Instytut Literatury Pozostałe - książki, ebooki i audiobooki

Orfeusz w piekle XX wieku tom esejów Józefa Wittlina, który ukazał się w układzie zaproponowanym przez autora nakładem paryskiego Instytutu Literackiego w 1963 roku. Problematyka w nim poruszana dwudziestowieczny kryzys wartości moralnych, konsekwencje wojen dla ludzkiej świadomości i kultury, zobowiązania pisarskie, los emigrantów i wygnańców, ale także impresje z podróży, lektur i spektakli teatralnych oraz wspomnienie Lwowa tworzy zróżnicowaną wewnętrznie całość, imponu...

Od dawna istniała potrzeba wydania wybranych wierszy Janusza St. Pasierba oraz przedstawienia młodszym czytelnikom sylwetki twórczej tego niezwykłego autora, który z racji swoich wybitnych i wielostronnych uzdolnień humanistycznych należał do polskiej, a potem europejskiej, elity intelektualnej. Obcowanie z jego poetyckim dorobkiem wymaga odkrywania pokładów znaczeń zawartych w bogatej symbolice, aluzjach literackich i kulturowych, wreszcie w przedstawieniach i obrazach bibli...

Tom prezentuje studia i rozprawy Juliana Maślanki (1930-2020) z zakresu literatury, folkloru i tradycji kulturalnych. Czytelnik może zapoznać się z tekstami obejmującymi szeroki wachlarz problemów, m.in. Mickiewiczowskie spojrzenie na historię ("Historyczne poglądy Mickiewicza"), zasługi patriotyczne badaczy, placówek akademickich, towarzystw naukowych w okresie zniewolenia ("Nauka i niepodległość pod zaborami") czy interpretujące teksty z kanonu polskiego romantyzmu - "Marię...

Wizja Włoch w polskiej i francuskiej literaturze romantyzmu (1800-1850)" to książka poświęcona powszechnej w dziewiętnastowiecznej Europie modzie na Włochy. Na przykładach zaczerpniętych z arcydzieł literackich (autorstwa Polaków, m.in. Juliusza Słowackiego, Cypriana Norwida, Zygmunta Krasińskiego, oraz Francuzów, m.in. Alfreda de Musset, René Chateaubrianda, George Sand i pani de Staël) i dzieł minorum gentium przedstawia podobieństwa i różnice w postrzeganiu Italii, jakie m...

Tom prezentuje badania Czesława Zgorzelskiego (1908-1996) nad sztuką poetycką i estetyką liryczności w okresie romantyzmu. Czytelnik znajdzie w tym zbiorze między innymi takie klasyczne teksty jak "Przełom romantyczny w dziejach liryki polskiej" oraz "Drogi rozwojowe liryki Mickiewiczowskiej", a także mistrzowskie interpretacje wierszy Juliusza Słowackiego ("Rozłączenie" oraz "Na sprowadzenie prochów Napoleona").Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Naro...

Zadanie, które przed sobą postawiłam, polega na pokazaniu obrazu polskiego tzw. przełomu romantycznego, nie jak to czyniono dotychczas, z perspektywy wielkich aktorów ówczesnej sceny literackiej z Adamem Mickiewiczem, Antonim Malczewskim i Sewerynem Goszczyńskim na czele, ale twórców mniejszego znaczenia. Z punktu widzenia całego zastępu: Czeczotów, Zanów, Chodźków, Korsaków, Odyńców, Chłędowskich, Zaborowskich, Sierocińskich oraz innych im podobnych autorów minorum gentium, ...

Niniejsza książka nosi tytuł "Mickiewiczowski pięcioksiąg romantyczny", ponieważ w pięciu rozdziałach omawia utwory, które odegrały kluczową rolę w rozwijaniu przez Mickiewicza prądu romantycznego w Polsce oraz w budowaniu przezeń coraz śmielszych, coraz bardziej złożonych form dzieła romantycznego. Tymi utworami są: mitopoetyckie narracje z cyklu "Ballady i romanse" (1822), "Sonety krymskie" z moskiewskiej edycji dyptyku cyklicznego "Sonety" (1826), "Konrad Wallenrod" (1828)...

Fakty z tużpowojennej biografii Zbigniewa Herberta, najpierw studia w krakowskiej Wyższej Szkole Handlowej, a potem kilkumiesięczna praca w gdyńskim oddziale Narodowego Banku Polskiego, zainspirowały Józefa Marię Ruszara do postawienia zasadnego, a przy okazji oryginalnego pytania o znaczenie ekonomii w twórczości i życiu autora Pana Cogito. Niniejsza publikacja podejmuje szereg zagadnień związanych z ekonomicznym i praktycznym aspektem biografii Herberta. Źródłem informacji...

