Szczeciński Grudzień ’70 – Styczeń’ 71 to w powojennej historii miasta wydarzenie kluczowe. W opinii wielu to ono w znacznym stopniu formowało tożsamość jego mieszkańców, którzy po 1945 r. borykali się z problemem „nieswojego miejsca”, a samo miasto postrzegane było częstokroć jako przestrzeń, na ulicach której „kłębią się ludzkie atrapy”. Przywołany tu głos poetki był gorzki, nadzwyczaj, ale i on zmieni się po wydarzeniach z przełomu 1970/71 r. Kolejny tomik wierszy dedykowa...
Ogniwo terroru to monografia lubelskiej placówki Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym. Autor opisuje struktury, zakes kompetencji i metody działania lokalnej komórki ogónopolskiej instytucji, która została powołana w celu przygotownaia gruntu pod nowy ustrój gospodarczy (i polityczny) w Polsce. Wbrew nazwie, podstawowym zadaniem komisji nie była walka z nieprawidłowościami w handlu i przemyśle, lecz zniszczenie prywatnej przedsiębiorczości....
Konfederacja Polski Niepodległej powstała w 1979 r. jako pierwsza od kilkudziesięciu lat partia polityczna niezależna od komunistów. Jej członkowie działali jawnie, domagając się przywrócenia państwu polskiemu niepodległości, dążyli do obalenia totalitarnego reżimu, negując sensowność jego reformowania. W książce „Konfederacja Polski Niepodległej w Krakowie 1979–1990. Wybór dokumentów” zgromadzono unikatowe dokumenty ukazujące działalność krakowskiej Konfederacji oraz do nied...
W publikacjach IPN dotyczących peerelu często przedstawiamy zagadnienia związane z funkcjonowaniem aparatu represji. Malwina Garyga ukazała ostatnie dziesięciolecie istnienia Komitetu Krakowskiego partii, która przez dziesięciolecia sprawowała realną władzę w ówczesnej Polsce. Interesujące jest, czym zajmowali się towarzysze z PZPR w okresie agonii swojego ugrupowania i systemu komunistycznego w naszej Ojczyźnie. W serii „Monografie" publikowane są książki poświęcone najnows...
Autor w sposób syntetyczny przedstawia losy Polaków i Żydów w Polsce okupowanej przez Niemców podczas II wojny światowej. Skupia się na pomocy, jakiej Polacy udzielali Żydom podczas Holokaustu. Pokazuje wysiłki Polskiego Państwa Podziemnego i powołanej przez nie Rady Pomocy Żydom „Żegota”, a także działania zwykłych ludzi, którzy na własną rękę, ryzykując życie, ratowali od zagłady swoich żydowskich współobywateli. Szczególną uwagę poświęca wsi Markowa na Podkarpaciu, w które...
Celem albumu jest m.in. promowanie zasobu archiwalnego Instytutu Pamięci Narodowej, na który składa się nie tylko dokumentacja byłych służb specjalnych, ale też niezwykle interesujące i niewykorzystywane dokumenty zarekwirowane w wyniku czynności operacyjnych bądź perlustracji korespondencji. Stanowią one obszerne pole badawcze dla naukowców z różnych dziedzin. Publikacja przygotowana w ramach prac naukowo-badawczych Oddziałowego Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów...
Inwentarz archiwalny, jako najważniejsza i najpełniejsza z form pomocy archiwalnych sporządzana z reguły dla jednego zespołu archiwalnego, umożliwia korzystającemu z zasobów archiwalnych pozyskanie podstawowych informacji. Jest to możliwe dzięki odzwierciedleniu w inwentarzu układu materiałów archiwalnych w całym zespole. Opracowany Inwentarz zespołu archiwalnego Wojskowego Sądu Rejonowego w Szczecinie [1945] 1946–1955 [2008] stanowi niezbędne źródło informacji dla badaczy za...
W serii „Dokumenty” publikowane są nieznane dotychczas materiały archiwalne dotyczące najnowszej historii Polski. Pokazują one różne formy represji, jakich obywatele polscy doświadczyli w latach 1939–1989 ze strony władz nazistowskich i komunistycznych, oraz zorganizowane i spontaniczne przejawy oporu społecznego. Na tom składają się uchwały, oświadczenia i komunikaty Krajowej Komisji Porozumiewawczej, a następnie Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Zostały one zaczerpnięte...
