Najbardziej interesujące ironie występują jedynie na wolności. Trudno unieruchomić je w pojęciowej klatce, a wyłowione z życiodajnego kontekstu niemal natychmiast umierają. Polowanie okazuje się sztuką trudnych kompromisów: w kluczowym momencie, gdy pozytywne określenie wydaje się na wyciągnięcie ręki, przedmiot zwinnie wyślizguje się z definicyjnej sieci. Istnieje przy tym nieskończenie wiele ironii. Odmiana romantyczna, o której opowiada ta książka, nie tylko nie wykształci...
Studia składające się na niniejszy tom zostały ułożone w kolejności, która sprawia, że tworzą one spójną narrację zarazem historycznoliteracką i komparatystyczną. Tym, co spaja książkę, są przede wszystkim jej młodopolscy bohaterowie, czołowi artyści tacy jak Miciński, Wyspiański i Berent. Wspólną podstawę przemyśleń i analogii współtworzą także twórcy europejscy i wielkie formacje kulturowe i estetyczne: od antyku, poprzez romantyzm do modernizmu. Stały kontekst stanowi rów...
RE: IREDYŃSKI jest monograficzną wieloautorską REakcją intelektualną, formułowaną w warunkach określonych przez miejsca i czas przynależne interpretatorom, współautorom rozbudowanego dialogu, prowadzonego w kolejnych listach-esejach. Autorzy prowadzą ów dialog metodą analiz kontekstualnych, narzędziami komparatystyki, sytuując się na pozycjach badaczy literatury dokumentu osobistego, literaturoznawców, filmoznawców, historyków dramatu, teatrologów, choć także interpretatorów,...
Kiedy czyta się ten ogromny tom, trzeba od razu z podziwem wyznać: tutaj słowo „książka” jest zbyt skromne, trzeba mówić o dziele. Dziele imponującym nie tylko rozmiarami, ale – przede wszystkim – rozległością i wszechstronnością ujęcia, zasięgiem uwzględnionych materiałów, a także – dociekliwością w ich analizie, dokonywanej z różnych perspektyw, zawsze się dopełniających. W konsekwencji ten wielki tom daje obraz nie tylko poszczególnych ogniw składających się na literatur...
Praca zbiorowa komunizm. Idee i praktyki w Polsce 1944-1989 wnosi nowe i ważne przemyślenia na temat doświadczeń i rozumienia komunizmu w Polsce. Książka pomyślana jest w dużym stopniu jako polemika z dominującymi narracjami historycznymi i popularnymi, w których komunizm jawi się w kategoriach obcości: jako aberracja czy „czarna dziura” w historii Polski. Autorzy konsekwentnie i przekonująco dokonują dekonstrukcji tego typu narracji. W zamian proponują obraz komunizmu, który...
Przedmiotem badania nie jest fakt historyczny, ale sposób jego językowej bądź wizualnej reprezentacji. Całość owych reprezentacji składa się na wirtualny świat, który oddziela nas od rzeczywistości zewnętrznej. O ile historyk stara się dotrzeć do owej rzeczywistości zewnętrznej, o tyle zadaniem literaturoznawcy jest analizowanie sposobu jej zapośredniczenia poprzez reprezentacje. Przedmiotem badania nie jest zatem historia PRL, ale sposoby reprezentowania owej historii w różn...
Rekonstruujemy narracyjne sposoby budowania figury świadka w wybranych tekstach kultury od wojny do współczesności. Przedstawiają one polskiego świadka oddzielonego od hitlerowskich zbrodni jako niewinnego, bezradnego obserwatora, który „pomagał tyle, ile było można w tych warunkach”. Przemilczają jednak wpływ polskich zachowań na los Żydów, nasz współudział w Zagładzie. Taka narracja nastawiona na obronę autowizerunku na długo zdominowała dyskurs publiczny oraz powszechną św...
Nigdy jeszcze tak bardzo nie potrzebowaliśmy książki o gościnności jak obecnie, gdy etyka współbycia znajduje się w kryzysie na skalę niespotykaną od wielu lat. Język eliminacji, podziałów, budowania granic i burzenia mostów realnie wpływa na ustawodawstwo i zachowania nie tylko polskiej straży granicznej, co bezpośrednio przekłada się na przemoc wobec uchodźców, mniejszości etnicznych i adwersarzy politycznych. Wieloautorska monografia poświęcona dyskursom gościnności zawier...
Książka jest bogata w dobrane świadectwa koniecznej a zarazem nieuchronnie ułomnej i świadomej tego faktu współczesnej reprezentacji. Podejmuje temat jej niezbędnych prób w imponującym a przejrzystym wymiarze celnie trafionych zdarzeń: w Polsce, w Europie, w świecie. Przywołuje fakty i świadectwa od pierwszej wojny światowej, walk w międzywojennej Hiszpanii, poprzez obronę Warszawy w 1939 aż po podobnie graniczne sytuacje w toku całej drugiej wielkiej wojny. Przedstawia losy ...