W centrum swojej refleksji autorka umieszcza topikę biblijną. Do dotychczasowych ustaleń w tej materii dodaje własne - nader inspirujące, oparte na ciekawych interpretacjach i propozycjach lekturowych. Badaczka śledzi wiodące toposy konstytuujące tematykę teodycei. Jak słusznie zauważa, wchodzą one ze sobą w różne interakcje, wzajemnie się oświetlają i komentują. [...] Monografia Z krwi i popiołu... stanowi pierwsze w polskim piśmiennictwie całościowe opracowanie zagadnieni...

Drugi tom esejów jednego z najważniejszych polskich pisarzy XX wieku. Orfeusz w piekle XX wieku tom esejów Józefa Wittlina, który ukazał się w układzie zaproponowanym przez autora nakładem paryskiego Instytutu Literackiego w 1963 roku. Problematyka w nim poruszana dwudziestowieczny kryzys wartości moralnych, konsekwencje wojen dla ludzkiej świadomości i kultury, zobowiązania pisarskie, los emigrantów i wygnańców, ale także impresje z podróży, lektur i spektakli teatralnych ...

Główny bohater to typ człowieka uciekającego, współczesnego homo fugiens, który coraz bardziej staje się jednak homo melancholicus, kimś, kto stara się wychodzić, wyjeździć swoją własną melancholię. Gdyby Georgia nie była tak odarta z patosu, rzeklibyśmy, że ruch znaczy męstwo, a przynajmniej staje się próbązmierzenia się z różnymi rodzajami ciemności, głębokich wmówień, iluzji czy innych zaburzeń osobowości i relacji ze światem. Powiedzielibyśmy, że dlatego bohater wyjeżdża ...

Siłą dramatu Grzegorza Górnego Ojcze mój jest jego metaforyczność, a przez to otwartość na interpretacje. Autor ukazuje całe spektrum emocji, które towarzyszą porzuconemu synowi poczucie niższości, osamotnienia, ból, tęsknotę, wstyd, gniew, nienawiść. Górny rozgrywa tę rzecz brawurowo, głównie poprzez pełne językowej inwencji dialogi syna i unieruchomionego przez chorobę ojca, a właściwie poprzez przenikające się monologi tych postaci. W tekście znajdujemy istotne dla jego ...

"Zasypie wszystko, zawieje to opowieść o dwóch kuzynach, z których każdy wybiera inną stronę konfliktu. Jeden, młody dziedzic, przyłącza się do polskiej partyzantki. Drugi do ukraińskich nacjonalistów. W tle opowiedzianej historii pojawiają się nawiązania do zbrodni katyńskiej. Zasypie wszystko zawieje nie jest lekturą łatwą ani przyjemną. Pisarz zrezygnował z tradycyjnej narracji i wybrał technikę strumienia świadomości, z tego powodu powieść zestawiano z dokonaniami Faulkne...

Wojna, śmiech, a nawet konceptualnie - za Bergsonem, Bachtinem i innymi - traktowane żart i śmiech to są sprawy poważne. Arcypoważnym interpretatorem tych tematów jest autor niniejszego zbioru tekstów o polskiej literaturze nowoczesnej. Nawet o literackim humorze - jak i o wszystkich poruszanych tematach - mówi się tu nadzwyczaj serio i merytorycznie. Jest to poważna, pryncypialna krytyka literacka. Dlatego w ogóle warto ją uważnie czytać. Ale taka też jest rola znaczącego ek...

Niewątpliwym walorem recenzowanej publikacji jest wyłaniający się z niej portret badacza i krytyka: erudyty obdarzonego wyjątkową intuicją czytelniczą oraz coraz rzadszą dziś umiejętnością zwięzłego a zarazem przejrzystego prowadzenia wywodu i formułowania sądów. A są to sądy wyważone (oparte na analizach i zakorzenione w precyzyjnej lekturze, nie dające się ponieść luźnym skojarzeniom i przypadkowym analogiom) a jednocześnie zdecydowane - Bolecki nie ucieka od polemik, nie u...

Po Wierzyńskim i Lechoniu otrzymujemy kolejny portret poety związanego z czołową w Dwudziestoleciu grupą Skamander. Minęło ponad sto lat od rozpoczęcia działalności tej utalentowanej plejady, co oddziaływała na polską poezję do 1939 i w latach wojny, i po wojnie, w kraju i na emigracji. Naturalnym biegiem rzeczy twórczość ta odeszła do historii, zmieniły się oceny historyków literatury i krytyków. Zmieniły się gusta czytelnicze. A jednak, czytelnik przypadkowy, nie profesjona...

