Zwycięzcy nagród literackich Literatura

Czeczenia – kraj przeorany okrutną wojną. Maroko – raj dla turystów z Europy. W książce Krzysztofa Środy te dwie odległe krainy stają się częścią jednej opowieści o naturze świata, o przenikaniu się brutalności i delikatności, strachu i odurzenia. To proza pełna historii, które chciałoby się zapomnieć zaraz po przeczytaniu, oraz opowieści całkiem innych, jak choćby ta o Janie Potockim, autorze „Rękopisu znalezionego w Saragossie” i podróżniku, który pragnął zrozumieć ludzką ...

„Na marne” to debiut beletrystyczny Henryka Sienkiewicza z 1872 r. Powieść osnuta jest na tle życia młodzieży uniwersyteckiej w Kijowie. Główny bohater, Józef Szwarc, studiuje medycynę. Sienkiewicz realistycznie opisuje życie studenckie. Przy okazji powieść krytykuje na pozytywistyczną modłę powierzchowny romantyzm młodzieży polskiej i pokazuje wyższość pracy organicznej nad patriotycznymi mrzonkami....

Henryk Sienkiewicz to nie tylko autor niezapomnianych powieści i nowel, lecz także twórca sztuk scenicznych. Laureat literackiej Nagrody Nobla był także świetnym dramaturgiem. Sztuka „Autorki” ukazuje dwie dwunastoletnie siostry cioteczne – Marynię i Helenkę. Panny postanowiły napisać nieprzyzwoitą powieść, wydać ją drukiem, a następnie zabawić się w dorosłych, którzy odebraliby im tę lekturę jako niedozwoloną dla młodzieży.

Henryk Sienkiewicz to nie tylko autor niezapomnianych powieści i nowel, lecz także twórca sztuk scenicznych. Laureat literackiej Nagrody Nobla był także świetnym dramaturgiem. „Czyja wina? „ to kameralna sztuka obyczajowa, która została opublikowana drukiem w 1880 r. Ukazuje spotkanie po latach dwojga znajomych – Jadwigi Karłowieckiej i Leona, obecnie sławnego malarza. Kiedyś łączyło ich gorące uczucie. Teraz – w rozmowie – wracają do tych chwil z przeszłości, które zniszcz...

Henryk Sienkiewicz to nie tylko autor niezapomnianych powieści i nowel, lecz także twórca sztuk scenicznych. Laureat literackiej Nagrody Nobla był także świetnym dramaturgiem. Sztuka „Muszę wypocząć” ukazała się w noworocznym numerze „Kuriera Codziennego” w 1897 r. Zadedykowana została Bolesławowi Prusowi. Autor przedstawia w niej – w zwartej i dowcipnej formie – dzień sławnego literata, który postanowił w końcu się zrelaksować. Wiąże się to z tym, że przestał na kilka dni ...

„ Ta trzecia ” to satyra na środowisko burżuazji oraz interesująca charakterystyka przedstawicieli cyganerii artystycznej. Magórski jest ubogim artystą malarzem. Zaręczył się z panną z dobrego domu. Został jednak odrzucony z powodu ekscentrycznego zachowania. Jego życie zmienia się, kiedy jeden z jego obrazów „Żydzi nad rzekami Babilonu” otrzymuje nagrodę w konkursie paryskim. Nagroda przynosi malarzowi sławę i pieniądze, a także powodzenie u kobiet. Ostatecznie artysta zna...

Wawrzon Toporek i jego córka Marysia – bohaterowie „ Za chlebem ” – są prostymi rolnikami. Przez upór ojca, który nie chciał zapłacić trzech rubli, stracili prawie cały majątek i zmuszeni zostali opuścić rodzinną wieś. W dodatku Wawrzon, podkuszony przez jednego Niemca w karczmie, zdecydował się na opuszczenie nie tylko Lipniec, ale i Polski. Usłyszał bowiem o odległym kraju, gdzie rozdają za darmo ziemię i można szybko się na niej wzbogacić. Nie wiele myśląc, kazał córce sp...

„ W krainie złota ” to historia miasteczka Sacramento na Dzikim Zachodzie. Jego historia rozpoczęła się, gdy podróżnik John Sutter odkrył w jego pobliżu złoża złota. Wtedy to w ogromnej liczbie zaczęli napływać osadnicy zwabieni chęcią wzbogacenia się. Za poszukiwaczami złota zjawili się handlarze, którzy chcieli zarobić na sprzedaży poszukiwaczom różnych towarów. Nie brakowało wśród nowo przybyłych także oszustów. Historia miasteczka stanowi tło dla opowieści o rodzącym si...