Tom pod redakcją profesora Adama Dziadka jest niezwykle cenny. Wypełnia znaczącą lukę w naszej, czyli polskiej, wiedzy na temat studiów męskich. Przedstawia te studia jako część szeroko zakrojonych badań obejmujących wszystkie chyba tradycyjnie wyodrębniane dyscypliny w naukach humanistycznych i społecznych. Zarysowuje frapujące perspektywy dla literaturoznawstwa zainspirowanego studiami męskimi. Sprzyja próbom przeprowadzenia w Polsce ważnej zmiany kulturowej - polega ona na...
„Biblioteka Pisarzy Staropolskich” prezentuje nowocześnie opracowane edycje ważnych dzieł literatury dawnej. Tomiki z tej serii, łączące cechy wydania krytycznego i popularnego, przeznaczone są zarówno dla historyków literatury, jak i studentów, uczniów oraz wszystkich, których interesuje przeszłość naszej kultury. „Wiersze zebrane” Andrzeja Zbylitowskiego – nie tylko otwierają drogę polskiej literaturze ziemiańskiej, lecz stanowią także przykład charakterystycznej twórczości...
Wymagamy od intymistów, oprócz szczerości, by opowiadali historię swojego życia w sposób otwarty, klarowny i jawny. Ten warunek nie jest spełniony, jeśli autorzy z jakichś względów nie piszą o sobie wprost i zamiast tego prowadzą gry z przyjętymi konwencjami wyznawania. Podstawowym celem tej książki jest scharakteryzowanie rozmaitych przetworzeń tradycyjnego paradygmatu gatunkowego autobiografii. Materiał empiryczny stanowią teksty Kazimierza Brandysa, Stanisława Lema, Roman...
Model romantyczny, choć dziś już jest głównie częścią historii medycyny, może być oceniany rozmaicie. Niektórzy, istotnie, uznają go za niewiele znaczący epizod w dziejach sztuki lekarskiej, do tego o charakterze konserwatywnym albo nawet wstecznym. Inni natomiast, i chyba nie są oni w mniejszości, uważają, że medycyna romantyczna odegrała pewną rolę zarówno w przezwyciężeniu kryzysu, jaki zapanował w XVIII stuleciu, jak i w ponownym samookreśleniu się medycyny somatycznej i ...
Co oznacza tytuł dramaty Mickiewicza? Czym i kim są DZIADY? Czemu i komu w dramacie i w całej twórczości Mickiewicza przysługiwało to miano? Czym były dziady w roku 1823, a w co przeobraziły się w roku 1832? Dziady to święto, obrzęd, ale dziady to też zmarli, postaci mediumiczne, guślarze, poeci. Dziad jest typem bohatera literackiego, ale dziad (lirnik) to także forma poetyckiej autokreacji. Dziady nie stanowią jednak wyłącznie sfery wartości. Dziady to również czynnik zagro...
Drugie, zmienione i poprawione wydanie listów Marii z Szetkiewiczów Sienkiewiczowej [...]: Po pierwsze - rozbudowuje, poszerza i w niektórych wypadkach zmienia naszą wiedzę o biografii i twórczości Sienkiewicza. Określa rolę, jaką w kształtowaniu się osobowości i ewolucji warsztatu pisarza odegrała jego pierwsza żona. Szczególnie ważne - uwidocznione w listach - są relacje między małżonkami, co dodatkowo podkreślają dopiski, najczęściej o charakterze żartobliwym. Tu również ...
Piotr Forecki świetnie rozpoznał procedury manipulowania, maskowania czy mistyfikowania pamięci o Zagładzie w różnych obszarach polskiego dyskursu publicznego. Swobodnie porusza się po ogromnym i zróżnicowanym materiale źródłowym: od gazet i czasopism po film, radio i telewizję; od dokumentów parlamentarnych, przez akty prawne do podręczników szkolnych. Odsłania przed czytelnikami zarówno myślowy rodowód, jak i mechanizmy tego, co określa zapożyczonym z nowej humanistyki term...
W polskiej humanistyce i naukach społecznych od kilku lat odbywa się wielkie nadrabianie zaległości w dziedzinie studiów (o) męskości/ach. Tzw. masculinity studies, które na świecie od dawna stanowiły ważny obszar badań nad płcią kulturową, u nas zaistniały zastanawiająco późno. Jeszcze do niedawna perspektywa genderowa w zasadzie tożsama była z women studies i akademickimi nurtami feministycznymi. Z czasem włączyły się do niej studia nad nienormatywnymi seksualnościami, któr...
SŁAWOMIR BURYŁA - profesor w Instytucie Polonistyki i Logopedii Uniwersytetu Warmińsko - Mazurskiego w Olsztynie. Zajmuje się współczesną literaturą polską, a zwłaszcza prozą wojny i okupacji, Holokaustu oraz edytorstwem i kulturą popularną. Jest autorem m.in. Opisać Zagładę (Wrocław 2006), Tematy (nie)opisane (Kraków 2013), Wokół Zagłady (Kraków 2016), Rozrachunki z wojną (Warszawa 2017). W 2012 roku w IBL PAN ukazała się pod jego redakcją, Doroty Krawczyńskiej oraz Jacka Le...
