Jan Józef Lipski (1926–1991) wiele zdziałał dla integrowania opozycji. Kiedy władza próbowała dzielić Polaków na grupy zainteresowane tylko własnym interesem – łączył różne środowiska. Zamiast demagogii wolał dialog; nawet w sporze starał się znaleźć miejsca wspólne. Ideologii przeciwstawiał samoorganizację społeczeństwa. Nigdy niezwiązany z PZPR, współzałożyciel KOR, był żywym przykładem patrioty-socjalisty, pokazującym niebezpieczeństwa obu totalitaryzmów: lewicowego (komu...
Tak obszerna naukowa analiza historycznej katastrofy lotniczej jest pierwszą pracą tego typu w kraju, a może i na świecie. Autor zbiera dane z przebiegu ostatniego lotu, analizuje możliwe przyczyny katastrofy oraz przeprowadza numeryczną symulację przebiegu katastrofy. Nie jest to obszerna analiza historyczna prac komisji czy wszelkich możliwych teorii i publikacji i nie ma na celu odpowiedzi na pytanie, kto mógł stać za ewentualnym zamachem.
„303” jest szybką wojenną grą planszową dla dwóch osób. Jeden z graczy dowodzi RAF broniącym Wielkiej Brytanii, a drugi atakuje niemieckim Luftwaffe. Zadaniem lotnictwa Trzeciej Rzeszy jest zbombardowanie Londynu, a celem lotnictwa alianckiego powstrzymanie agresora. Każdy z graczy dysponuje sześcioma różnymi samolotami za pomocą których prowadzi operację wojenną na planszy, nawiązującej do stołu dowodzenia RAF. Podniebne pojedynki rozstrzygane są przy użyciu specjalnie zapro...
„ZnajZnak”, najnowszą z serii gier edukacyjnych IPN, jest grą niezwykłą. Jest to jeden z niewielu tytułów edukacyjnych, które mając ambicje przekazania graczom konkretnej porcji wiedzy są przy tym dynamiczne i emocjonujące. Nowatorstwo gry „ZnajZnak” polega nie tylko na uwzględnieniu najnowszych trendów w projektowaniu gier, ale także na tym, że do rozpoczęcia rozgrywki nie jest wymagana żadna wiedza. Jest to gra w której przychodzi ona samoistnie podczas rozgrywki, bez pośre...
Gra edukacyjna „Polak Mały” za pomocą puzzli – które można również wykorzystać do zabawy w memory – zapoznaje z polskimi symbolami narodowymi: flagą, herbem i słowami hymnu. W załączonej broszurze zamieszczono instrukcje gier dla dzieci w różnym wieku, od 4 do 8 lat. Elementy gry: 24 karty białe (z tekstem hymnu na białym tle i z fragmentami herbu polskiego na rewersie) 24 karty czerwone (z tekstem hymnu na czerwonym tle i z fragmentami herbu polskiego na rewersie) Instrukcj...
Album jest ilustrowaną zdjęciami i dokumentami opowieścią o gen. Auguście Emilu Fieldorfie „Nilu" – żołnierzu Legionów, uczestniku wojny polsko-bolszewickiej, kampanii wrześniowej i wreszcie dowódcy Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej, który po wojnie został przypadkowo aresztowany pod nieswoim nazwiskiem, wywieziony w głąb ZSRR, a po powrocie z nieludzkiej ziemi znowu aresztowany, tym razem przez Urząd Bezpieczeństwa, i po sfingowanym procesie skazany na karę śmierci. Ksią...
Listy pisane z obozów i zesłania w Związku Radzieckim to świadectwo bardzo cenne, ponieważ bezpośrednie. Rzadkością są obszerne zbiory korespondencji jednego nadawcy, obejmujące cały okres uwięzienia. Kolekcja 93 listów Jadwigi i Bolesława Haberów, pisanych do Ireny Sandeckiej w latach 1946–1959 z łagrów i zesłania, jest więc unikatowa. W książce jednak nie znajdziemy opisu życia w łagrach, gdyż ze względu na cenzurę listy nie mogły dotyczyć większości aspektów obozowej rzecz...
