Rok 1988 był to dziwny rok. Wzorem sienkiewiczowskiego roku 1647, moglibyśmy powiedzieć z dzisiejszej perspektywy, że „rozmaite znaki na niebie i ziemi zwiastowały jakoweś klęski i nadzwyczajne zdarzenia”. Ale to wszystko znakomicie widać post factum, niekoniecznie zaś było to oczywiste dla współczesnych. Jak się okazało, był to przedostatni rok istnienia Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Brak towarów był dojmujący, a konieczność trwonienia masy czasu na codzienne czynności p...
Pasjonująca lektura - na niemal 900 stronach zebrano ponad sześćdziesiąt wywiadów sprzed czterdziestu, trzydziestu lat. Ludzie, z których część wciąż ma wpływ na kształt polskiego życia – w tym liderzy dwóch największych, opozycyjnych wobec siebie ugrupowań – mówią o polityce, pokoleniu Solidarności, społeczeństwie obywatelskim, wolnym rynku, prywatyzacji, pluralizmie, Kościele, związkach zawodowych, transformacji, miejscu Polski w Europie, „historii pękniętej”… Niemal wszyst...
Władze robiły wszystko, by obywatele PRL przestali celebrować posiłki. Jedzenie miało jedynie zaspokoić potrzebę głodu i poprzez dostarczenie jak największej liczby kalorii – dać robotnikom siłę do pracy ku chwale nowej, ludowej ojczyzny. Na półkach sklepowych często brakowało owoców i warzyw innych niż ziemniaki. Żelazna kurtyna skutecznie odgrodziła nas od inspiracji kulinarnych z Zachodu, mogliśmy jedynie coś podpatrzeć u innych demoludów, które miały dostęp do podobnego z...
Są wydarzenia, których nie da się zapomnieć; Solidarność niewątpliwie była jednym z nich. Wraz z nią spełniło się bowiem marzenie wielu, nie tylko w Polsce, ale też poza jej granicami, zarówno w miejscach dotkniętych autorytaryzmem, jak i tych, w których demokracja zdawała się funkcjonować bez większych zastrzeżeń. Some events are simply unforgettable; of the fact that Solidarity falls into this category there can be no question. Solidarity brought with it the realisation of...
Zarówno w naukowej, socjologicznej, politologicznej i historycznej refleksji, jak i w odczuciu codziennym doświadczenie „pierwszej” Solidarności traktuje się jako proces, który jeśli nawet przyniósł niezwykły owoc w postaci odzyskania wolności przez obywateli i społeczeństwo w 1989 roku, to zarazem niespodziewanie się rozpłynął w nowej rzeczywistości. Tak jakby nie odrodził się na szerszą skalę w praktycznej formie zespół wartości, jakie niósł ze sobą i o których świadczył wy...
Pierwsza naukowa biografia legendarnego lidera NSZZ „Solidarność” ze Szczecina. Autor opisuje drogę życiową Mariana Jurczyka od dzieciństwa, aż po wycofanie się z życia publicznego w 2006 roku. Koncentruje uwagę na opozycyjnej, związkowej i politycznej aktywności bohatera, nie uciekając od tematów trudnych i kontrowersyjnych. Czy Jurczyk był tajnym współpracownikiem komunistycznej Służby Bezpieczeństwa? Dlaczego w 1981 roku stanął do walki o fotel przewodniczącego związku jak...
Książka prezentuje artykuły, które pierwotnie wygłoszono w formie referatów na konferencji z okazji 30-lecia RSA – tu znacznie rozbudowane i poszerzone – a także teksty przygotowane specjalnie na potrzeby tej publikacji. Teksty opublikowane w książce podzielono na dwie grupy: „Studia i analizy” oraz teksty wspomnieniowe uczestników Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego. Uzupełnieniem publikacji jest szczegółowe kalendarium działań RSA.