Nowa poezja polska wobec tradycji czyni przedmiotem namysłu lirykę polska po 1989 roku tworzoną przez autorów urodzonych w latach 60. i młodszych, tych, których debiuty przypadły na okolice przełomu XX i XXI wieku. Poezja po „zmianie paradygmatu” ukazana jest tu w kontekście jej wieloaspektowych relacji z szeroko rozumianą tradycją - literacką i kulturową - zarówno tą rodzimą (bliską, którą stanowią dzieła generacyjnych poprzedników oraz Starych Mistrzów), jak i obcą (krąg wp...
Napisane zapewne ok. połowy VI wieku Elegiae Maksymiana należały przez pewien czas do kanonu średniowiecznych lektur szkolnych jako tekst odpowiedni zwłaszcza dla młodszych uczniów. Zalecano je szczególnie z uwagi na ich specyficzny walor edukacyjny: w sposób dokładny, nawet przejmujący opisują bowiem udręki i nieszczęścia starości. W Akademii Krakowskiej był Maksymian czytany jeszcze w XV wieku. Co zaś najbardziej niezwykłe, gdyż zadecydował o tym zbieg okoliczności, to on w...
(…) Książka zarówno zawiera rozważania pojęciowe i teoretyczne, jak i zdaje sprawę z dzisiejszych zastosowań badań nad dyskursami konfliktu w różnych dziedzinach humanistyki (zwłaszcza okołoliterackiej). Mamy nadzieję, że zainspiruje dalsze badania tego skomplikowanego, ale równocześnie centralnego zjawiska współczesnej komunikacji – nie tylko literackiej.
Od Redaktorów
Ciała zdruzgotane, ciała oporne są pracą o kapitalnym znaczeniu dla współczesnych badań humanistycznych w Polsce, pracą jednoznacznie wpisującą się w „zwrot afektywny”, który dokonał się w humanistyce światowej już jakiś czas temu, ale też ujmującą zagadnienie afektów na swój własny, oryginalny sposób. Chodzi nie tylko o krytyczną refleksję wobec różnych nurtów myślenia o afektach, ale też lekturową egzemplifikację powiązaną ściśle z historią. Jest to praca, która po raz pier...
Pierre-Marc de Biasi (ur. 1950), literaturoznawca, filozof, malarz i rzeźbiarz. Od stycznia 2006 dyrektor naukowy Instytutu Tekstów i Rękopisów Współczesnych (ITEM) w paryskim CNRS, wykładowca uniwersytetów Paris 7 i Paris 4, współpracownik wydawnictw naukowych, członek redakcji pisma „Genesis”. Pierre-Marc de Biasi jest współtwórcą francuskiej krytyki genetycznej, autorem wielu książek i rozpraw dotyczących tej dziedziny, jak również historii pisma, papieru i nowych technolo...
W kategorii „Pozostałe” odnaleźć możemy wszystkie publikacje, które należą do kategorii „Literatura”, ale nie można ich przyporządkować do żadnej z następujących podkategorii: „Fantastyka / Horror”, „Kryminał / Sensacja / Thriller”, „Literatura piękna”, „Poezja / Dramat”, „Powieść historyczna”, „Powieść obyczajowa”, „Romans / Erotyka”. Kategoria „Literatura” jest bardzo obszerna, a w jej ramy wchodzi wiele różnorakich gatunków i odmian gatunkowych rozróżnianych m.in. ze względu na podejmowaną tematykę, kompozycję dzieła czy też uczucia wywoływane u odbiorcy. Powieści przygodowe, przypowieści, mity, utwory o treści filozoficznej, estetycznej czy literacko-krytycznej to tylko niektóre z odmian gatunkowych, jakie możemy tu znaleźć. W kategorii „Pozostałe” pojawiają się również dzieła łączące w sobie kilka podgatunków literackich. W ofercie księgarni internetowej Woblink.com znajdują się więc utwory najznakomitszych polskich pisarzy, dla których zabawa i gra formą to codzienność i których książki w trakcie lektury okazują się być czymś zupełnie innym niż początkowo przypuszczano. W kategorii „Pozostałe” umieszczono również m.in. zapis przemówienia wygłoszonego przez J.K. Rowling dla absolwentów Uniwersytetu Harvarda pt. „Życie jest sztuką”, w którym autorka pisze o porażkach, problemach, najważniejszych wartościach w życiu i oczywiście o potędze wyobraźni, „Mitologię słowiańską” Jakuba Bobrowskiego i Mateusza Wrony, gdzie znaleźć możemy zbeletryzowane historie ze świata wierzeń pradawnych Słowian pisane w oparciu o najnowsze opracowania naukowe z dziedziny historii, religioznawstwa i językoznawstwa.
