„Utwory poetyckie” Walentego Bartoszewskiego – jedenaście zbiorów religijno-okolicznościowych i panegirycznych wierszy autorstwa zapomnianego wileńskiego poety początków XVII stulecia. Autor, którego biografia nadal pozostaje zagadką, wyjątkowo akcentował swoje związki z Wilnem. Odmalowując słowem obraz miasta, utrwalił Bartoszewski zarówno ponurą rzeczywistość Wilna nękanego przez epidemie, jak i momenty niezwykle uroczyste: triumfalny wjazd Zygmunta III po zwy¬cięstwie smol...
Prezentowana monografia zbiorowa, niesiona energią dwóch słów użytych w tytule (trans-misje/relacje), stanowi przykład dzieła dynamicznego, metamorficznego. To swoiste – mimo zamkniętej kolekcji tekstów – work in progress. Nieprzypadkowo treść pierwszego łacińskiego źródłosłowu sugeruje przechodni (interdyscyplinarny) charakter podejmowanych wysiłków. Zapowiada działania jednające bieguny, które punktu wspólnego posiadać nie muszą – a wymagają połączenia, spotkania, obdarowan...
Stan wyczerpania tradycji nie oznacza jej śmierci. Wyczerpanie jest tu metaforą stanu „pośredniego” – między życiem a śmiercią; stanu, gdy nie sposób uwolnić się od przeszłości, rozliczyć się z nią, zapomnieć, ale też, gdy nie sposób projektować przyszłości, postrzeganej jako zagrożenie ocalałych resztek, na których fundowana jest tożsamość mieszkańców „epoki klimakterycznej”. Chciałam uchwycić procesualność tego zjawiska – nie portretować incydentalnych momentów regresu, ale...
Universum… jest kolekcją artykułów oraz studiów na temat różnych aspektów i przedmiotów wyobraźni poetyckiej Słowackiego. Jarosław Ławski wydobywa jej główne cechy, poruszając się w obszarze wczesnych dzieł poety (1828–1838), ukształtowanych podobnie jak dzieła niesamowitej, transgresyjnej, „szalonej” i frenetycznej szkoły zwanej ukraińską. Pisze więc o wyobraźni Słowackiego w okresie, gdy ona formuje się, rozwija, sama siebie bierze w nawias i sama siebie ocala jako dojrzała...
Książka zawiera zbiór prac Marii Bokszczanin z okresu całej jej działalności twórczej. W pierwszej swej części przynosi artykuły o Henryku Sienkiewiczu, wynikające z jej pracy nad wydaniem listów pisarza (pięć wieloczęściowych tomów ogłoszonych w latach 1977-2009), w drugiej studia nad folklorem, w trzeciej sylwetki osób bliskich, wśród których znalazły się osobistości bardzo zasłużone dla kultury polskiej, takie jak Prymas Tysiąclecia Stefan Kardynał Wyszyński oraz profesoro...
Nie-miejsca pamięci 2. Nekrotopologie poszerza analizy przedstawione w tomie Nie-miejsca pamięci 1. Nekrotopografie o bardziej syntetyczne charakterystyki przestrzeni postludobójczych. Autorki i autorzy artykułów zawartych w książce opisują rozmaite artefakty i krajobrazy, działania religijne i historiotwórcze oraz praktyki artystyczne i edukacyjne, które mierzą się z lokalnymi wymiarami uwikłania w wojenną przemoc. Ujęcie topologiczne, które tym rozważaniom towarzyszy, pozw...
Peter L. Shillingsburg wykładał na Mississippi State University (uhonorowany tytułem William L. Giles Professor), na University of North Texas, na De Montfort University (był tam dyrektorem Center for Textual Scholarship), na Defense Force Academy pod auspicjami The University of New South Wales oraz na Loyola University w Chicago, gdzie kierował katedrą badań tekstowych (Martin J. Svaglic Chair in Textual Studies). Był laureatem stypendium Guggenheima, a także edytorem nacze...
Nie-miejsca pamięci 1. Nekrotopografie podejmują wysiłek zmapowania – choćby cząstkowego – poludobójczej przestrzeni dzisiejszej Polski. Książka prezentuje studia dziewięciu przypadków: lokalizacji przeszłej przemocy – zagłady Żydów i Romów oraz konfliktów etnicznych – które nie zostały przekształcone w miejsca pamięci. Są to: Radecznica w woj. lubelskim, okolice Miechowa k. Krakowa, Bielcza i Borzęcin w woj. małopolskim, las Dębrzyna koło Przeworska, Sukowice w woj. opolskim...