Antologia prezentuje wybór tekstów ukazujących kluczowe debaty toczone na łamach pism drugiego obiegu dotyczące miejsca Polski w Europie. Nacisk położony został w niej na relacje z państwami zachodnimi, przede wszystkim z Niemcami, co miało wpływ na przyszły ład międzynarodowy po zakończeniu zimnej wojny. Doświadczenia związane z transformacją systemową w Europie oraz 30-leciem demokratycznych rządów w Polsce na nowo ukazują znaczenie koncepcji sformułowanych przez opozycję w...
Niniejszą książkę czytać można jako przewodnik po nieliberalnej demokracji w Polsce. Wynik wyborów z 2015 roku zapoczątkował procesy w sferze politycznej, strukturze władzy sądowniczej, organizacji życia kulturalnego, które sprawiły, że Polska stała się tematem licznych analiz na całym świecie. Większość tych dyskusji dotyczyła kwestii demokracji nieliberalnej, populizmu i (neo)konserwatywnego backlashu. Podczas gdy większość argumentów wskazuje na osłabienie demokracji, któr...
Czym jest dobre życie? I co wzbrania nas przed tym, by je prowadzić? Dlaczego ludzie czują, jakby coraz szybciej kręcili się w kołowrotku dla chomików, w którym świat przybiera postać jeszcze bardziej wydłużającej się „listy zadań”, a poradzenie sobie z nią możliwe jest jedynie w trybie agresji? Oto pytanie, które motywowało mnie podczas pisania niniejszej książki. Gdy podejmuje się problem braku czasu, gdy myśli się o pragnieniu czasowego dobrostanu, pytania te stają się nie...
Cały projekt był od początku związany z moim uczestnictwem w Solidarności i ogromną fascynacją tym fenomenem. Była to miłość od pierwszego wejrzenia, która się pogłębiała, w miarę jak poznawałem ten ruch bardziej systematycznie. W systemie, w którym przejęcie władzy ekonomicznej lub politycznej jest niemożliwe lub przedwczesne, to właśnie kultura staje się głównym placem boju. Dochodziłem do przekonania, że jeśli ogromna liczba ludzi zmobilizuje się pod sztandarem symboli i w...
Przedstawiamy obszerny zbiór tekstów poświęconych dziejom miejsca, w którym narodziła się Solidarność. Książka prezentuje polityczne, społeczne, gospodarcze, kulturowe i architektoniczne losy Stoczni Gdańskiej. Czytelnik znajdzie tu informacje o wykorzystaniu zakładu przez Kriegsmarine, o działających na jego terenie klubach sportowych. Pozna codzienność pracujących kobiet oraz kulisy walki politycznej, która rozgrywała się po roku 1945. Publikacja omawia też współczesne znac...
Ruch Solidarności, jak i nowe formy współbycia, kryzys demokracji i kapitalizmu oraz próby jego przekroczenia, wreszcie przyszłość Polski i Europy to motywy przeplatające się w niniejszej pracy. W swych esejach mierzą się z nimi wyjątkowe postaci współczesnej humanistyki: Zygmunt Bauman, Edwin Bendyk, Krzysztof Czyżewski, Dominika Kozłowska, Sławomir Magala, Reinhard Marx, Cezary Obracht-Prondzyński, Shalini Randeria, Michael Sandel, Gesine Schwan, Timothy Snyder, Guy Sorman ...
Na czym polega wyjątkowe znaczenie Stoczni Gdańskiej? Tu narodził się największy na świecie pokojowy ruchu społeczny – Solidarność. Dzięki niemu stocznia stała się symbolem wolnościowych aspiracji Polaków, ale i obywateli wszystkich innych krajów dawnego bloku wschodniego. (...) W przestrzeni stoczni zarysowuje się także znaczenie Gdańska – miasta o niezwykle złożonej historii, miejsca rozpoczęcia II wojny światowej, a dzięki Solidarności także symbolicznego jej zakończenia. ...
