Przygotowana przez Monikę Myszor-Ciecieląg edycja listów Antoniego Edwarda Odyńca do Aleksandry Borkowskiej to rzetelnie opracowane źródło wiedzy. Niemniej byłoby pewnym uproszczeniem twierdzenie, że walory tej korespondencji tkwią jedynie w warstwie poznawczej. Nie należy zapominać, że Antoni Odyniec to literat. Jego proza wspomnieniowa przyniosła mu niesłabnące zainteresowanie. Również kreślone przez niego listy, choć niejednokrotnie podejmują codzienne, życiowe problemy, p...
Wykłady… są i nie są skończoną całością. Nie są, bo los nie pozwolił Krzysztofowi Okopieniowi sfinalizować książki. Są – bo mimo że została ona skomponowana na podstawie nie tylko pozostawionego planu i napisanych partii, ale także różnych tekstów powstałych i publikowanych w różnych latach, w tym także z rękopisów, notatek i konspektów – to jednak stanowią zwartą całość, prezentującą czytelne i stanowcze stanowisko autora. Krzysztof Okopień był filozofem w źródłowym tego sł...
Rozmowa z człowiekiem doświadczonym, często głęboko, przez przeszłość (historię) to wielka lekcja cierpliwości i empatii. W czasie takiego spotkania trzeba się otworzyć na osobę siedzącą naprzeciwko – na jej sposób myślenia, który pozwalał jej uporządkować swój świat – i spróbować odnaleźć w tym procesie ulgę. Te spotkania postrzegam przez pryzmat mądrości Emmanuela Levinasa. Filozof ten uczył, że spotkanie z drugim człowiekiem twarzą w twarz jest nie tyle doświadczeniem, co ...
Reprezentacje Zagłady w kulturze polskiej (1939-2019) śledzą artystyczne ekspresje Holokaustu w teatrze, filmie, muzeach, sztukach wizualnych oraz zjawiska z kręgu kultury popularnej. Stanowią kontynuację badań, które podjęliśmy kilkanaście lat temu w Literaturze polskiej wobec Zagłady (1939-1968). Reprezentacje… mają uświadomić współczesnemu odbiorcy wielowymiarowość oraz niezwykłą mnogość przedstawień Holokaustu w rodzimej sztuce. Jak w każdej syntezie chodzi również o doko...
Reprezentacje Zagłady w kulturze polskiej (1939-2019) śledzą artystyczne ekspresje Holokaustu w teatrze, filmie, muzeach, sztukach wizualnych oraz zjawiska z kręgu kultury popularnej. Stanowią kontynuację badań, które podjęliśmy kilkanaście lat temu w Literaturze polskiej wobec Zagłady (1939-1968). Reprezentacje… mają uświadomić współczesnemu odbiorcy wielowymiarowość oraz niezwykłą mnogość przedstawień Holokaustu w rodzimej sztuce. Jak w każdej syntezie chodzi również o doko...
Jak we wstępie do swojej książki pisze sam Zaleski, „filozofia afektów dostarczyła narzędzi pomocnych w rozumieniu podmiotowości, cielesności, intymności, polityczności, etc.”. Owo etc. jest przy tym ważne, bo obejmuje między innymi literaturę. Zaleski właśnie kwestię afektów wybija na plan pierwszy: stąd też i tytuł całej książki. Andrzej Skrendo Perspektywa zwrotu afektywnego, przede wszystkim, choć nie - wyłącznie w wydaniu delezjańskim i post-delezjańskim – wchodzi tu w...
Książka Doroty Jareckiej jest istotnym wkładem w poznanie polskiej historii sztuki „zaraz po wojnie”. Autorka korzysta ze współczesnych propozycji metodologicznych w psycho analitycznie oraz krytycznie i feministycznie zorientowanej historii sztuki, a także z dorobku nowej humanistyki. Ujmuje związki historyczne nie w ramach binarnych opozycji, lecz złożonych sieci (rizomatycznych) i tasujących się warstw czy płaszczyzn (plateau). Relatywizacja związków między marksizmem, rea...
