Rozstrojeni to książka o nowoczesnym pragnieniu lepszego życia, głębszych relacji i zmysłowych światów, które daje muzyka jako forma myślenia. Książka Szymona Wróbla jest imponująca nie tylko pod względem erudycji, rozmachu, analizy, lecz także – co być może najważniejsze – jako przywrócenie tej części myśli Adorna, która była dla niego samego najdoskonalszą formą jedynej możliwej, „poharatanej” całości. Prof. dr hab. Jakub Momro (Uniwersytet Jagielloński) Książka Szymona W...
Poezja Johna Clare’a (1793–1864), odkryta na nowo w ojczystym kraju po stu kilkudziesięciu latach, w Polsce czeka na swój czas. Człowiek, któremu los nie szczędził trudnych przeżyć, pozbawiony formalnego wykształcenia, piszący na skrawkach znalezionego papieru, pozostawił po sobie obszerną spuściznę niezwykłej wartości i rangi kulturowej. Jego wiersze mogą być wciąż inspiracją, a w dobie rosnącej świadomości związków cywilizacji ludzkiej z przyrodą zapoczątkowana przez niego ...
Autor książki umieszcza pisarstwo Czerniaka w postawangardowych nurtach i stylach nowoczesnej poezji polskiej, którym patronuje Przyboś, nie zaś Miłosz, jeśli przywołamy znaną koncepcję Jana Błońskiego. Dlatego zestawia filozofującego poetę z takimi twórcami, jak Szymborska, Herbert, Różewicz, Karpowicz, Białoszewski oraz Lec. W kolejnych rozdziałach czytelnicy zapoznają się z „toposami filozoficznymi” Czerniaka – reinterpretowanymi, ulegającymi dekonstrukcji w dyskursie ...
Publikacja została przygotowana we współpracy z Wydawnictwem Akademickim SEDNO. Przedstawione w monografii "Blask odbicia" ujęcie fotoliteratury przybliża polskiemu literaturoznawstwu nowe pole badań, zwraca uwagę na metaforyczne, najmniej dotąd rozpoznane, a najbardziej interesujące tryby obecności fotografii w literaturze, wskazuje nowe – fotoliterackie – perspektywy badawcze, wprowadza nowe terminy i narzędzia, rozbudowuje instrumentarium badań fotoliterackich. Autorka wy...
Tom IV jako jedyny w edycji "Pism zebranych" składa się w całości z niepublikowanych prac teoretycznoliterackich odnalezionych w archiwum prywatnym Janusza Sławińskiego. Archiwalia te ukazują panoramę zainteresowań badawczych i charakterystycznych lejtmotywów twórczości naukowej Sławińskiego od połowy lat pięćdziesiątych XX wieku po pierwsze lata XXI wieku. Obejmują rozmaite gatunki wypowiedzi: projekty szkiców, notatki do odczytów, wykładów i referatów oraz zapiski teoretycz...
Książkę tę, jak każdą inną, można czytać rozmaicie. Na przykład jako tom o Witoldzie Gombrowiczu, nawet jeśli w niektórych rozdziałach stosunkowo niewiele jest o nim powiedziane w sposób bezpośredni. Tak się jednak składa, że w kolejnych częściach relacje intertekstualne dotyczą najistotniejszych kategorii czy wątków jego myśli filozoficznej i metaliterackiej. I tak: w rozdziale o Montaigne’u jest to istotna dla poetyki dziennika opozycja prywatne – publiczne, przy okazji G...
W książce tej poszukujemy genealogii współczesnych laboratoriów humanistycznych. Interesuje nas zwłaszcza to, co świadczy o ich specyfice i odróżnia je od przyrodniczych krewnych. Czy o laboratoriach humanistycznych i przyrodniczych można myśleć w kategoriach pokrewieństwa? A może relacje między nimi widzieć trzeba transwersalnie – poza opozycją między humanistyką a naukami przyrodniczymi i ścisłymi? Jeśli wraz z rozwojem nowoczesnej nauki laboratorium zostało zawłaszczone pr...
Solska jako przedmiot erotyczny i podmiot erotyczny, Solska i mężczyźni, Solska jako egeria Młodej Polski, fascynująca aktorka i demoniczna bohaterka kilku skandali obyczajowych – wszystko to, co buduje dziś rozpowszechnione wyobrażenie o Irenie Solskiej, zawiera się w obrębie tematu jej kobiecości, specyficznej, przesyconej erotyzmem, skomplikowanej – zgodnie z manierą epoki, w której było o niej najgłośniej. Natalija Jakubova zaczyna więc przekornie: od przypomnienia spekta...