Sto zdjęć trójmiejskich fotoreporterów oraz osiemdziesiąt wspomnień przyjaciół i wiernych, ludzi kultury i nauki, dziennikarzy, dawnych opozycjonistów, samorządowców i parlamentarzystów złożyło się na album o niezwykłym duszpasterzu – abp. Tadeuszu Gocłowskim (1931–2016). To opowieść nie tylko o wieloletnim metropolicie gdańskim, ale i o Kościele, o Polsce, o wartościach, wreszcie o nas samych. Wydawnictwo jest owocem społecznej inicjatywy fotoreporterów i dziennikarzy....
– Wierzy pan, że przyjdzie opamiętanie, że ta tragedia coś w nas i politykach zmieni? – już 15 stycznia, dzień po śmierci prezydenta Pawła Adamowicza, dr. Wiesława Baryłę, psychologa społecznego z Uniwersytetu SWPS, na łamach trójmiejskiej „Gazety Wyborczej” dopytywała Ewa Karendys. – Niestety, nie. Nie ma zbyt wielu powodów do optymizmu… – usłyszała w odpowiedzi. Dziewięć miesięcy po tragedii autorka książki, Katarzyna Żelazek, wróciła do ludzi, którzy w styczniu deklarowali...
Zarówno w naukowej, socjologicznej, politologicznej i historycznej refleksji, jak i w odczuciu codziennym doświadczenie „pierwszej” Solidarności traktuje się jako proces, który jeśli nawet przyniósł niezwykły owoc w postaci odzyskania wolności przez obywateli i społeczeństwo w 1989 roku, to zarazem niespodziewanie się rozpłynął w nowej rzeczywistości. Tak jakby nie odrodził się na szerszą skalę w praktycznej formie zespół wartości, jakie niósł ze sobą i o których świadczył wy...
"Istnieje czarna legenda Okrągłego Stołu. Jej zwolennicy głoszą, że był to spisek elit, nowa Targowica. Nie warto się nią zajmować, bo ona konstrastuje z rzeczywistością - daj Boże więcej takich spisków, które przynoszą narodowi wolność i niepodległość bez przelewu krwi. Nam zdarzyło się się to w 1989 roku".
Aleksander Hall
Jest to zapis spotkania, konferencji, uroczystości i in. wydarzeń, jakie miały miejscu w Gdański 2009 z okazji trzydziestej rocznicy utworzenia Ruchu Młodej Polski, jednej z organizacji opozycji demokratycznej, która wniosła swój wkład w dzieło budowy niepodległej i demokratycznej Rzeczypospolitej. Książka posiada serwis zdjęciowy - 96 fotografii.
Europa cierpi na brak zaufania, wiary i pewności co do naszych własnych sił, naszej zdolności robienia rzeczy samodzielnie, zdolności działania w zgodzie z własnym rozsądkiem, wspólnoty celu, w której rządzący są odpowiedzialni przed określonym społeczeństwem, przed określonym narodem.
Pierre Manent
Mimo upływu trzech dekad procesy, które doprowadziły do upadku system władzy komunistycznej w Polsce, nie doczekały się przekonywającego wyjaśnienia. Wskazywanie na fakt bezprecedensowej mobilizacji, czy wręcz determinacji milionów ludzi, by wytrzymać zwiększony poziom represji, drastyczne braki rynkowe, wreszcie konfrontację z emocjonalną pustką reprezentowaną przez elity władzy, skupia się na skutkach, a nie na mechanizmach przyczynowych, które legły u podstaw uruchomienia ...
Ustanowione kultury polityczne wpędzają nas czasem w pułapkę; innym razem mogą stanowić dla nas zagrożenie, o ile nie odnowimy ich i jednocześnie nie zmienimy samych siebie. Książka opisuje punkty zwrotne w historii, które często były tragiczne, lecz zawierały nasiona nowej rzeczywistości. Autor ze świadomym i przemyślanym optymizmem spogląda na wczesne objawy i pierwsze wstrząsy, które zwiastują narodziny lepszego świata - świata in statu nascendi. Daniel Dayan, Ecole des H...