Zebranie rymów z różnych okoliczności pisanych Felicjana Wykowskiego (1728-1784) – okolicznościowe wiersze matematyka i astronoma, litewskiego prowincjała zakonu pijarów, członka rzymskiej Akademii Arkadyjskiej (Accademia dell’Arcadia), poety znanego i cenionego w czasach stanisławowskich. Przez wiele lat Wykowski uświetniał wydarzenia o charakterze oficjalnym, towarzyskim i prywatnym, w których uczestniczyli przedstawiciele elit Wielkiego Księstwa Litewskiego. W jego wiersza...
Edycja krytyczna wszystkich bajek Franciszka Dionizego Kniaźnina – zarówno z pierwszego wydania z roku 1776, jak i z drugiej redakcji, opublikowanej w roku 1788, a potem z niewielkimi zmianami przepisanej w tzw. Rękopisie Puławskim z lat 1794-1796. Autor starał się zaadaptować motywy znane z literatury antycznej, orientalnej i francuskiej, zwłaszcza z twórczości Jeana Lafontaine’a. Mimo podobieństwa fabuł i postaci są to wiersze zupełnie inne niż bajki Trembeckiego, Krasic...
Gabriela Jarzębowska – adiunktka na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Stypendystka Komisji Fulbrighta na Wesleyan University (2018 - 2019), visiting scholar na Uniwersytecie w Linköping (2016) i University of California at Santa Cruz (2019). Absolwentka I edycji Szkoły Ekopoetyki, laureatka konkursu Preludium 14 (NCN) i IX edycji konkursu im. Inki Brodzkiej-Wald na najlepszą pracę doktorską obronioną w 2020 roku. Wygłaszała wykłady gościnne m. in. na Uniw...
Kazimierz Woźnicki (1878–1949) jest postacią niemal zapomnianą. Z rzadka przemyka przez karty naukowych rozpraw, częściej zresztą przyczynkarskich niż większych monografii. Sporadycznie wyłania się z cienia przeszłości dzięki wysiłkowi heurystycznemu takiego czy innego badacza. Woźnicki jest postacią drugiego planu, niespecjalnie rzucającą się w oczy, wykonującą jednak przez całe dziesięciolecia mozolną i żmudną pracę, dla której określenie „zbieractwo” to zbyt mało. […] Ta d...
„Utwory poetyckie” Walentego Bartoszewskiego – jedenaście zbiorów religijno-okolicznościowych i panegirycznych wierszy autorstwa zapomnianego wileńskiego poety początków XVII stulecia. Autor, którego biografia nadal pozostaje zagadką, wyjątkowo akcentował swoje związki z Wilnem. Odmalowując słowem obraz miasta, utrwalił Bartoszewski zarówno ponurą rzeczywistość Wilna nękanego przez epidemie, jak i momenty niezwykle uroczyste: triumfalny wjazd Zygmunta III po zwy¬cięstwie smol...
Prezentowana monografia zbiorowa, niesiona energią dwóch słów użytych w tytule (trans-misje/relacje), stanowi przykład dzieła dynamicznego, metamorficznego. To swoiste – mimo zamkniętej kolekcji tekstów – work in progress. Nieprzypadkowo treść pierwszego łacińskiego źródłosłowu sugeruje przechodni (interdyscyplinarny) charakter podejmowanych wysiłków. Zapowiada działania jednające bieguny, które punktu wspólnego posiadać nie muszą – a wymagają połączenia, spotkania, obdarowan...
Stan wyczerpania tradycji nie oznacza jej śmierci. Wyczerpanie jest tu metaforą stanu „pośredniego” – między życiem a śmiercią; stanu, gdy nie sposób uwolnić się od przeszłości, rozliczyć się z nią, zapomnieć, ale też, gdy nie sposób projektować przyszłości, postrzeganej jako zagrożenie ocalałych resztek, na których fundowana jest tożsamość mieszkańców „epoki klimakterycznej”. Chciałam uchwycić procesualność tego zjawiska – nie portretować incydentalnych momentów regresu, ale...
