Że z lektury antologii i pokrewnych jej propedeutycznych gatunków pedagogicznych (podręczników, encyklopedii, słowników) można wyciągnąć wiedzę o całych epokach i kulturach, wiedział dobrze Norbert Elias, który z nich właśnie wyprowadził przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu. Analizując takie źródła, Elias wydobył także mechanizmy powstawania norm, które uchodzą za naturalne – zinstynktywizowały się, przeszły w habitus i trwałą dyspozycję. Krótko mówiąc: uległy ontologiza...
Lidia Amejko nie rozstaje się z metafizycznymi i etycznymi dążeniami modernizmu, choć w literackim poprawianiu świata towarzyszy jej późnonowoczesna melancholia niespełnienia. W swoich dramatach podąża śladem Jacques’a Derridy, by tak jak on „utekstowioną” i „zmediatyzowaną” rzeczywistość naszych czasów uczynić sensowniejszą – poprzez językową dekonstrukcję utrwalonych przeświadczeń, głębszą – poprzez oryginalną interpretację kanonicznych tekstów, lepszą – poprzez otwarcie na...
Analiza kazań, artykułów z „Monitora” oraz Uwag, pozostających nieco na marginesie twórczości Księcia Biskupa, a tym samym również poza obszarem najintensywniejszego zainteresowania badaczy, pozwoliła rzucić nowe światło na dwie bardzo istotne kwestie – sposób przekonywania czytelników stanowiący ważny składnik relacji nadawczo odbiorczych oraz zespół przekonań i opinii pisarza, składających się na przekazywany w całej twórczości XBW obraz świata. Badane zagadnienia ukazują K...
Rękopisy najpiękniejszych utworów Bolesława Leśmiana, które dziś stanowiłyby podstawę do badań tekstologicznych, przepadły w wojennej zawierusze. Nie znaczy to jednak, że w kwestii literackiego warsztatu poety skazani jesteśmy na domysły. Dzięki determinacji jego rodziny przetrwał niewielki pakiet jego manuskryptów. Znajdziemy tam teksty, których autor nie zdążył, nie mógł lub nie chciał opublikować. Rękopisy, znajdujące się dziś w Harry Ransom Center w Teksasie, pozwalają p...
Monografia wprowadza do historii literatury polskiej nowy, zasadniczo zrewidowany obraz krytycznoliterackiej twórczości Jarosława Iwaszkiewicza. Proponuje nowe, obiektywne, mocno osadzone w tekstach spojrzenie na pomijaną dotąd część twórczości pisarza, uzupełnia wiedzę z zakresu jego biografii. Intelektualnie niezależny, nieufny wobec zastanych opinii historycznoliterackich wybór tematu dokonany przez Katarzynę Gędas owocuje cennymi ustaleniami i jest wartościową propozycją ...
Justyna Schollenberger – kulturoznawczyni i filozofka, pracuje w Instytucie Kultury Polskiej UW. Zainteresowana sposobami reprezentowania i myślenia o inności, przede wszystkim zwierzęcej. Stworzenia Darwina to piękna i mądra książka. To przejrzyście napisana i elegancko skonstruowana całość, pewnie ugruntowana w aparaturze najwspółcześniejszej humanistyki i dogłębnej znajomości dzieł Darwina. Autorka w precyzyjny i fascynujący sposób pokazuje, w jakim sensie twórca teorii ew...
Tom absolutnie wyjątkowy – postać i dorobek Wacława Borowego stanowią ważny fragment naszej XX-wiecznej humanistyki, a walory badawcze prezentowanych w książce artykułów to prawdziwa uczta polonistyczna. [...] Borowy jawi się jako żywa, barwna postać, zaangażowana w przybliżanie intrygującej rzeczywistości literackiej, traktowanej jako wielka, a przede wszystkim wartościowa całość śródziemnomorskiej kultury, niedającej się podporządkować koniunkturom metodologicznym i zmuszaj...