„ Szkice węglem ” opisuje dramat chłopskiej rodziny z drugiej połowy XIX wieku. By uchronić męża przed wzięciem go na długie lata do rosyjskiego wojska, żona oddaje się pisarzowi gminnemu Zołzikiewiczowi. Ten obiecał kobiecie wyreklamować męża, czego jednak nie czyni. Zdradzony i zdesperowany Rzepa zabija żonę...

Selim Mirza jest synem bogatego ziemianina pochodzenia tatarskiego. Jeszcze niedawno konkurował o względy pięknej Hani ze swoim rówieśnikiem, młodym paniczem Henrykiem. Obaj młodzieńcy zostali ranni w pojedynku. Podczas ich rekonwalescencji Hania przeszła ospę i została oszpecona. Dziewczyna odrzuca oświadczyny Selima i wstępuje do klasztoru. Młodzieniec wyrusza do Francji, by wziąć udział w wojnie francusko-pruskiej. Utwór „ Selim Mirza ”, napisany w stylu Alexandre’a Duma...

„ Quo vadis „ opisuje wydarzenia z pierwszego wieku naszej ery, Imperium Rzymskim rządzi despotyczny cesarz Neron. Na jego dwór zostaje sprowadzona niewolnica Ligia, córka króla Ligów, chrześcijanka. W pięknej niewolnicy zakochuje się jeden z pretorianów Nerona – Marek Winicjusz. Chce uczynić z dziewczyny swoją nałożnicę. Z opresji wybawia Ligię jej przyjaciel, potężny Ursus. Winicjusz jednak nie ustępuje. Wkrótce dowiaduje się, gdzie mieszka Ligia. Postanawia ją porwać. Pod...

Bohaterem „ Przez stepy ” jest kapitan R. jest z pochodzenia Polakiem. Wspomina okres gorączki złota w Kalifornii. Wtedy to – jako doświadczonemu podróżnikowi i znawcy realiów Dzikiego Zachodu – powierzono mu kierowanie wielką wyprawą poszukiwaczy złota. Droga miała być długa i niebezpieczna. Wiodła ze wschodnich regionów Ameryki do dalekiej Kalifornii. Kapitan R. zdziwił się mocno, kiedy okazało się, że do grupy dołączono dwie kobiety – piękna Lilian Morris i jej ciotka. Ko...

Akcja utworu „ Pójdźmy za Nim ” toczy się w starożytnym Rzymie. Patrycjusz Kajus Septimus Cinna prowadzi życie pełne zabaw. Ma jednak poczucie pustki i nie czuje się szczęśliwy. Pewnego dnia poznaje piękną Anteję. Szybko się w niej zakochuje. Wkrótce biorą ślub. Szczęście nie trwa jednak długo. Anteja zdradza objawy choroby psychicznej. Każdego dnia nawiedzają ją przerażające wizje. Wynajęci lekarze są bezradni. Cinna z żoną udają się do Jerozolimy. Liczą na to, że zdrowsze ...

Potop to druga z trzech powieści historycznych będących częścią „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Akcja utworu rozgrywa się w latach 1655–1657 w okresie potopu szwedzkiego. W powieści przeplata się wątek walk polsko-szwedzkich z historią miłosną Andrzeja Kmicica i Oleńki Billewiczówny. Zaręczony z Oleńką Billewiczówną chorąży orszański Andrzej Kmicic opowiada się początkowo po stronie kolaborującego ze Szwedami potężnego rodu magnackiego Radziwiłłów. Uznany przez szlachtę i ...

„ Pan Wołodyjowski ” to trzecia z trzech powieści historycznych będących częścią „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Akcja utworu rozgrywa się w latach 1668–1673 w okresie wojen z Turcją. Po śmierci narzeczonej pułkownik Michał Wołodyjowski z rozpaczy wstępuje do zakonu. Pan Zagłoba znajduje jednak sposób, by „mały żołnierz” znów wrócił do służby. Przypadkowo na leśnej drodze rycerze spotykają siostrę pana Michała i jej dwie podopieczne – Krzysię i Basię. Wołodyjowski zabiera ...

„ Ogniem i mieczem ” to pierwsza z trzech powieści historycznych będących częścią „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Akcja utworu rozgrywa się w latach 1648–1651 w okresie powstania Chmielnickiego na Ukrainie. W powieści przeplata się wątek walk polsko-kozackich z historią miłosną Jana Skrzetuskiego i Heleny Kurcewiczówny. Jan Skrzetuski, żołnierz chorągwi Księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, wraca z Krymu i przypadkiem uwalnia z rąk opryszków dowódcę Kozaków, Bohdana Chmielnic...

