Zwycięzcy nagród literackich Literatura

„ Szkice węglem ” opisuje dramat chłopskiej rodziny z drugiej połowy XIX wieku. By uchronić męża przed wzięciem go na długie lata do rosyjskiego wojska, żona oddaje się pisarzowi gminnemu Zołzikiewiczowi. Ten obiecał kobiecie wyreklamować męża, czego jednak nie czyni. Zdradzony i zdesperowany Rzepa zabija żonę...

Selim Mirza jest synem bogatego ziemianina pochodzenia tatarskiego. Jeszcze niedawno konkurował o względy pięknej Hani ze swoim rówieśnikiem, młodym paniczem Henrykiem. Obaj młodzieńcy zostali ranni w pojedynku. Podczas ich rekonwalescencji Hania przeszła ospę i została oszpecona. Dziewczyna odrzuca oświadczyny Selima i wstępuje do klasztoru. Młodzieniec wyrusza do Francji, by wziąć udział w wojnie francusko-pruskiej. Utwór „ Selim Mirza ”, napisany w stylu Alexandre’a Duma...

Historia miłości Stanisława Połanieckiego i pięknej Maryni Pławickiej, osadzona w scenerii ziemiańskich dworków i Warszawy z końca XIX wieku. „ Rodzina Połanieckich ” to jedna z nielicznych w dorobku Sienkiewicza powieści o tematyce współczesnej. Miłość przedstawiona jest przez autora w sposób daleki od utrwalonego w dziewiętnastowiecznej literaturze polskiej. Przede wszystkim główny bohater, Stanisław Połaniecki, jest uwikłany w relacje uczuciowe z kilkoma kobietami, co ni...

„ Quo vadis „ opisuje wydarzenia z pierwszego wieku naszej ery, Imperium Rzymskim rządzi despotyczny cesarz Neron. Na jego dwór zostaje sprowadzona niewolnica Ligia, córka króla Ligów, chrześcijanka. W pięknej niewolnicy zakochuje się jeden z pretorianów Nerona – Marek Winicjusz. Chce uczynić z dziewczyny swoją nałożnicę. Z opresji wybawia Ligię jej przyjaciel, potężny Ursus. Winicjusz jednak nie ustępuje. Wkrótce dowiaduje się, gdzie mieszka Ligia. Postanawia ją porwać. Pod...

Bohaterem „ Przez stepy ” jest kapitan R. jest z pochodzenia Polakiem. Wspomina okres gorączki złota w Kalifornii. Wtedy to – jako doświadczonemu podróżnikowi i znawcy realiów Dzikiego Zachodu – powierzono mu kierowanie wielką wyprawą poszukiwaczy złota. Droga miała być długa i niebezpieczna. Wiodła ze wschodnich regionów Ameryki do dalekiej Kalifornii. Kapitan R. zdziwił się mocno, kiedy okazało się, że do grupy dołączono dwie kobiety – piękna Lilian Morris i jej ciotka. Ko...

Akcja utworu „ Pójdźmy za Nim ” toczy się w starożytnym Rzymie. Patrycjusz Kajus Septimus Cinna prowadzi życie pełne zabaw. Ma jednak poczucie pustki i nie czuje się szczęśliwy. Pewnego dnia poznaje piękną Anteję. Szybko się w niej zakochuje. Wkrótce biorą ślub. Szczęście nie trwa jednak długo. Anteja zdradza objawy choroby psychicznej. Każdego dnia nawiedzają ją przerażające wizje. Wynajęci lekarze są bezradni. Cinna z żoną udają się do Jerozolimy. Liczą na to, że zdrowsze ...

Potop to druga z trzech powieści historycznych będących częścią „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Akcja utworu rozgrywa się w latach 1655–1657 w okresie potopu szwedzkiego. W powieści przeplata się wątek walk polsko-szwedzkich z historią miłosną Andrzeja Kmicica i Oleńki Billewiczówny. Zaręczony z Oleńką Billewiczówną chorąży orszański Andrzej Kmicic opowiada się początkowo po stronie kolaborującego ze Szwedami potężnego rodu magnackiego Radziwiłłów. Uznany przez szlachtę i ...

„ Pan Wołodyjowski ” to trzecia z trzech powieści historycznych będących częścią „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Akcja utworu rozgrywa się w latach 1668–1673 w okresie wojen z Turcją. Po śmierci narzeczonej pułkownik Michał Wołodyjowski z rozpaczy wstępuje do zakonu. Pan Zagłoba znajduje jednak sposób, by „mały żołnierz” znów wrócił do służby. Przypadkowo na leśnej drodze rycerze spotykają siostrę pana Michała i jej dwie podopieczne – Krzysię i Basię. Wołodyjowski zabiera ...