Gotycyzm w literaturze i kulturze lat 1760–1830 – efekt imponującego przedsięwzięcia naukowego, w które zaangażowali się uczeni z kilkunastu polskich ośrodków badawczych, filolodzy polscy i neofilolodzy – zachęca do powrotu do pierwotnych znaczeń i kontekstów związanych ze zjawiskiem wymienionym w tytule. Przypomina o gotycyzmie pojmowanym historycznie, skłania do – jak to ujmują Redaktorzy we Wstępie – „refleksji nad gotycyzmem w jego minionej postaci”. Obszar zainteresowan...
Baltasar Grácian y Morales (1601–1658) – jeden z najwybitniejszych pisarzy europejskiego baroku i manieryzmu, aforysta, powieściopisarz, teoretyk literatury, filozof, jezuita. Jego powieść filozoficzna El Criticón, jak dotąd nietłumaczona na polski, uchodzi, obok Don Kichota i Guzmána de Alfarache, za najwybitniejsze dzieło prozatorskie hiszpańskiego Siglo de Oro. Na świecie, w tym w Polsce, zasłynął jako autor wspaniałych konceptystycznych maksym moralnych wydanych jako Wyro...
Ogląd dorobku naukowego poświęconego Irzykowskiemu skłania przede wszystkim do pytania o aktualność tego pisarza, krytyka i myśliciela. Czy poświęcone kulturze polskiej pisma stanowią nadal źródło inspiracji, czy przynależą już raczej do modelowych ujęć problematyki odległej, osadzonej w określonym kontekście historycznym? Czy Irzykowski, człowiek sporu i niezliczonych literackich agonów, pozostaje nadal postacią sporną, czy – jak chciał Stefan Kisielewski – „maniak. Dziwak i...
Żaden badacz, jak dotąd, nie podjął się żmudnego, wymagającego wielkiej pracy i fachowości zadania, przejrzenia całej literackiej prasy hebrajskiej, ukazującej się w Polsce latach międzywojnia. W książce Magdy Sary Szwabowicz otrzymujemy szczegółową mapę hebrajskiego czasopiśmiennictwa literackiego. Ale nie tylko to. Autorka stara się nakreślić relacje pomiędzy członkami redakcji, a także autorami publikującymi swoje teksty, ich polemiki osobiste i programowe. Odtwarza je rów...
Monografia reprezentuje studium, antologia – punctum. Ich stowarzyszone funkcjonowanie pozwala połączyć dwa tryby lektury: „z daleka”, który ogarnia panoramę, i „z bliska”, który uwidacznia detal. Dlatego przedkładana antologia powtarza kompozycję monografii. Została uporządkowana wedle tych samych zasad, krzyżujących układy problemowy i chronologiczny. Pierwszy układ wyznaczają tzw. „tematy kulturowe”, drugi – przemiany, jakie się w ich ujęciach dokonywały w trójfazowym rytm...
Długo trzeba było czekać na publikację o tak wielkim znaczeniu nie tylko dla polskiego literaturoznawstwa, ale dla polskiej humanistyki w ogóle. Pojawia się w bardzo szczególnym momencie historycznym, w chwili, kiedy tyle jest jałowych dyskusji wokół nauk humanistycznych, ich znaczenia społecznego, wpływu na kulturę i także na szeroko pojętą codzienność. Jest on ogromny - to niekwestionowana oczywistość, a Wiek teorii utwierdza w tym przekonaniu. Na pracę składa się obszern...
Jan Borowicz -kulturoznawca i psychoterapeuta psychoanalityczny, pracownik Instytutu Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się teorią psychoanalityczną i badaniami polskiej pamięci. Autor książki Nagość i mundur. Ciało w filmie Trzeciej Rzeszy (2015) i współautor książki Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej (2017). Pamięć perwersyjna. Pozycje polskiego świadka Zagłady to książka, z którą warto dyskutować i rozmowa ta jest pasjonująca, a jej stawka...
