Książka, powstała jako część projektu grantowego, poświęcona jest głównie problematyce literackiej obecnej na łamach poufnych biuletynów cenzorskich. Wiśniewską-Grabarczyk zajmują m.in. elementy rozmaitych „strategii” stosowanych w procesach kontroli tekstów i całych wydawnictw oraz samego warsztatu cenzorskiego (poetyka „krytyki cenzorskiej”). Poza rzetelną i wieloraką analizą wybranych zagadnień literackich i literaturoznawczych, praca ta jest...
Książka jest poświęcona interpretacji pism intymnych S. Brzozowskiego, K.L. Konińskiego i H. Elzenberga oraz zawartej w nich myśli religijnej autorów w szerokim kontekście intymistyki polskiej oraz francuskiej refleksji o dzienniku jako gatunku piśmienniczym. Ukazuje głęboki związek pomiędzy rozumieniem/konstruowaniem własnej tożsamości w dziennikach a oryginalną filozofią religii / teologią tych myślicieli. Poszczególne jej tezy są ugruntowane w badaniu formy, jaką jest dzie...
Książka zawiera omówienie nader zróżnicowanych form narracyjnych, a więc takich np., które składają się na ułożony szkatułkowo zbiór opowiastek, jak i obszernych powieści, mających na celu stworzenie przekrojowego obrazu polskiej rzeczywistości w pewnej epoce. Trudno zatem powiedzieć, że mamy tu książkę, która powstała z wyrazistej intencji zaprezentowania tekstów przynajmniej w jakiejś mierze podobnych formalnie. Idąc dalej, należy odrzucić twierdzenie, iż patronował jej jak...
Brak równowagi, na który pośrednio zwrócił uwagę Wałęsa, jest od lat stałym elementem polskiego życia kulturalnego i publicznego w ogólności, jednym z tych czynników, które określają stosunek do historii w jej różnych postaciach, oddziałując także na historię literatury. Najogólniej chodzi o to, co określić można jako formowanie czy budowanie tradycji lub – inaczej – wypracowywanie kanonu. Mamy do czynienia wszakże nie ze wzmacnianiem lewej nogi, ale z systematycznymi i niepr...
"Inna droga" to poprzedzona obszernym wstępem antologia tekstów z epoki romantyzmu poświęconych kolei żelaznej. Niemal wszyscy przytaczani tu autorzy łączą się w przekonaniu, iż oto na ich oczach świat zmienia się, że dokonuje się zasadniczy, cywilizacyjny przełom, którego skutki okażą się równie trwałe jak żelazo i stal, z których odlewano szlaki komunikacyjne modernizującej się Europy.
Hermeneuta i historia to praca z pogranicza literaturoznawstwa, teorii historiografii i filozofii. Przedmiotem badania jest tu daleka od jednoznaczności eseistyka historyczna Jarosława Marka Rymkiewicza. Grzegorz Marzec w intrygujący i wnikliwy sposób podejmuje refleksję nad proponowaną przez autora z Milanówka problematyzacją samego sposobu i celu uprawiania historii.Rymkiewicz to jedno z gorętszych nazwisk polskiej debaty publicznej ostatnich lat: często bywa opisywany jako...
Celem niniejszej książki jest podjęcie refleksji nad dalszymi losami – najczytelniej sformułowanego przez Dawida Grosmana i zaadaptowanego w obrębie izraelskiej narracji zbiorowej – paradygmatu „kraju tam”. Zatem znacznie bardziej od topograficznie rozumianych polskich przestrzeni interesuje mnie sieć narracji, w którą są one uwikłane. (…) Przestrzenie Polski istnieją zatem w tych rozważaniach na tyle (i na tak długo), na ile tworzone wokół nich narracje mogą stanowić system ...