Wiele osób znajdzie tu coś dla siebie: mieszkańcy Szczecina - solidny kawałek historii regionalnej; specjaliści od stalinizmu - opis zastraszania środowisk twórczych i dziennikarskich oraz działalności aparatu propagandy; historycy kultury - kulisy i okoliczności towarzyszące IV Zjazdowi Związku Zawodowego Literatów Polskich, będącego symbolem nastania czasów socrealizmu. Sądzę, że z książki będą korzystać nie tylko wąsko wyspecjalizowani historycy, ale w ogóle miłośnicy prze...
W prezentowanej książce Czytelnik zapozna się z obszernym zagadnieniem odbudowy naczelnych władz cywilnych i wojskowych oraz szeregów Wojska Polskiego we Francji jesienią 1939 r. Dowie się o poufnych zabiegach Francji wspierającej przejęcie władzy przez gen. Władysława Sikorskiego, podstawach prawnych odbudowy władz i wojska na terenie sojusznika, możliwościach organizacyjnych, mobilizacyjnych, procesie organizacji i szkolenia powstających oddziałów WP, a także o problemach z...
Hiszpańska wojna domowa należy do najbardziej zmitologizowanych wydarzeń XX wieku, a jedną z głównych osi sporu stanowi międzynarodowe zaangażowanie w ten konflikt. Choć po jego obu stronach walczyli Polacy, w armii republikańskiej było ich zdecydowanie więcej. Polskich ochotników walczących w składzie Brygad Międzynarodowych nazywamy dziś zbiorczo dąbrowszczakami, od nazwiska patrona XIII Brygady Jarosława Dąbrowskiego. Przez wiele lat dąbrowszczaków postrzegano jako „ochotn...
Generał broni Tadeusz Jordan-Rozwadowski to niekwestionowany współtwórca niepodległej Polski. W latach 1918–1921 był jednym z najważniejszych dowódców WP. W tym czasie dwukrotnie stał na czele Sztabu Generalnego WP, pełnił funkcję dowódcy Armii „Wschód” w wojnie polsko-ukraińskiej o Lwów i Galicję Wschodnią, szefa Polskiej Misji Wojskowej w Paryżu. W sierpniu 1920 r. był autorem planów Bitwy Warszawskiej. W wolnej Polsce dzięki niemu została zreformowana i dozbrojona kawaleri...
Kolejny tom serii "Biblioteczka Szlaków Nadziei" poświęcony jest historii 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Dywizja stanowiła awangardę Polskich Sił Zbrojnych w czasie II wojny światowej. Do walki weszła latem 1944 r. Przyczyniła się do zwycięstwa aliantów, walcząc we Francji, w Belgii, Holandii i na terytorium Niemiec. Po zakończeniu wojny dywizja przez niemal dwa lata stacjonowała w Niemczech. Nie mogła jednak powrócić do komunistycznej Polski i podzieliła los poz...
Niniejsza publikacja jest kolejnym tomem w serii „Pomoc Żydom na Ziemiach Polskich podczas Okupacji Niemieckiej” powstającej w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN „Dzieje Żydów w Polsce i stosunki polsko-żydowskie w latach 1917-1990”. Oddany do rąk czytelników tom poświęcony jest zagadnieniu pomocy udzielanej Żydom na terenie przedwojennego województwa stanisławowskiego. Zasadniczym celem, jaki postawił przed sobą autor, jest całościowe omówienie tego zagadnienia oraz ...
Według wyliczeń Biura „C” MSW zajmującego się prowadzeniem ewidencji operacyjnej głównie na potrzeby Służby Bezpieczeństwa za działalność wywiadowczą skazano setki osób. W latach 1944–1956 sprawy, w których postawiono zarzuty o szpiegostwo, zakończyły się wyrokami dla ponad 1800 oskarżonych. Wśród nich wyróżniono osoby mające pracować dla wywiadów: brytyjskiego, amerykańskiego, francuskiego, zachodnioniemieckiego, szwedzkiego czy „emigracyjnych ośrodków wywiadowczych”. Większ...