Helena Markowska-Fulara opisuje w swej książce warunki, które pozwoliły narodzić się w Polsce temu, co dzisiaj nazywamy literaturoznawstwem. Autorka posługuje się różnymi narzędziami metodologicznymi, ale najbliższe jej pozostaje spojrzenie historyka nauki. Takiego historyka, który nie szuka jednej, determinującej badane zjawisko przyczyny (czysto konceptualnej lub społecznej, gospodarczej, politycznej…), lecz pokazuje splot różnych okoliczności (łącznie z biograficznymi), kt...
Marta Olesik, filozofka, pracuje w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Autorka przygląda się początkom i źródłowej dynamice nowoczesnego kryzysu od strony nowoczesnego doświadczenia cielesności. Aby jednak uchwycić i skonceptualizować to doświadczenie, obiera strategię doprawdy niezwykłą. Przygląda się mianowicie ujęciom cielesności u Kartezjusza i Georges'a de La Toura. Jej strategia nie polega jednak na zestawieniu czy porównaniu. Nie polega też na „zastosowaniu” kategori...
„Ulotne i enigmatyczne, fragmentaryczne i marginalne, i w końcu zapomniane i pomijane ? to dokumenty z epoki, których analizie poświęciliśmy niniejszą pracę. Ujmujemy je jako teksty kultury religijnej, a w ściślejszym rozumieniu średniowiecznej kultury oralnej. To zabytki językowe, które zostały utrwalone w zapisie dwujęzycznym, w języku łacińskim i polskim lub tylko jednym z nich, ale ich prawdziwy żywot spełniał się w ekspozycji werbalnej, retorycznej, oratorskiej, oralnej,...
Monika Stobiecka - historyczka sztuki i archeolożka, adiunktka na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Absolwentka programu doktorskiego „Na styku kultury i natury” Wydziału „Artes Liberales”. Laureatka m.in. Stypendium START Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (2019) i Nagrody Stowarzyszenia Historyków Sztuki im. Szczęsnego Dettloffa (2019). Interesuje się studiami muzealnymi, krytycznymi studiami nad dziedzictwem, teorią i metodologią archeologii w perspektyw...
Skice o literaturze xx wieku można czytać jako opowieść o długim trwaniu pewnych idei w historii i kulturze. Chodzi w szczególności o światopogląd pozytywizmu i jego obecność w dwudziestowiecznej kulturze polskiej (zwłaszcza po roku 1945). [...]. Można też rozumieć książkę Jana Tomkowskiego jako przewodnik po miejscach o szczególnym znaczeniu dla kultury i literatury polskiej ubiegłego stulecia. Kresy i Galicja w prozie Leopolda Buczkowskiego, Warszawa w twórczości Marka Nowa...
Bibliografia literatury polskiej "Nowy Korbut". Tom 10, vol. I: Adam Mickiewicz: Twórczość Dziesiąty, Mickiewiczowski tom Bibliografii Literatury Polskiej "Nowy Korbut" był z pewnością najbardziej wyczekiwaną monografią bibliograficzną. Ukazuje się właśnie jego pierwszy wolumin zawierający bibliografię twórczości autora Pana Tadeusza. Lektura nie tylko dla specjalistów! Czytelnik znajdzie tutaj dzieje powstania, informacje o autografach, kolejnych wydaniach i przekładach wi...
Pojęcia niepodległości i suwerenności w ich współczesnych znaczeniach mają w tradycji polskiej stosunkowo krótką historię. Terminy te zaczęły funkcjonować w powszechnym użyciu dopiero w momencie, kiedy Polska niepodległość właśnie traciła. Wcześniejszy dyskurs polityczny nie znał tych słów, posługując się odmiennym aparatem pojęciowym. Czy oznacza to jednak, że idee te były wówczas nieobecne? Celem autorów, których teksty publikowane są w tym tomie, była próba odpowiedzi na ...