Pierwsze wydanie książki Profesora Mariana Maciejewskiego (1937–2013) o liryce lo¬zańskiej Mickiewicza miało miejsce w 2012 roku i bardzo szybko się rozeszło. Jej wznowienie jest zatem wydarzeniem bardzo oczekiwanym. Tym bardziej, że uświadamia ona odbiorcom poezji niezwykłą wagę jedności widzialnej formy liryki z głębokim, egzystencjalnie i ontycznie, przesłaniem. Jak mówi Maciejewski: „Liryki lozańskie wyznacza poetyka tak złożona, jak skomplikowane jest ludzkie poznanie i ...
Ks. dr Sebastian Jerzy Musiał – ur. 23 kwietnia 1983 r. w Dębicy. Kapłan diecezji tarnowskiej. Szkołę podstawową ukończył w Straszęcinie, a szkołę średnią w Dębicy. Święcenia kapłańskie w 2010 r. poprzedził obroną pracy magisterskiej pt. Biskup Jan Paweł Woronicz kaznodzieja narodu polskiego. W roku 2014 na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Tarnowie uzyskał licencjat nauk teologicznych. Tytuł doktora nauk humanistycznych otrzymał na Uniwersytecie Warszawskim w 2022 r. O...
Roman Jaworski, pisarz przez wielu zapomniany, pozostaje w świadomości historycznoliterackiej przede wszystkim prekursorem dwudziestowiecznej groteski, a także pisarzem drugorzędnym, którego projekt artystyczny do tej pory nie doczekał się pełnej rekonstrukcji. W celu ukazania jego pełniejszej sylwetki Weronika Szulik uwzględniła cały dorobek pisarza, zwłaszcza jego bogatą publicystykę, w tym nieznane artykuły polityczne i recenzje teatralne z lwowskiego „Dziennika Polskiego”...
Roman Jaworski, pisarz przez wielu zapomniany, pozostaje w świadomości historycznoliterackiej przede wszystkim prekursorem dwudziestowiecznej groteski, a także pisarzem drugorzędnym, którego projekt artystyczny do tej pory nie doczekał się pełnej rekonstrukcji. W celu ukazania jego pełniejszej sylwetki Weronika Szulik uwzględniła cały dorobek pisarza, zwłaszcza jego bogatą publicystykę, w tym nieznane artykuły polityczne i recenzje teatralne z lwowskiego „Dziennika Polskiego”...
Kazimierz Kaszewski (1825–1910) to niezwykły przypadek literata publicysty. Swoją blisko sześćdziesięcioletnią aktywnością (od 1852 roku) towarzyszył epoce późnoromantycznej i pozytywistycznej, by zejść ze sceny literackiej w apogeum Młodej Polski. Był erudytą, który interesował się filozofią, logiką, religią, psychologią, estetyką, literaturą polską i powszechną w różnych jej formach dziejowych i gatunkowych, sztuką teatru, pedagogiką, tematyką społeczno-polityczną, historyc...
Jerzy Zawieyski – prozaik i dramaturg, kojarzony z powojennym nurtem literatury katolickiej, w latach 1957–1968 członek Rady Państwa PRL, kolegialnego odpowiednika prezydentury. Literacki outsider w okresie ofensywy socrealizmu, zapisał się w zbiorowej pamięci także jako poseł Koła Znak i prezes warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. Cieszył się zaufaniem prymasa Stefana Wyszyńskiego i jednocześnie – możliwością prowadzenia rozmów z I Sekretarzem KC PZPR Władysławem Go...
Józefa Grabowska zmarła w przytułku dla starców prowadzonym przez Zgromadzenie Księży Misjonarzy Świętego Wincentego a Paulo przy ulicy Radnej 14 w Warszawie jesienią 1958 roku, Kazimiera Iłłakowiczówna niemal trzydzieści lat później w sublokatorskim pokoju na poznańskich Jeżycach. Najbliższą ulicę równoległą do Radnej, Lipową, całkowicie zburzoną podczas powstania warszawskiego, obie kobiety przemierzyły wielokrotnie. W 1937 roku do oryginalnej architektonicznie, bogato zdob...
Listy Marji Towiańskiej, opublikowane w niniejszym tomie, to zaskakująco aktualny, zajmujący dokument osobisty. Autorka podjęła się ich kopiowania po trudnym procesie rozstawania z Kołem Sprawy Bożej, ruchem religijnym założonym przez jej ojca, Andrzeja Towiańskiego, powszechnie uważanego za mesjanistę i heretyka. Listy pozwalają na uzupełnienie wiedzy o historii i rozwoju towianizmu, a pod pewnymi względami nawet na jego krytyczną rewizję. Napisane w Polsce w okresie poroman...