Inspirujące spotkania, wymiana myśli, poufne rozmowy", jak powiedziałby Norwid, stanowią rdzeń nauki, humanistyki w szczególności. Literackie ogniwa. Norwid i inni to monografia, którą w naukową całość spaja nie tylko osoba poety, lecz także postać badaczki od lat współtworzącej norwidologiczny dyskurs (i nie tylko) - prof. Grażyny Halkiewicz-Sojak. Bliskie jej metody, ważne dla niej konteksty, wciąż intrygujące ją tematy znalazły odzwierciedlenie w artykułach, których autora...

Inspirujące spotkania, wymiana myśli, poufne rozmowy", jak powiedziałby Norwid, stanowią rdzeń nauki, humanistyki w szczególności. Literackie ogniwa. Norwid i inni to monografia, którą w naukową całość spaja nie tylko osoba poety, lecz także postać badaczki od lat współtworzącej norwidologiczny dyskurs (i nie tylko) - prof. Grażyny Halkiewicz-Sojak. Bliskie jej metody, ważne dla niej konteksty, wciąż intrygujące ją tematy znalazły odzwierciedlenie w artykułach, których autora...

Eseje Józefa Wittlina to niezwykle ważna część jego spuścizny. Gdyby przyjąć na chwilę z gruntu niestosowne wobec tak wybitnego artysty pióra kryterium ilościowe, trzeba by zauważyć, że Wittlinowska eseistyka wielokrotnie przekracza objętością pozostawione przezeń dzieła epickie i liryczne razem wzięte, a równać się z nią mogłaby jedynie działalność epistolograficzna pisarza. Rangę tej eseistyce nadała decyzja Jerzego Giedroycia, który w 1963 roku doprowadził do opublikowan...

Stanisław Lem nie istnieje.Przynajmniej do takiego wniosku doszedł swego czasu Philip K. Dick, gwiazda amerykańskiej fantastyki, i napisał w tej sprawie donos do FBI. Słynny pisarz powziął podejrzenie, że za pseudonimem „Lem” musi się ukrywać więcej niż jeden autor (wydawało mu się niemożliwe, by ktoś był tak wszechstronny), a za wszystkim stoi komunistyczny spisek. Dziś wiemy już na pewno, że wszystkie książki Stanisława Lema napisał Stanisław Lem – jeden z czołowych przedst...

"Czytanie językami. Praktyki interpretacyjne dla uczniów i studentów" to zbiór błyskotliwych i nowatorskich interpretacji najważniejszych tekstów kanonu lektur szkolnych. Autorzy udowadniają, że utwory tak dokładnie "wyczytane" przez polonistykę jak "Ludzie bezdomni" czy "W malinowym chruśniaku" wciąż skrywają w sobie nieoczywiste znaczenia. Publikacja jest znakomitą pomocą dla wszystkich nauczycieli polonistów oraz studentów kierunków filologicznych. To książka wyrastająca ...

"Czytanie Lechonia" to zbiór dziesięciu artykułów, które ukazują na nowo poezję autora "Erynii". Cel tej arcyciekawej pracy został ze wszech miar osiągnięty – oto bowiem widzimy autora wierszy z prawdziwego zdarzenia, niezwykle utalentowanego i posługującego się sztuką słowa z iście nieziemskim polotem. Redaktorzy tomu wyjaśniają we wstępie, że długo funkcjonował i chyba nadal funkcjonuje stereotyp, iż szczytowym osiągnięciem Lechonia jest jego, niebywały zresztą, "Dziennik"....

W centrum uwagi Piotra Prachnio są obrazy Warszawy w latach 1945-1980 omawiane na podstawie wybranych utworów prozy polskiej. Krytyk skupił się na gatunkach, dziełach i autorach mniej do tej pory zbadanych. Dotyczy to w szczególności eseistyki Pawła Hertza, dzienników intymnych Marii Dąbrowskiej, Leopolda Tyrmanda i Stefana Kisielewskiego, powieści kryminalnych dwu ostatnich, a wreszcie... "Niewiarygodnych przygód Marka Piegusa" Edmunda Niziurskiego. W rozprawie utwory te poj...

Autor "Dwóch głów ptaka" jest demistyfikatorem obowiązujących schematów myślowych i tradycyjnych sposobów pokazywania wydarzeń historycznych, a także odnowicielem sposobu opowiadania. Terlecki nie chciał tworzyć heroicznej i zmitologizowanej wersji krzepiącej serca Polaków, ale wpisywał się raczej w model literatury rozrachunkowej, pokazującej niewygodne prawdy i konfrontującej czytelnika z niejednoznacznymi sytuacjami. Od czytelnika oczekiwał aktywnej lektury. To odbiorca mu...