Adam Dziadek, opisując kształt Notatników Aleksandra Wata, używa formuły work in progress, zaś Jan Zieliński sięga po kategorię „kłącza” (rizomatykę) Deleuze’a. Oba skojarzenia, choć pierwsze jest klasyczne dla poetyki modernistycznej, a drugie odwołuje się do raczej do filozofii postmodernistycznej, są nadzwyczaj trafne. Istotnie,Notatniki to swego rodzaju „kłącze w ruchu”. Decyzja o ich wydaniu wydaje się symptomatyczna dla dzisiejszej, również zmieniającej się w przyspiesz...
Maja? swe losy ksia?z˙ki. Maja? je i "Fragmenta". Czasami sa? to historie zaskakuja?co do siebie podobne. Zapisane karty, „kto´re jeszcze dota?d s´wiata nie widziały” – jak pisał w lis´cie dedykacyjnym Jan Januszowski – trafiaja? z Czarnolasu do Krakowa, prawdopodobnie dzie?ki zapobiegliwos´ci Doroty Kochanowskiej. Z tego chociaz˙by powodu trudno odmo´wic´ jej wkładu w historie? literatury polskiej. Ponad cztery wieki po´z´niej teczki przechowuja?ce poz˙o´łkły maszynopis traf...
Henryk Bardijewski (1932–2020) – autor sztuk teatralnych, radiowych i telewizyjnych (łącznie napisał ich ponad sto siedemdziesiąt), prozaik, twórca książek dla dzieci, wieloletni pracownik Teatru Polskiego Radia. Bardijewski stał się mistrzem precyzyjnego dialogu, intelektualnej dyscypliny, metaforycznego skrótu i lapidarności. Jego twórczość wyrasta z etosu polskiej inteligencji i stanowi interesujące świadectwo dramatycznej ironii. Autor zaznacza dystans zarówno wobec PRL-o...
Przełomu w liryce opisowej (pewne sygnały można było zauważyć już wcześniej) dokonał w sonetach krymskich Mickiewicz. Przede wszystkim, zapewne nie bez wpływu filozofii romantycznej, uwalnia poeta przyrodę z podmiotowej „niewoli”, obdarzając ją autonomią. Narodziny nowej poetyki, w interesującym nas zakresie, należy zawdzięczać nie tylko „przeżyciu się” dawnej poezji (silne zmechanizowanie środków wyrazu), ale prawdopodobnie i temu, że nastąpiła luka w dziedzinie gatunków lit...
Jest to tom drugi (z planowanych siedmiu) nowej edycji Dzienników Stefana Żeromskiego (w ramach jego Pism zebranych) w istotny sposób różniącej się od dwóch wydań wcześniejszych: z lat 1953-1956 oraz 1963-1970. Przynosi tekst diariusza znacznie pełniejszy, włącza bowiem dwa tomiki, które odnalezione zostały już po roku 1970, przywraca także fragmenty wykreślone z wydań wcześniejszych ze względów politycznych i obyczajowych. Tekst Żeromskiego skonfrontowany został a autografe...
W książce, której tytuł w zewnętrznej warstwie ironicznie nawiązuje do obiegowej frazy o ‘słabej płci’, a w sposób dyskretniejszy czyni aluzję do u-„lotnych ciał” (E. Grosz) chcę zwrócić uwagę na splot tych dyspozycji i aktywności kobiecej somy, które w obozach koncentracyjnych prowadziły do utrzymania biografii, czyli „całości” człowieka niezredukowanego do wegetacji, składały się na aktywności samostanowienia wykraczającego poza samą biologię. fragment Wprowadzenia...
Mikołaj Oloch z Szamotuł, mistrz Uniwersytetu Krakowskiego (wypromowany w 1459 r.), był wieloletnim kaznodzieją i altarzystą katedry w Poznaniu. Spod jego pióra wyszły dwa wierszowane łacińskie dziełka, zatytułowane "De hiis malis que aguntur in hoc mundo" (O niedolach, które rządzą na tym świecie) oraz "De curie miseria" (O marności życia dworskiego). Pierwsze należy do tzw. form sentencjonalnych – czyli zbiorów przysłów i sentencji, cenionych bardzo w średniowiecznej dydakt...