„ Ogniem i mieczem ” to pierwsza z trzech powieści historycznych będących częścią „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Akcja utworu rozgrywa się w latach 1648–1651 w okresie powstania Chmielnickiego na Ukrainie. W powieści przeplata się wątek walk polsko-kozackich z historią miłosną Jana Skrzetuskiego i Heleny Kurcewiczówny. Jan Skrzetuski, żołnierz chorągwi Księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, wraca z Krymu i przypadkiem uwalnia z rąk opryszków dowódcę Kozaków, Bohdana Chmielnic...

Twórczość nowelistyczna Henryka Sienkiewicza obejmuje trzy – zazębiające się – kręgi tematyczne: chłopski, antyzaborczo-patriotyczny oraz amerykański. Ten ostatni jest wynikiem obserwacji podjętych w podróży po Ameryce, którą autor odbył w latach 1876–1878. Najczęściej powracającym motywem zbioru „ Nowele i opowiadania ” jest niezawiniona niedola bohaterów: bezradność ciemnego i oszukanego chłopa („Szkice węglem”, „Bartek Zwycięzca”), bezradność krzywdzonego dziecka („Z pam...

W lutym 1876 r. Henryk Sienkiewicz wraz z aktorką Heleną Modrzejewską i grupą znajomych wybrał się w podróż do USA. W owym czasie nie było to czymś powszednim. W Ameryce zatrzymał się dłużej w Kalifornii. Pod wpływem podróży do Stanów Zjednoczonych napisał „ Nowele amerykańskie ” – kilka ważnych dla swej twórczości nowel i opowiadań: „Komedia z pomyłek”, „Przez stepy”, „Orso”, „W krainie złota”, „Za chlebem”, „Latarnik”, „Wspomnienie z Maripozy” i „Sachem”....

„ Na polu chwały ” to romans historyczny, którego akcja toczy się w czasach króla Jana III Sobieskiego, parę miesięcy przed bitwą pod Wiedniem. Na ziemi radomskiej, w majątku Bełczączka, mieszka Gedeon Pągowski ze swoją wychowanką, sierotą, panna Anulą Sienińską. W dziewczynie kocha się mieszkający po sąsiedzku Jacek Taczewski. Pan Gedeon – mimo że starszy od wychowanicy o dobrych kilka lat – także się w niej podkochuje. Co więcej, pragnie pannę Sienińską poślubić. Podstępn...

Akcja utworu „ Bartek Zwycięzca ” toczy się w drugiej połowie XIX wieku. Bartek Słowik jest prostym chłopem mieszkającym we wsi Pognębin w Wielkopolsce. Ma żonę i dziecko. W 1870 roku wybucha wojna prusko-francuska. Bartek jako obywatel Prus zostaje wcielony do wojska i wysłany na wojnę. Wyróżnia się podczas walk odwagą, dzięki czemu zyskuje uznanie pruskich generałów. W czasie jednej z akcji przeciwko partyzantom jego oddział bierze do niewoli grupę jeńców. Dwóch z nich oka...

Bohaterką powieści „ Komediantka ” jest 22-letnia córka naczelnika stacji kolei warszawsko-wiedeńskiej w Bukowcu, panna Janina Orłowska. Dziewczyna stoi przed życiową decyzją: czy przyjąć oświadczyny adoratora (szanuje go, ale nie kocha), czy też poświęcić się sztuce (aktorstwu). Janka nie widzi się w roli żony. Scena teatralna wydaje się jej szansą rozwinięcia talentu, ucieczki od szarzyzny, bardziej wartościowym i lepszym życiem. Ojciec, z natury porywczy i nieakceptujący...

Akcja powieści toczy się w czasach wojen napoleońskich na ziemiach polskich zaboru pruskiego oraz we Włoszech, gdzie walczą polskie legiony, na których czele stoi generał Jan Henryk Dąbrowski. Marek Kwiatkowski i Stanisław Cywiński to para przyjaciół. Marek jest synem ubogiego leśnika, a Stanisław – sierotą pochodzącym ze szlacheckiego rodu (opiekę nad nim i jego majątkiem sprawuje stryj szambelan). Młodzieńcy – mimo młodego wieku – brali przed kilku laty udział w walkach i...