Universum… jest kolekcją artykułów oraz studiów na temat różnych aspektów i przedmiotów wyobraźni poetyckiej Słowackiego. Jarosław Ławski wydobywa jej główne cechy, poruszając się w obszarze wczesnych dzieł poety (1828–1838), ukształtowanych podobnie jak dzieła niesamowitej, transgresyjnej, „szalonej” i frenetycznej szkoły zwanej ukraińską. Pisze więc o wyobraźni Słowackiego w okresie, gdy ona formuje się, rozwija, sama siebie bierze w nawias i sama siebie ocala jako dojrzała...
Książka zawiera zbiór prac Marii Bokszczanin z okresu całej jej działalności twórczej. W pierwszej swej części przynosi artykuły o Henryku Sienkiewiczu, wynikające z jej pracy nad wydaniem listów pisarza (pięć wieloczęściowych tomów ogłoszonych w latach 1977-2009), w drugiej studia nad folklorem, w trzeciej sylwetki osób bliskich, wśród których znalazły się osobistości bardzo zasłużone dla kultury polskiej, takie jak Prymas Tysiąclecia Stefan Kardynał Wyszyński oraz profesoro...
Nie-miejsca pamięci 2. Nekrotopologie poszerza analizy przedstawione w tomie Nie-miejsca pamięci 1. Nekrotopografie o bardziej syntetyczne charakterystyki przestrzeni postludobójczych. Autorki i autorzy artykułów zawartych w książce opisują rozmaite artefakty i krajobrazy, działania religijne i historiotwórcze oraz praktyki artystyczne i edukacyjne, które mierzą się z lokalnymi wymiarami uwikłania w wojenną przemoc. Ujęcie topologiczne, które tym rozważaniom towarzyszy, pozw...
Peter L. Shillingsburg wykładał na Mississippi State University (uhonorowany tytułem William L. Giles Professor), na University of North Texas, na De Montfort University (był tam dyrektorem Center for Textual Scholarship), na Defense Force Academy pod auspicjami The University of New South Wales oraz na Loyola University w Chicago, gdzie kierował katedrą badań tekstowych (Martin J. Svaglic Chair in Textual Studies). Był laureatem stypendium Guggenheima, a także edytorem nacze...
Nie-miejsca pamięci 1. Nekrotopografie podejmują wysiłek zmapowania – choćby cząstkowego – poludobójczej przestrzeni dzisiejszej Polski. Książka prezentuje studia dziewięciu przypadków: lokalizacji przeszłej przemocy – zagłady Żydów i Romów oraz konfliktów etnicznych – które nie zostały przekształcone w miejsca pamięci. Są to: Radecznica w woj. lubelskim, okolice Miechowa k. Krakowa, Bielcza i Borzęcin w woj. małopolskim, las Dębrzyna koło Przeworska, Sukowice w woj. opolskim...
Roma Sendyka - pracuje w Katedrze Antropologii Literatury i Badań Kulturowych Wydziału Polonistyki UJ, prowadzi Ośrodek Badań nad Kulturami Pamięci. Zajmuje się teoriami badań kulturowych, w tym zwłaszcza badaniami nad kulturą wizualną i kulturami pamięci. Współ-świadczące miejsca, materialni świadkowie zbrodni, nieustannie poszukują sojuszników, którzy zrozumieliby i przenieśliby ich świadectwo dalej. Uczestniczą w zeznaniu na temat wydarzenia, którego są pochodną. Dzielą ...