W spektrum Wyspiańskiego Witraż w poezji Młodej Polski Rzadko spotyka się tak konsekwentnie zaprojektowane i perfekcyjnie zrealizowane dzieło naukowe jak książka Rozalii Wojkiewicz – mamy tu do czynienia z połączeniem wielkiego nakładu pracy i nieprzeciętnych uzdolnień, co musi zawsze dawać doskonałe rezultaty. Rozległa, starannie przygotowana i niezmiernie interesująca rozprawa wprowadza czytelnika w zagadnienie, które stanowi z pewnością jeden z kluczy do pełnego pozna...
Publikacje Kamili Budrowskiej cechuje to, co winno wyróżniać wszelkie studia sięgające po zagadnienie cenzury ? rzetelna archiwalna kwerenda poparta równie rzetelną analizą materiału źródłowego. Książka „Cenzura i okolice” ujawnia wieloletnie doświadczenie Autorki w badaniach nad aktami Głównego Urzędu Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk. Zarówno na tę, jak i poprzednie jej prace (myślę przede wszystkim o „Literaturze i pisarzach wobec cenzury PRL. 1948–1958”) możemy spojrze...
Szczegółowa, erudycyjna monografia Corinne Fournier Kiss stanowi istotny wkład w badanie europejskich kontekstów polskiej literatury dziewiętnastowiecznej. Ta udana próba komparatystyczna, daleka zarówno od naiwnej wpływologii, jak i od poszukiwania kultur dominujących i kultur podporządkowanych, konstruuje obiecujący paradygmat studiów porównawczych. Dochodzą do tego olśnienia interpretacyjne. Teraz już wiemy, że bez pani de Stäel, George Sand, E.T.A. Hoffmanna nie wyjaśnimy...
Arkadiusz Półtorak – doktor nauk humanistycznych, kulturoznawca, kurator i krytyk sztuki. Związany z Instytutem Sztuki Mediów na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie oraz Wydziałem Polonistyki na UJ. Stypendysta MNiSW (2015) oraz laureat ministerialnego programu „Diamentowy Grant” (2015-2020). Sekretarz w Sekcji Polskiej Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki AICA (od 2020), współzałożyciel galerii „Elementarz dla mieszkańców miast” w Krakowie; publikuje na...
Władysław Zawistowski (ur. 1954) stale podąża śladem dynamicznych przemian społecznych, reaguje na kolejne projekty życia zbiorowego w dobie przebudowy, mierzy się z dominującymi modelami kultury. Pierwszymi sztukami wpisywał się w „teatr aluzji” jako zastępczą formę porozumienia w czasach PRL-u; w Wysockim korzystał z kodu historycznego, by opisać współczesną zbiorową depresję w okresie stanu wojennego, a jego konsekwencje przedstawił w epicko skonstruowanym dramacie Stąd do...
Justyna Tabaszewska – adiunktka w Instytucie Badań Literackich PAN. Przed Humanistyką służebną opublikowała dwie książki: Poetyki pamięci (2016) i Jedna przyroda czy przyrody alternatywne (2010). Jest autorką artykułów drukowanych m.in. w „Memory Studies”; „Tekstach Drugich”; „Przeglądzie Kulturoznawczym”; „Wielogłosie” i „Pamiętniku Literac - kim”. Stypendystka IWM (Tischner Fellowship 2021) oraz Stypendium Bekkera NAWA (Goethe Universität). Zajmuje się szeroko rozumianą eko...
