Napisana w okresie zaborów nowela Bolesława Prusa pt. Zemsta zawiera futurystyczną wizję odrodzonej — politycznie, jako państwowość, a także moralnie — Polski w roku 2008 oraz potępienie motywowanej zemstą postawy wobec wrogów.Jest to pisarska odpowiedź Prusa na falę oburzenia i nienawiści, którą wywołało wśród Polaków represyjne wobec nich pruskie prawodawstwo, wprowadzane w ramach tzw. Kulturkamfu („wojny kulturowej”) od czasów Bismarcka. Wyraz tych resentymentów odnaleźć m...
Akcja powieści Quo Vadis ma miejsce w pierwszym wieku w Rzymie, za czasów panowania Nerona.Marek Winicjusz, patrycjusz rzymski, poznaje Ligię, brankę wychowaną w domu Plaucjuszów, chrześcijankę. Kobieta nie chce zostać jego kochanką, więc Winicjusz podejmuje walkę, próbuje porwać Ligię z domu dla ubogich chrześcijan. Kiedy zostaje ranny, chrześcijanie troszczą się o niego i leczą, pomaga mu również Ligia. Daje to wiele do myślenia Winicjuszowi-poganinowi. Antagonizm między św...
Ballada Bolesława Leśmiana pt. Dusiołek to historia Bajdały, wędrowca, który przemierzał świat ze swoją szkapą i wołem. Mężczyzna postanowił odpocząć na leśnym mchu, przespać upał. Uśpiony stał się łatwym celem dla Dusiołka.Utwórpo raz pierwszy został opublikowny w 1920 roku. Jego treść odwołuje się do wierzeń ludowych, tytułowy upiór jest reprezentatnem jednej ze zmór, które mogą uprzykrzać życie człowiekowi, zwłaszcza strapionemu, przez pozbawianie ich tchu.Bolesław Leśmian...
W malinowym chruśniaku to jeden z najsłynniejszych utworów autorstwa Bolesława Leśmiana. Jest to cykl erotyków zamieszczony w tomiku Łąka, wydanym w 1920 roku.To opis spotkania dwojga kochanków na polanie wśród krzewów malin. Skoncentrowanie na szczegółach przyrody, współgranie jej elementów z pieszczotami kochanków tworzą zmysłowy, intymny i zachwycający klimat.Bolesław Leśmian to jeden z najsłynniejszych pisarzy i poetów polskich pierwszej połowy XX wieku, uznany za najoryg...
Kazania sejmowe, dzieło nadwornego kaznodziei Zygmunta III Wazy, Piotra Skargi, poruszają problemy kluczowe dla funkcjonowania państwa polskiego w wymiarze politycznym, religijnym, społecznym i kulturalnym. W tekście, powstałym w trudnym dla Pierwszej Rzeczpospolitej momencie historycznym, autor zderza wizję silnego kościoła i wizję państwa, opartego na mocnej władzy monarchy. Warto zaznaczyć, że napisane w 1597 roku kazania nie zostały nigdy wygłoszone, a sławę zyskały dopie...
Ebenezer Scrooge to jegomość nieprzyjemny dla wszystkich wokół i dla samego siebie; na szczęście stoi już nad grobem, więc pewnie wkrótce pójdzie śladem swego wspólnika i uwolni świat od swej osoby… Opowieść wigilijna, jeden z najsławniejszych tytułów pióra Charlesa Dickensa, to romantyczna historia (z duchami!) o głębokiej przemianie wewnętrznej, o tym, co jest najważniejsze w życiu, o radości i oczywiście: o Świętach Bożego Narodzenia (oryginalny tytuł A Christmass Carol oz...
„Bo kto nie był ni razu człowiekiem, temu człowiek nic nie pomoże”. Adam Mickiewicz w Dziadach, części II zapisuje ludowe wskazówki, co należy zrobić tu, na ziemi, aby zapewnić po śmierci wieczny pokój swojej duszy.Dziady, część II Adama Mickiewicza to dramat romantyczny. Poeta pracował nad nim w latach 1821–1822 w Kownie. Tytuł utworu nawiązuje do wywodzącego się z czasów pogańskich obrzędu, podczas którego przyzywano dusze zmarłych. Noc dziadów bywała również określana „ucz...
Nowela Henryka Sienkiewicza, która po raz pierwszy ukazała się w 1881 roku. Opowiada historię Skawińskiego, Polaka, który przybywa do panamskiego miasta Aspinwall, by objąć posadę latarnika.Starzec, zmęczony bardzo intensywnym życiem, który wiele lat tułał się po świecie, podejmował się różnych zawodów, walczył w wojnach i powstaniach, poszukuje miejsca, w którym mógłby wreszcie odpocząć i powspominać ukochaną ojczyznę, do której nie może wrócić (przez udział w powstaniu lis...
Starożytny Egipt. Minister Psunabudes umiera, a po jego śmierci dwie Idee zaczynają się kłócić o jego duszę.Głupota twierdzi, że przez cały czas pilnowała, by Psunabudes postępował zgodnie z jej zasadami, a ten doskonale sprawdzał się jako jej podwładny. Niegodziwość uważa, że to jej poddał się Psunabudes i to ona powinna zabrać jego duszę do swojego królestwa. Ozyrys postanawia rozstrzygnąć spór dwóch Idei, więc prosi o pomoc Mądrość. Wspólnie zaczynają rozważać, czy Psunabu...