Adam Dziuba ur. 21 XI 1964 r., absolwent historii Uniwersytetu Śląskiego, doktor, pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach. Autor monografii Podziemie poakowskie w województwie śląsko-dąbrowskim w latach 1945–1947 (Kraków 2005) i Na frontach walki ze szpiegami, rewizjonistami i „reakcyjnym klerem”. Tyska jednostka aparatu bezpieczeństwa w latach 1954–1975 (Tychy 2008). Ponadto opublikował ponad siedemdziesiąt artykułów naukowy...
Publikacja zawiera 76 dokumentów NKGB-NKWD dotyczących zwalczania podziemia polskiego i litewskiego (przetłumaczonych z jęz. rosyjskiego na jęz. litewski i polski), w aneksie znajduje się 10 dokumentów wytworzonych przez podziemie polskie i litewskie oraz meldunki, sprawozdania, depesze, notatki, protokoły, korespondencja urzędowa i inne dokumenty dotyczące sowieckich działań wobec polskiego i litewskiego podziemia w okresie 1944–1945.
Autorka analizuje proces kształtowania się amerykańskiej polityki wobec uchodźców politycznych z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, w których władzę w latach czterdziestych przejęli komuniści. W latach 1948-1954 wypracowano mechanizmy współpracy, które umożliwiły Amerykanom wykorzystanie potencjału uchodźców politycznych, a środkowoeuropejskim opozycjonistom lat czterdziestych dały szanse kontynuowania działalności na rzecz „ujarzmionych narodów”. Po raz pierwszy w polskiej h...
Z wielkim uznaniem przyjmuję inicjatywę prof. Małgorzaty Dąbrowskiej dotyczącą przywrócenia narodowej pamięci Stanisława Kościałkowskiego (1881–1960), który z powodu drugiej wojny światowej i powojennej sowietyzacji kraju, ostatnią część swego bogatego w wydarzenia życia spędził poza ojczyzną, również tą małą, która na mocy decyzji welkich mocarstw znalazła się w granicach Związku Sowieckiego. (Z recenzji prof. dr. hab. Tadeusza Wolszy)
Po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 r. władze PRL poddały niepokorną część społeczeństwa represjom – ludzi wyrzucano z pracy, aresztowano i internowano. Pod koniec 1982 r. zastosowano również wykorzystywaną już wcześniej metodę – wysyłanie działaczy opozycji do ludowego Wojska Polskiego. Działania te, które twórca stanu wojennego gen. Wojciech Jaruzelski określił mianem „inteligentnej formy internowania”, objęły opozycjonistów uznanych za ekstremistów. Trafili oni jako rez...
Pochodząca ze zbiorów Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce i Biblioteki Polskiej w Paryżu korespondencja Władysława Pobóg-Malinowskiego z Wacławem Jędrzejewiczem jest ważnym źródłem do poznania dziejów polskiej emigracji niepodległościowej po 1945 r. Sens uchodźczemu losowi jej autorów nadawała bowiem wiara w odzyskanie przez Polskę suwerenności. Każdy z nich też na swój sposób uważał się za strażnika pamięci Józefa Piłsudskiego. Oprócz politycznych rozrachunków można odna...
Prezentowana publikacja powstała w ramach projektu badawczego "Struktury i działalność PZPR", realizowanego w Instytucie Pamięci Narodowej od 2012 r. Książka zawiera 16 artykułów o zróżnicowanej tematyce, lecz powiązanych wspólnym wątkiem rządzącej w Polsce monopartii PPR/PZPR oraz jej pozycji w państwie i społeczeństwie. Teksty ukazują mechanizmy zarządzania komunistycznym państwem i oddziaływania partii na różne sfery życia: politykę wewnętrzną i zagraniczną, sądownictwo, e...
Publikacja zdjęć jest okazją do oddania czci oficerom i żołnierzom AK – obrońcom Ziemi Wileńskiej i Nowogródzkiej. W pierwszej kolejności tym, którzy polegli w walce lub zostali zamordowani w więzieniach i obozach, zarówno okrytym sławą dowódcom polowym, takim jak kpt. Gracjan Fróg „Szczerbiec”, por. Jan Piwnik „Ponury” czy ppor. Anatol Radziwonik „Olech”, jak i tysiącom szeregowych partyzantów, do dziś często bezimiennych. Sylwetki wielu z nich uwiecznione zostały na zamiesz...
