Opis treści
„Bądź „odźwiernym” swego serca i nie wpuszczaj żadnej myśli bez pytania.
Pytaj każdą jedną myśl i mów do niej: „Jesteś jedną z naszych czy od
naszego wroga?” (Joz 5, 13). A jeśli należy do domu, napełni cię pokojem.
Jeśli natomiast pochodzi od wroga, wprawi cię w zamieszanie przez gniew
lub poruszy przez żądzę. Takie bowiem są demoniczne myśli (Ep. 11, 3)”.
Takiej oto rady udzielił Ewagriusz z Pontu tym, którzy pragnęli oczyścić umysł ze złych myśli i namiętności. Albowiem według nauczania Ojców Kościoła, tylko całkowicie wyswobodzony z wszelkiej nieczystej myśli umysł mógł dostąpić kontemplacji i prawdziwego poznania Boga, a walka z pokusami była drogą do zbawienia.
Książka jest antologią prawie pięciuset cytatów biblijnych, poświęconych walce z ośmioma namiętnościami: obżarstwem i nieczystością, chciwością, smutkiem połączonym z lękiem, gniewem, acedią (duchową „depresją”, niekiedy utożsamianą z lenistwem lub gnuśnością), próżnością oraz pychą. Do starożytnych tekstów autor dołączył komentarze, które pomogą współczesnemu czytelnikowi lepiej zrozumieć duchowość Ojców Kościoła.