Pogłębiona refleksja nad różnymi przejawami (odmianami) męskości w kulturze polskiej to zadanie do wykonania, a podejmujący je badacze wciąż znajdują się u początku drogi. Co roku wszakże pojawiają się znaczące publikacje, których autorzy zakreślają nie tylko krąg problemów i tematów wymagających rozważenia na gruncie literaturoznawstwa, socjologii, filozofii, teologii, historii sztuki, kulturoznawstwa, ale też proponują ciekawe ścieżki interpretacyjne. Monografia Biopolityka...
Książka Izabeli Jarosińskiej o Złym jest jedyną pracą o tej powieści pisaną z punktu widzenia historyka literatury, będącego swego rodzaju świadkiem epoki. Autorka umiejętnie wykorzystuje własną pamięć z lat wczesnej młodości, a także ujawnia świetną znajomość realiów warszawskich sprzed kilkudziesięciu lat. […] Książka ma formę swobodnego eseju, zresztą zawsze trzymającego się faktów; jest przeznaczona dla szerszej publiczności, czemu sprzyjają jej niekwestionowane walory li...
Agata Bielik-Robson - pracuje w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN oraz jako profesor Jewish Studies na Uniyersity of Nottingham. Zajmuje się współczesną filozofią podmiotu, teorią literatury oraz filozofią religii, ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa żydowskiego. Opublikowała kilkadziesiąt artykułów w językach polskim, niemieckim, rosyjskim i angielskim, a także kilka książek, z czego w ostatnim czasie ukazały się m.in. Erros. Mesjański witalizm i filozotia (2012), ...
Książka jest dokumentem piśmienniczym, obszernym zazwyczaj zapisem wszelkiej ludzkiej myśli. Występuje w postaci wielostronicowej publikacji o określonej liczbie stron i trwałym charakterze.
Postać dzisiejszej książki drukowanej ma formę kodeksu będącego zbiorem kartek połączonych grzbietem. Taki sposób utrwalania zapisu w momencie upowszechnienia pergaminu zastąpił wcześniejszą formę dokumentu piśmienniczego, jakim był zwój.
Według definicji Słownika języka polskiego PWN książka jest złożonym oraz oprawionym arkuszem papieru zadrukowanym tekstem o charakterze literackim, użytkowym bądź naukowym. Jednak współcześnie definicja ta powinna zostać poszerzona o książki elektroniczne będące cyfrowym odpowiednikiem tych drukowanych. Do książek elektronicznych zaliczane są zarówno ebooki, jak i audiobooki. Treść utrwaloną w formie elektronicznej można odczytać za pomocą odpowiedniego oprogramowania na laptopach, tabletach, smartfonach, a przede wszystkim na przeznaczonych do tego celu czytnikach.
E-książki odgrywają bardzo dużą rolę. Podjęty jakiś czas temu proces digitalizacji książek umożliwia dostęp do światowych zasobów wiedzy znacznie większej liczbie osób. Zbiory ksiąg to niepodważalne światowe dziedzictwo kultury, jednak ze względu na ograniczoną możliwość szybkiego dostępu do przechowywanych w księgozbiorach publikacji, a także brak możliwości jakiegokolwiek dostępu do dzieł o znacznej wartości historycznej proces digitalizacji daje szansę na udostępnianie światowych dzieł szerokiej masie odbiorców.
Okładka to wszystko, co zostało od zewnątrz trwale złączone ze znajdującym się w środku wkładem. Składa się z przedniej i tylnej okładziny (potocznie zwanej okładką), a także z grzbietu okładki. To właśnie okładka definiuje i określa ostateczny wygląd książki, gdyż determinuje między innymi sposób, w jaki łączą się ze sobą wszystkie kartki i jaka jest wewnętrzna budowa książki. Oprawy mogą być miękkie, twarde czy też zintegrowane – różnią się przede wszystkim wielkością, wagą, wytrzymałością oraz ceną. Przykładowo książki w twardej oprawie są większe, cięższe, bardziej wytrzymałe i droższe od tych w miękkiej.