Prof. Dr hab. Joanna Tokarska-Bakir (ur. 1958), antropolożka kultury i religioznawczyni. Pracowniczka Instytutu Slawistyki PAN, członek- -korespondent PAN. Stypendystka A. W. Mellona, A. von Humboldta, Princeton University oraz Institute for Advanced Study w Princeton, Imre Kertész Kolleg Jena. Autorka m.in. Légendes du sang. Une anthropologie du préjugé antisémite en Europe (Paris 2015; wyd. pol. Legendy o krwi. Antropologia przesądu, 2008), Okrzyki pogromowe. Szkice z antro...
Katalog druków drugiego obiegu w zbiorach Biblioteki Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk nie powstałby, gdyby nie determinacja i odwaga ludzi nauki i kultury (przede wszystkim Ignacego Sieradzkiego– kierownika biblioteki i Elżbiety Nieznańskiej– szefowej działu zbiorów specjalnych), którzy nie zważając na możliwość utraty pracy, a nawet groźby pozbawienia wolności, w latach 1976–1990 gromadzili i opracowywali w Bibliotece IBL PAN druki wydawane poza cenzurą kom...
W praktykach translatorskich polskiego oświecenia literatura i władza splatają się w sposób szczególny. Nim tłumacz tragedii użyje twórczej wyobraźni, by za pomocą słów wstrząsnąć publicznością, sam poddaje się sile emanującej z zewnątrz. Jej istotą jest „nieco magiczne wrażenie przewagi” wywierane przez obcojęzyczne utwory wyniesione na piedestał i uznane za kluczowe dla nowożytnej Europy. Punkt wyjścia pracy Klasycyzm – Przekład – Prestiż to omówienie mechanizmów, budującyc...
Mikołaj Ratajczak - filozof, historyk idei i tłumacz. Adiunkt w Zespole Filozofii Kultury IFiS PAN. W swoich badaniach skupia się na historii dwudziestowiecznej filozofii europejskiej i radykalnej teorii politycznej. Znaczenie książki Mikołaja Ratajczaka ujawnia się już w tym, że wymyka się ona wszelkim klasyfikacjom. Jest ona oczywiście, jak zaznaczono w tytule, monografią włoskiej filozofii politycznej, pokazującą meandry jej powstania, jak też najważniejsze idee w niej za...
W kategorii „Pozostałe” odnaleźć możemy wszystkie publikacje, które należą do kategorii „Literatura”, ale nie można ich przyporządkować do żadnej z następujących podkategorii: „Fantastyka / Horror”, „Kryminał / Sensacja / Thriller”, „Literatura piękna”, „Poezja / Dramat”, „Powieść historyczna”, „Powieść obyczajowa”, „Romans / Erotyka”. Kategoria „Literatura” jest bardzo obszerna, a w jej ramy wchodzi wiele różnorakich gatunków i odmian gatunkowych rozróżnianych m.in. ze względu na podejmowaną tematykę, kompozycję dzieła czy też uczucia wywoływane u odbiorcy. Powieści przygodowe, przypowieści, mity, utwory o treści filozoficznej, estetycznej czy literacko-krytycznej to tylko niektóre z odmian gatunkowych, jakie możemy tu znaleźć. W kategorii „Pozostałe” pojawiają się również dzieła łączące w sobie kilka podgatunków literackich. W ofercie księgarni internetowej Woblink.com znajdują się więc utwory najznakomitszych polskich pisarzy, dla których zabawa i gra formą to codzienność i których książki w trakcie lektury okazują się być czymś zupełnie innym niż początkowo przypuszczano. W kategorii „Pozostałe” umieszczono również m.in. zapis przemówienia wygłoszonego przez J.K. Rowling dla absolwentów Uniwersytetu Harvarda pt. „Życie jest sztuką”, w którym autorka pisze o porażkach, problemach, najważniejszych wartościach w życiu i oczywiście o potędze wyobraźni, „Mitologię słowiańską” Jakuba Bobrowskiego i Mateusza Wrony, gdzie znaleźć możemy zbeletryzowane historie ze świata wierzeń pradawnych Słowian pisane w oparciu o najnowsze opracowania naukowe z dziedziny historii, religioznawstwa i językoznawstwa.