Na tzw. małą trylogię Henryka Sienkiewicza składają się trzy, powstałe w latach 1875-1877, nowele: „Stary sługa”, „Hania” i „Selim Mirza”. Młody panicz Henryk i jego rówieśnik, syn bogatego ziemianina tatarskiego Selim Mirza, zakochują się w tej samej dziewczynie. Hania jest sierotą, córką wiernego sługi ojca Henryka. Między młodzieńcami dochodzi do ostrej rywalizacji o względy dziewczyny, obaj zostają ranni w pojedynku. Po powrocie do zdrowia Henryk dowiaduje się, że Hania...

Trylogia powieściowa „ Rok 1794 ” składa się z części: „Ostatni Sejm Rzeczypospolitej”, „Nil desperandum” oraz „Insurekcja”. Pierwsza część cyklu opowiada o obradach ostatniego sejmu Rzeczypospolitej w Grodnie (1793), których skutkiem było ratyfikowanie postanowień drugiego rozbioru Polski. Druga część przedstawia przygotowania do wybuchu powstania. Trzecie ogniwo trylogii jest obrazem samej insurekcji kościuszkowskiej. Wszystkie części łączy postać głównego bohatera – poru...

Historia romantycznej miłości. Młody panicz Henryk i jego rówieśnik, syn bogatego ziemianina tatarskiego Selim Mirza, zakochują się w tej samej dziewczynie. Hania jest sierotą, córką wiernego sługi ojca Henryka. Między młodzieńcami dochodzi do ostrej rywalizacji o względy dziewczyny...

„Humoreski z teki Worszyłły” to zbiór nowel Henryka Sienkiewicza, składający się z dwóch utworów zatytułowanych „Nikt nie jest prorokiem między swymi” oraz „Dwie drogi”. Uchodzą za klasyczny przykład piśmiennictwa tendencyjnego. Jest to jednak cenne świadectwo powszechnej praktyki pisarskiej tamtej epoki.

Akcja utworu toczy się we Włoszech. Przedstawia perypetie blisko pięćdziesięcioletniego Polaka, artysty malarza Świrskiego. Mężczyzna zakochuje się w trzydziestopięcioletniej wdowie Helenie Elzen. Kobieta przyjmuje jego oświadczyny malarza, mimo że ma wielu wielbicieli. Wkrótce Świrski przekonuje się, jaką egoistką jest jego wybranka. Porzuca ją i wiąże się ze swoją modelką, Marynią, Włoszką polskiego pochodzenia.

Akcja powieści „ Chłopi ” rozgrywa się pod koniec XIX wieku. We wsi Lipce trwają jesienne prace polowe. Najbogatszy gospodarz we wsi, Maciej Boryna, zamierza się ożenić, mimo iż jego dzieci domagają się rozdzielenia między nich ziemi. Decyduje się starać o rękę najpiękniejszej panny w Lipcach – Jagny Paczesiówny, córki Dominikowej. Jagna bezwolnie godzi się na ślub z Boryną, ponieważ we wszystkim słucha matki. Antek Boryna, syn Macieja, buntuje się jednak przeciw temu małże...

Czterdzieści cztery nowe wiersze wybitnego poety, współtwórcy nurtu Nowej Fali, w którego twórczości wciąż sporo pozostaje do odkrycia. Obchodzący w tym roku siedemdziesiąte urodziny autor spogląda w tych wierszach wstecz, rozdzierająco dokumentuje swój bunt wobec śmierci żony, wspomina studencką przyjaźń z Rafałem Wojaczkiem i pokazuje poetyckie fotografie z minionego świata. Wczesnej twórczości Kronholda niektórzy, w zgodzie z ówczesną modą, zarzucali sentymentalizm. Dziś...

W szesnastowiecznym Stambule grupa najwyśmienitszych artystów ma zrealizować zlecenie sułtana: stworzyć utrzymaną w nowoczesnym zachodnim stylu księgę upamiętniającą jego wielkość i chwałę. Księgę mają zdobić barwne miniatury. Ale sztuka figuratywna jest zakazana w religii muzułmańskiej. Zlecenie i jego wykonawcy są zatem w poważnym niebezpieczeństwie. Należy utrzymać je jak najdłużej utrzymać w tajemnicy. Jeden z zatrudnionych mistrzów zostaje zamordowany… Nazywam...

Debiutancka powieść Orhana Pamuka. Od sklepu z artykułami żelaznymi po wielkie przedsiębiorstwo i własną fabrykę. W 1905 roku Cevdet bej jest jednym z nielicznych muzułmańskich kupców w Stambule. Ma trzydzieści siedem lat i marzy o założeniu rodziny w prawdziwie europejskim stylu tudzież pomnożeniu majątku. Żeni się z córką zubożałego paszy, a podczas wojny poważnie bogaci się na handlu cukrem. Kilkadziesiąt lat później kierownictwo dużej, dobrze prosperującej firm...