Edycja listów Kornela Makuszyńskiego (1884–1953), dzisiaj znanego przede wszystkim jako autor bestsellerowych książek dla dzieci i młodzieży. Popularność Makuszyński zyskał także jako poeta, felietonista, krytyk teatralny i działacz społeczny, a prócz tego niezrównany humorysta i gawędziarz oraz zapalony brydżysta. Życie pisarza było intensywne: obfitowało w miejsca, ludzi, inicjatywy, pracę i spotkania towarzyskie. Listy pisarza do ukochanej żony Janiny oraz do teściów – Zof...
Mimo że od wprowadzenia stanu wojennego w Polsce upłynęło ponad 40 lat, pamięć o nim nadal budzi dyskusje i spory. Tak zapewne będzie jeszcze długo. I nie mogą tego zmienić kolejne publikacje, z których jasno wynika, że stan wojenny nie był – jak jest często określany – „mniejszym złem”. Książka, którą oddajemy Czytelnikom, opisuje wybrane, ciekawsze zagadnienia z lat osiemdziesiątych. Do mniej znanych na pewno należą szokujące okoliczności uchwalenia dekretów stanu wojennego...
Dopiero w ostatnich latach powieści Floriana Czarnyszewicza (1900–1964) są odkrywane w Polsce. To epickie historie o dzieciństwie i wczesnej młodości w okolicach Bobrujska – na zapomnianych dalszych kresach wschodnich Rzeczypospolitej (Nadberezyńcy, Wicik Żywica), niepozbawione humoru i sensacji beletryzowane wspomnienia z wkraczania w dorosłość, kiedy pisarz próbował ułożyć sobie życie na wschodniej Wileńszczyźnie (Chłopcy z Nowoszyszek), wreszcie – gotowy scenariusz filmu o...
Album ukazuje się w 40. rocznicę męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. Przedstawia wszystkie etapy życia niezłomnego księdza i jego działalność, szczególnie podczas najważniejszych wydarzeń w Polsce lat 80. Publikacja zawiera ponad 340 fotografii i dokumentów. Zamieszczono zdjęcia amatorskie, z domowych archiwów oraz wykonane przez profesjonalistów. Ponadto album zawiera nieznane zdjęcia ks. Popiełuszki z okresu jego pracy duszpasterskiej w parafiach, a także niepubli...
Podobnie jak budowa sieci kolejowych i elektryfikacja miast stały się wiodącymi wyznacznikami postępu technologicznego w drugiej połowie XIX wieku, tak automatyzacja procesów produkcyjnych i komputeryzacja społeczeństw stanowiły o sile państw i narodów w drugiej połowie XX w. kluczowym katalizatorem w rozwoju elektroniki oraz systemów sterowania była bez wątpienia druga wojna światowa, dająca z kolei początek globalnej rywalizacji amerykańsko-radzieckiej na polu nauki i techn...
Książka przedstawia losy ludności polskiej we Lwowie w latach 1944–1959. Opowiada o masowych wysiedleniach polskich mieszkańców miasta połowie lat czterdziestych XX w. (1944–1946) i tzw. drugiej repatriacji, która zakończyła się w 1959 r. Przybliża też codzienne losy tych Polaków, którzy zostali we Lwowie, opisuje funkcjonowanie Kościoła Rzymskokatolickiego i szkolnictwa polskojęzycznego, aktywność instytucji kultury (np. polskiego teatru), a także działalność przedwojennych ...
Wincenty Witos urodził się 27 stycznia 1874 r. w Wierzchosławicach k. Tarnowa. Ukończył szkołę elementarną w rodzinnej wsi. Był rolnikiem, działaczem społecznym, samorządowcem, politykiem związanym z ruchem ludowym. Od 1905 r. był radnym Rady Powiatowej w Tarnowie. W latach 1908–1931 pełnił funkcję wójta Wierzchosławic. Od 1908 r. sprawował mandat do Sejmu Krajowego we Lwowie, zaś w latach 1911–1918 posła do Rady Państwa w Wiedniu. Był członkiem władz powiatowych i okręgowych...
W książce zaprezentowano kilkanaście historii ratowania Żydów na Podlasiu. Większość z nich znajdowała się dotychczas poza obiegiem naukowym. Publikacja ma charakter popularyzatorski, a dobór opowieści był subiektywny. Zostały one uporządkowane wedle kryterium terytorialnego. Opierają się głównie na relacjach i wspomnieniach ocalonych Żydów, w rezultacie część narracji to nieprawdopodobne wprost perypetie ocalonych. Książkę otwiera krótka opowieść o zamordowanej przez Niemców...