Celem książki jest przedstawienie procesu aktywizacji zawodowej kobiet w powojennej Polsce, w szczególności robotnic w przemyśle. Autorka analizuje ówczesną politykę zatrudnienia – jej cele, narzędzia i sposób realizacji. Odpowiada na pytanie o skuteczność tej polityki, a także społeczne reakcje na nią. Praca robotnic omawiana jest również w kontekście pozazawodowych ról kobiet oraz ich aktywności politycznej. - Co znaczyło być robotnicą w rządzonej przez komunistów Polsce? ...
Oprócz kilku zwycięskich i przełomowych operacji przeprowadzonych przez Wojsko Polskie w 1920 r. w wojnie z bolszewicką Rosją (Bitwa o Ukrainę, Bitwa Warszawska i Bitwa Niemeńska) żadna inna nie doczekała się odrębnej monografii. Dlatego przedstawienie walk Armii Rezerwowej (na tle działań bojowych Frontu gen. Stanisława Szeptyckiego) jest pionierskie i stanowi ważny wkład do historiografii konfliktu z bolszewicką Rosją. Monografia Armii Rezerwowej jest nie tylko niezwykle sz...
Tygodnik społeczno-kulturalny „Nowa Kultura", ukazujący się w latach 1950-1963, odegrał bardzo istotną rolę w życiu kulturalnym powojennej Polski. Dla historyka zajmującego się okresem PRL dzieje tego czasopisma sq doskonałym przykładem ilustrującym praktyki władz partyjnych, mające na celu podporządkowanie twórców interesom partyjnym. Autor analizuje kolejne fazy rozwoju pisma. W latach 1950-1955 tygodnik przekazywał oficjalną wykładnię polityki informacyjno-propagandowej ó...
Sumienny czytelnik książki wspomnieniowej Jerzego Kulczyckiego zauważy, że nie lubił on zachowań patetycznych, unikał emfazy. To może powodować nietrafne wyobrażenie o jego rysach osobowych. Męskie zachowanie wobec wzniosłych uczuć narodowych maskowało jego wielką wrażliwość patriotyczną i nieustanną gotowość do bezinteresownej służby Polsce.
Jerzy Kulczycki dobrze zasłużył się Rzeczypospolitej.
Jarosław Syrnyk, Nadzór specjalny. Analiza historyczno-antropologiczna działań organów bezpieczeństwa w kwestii tzw. nacjonalizmu ukraińskiego na Podkarpaciu w latach 1947–1989, Wrocław–Warszawa 2015, 312 s. (seria „Monografie”, t. 111) Jest to jedna z lepszych książek, jakie ostatnio przeczytałem […]. Początek badań nad aparatem bezpieczeństwa w nowej paradygmatycznie perspektywie jest zawsze trudny, szczególnie gdy dotąd nie ukazała się ani jedna monografia, z którą można...
Seria DZIENNIKARZE – TWÓRCY – NAUKOWCY podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym. Jak przekonuje nas skutecznie Kosiński, proza autora Benka Kwiaciarza może być źródłem wiedzy historycznej o PRL, źródłem nieocenionym i zarazem unikalnym. [...] Marek Nowakowski pokazuje nam świat ludzi, a nie instytucji [...] jest pisarzem „o temperamencie antropologa", którego interesuje każda jednostka i który nie dąży do uogólnień...
Publikacja prezentuje opatrzone obszernym wstępem naukowym dokumenty MSW i PZPR dotyczące operacji o kryptonimie „Żelazo", przeprowadzonej w RFN na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX w. Funkcjonariusze wywiadu PRL nawiązali kontakt z kryminalistami przejęli skradzione przez nich wyroby jubilerskie i inne cenne przedmioty. Część z nich została przywłaszczona przez oficerów MSW i najprawdopodobniej także przez prominentnych działaczy partyjnych.