Zemsta to komedia Aleksandra Fredry, po raz pierwszy wystawiona w teatrze w roku 1834, a cztery lata później wydana w formie książkowej. Od tego czasu cieszy się popularnością i bawi widzów, ponieważ z humorem ukazuje charakterystyczne dla kultury i obyczajowości polskiej wątki.Historia oparta jest na autentycznych wydarzeniach, których opis autor znalazł w dokumentach rodowych swojej żony i które rozegrały się na zamku Kamieniec w Odrzykoniu.Głównymi bohaterami sztuki są Cze...
Fraszki Jana Kochanowskiego pierwszy raz zostały opublikowane w 1584 roku. Jest to zbiór ponad 300 utworów ujętych w trzech osobnych księgach.Nie da się oddzielić życiorysu Jana Kochanowskiego od treści fraszek, które przedstawiają realia życia w XVI-wiecznej Polsce. Ukazany obraz człowieka renesansowego w perspektywie jego wad i zalet, niejednokrotnie wyśmiewanych przez autora, podkreśla różnorodność języka i formy, a ich oszałamiająca ilość — tematyki. Kochanowski pisze fra...
Niedole małżeńskie to temat satyry Żona modna Ignacego Krasickiego.Utwór napisany został w formie rozmowy pana Piotra z napotkanym znajomym (jego imię nie pada w tekście), który zaczyna od gratulacji z powodu ślubu. Był to najwyraźniej związek od dawna upragniony przez pana Piotra („dostałeś, coś tak drogo cenił”), jednakże ten zdawkowo i dość chłodno dziękuje za życzenia. Najwyraźniej nie jest z małżeństwa zadowolony. Skłania to jego rozmówcę do dalszych pytań o powód takieg...
Reduta Ordona to jeden z najsławniejszych polskich utworów patriotycznych. Za życia Mickiewicza czytanie dzieła było zakazane, ponieważ poeta w dosadnych słowach opisał cara oraz Rosjan.Po upadku powstania listopadowego Adam Mickiewicz, zainspirowany opowieścią swego przyjaciela Stefana Garczyńskiego, napisał w 1832 roku wiersz Reduta Ordona. Utwór stanowi liryczny opis bohaterskiej obrony Warszawy przed wojskami rosyjskimi w czasie powstania listopadowego.Tytułowy bohater dz...
Placówka Bolesława Prusa to powieść pozytywistyczna, podejmująca tematykę chłopską.Ślimak, główny bohater powieści wiedzie wraz z rodziną życie na polskiej wsi. Jego życie nie przypomina wcale sielanki, ale pełne jest codziennych trudów, jakie niesie ze sobą ubóstwo, ciężka praca i codzienna walka o godny byt dla rodziny. Dodatkowym problemem stają się niemieccy kolonizatorzy, którzy chcą wykupywać grunty należące do polskich chłopów — w tym właśnie ziemię Ślimaka.Placówka B...
Jan Kochanowski przez ponad dwadzieścia lat tworzył Pieśni. Utwory te zostały wydane w dwóch tomach — Księgi pierwsze i Księgi wtóre.W Pieśniach Kochanowski przedstawia świat jako coś niepewnego i chaotycznego. W tym chaosie to właśnie człowiek powinien być zrównoważony, jednocześnie ciesząc się życiem. Epikureizm i hasło carpe diem, które pojawiają się w utworach są zaczerpnięte z filozofii antycznego twórcy Horacego. Pieśni mają zróżnicowaną tematykę, można w nich znaleźć u...
Sonety krymskie to cykl 18 sonetów, będących opisem wyprawy Adama Mickiewicza na Krym jesienią 1825 roku. Pierwszy raz opublikowane zostały rok później, wraz z Sonetami odeskimi w Moskwie pod wspólną nazwą Sonety.Adam Mickiewicz nazywał Krym „miniaturą wschodu”, a wschód był jego fascynacją jako opozycja do kultury zachodniej — europejskiej, kultury, jaką Mickiewicz znał do tej pory. Sonety to jednocześnie liryka opisowa, jak i podróż romantyka. Podczas tej podróży autor ocza...
Pan Tadeusz Adama Mickiewicza stanowi spisaną trzynastozgłoskowcem (a więc stylem podniosłym), zawartą w dwunastu księgach epicką opowieść o szlachcie polskiej początku XIX wieku. Jako epopeja narodowa, która miała „trafić pod strzechy”, czyli do wszystkich Polaków, również tych niezaliczających się do elit majątkowych, urzędniczych czy umysłowych — jest prawdopodobnie najsłynniejszym dziełem czołowego polskiego poety romantycznego.Wśród najważniejszych wątków fabularnych Pan...
Powiastka filozoficzna dla dzieci oraz tych dorosłych, którzy zachowali kontakt z dzieckiem w sobie. Utwór, zaliczany do klasyki światowej literatury, należy do wyjątkowych również wśród dzieł Antoine’a de Saint-Exupéry’ego. Autor nadał swojej opowieści formę baśniowej opowieści i sam ją zilustrował. Zawiera ona sumę przemyśleń na najważniejsze tematy: miłości, przyjaźni i — śmierci.
