie da się w pełni zrozumieć własnej historii, nie znając historii drugiego kraju. Autorzy zebranych tu artykułów wykraczają poza narodowe schematy, badając konteksty społeczne, regionalne, płciowe i wyznaniowe w kulturach pamięci Polski i Niemiec.
Polsko-niemieckie miejsca pamięci to niezwykły, śmiały, niemal szaleńczy pomysł badawczy. Pojęcie „miejsc” pamięci Pierre’a Nory rozprzestrzeniło się w wielu krajach, ale większość poświęconych mu prac dotyczyła narodowych miejsc pamięci.
Niezwykłość tego przedsięwzięcia polega na przekroczeniu granic jednej wspólnoty narodowej. Analiza miejsc pamięci dwu sąsiednich społeczeństw pokazuje, co je dzieliło (i dzieli), jak również łączyło (i łączy). W historii polsko-niemieckiego sąsiedztwa były zarówno bolesne konflikty, jak i okresy zgodnej współpracy. Wiedza o tym, co dla obydwu stron wspólne, chociaż z reguły odmiennie wyrażone, i o tym, co inne i różne, pogłębia wzajemne zrozumienie i uczy poszanowania wzbogacającej świat różnorodności.
prof. dr hab. Barbara Szacka
Wołanie w głąb historii odbija się echem. Kto chce usłyszeć nie tylko o tym, co i tak dobrze zna, musi zmienić swój dotychczasowy punkt widzenia, wejść na niepewny grunt. Autorzy Polsko-niemieckich miejsc pamięci zachęcają nas do poznawania historii bez poczucia swojskości. Tylko w ten sposób można dokonywać niespodziewanych odkryć.
Publikacja, którą trzymają Państwo w ręku, pozwala w niekonwencjonalny sposób spojrzeć na historię: czytelnik odwiedza „miejsca”, które w pamięci zbiorowej Polaków i Niemców budzą odmienne, nierzadko sprzeczne skojarzenia. Patrzeć oczyma innych na to, co zdaje się oczywiste, oznacza lepsze rozumienie siebie i własnej przeszłości.
prof. dr Dieter Langewiesche