Roma Sendyka - pracuje w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych Wydziału Polonistyki UJ, prowadzi Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci. Zajmuje się teoriami badań kulturowych, w tym zwłaszcza badaniami nad kulturą wizualną i kulturami pamięci. Współ-świadczące miejsca, materialni świadkowie zbrodni, nieustannie poszukują sojuszników, którzy zrozumieliby i przenieśliby ich świadectwo dalej. Uczestniczą w zeznaniu na temat wydarzenia, którego są pochodną. Dzielą ...
Prof. Dr hab. Joanna Tokarska-Bakir (ur. 1958), antropolożka kultury i religioznawczyni. Pracowniczka Instytutu Slawistyki PAN, członek- -korespondent PAN. Stypendystka A. W. Mellona, A. von Humboldta, Princeton University oraz Institute for Advanced Study w Princeton, Imre Kertész Kolleg Jena. Autorka m.in. Légendes du sang. Une anthropologie du préjugé antisémite en Europe (Paris 2015; wyd. pol. Legendy o krwi. Antropologia przesądu, 2008), Okrzyki pogromowe. Szkice z antro...
Katalog druków drugiego obiegu w zbiorach Biblioteki Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk nie powstałby, gdyby nie determinacja i odwaga ludzi nauki i kultury (przede wszystkim Ignacego Sieradzkiego– kierownika biblioteki i Elżbiety Nieznańskiej– szefowej działu zbiorów specjalnych), którzy nie zważając na możliwość utraty pracy, a nawet groźby pozbawienia wolności, w latach 1976–1990 gromadzili i opracowywali w Bibliotece IBL PAN druki wydawane poza cenzurą kom...
W praktykach translatorskich polskiego oświecenia literatura i władza splatają się w sposób szczególny. Nim tłumacz tragedii użyje twórczej wyobraźni, by za pomocą słów wstrząsnąć publicznością, sam poddaje się sile emanującej z zewnątrz. Jej istotą jest „nieco magiczne wrażenie przewagi” wywierane przez obcojęzyczne utwory wyniesione na piedestał i uznane za kluczowe dla nowożytnej Europy. Punkt wyjścia pracy Klasycyzm – Przekład – Prestiż to omówienie mechanizmów, budującyc...
Mikołaj Ratajczak - filozof, historyk idei i tłumacz. Adiunkt w Zespole Filozofii Kultury IFiS PAN. W swoich badaniach skupia się na historii dwudziestowiecznej filozofii europejskiej i radykalnej teorii politycznej. Znaczenie książki Mikołaja Ratajczaka ujawnia się już w tym, że wymyka się ona wszelkim klasyfikacjom. Jest ona oczywiście, jak zaznaczono w tytule, monografią włoskiej filozofii politycznej, pokazującą meandry jej powstania, jak też najważniejsze idee w niej za...
Wojsko serdecznych nowo rekrutowanych na większą chwałę Boską afektów Hieronima Falęckiego (1678-1756) – dzieło unieśmiertelnione, a zarazem skazane na banicję ze świata literatury jednym prześmiewczym gestem Ignacego Krasickiego. W swojej epoce cieszyło się uznaniem, aby następnie stać się symbolem saskiego obskurantyzmu i ciemnoty. Teraz wraca, aby upomnieć się o należne mu miejsce. Jakie? Tu ipse, Lector benevole, diiudices. [Osądź sam, miły Czytelniku] Już był wyciskał...
Mikołaj z Błonia należy do szczupłego grona pisarzy polskiego średniowiecza, których dzieła zyskały rozgłos europejski najpierw w obiegu rękopiśmiennym, a następnie w druku. Jego traktat Sacramentale tłoczono między 1480 a 1600 w ponad 40 edycjach, licznych wydań między 1493 a 1613 doczekała się także kolekcja jego kazań de tempore i de sanctis. Monografia dr Lidii Grzybowskiej ujawnia zatem swą istotną wartość już poprzez to, że wypełnia dotkliwą lukę w badaniach nad autorem...
Ogród Panieński Wespazjana Kochowskiego (1633-1700) – późnobarokowe, poetyckie kompendium mariologii i zarazem największy w polskim piśmiennictwie zbiór niemal tysiąca sześciuset łacińskich tytułów Najświętszej Maryi Panny, niezwykłe świadectwo pobożności, kunsztu i erudycji autora oraz swoisty przewodnik po dawnej literaturze, symbolice i metaforyce maryjnej. Dzieło udostępniane Czytelnikom po raz pierwszy w całości w naukowym opracowaniu po 340 latach od editio princeps (16...
Kolejny tom serii Bibliotheca litterarum medii aevi wydawanej przez Pracownię literatury Średniowiecza IBL PAN zawiera tekst łaciński i przekład poematu biblijnego pt. Księga Tobiasza autorstwa Mateusza z Vendôme (XII w.). Poeta ten znany był w średniowieczu przede wszystkim jako autor popularnego podręcznika sztuki poetyckiej Ars versificatoria (ok. 1175). Nieco później powstała Księga Tobiasza (ok. 1185) stanowi nie tylko wierszowane opracowanie historii biblijnego Tobiasza...