Girolamo Fracastoro (ok. 1476–1533), renesansowy poeta i lekarz, autor teorii o rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych przez zarazki, oficjalny medyk Soboru Trydenckiego. Jego dydaktyczny poemat "Syphilis sive morbus Gallicus" (1530), uznany przez współczesnych za arcydzieło, był wielokrotnie drukowany i tłumaczony na włoski i inne języki. Tekst ten stanowił nie tylko hołd dla rzymskich poetów (m.in. Lukrecjusza, a szczególnie Wergiliusza), których dzieł był twórczym naślado...
"Leszek Biały, książę polski, syn Kazimierza Sprawiedliwego Michała Krajewskiego" – polska powieść oświeceniowa, łącząca elementy dydaktyczne ze światem fantastycznym, której akcja rozgrywa się w niespokojnych czasach rozbicia dzielnicowego. Młody książę, Leszek Biały, przyszły władca dzielnicy senioralnej, pod troskliwym okiem Goworka, opiekuna i przyjaciela, odkrywa cienie i blaski władzy, doświadcza miłości, poznaje smak nienawiści i zdrady. Michał Krajewski podejmuje pró...
Przyglądam się w książce dwóm „ocalaniom”: temu, jak autorka (Tulli) usilnie próbuje ocalić narratorkę/bohaterkę, a wraz z nimi swoją własną historię na przekór komunikacyjnemu fiasku, oraz temu, jak czytelniczka (Wójtowicz-Zając) próbuje ocalić autorkę, wydobywając i odzyskując to, co osobiste, spod warstwy literackości. Z recenzji dr hab. Moniki Świerkosz Pragnę spojrzeć na pisarstwo Tulli niejako a rebours – zobaczyć "Sny i kamienie", "W czerwieni", "Tryby" i "Skazę" prz...
Tom II Pism zebranych prezentuje prace teoretycznoliterackie Janusza Sławińskiego z lat 1958–1973. Datę początkową wyznaczają recenzje książek Kazimierza Budzyka ("Spór o polski sylabotonizm", 1957) oraz Henryka Markiewicza ("Tradycje i rewizje", 1957), które należą do najwcześniejszych teoretycznoliterackich wypowiedzi badacza. Cezurę końcową stanowi data powstania najpóźniejszego tekstu włączonego do tomu "Dzieło – język – tradycja": przedmowy "Od autora". Trójdzielność to...
Tom III Pism zebranych prezentuje prace teoretycznoliterackie Janusza Sławińskiego z lat 1974–2001. Datę początkową wyznaczają najwcześniejsze szkice włączone do tomu "Próby teoretycznoliterackie": "Krytyka literacka jako przedmiot badań historycznoliterackich" oraz "O dzisiejszych normach czytania (znawców)". Cezurę końcową stanowi natomiast data powstania artykułu "Co nam zostało ze strukturalizmu" (2001). Trójdzielność tomu odzwierciedla niejednorodny stopień autorskiego o...
Prowadzona bez mała przez cztery dekady korespondencja pomiędzy Marią Renatą Mayenową i Romanem Jakobsonem stanowi ważne źródło historyczne. Po pierwsze, dostarcza informacji do biografii obojga uczonych. Jako że w publikacji zamieszono listy w ich oryginalnych wersjach językowych, w przypadku Jakobsona – w większości rosyjskiej i angielskiej (oraz ich tłumaczenia na polski), książka powinna liczyć na recepcję wykraczającą poza polski kontekst językowy. Po drugie, tom korespo...
Pierwsze tygodnie i miesiące żałoby opisane przez Hannę Nałkowską są świadectwem rozpaczliwych prób odnalezienia się w bezgranicznej pustce pozostawionej przez matkę, odsłaniające fizyczny, cielesny wymiar doświadczonej utraty. (…) W narracji o tej symbiotycznej, „zrośniętej” relacji całkowicie zacierają się jednostkowe granice pomiędzy „ja” i „ona”, a role – matki i córki – płynnie zamieniają się miejscami. Śmierć Anny Nałkowskiej i w konsekwencji gwałtowne wyrwanie z tej re...
Nauka o literaturze przez ostatnie dziesięciolecia była często zwalczana przez tych, którzy ją uprawiali – i w ten sposób uprawiana. Opinię, że pisanie o literaturze nie ma nic wspólnego z nauką, najpierw piszący o literaturze uważali za kamień obrazy, a potem zaczęli ją powtarzać jako pochwałę. Przez pewien czas wydawało się, że w tym powtarzaniu zawiera się obietnica czegoś nowego i lepszego, ale pozostaje ona daleka od spełnienia. W takiej sytuacji warto byłoby na naukę o ...