W serii Biblioteka Pisarzów Polskich ukazało się pierwsze wydanie szóstego tomu Dzieł wszystkich Jana Kochanowskiego opracowanego przez prof. Tadeusza Witczaka przy udziale dr hab. Marka Osiewicza i dr hab. Moniki Szczot: Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich, oprac. T. Witczak, M. Osiewicz, M. Szczot, Warszawa, Wydawnictwo IBL PAN, 2022, t. VI DWJK (BPP Seria B, nr 28). Edycja przynosi pierwszą od kilkudziesięciu lat propozycję krytycznego opracowania dramatu wraz z fil...
Dzieło Anny Nasiłowskiej jest niezwykłe w samym swoim zamierzeniu. Autorka już we wstępie precyzuje, że ten „jednotomowy zarys literatury polskiej jest adresowany do czytelnika, który o niej niewiele wie, i że „wydaje jej się, iż nieznajomość języka polskiego nie jest przeszkodą uniemożliwiającą korzystania z tej książki”. Jest to więc wyzwanie niemające precedensu (jeśli pominąć The history of polish literature Czesława Miłosza z 1969 roku, nieco przestarzałą i dość osobistą...
Jedyna wierszowana staropolska encyklopedia z przełomu XVII i XVIII wieku, wydobyta z rękopisu i po raz pierwszy ogłoszona drukiem. Autor ? Jakub Kazimierz Haur (1632-1709) ? znany dotąd z obszernych kompendiów wpisujących się w europejskie przedoświeceniowe piśmiennictwo encyklopedyczne (najbardziej popularne jego dzieło, Skład abo skarbiec znakomitych sekretów ekonomijej ziemiańskiej, wydane w 1689 r., jest po trosze szlachecką sylwą), tym razem wszedł w rolę poety-erudyty....
Tomasz Bocheński – literaturoznawca, eseista, krytyk literacki i teatralny. Profesor Uniwersytetu Łódzkiego, kierownik Zakładu Literatury Polskiej XX i XXI wieku tej uczelni. Pisze głównie o polskich dysydentach modernizmu: Witkacym, Schulzu, Gombrowiczu, Leśmianie, Mrożku, Myśliwskim. Interesuje się improwizacją w literaturze, humorem jako formą poznania, pisarstwem wolnym od natręctw myślowych i ćwiczeniami duchowymi współczesnych pisarzy. Opublikował m.in. Czarny humor w t...
Do kategorii „Pozostałe” zostały przypisane wszystkie publikacje, które nie przynależą do żadnej z konkretnych kategorii takich jak: Dla dzieci, Dla młodzieży, Poradniki / Edukacja / Hobby, Powieści i lektury, Dom / Moda / Hobby, Dom / Wnętrze / Ogród, Kolorowanki, Moda i styl, Filozofia, Historia, Historia najnowsza, Historia nowożytna, II wojna światowa, Starożytność i średniowiecze, Internet, komputery, informatyka, Komiks i książka graficzna, Książki obcojęzyczne, Kuchnia / Diety / Fitness, Kultura / Sztuka / Design, Literatura, Fantastyka / Horror, Kryminał / Sensacja / Thriller, Literatura piękna, Poezja / Dramat, Powieść historyczna, Powieść obyczajowa, Romans / Erotyka, Literatura faktu, Biografia / Autobiografia / Wspomnienia, Książki podróżnicze / Przewodniki, Literatura popularnonaukowa, Reportaż, Marketing / Zarządzanie / Finanse, Nauka języków, Nauki ścisłe / Medycyna, Podręczniki / Encyklopedie, Poradniki, Prasa, Prawo, Psychologia / Społeczeństwo / Polityka, Religia, Sport /Rekreacja, Technika / Inżynieria / Rolnictwo oraz Zdrowie / Rodzina / Związki. Kategoria „Pozostałe” zawiera publikacje, których nie da się przypisać tylko do jednej z tych kategorii, gdyż ich granice są bardzo często niewyraźne. To książki znajdujące się zazwyczaj na styku wielu różnych gatunków, wymykające się jednoznacznej klasyfikacji i kategoryzacji.