Dobrosława Świerczyńska – absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, doktor nauk humanistycznych, od 1968 roku związana „etatowo” z Instytutem Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, obecnie emerytka. Główne kierunki zainteresowań naukowych: historia literatury, bibliografia i biografistyka, folklor (paremiografia i paremiologia), pseudonimy oraz pseudonimologia, edytorstwo. Autorka lub współautorka m.in. słowników pseudonimów, różnych edycji zbiorów przysłów, licznych artyku...
Książka jest próbą odpowiedzi na pytanie o znaczenie, miejsce i rolę mitu w twórczości polskich pisarek współczesnych. Pojęcie „mitu” rozumiane jest tu jako zestaw wątków, figur i symboli pochodzących przede wszystkim z kultur starożytnych i z opowieści biblijnych, na stale zakorzenionych we wspólnej wyobraźni literackiej i w tradycji europejskiej. Nie brakuje jednak szerszego rozumienia mitu jako stereotypu kulturowego, tak jak w przypadku obrazu Czarnej Afryki, który uciele...
Jarosław Abramow-Newerly (ur. 1933) – pisarz, dramatopisarz, redaktor, satyryk i kompozytor. Współtwórca Studenckiego Teatru Satyryków i jeden z czołowych twórców „polskiej szkoły słuchowisk”. Napisał kilkadziesiąt sztuk teatralnych, z czego większość doczekała się realizacji w Teatrze Polskiego Radia, wiele opublikowanych zostało w „Dialogu”, a spora część była inscenizowana w polskich teatrach oraz w Teatrze Telewizji. W PRL jako satyryk krytykował społeczeństwo „z awansu”...
Pamiętnik Strumff jest nie tylko historią masażystki i zasymilowanej Żydówki, ale „pisaniem o samej sobie”. Głównym tematem jest jej nieudane, okupione cierpieniem i poczuciem wstydu życie. Porzucona z czwórką dzieci przez męża, mimo podjętej pracy zawodowej borykająca się z ciągłymi kłopotami materialnymi, nie odnalazła się w świecie, do którego nie udało jej się dopasować, czego dowodem były jej liczne kryzysy i próby samobójcze. Strumff retroaktywnie wypowiedziała swoje ży...
Niniejsza edycja zawiera dwadzieścia trzy listy pisane przez Marię Konopnicką do Nikodema Erazma Iwanowskiego. Znajdują się one w Litewskim Archiwum Literatury i Sztuki, zaś ich kopie przechowywane są w Bibliotece Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich w Wilnie. Listy obejmują trzy lata, pierwszy z nich jest datowany na 28 kwietnia 1887 roku, a ostatni na 16 marca 1889 roku. Niestety, nie zachowały się listy Iwanowskiego do poetki. Ten brak narzucił całą koncepcję książki....
Tom VII "Pism zebranych" zatytułowany "O prozie i krytyce" zawiera różnorodne prace Janusza Sławińskiego z lat 1954–1995; kilka tekstów wydobytych z archiwum jest bez daty. Głównym tematem tych wypowiedzi są szeroko rozumiane proza i krytyka literacka. W większości umieszczono tutaj prace rozproszone z tomów zbiorowych i czasopism, ale także – wybrane z książki autorskiej "Teksty i teksty". Datę początkową tomu, rok 1954, wyznacza polemiczny artykuł "O Dygacie, Stendhalu i ni...
Monografia dokumentacyjno-interpretacyjna dr Grażyny Pawlak "Jan Parandowski. Życie i dzieło" należy do kategorii prac, o których z uznaniem i dumą powiada się, iż stały się „dziełem życia” badacza. Tysiącstronicowa książka to opracowanie fundamentalne, efekt kilkunastu lat pracy nad ustaleniem szczegółów biografii i meandrów twórczości Jana Parandowskiego, klasyka literatury polskiej. Jest to dzieło, rzec można, o oddechu epickim i zarazem skromnie anonsowane przez samą Auto...
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.
Okładka to wszystko, co zostało od zewnątrz trwale złączone ze znajdującym się w środku wkładem. Składa się z przedniej i tylnej okładziny (potocznie zwanej okładką), a także z grzbietu okładki. To właśnie okładka definiuje i określa ostateczny wygląd książki, gdyż determinuje między innymi sposób, w jaki łączą się ze sobą wszystkie kartki i jaka jest wewnętrzna budowa książki. Oprawy mogą być miękkie, twarde czy też zintegrowane – różnią się przede wszystkim wielkością, wagą, wytrzymałością oraz ceną. Przykładowo książki w twardej oprawie są większe, cięższe, bardziej wytrzymałe i droższe od tych w miękkiej.