Twórczość nowelistyczna Henryka Sienkiewicza obejmuje trzy – zazębiające się – kręgi tematyczne: chłopski, antyzaborczo-patriotyczny oraz amerykański. Ten ostatni jest wynikiem obserwacji podjętych w podróży po Ameryce, którą autor odbył w latach 1876–1878. Najczęściej powracającym motywem zbioru „ Nowele i opowiadania ” jest niezawiniona niedola bohaterów: bezradność ciemnego i oszukanego chłopa („Szkice węglem”, „Bartek Zwycięzca”), bezradność krzywdzonego dziecka („Z pam...

W lutym 1876 r. Henryk Sienkiewicz wraz z aktorką Heleną Modrzejewską i grupą znajomych wybrał się w podróż do USA. W owym czasie nie było to czymś powszednim. W Ameryce zatrzymał się dłużej w Kalifornii. Pod wpływem podróży do Stanów Zjednoczonych napisał „ Nowele amerykańskie ” – kilka ważnych dla swej twórczości nowel i opowiadań: „Komedia z pomyłek”, „Przez stepy”, „Orso”, „W krainie złota”, „Za chlebem”, „Latarnik”, „Wspomnienie z Maripozy” i „Sachem”....

„ Na polu chwały ” to romans historyczny, którego akcja toczy się w czasach króla Jana III Sobieskiego, parę miesięcy przed bitwą pod Wiedniem. Na ziemi radomskiej, w majątku Bełczączka, mieszka Gedeon Pągowski ze swoją wychowanką, sierotą, panna Anulą Sienińską. W dziewczynie kocha się mieszkający po sąsiedzku Jacek Taczewski. Pan Gedeon – mimo że starszy od wychowanicy o dobrych kilka lat – także się w niej podkochuje. Co więcej, pragnie pannę Sienińską poślubić. Podstępn...

Akcja utworu „ Bartek Zwycięzca ” toczy się w drugiej połowie XIX wieku. Bartek Słowik jest prostym chłopem mieszkającym we wsi Pognębin w Wielkopolsce. Ma żonę i dziecko. W 1870 roku wybucha wojna prusko-francuska. Bartek jako obywatel Prus zostaje wcielony do wojska i wysłany na wojnę. Wyróżnia się podczas walk odwagą, dzięki czemu zyskuje uznanie pruskich generałów. W czasie jednej z akcji przeciwko partyzantom jego oddział bierze do niewoli grupę jeńców. Dwóch z nich oka...

Dalsza część opowieści o Jance Orłowskiej, głównej bohaterce powieści Komediantka. Akcja powieści „ Fermenty ” rozgrywa się głównie w Bukowcu, miejscowości, w której ojciec dziewczyny pracuje na stanowisku naczelnika stacji kolei warszawsko-wiedeńskiej. Marzenia Janki o karierze artystycznej, o wyrwaniu się z przygnębiającej prozaiczności i pospolitości małego miasteczka prysły. Wydaje się, że nieodwracalnie. Znów spędza całe dnie z ojcem dziwakiem oraz z jego współpracown...

Bohaterką powieści „ Komediantka ” jest 22-letnia córka naczelnika stacji kolei warszawsko-wiedeńskiej w Bukowcu, panna Janina Orłowska. Dziewczyna stoi przed życiową decyzją: czy przyjąć oświadczyny adoratora (szanuje go, ale nie kocha), czy też poświęcić się sztuce (aktorstwu). Janka nie widzi się w roli żony. Scena teatralna wydaje się jej szansą rozwinięcia talentu, ucieczki od szarzyzny, bardziej wartościowym i lepszym życiem. Ojciec, z natury porywczy i nieakceptujący...

Na tzw. małą trylogię Henryka Sienkiewicza składają się trzy, powstałe w latach 1875-1877, nowele: „Stary sługa”, „Hania” i „Selim Mirza”. Młody panicz Henryk i jego rówieśnik, syn bogatego ziemianina tatarskiego Selim Mirza, zakochują się w tej samej dziewczynie. Hania jest sierotą, córką wiernego sługi ojca Henryka. Między młodzieńcami dochodzi do ostrej rywalizacji o względy dziewczyny, obaj zostają ranni w pojedynku. Po powrocie do zdrowia Henryk dowiaduje się, że Hania...

Trylogia powieściowa „ Rok 1794 ” składa się z części: „Ostatni Sejm Rzeczypospolitej”, „Nil desperandum” oraz „Insurekcja”. Pierwsza część cyklu opowiada o obradach ostatniego sejmu Rzeczypospolitej w Grodnie (1793), których skutkiem było ratyfikowanie postanowień drugiego rozbioru Polski. Druga część przedstawia przygotowania do wybuchu powstania. Trzecie ogniwo trylogii jest obrazem samej insurekcji kościuszkowskiej. Wszystkie części łączy postać głównego bohatera – poru...