Prezentowana książka została poświęcona działalności Sondergericht Kattowitz, czyli Sądu Specjalnego w Katowicach. Był to niemiecki sąd karny utworzony we wrześniu 1939 r., po zajęciu obszaru przedwojennego województwa śląskiego przez Wehrmacht. Działał do stycznia 1945 r. w rejencji katowickiej, gdzie okupant prowadził specyficzną politykę narodowościową (folkslista). Sytuacja narodowościowa na tym terenie znalazła swoje odbicie w orzecznictwie sądowym. Sondergericht funkcjo...
Książka "O niepodległość i socjalizm. Studia i szkice z dziejów Polskiej Partii Socjalistycznej" to propozycja nowego spojrzenia na dzieje ruchu socjalistycznego i zarazem zaproszenie do podjęcia nowych, pogłębionych badań źródłowych nad złożoną historią niepodległościowego nurtu polskiego socjalizmu. Publikacja zawiera czternaście artykułów- prezentujących oryginalne ustalenia i opartych w dużej mierze na mniej znanych lub pomijanych dotychczas materiałach źródłowych.
Wydawnictwo stanowi tłumaczenie na język niemiecki wydanej w 2016 r. przez IPN Katowice i Instytut Śląski w Opolu publikacji pt. "Górny Śląsk w Polsce Ludowej. Tom 1. Przełomy i zwroty",red. Adam Dziurok i Bernard Linek, zawierającej 14 tekstów opisujących górnośląską specyfikę, regionalne uwarunkowania oraz reperkusje kluczowych wydarzeń w dziejach systemu komunistycznego i Polski w latach 1945–1989. Znajdziemy tu m.in. teksty o „polskich miesiącach” (1956, 1968, 1970, 1980,...
Prezentowane opracowanie to historia Oddziału Wywiadowczego Sztabu Głównego ludowego Wojska Polskiego i jego 21 grup wywiadowczych, desantowanych na terenach III Rzeszy w latach 1944–1945. Został w nim także przedstawiony w zarysie model organizacji i prowadzenia wywiadu operacyjnego w Armii Czerwonej w ostatnich dwóch latach II wojny światowej, który stał się wzorem funkcjonowania opisywanego oddziału. O podobieństwach decydują nie tylko etat organizacyjny, regulaminy i inst...
Niniejsza publikacja, oparta na szerokim materiale źródłowym, jest zwieńczeniem wieloletnich badań poświęconych funkcjonowaniu partii komunistycznej w krakowskiej Hucie im. Lenina, mającej przecież status zakładu specjalnego znaczenia dla gospodarki PRL. Opracowanie dotyczy działalności Komitetu Fabrycznego PZPR w HiL w okresie rządów Władysława Gomułki, zarówno w czasach względnego spokoju, jak i w momentach napięć społecznych związanych z wydarzeniami Marca ’68 czy Grudnia ...
Książka zawiera dziesięć studiów przygotowanych przez specjalistów zajmujących się problematyką okupacji niemieckiej i sowieckiej na ziemiach polskich w latach 1939–1941 oraz pięć krótkich podsumowań, które w zamyśle wydawców miały stanowić porównanie obu okupacji. Autorami studiów są wybitni historycy, z dużym dorobkiem naukowym oraz nie mniejszą orientacją w literaturze przedmiotu.
Wspomnienia uczestnika inwazji sił zbrojnych Układu Warszawskiego na Czechosłowację. Ich autor w nocy z 20 na 21 sierpnia 1968 r. w składzie wojsk 2 Armii przekroczył granicę tego państwa i spędził na jego terenie 65 dni. Choć był tylko jednym z ponad 25 tys. polskich żołnierzy (do tego na najniższym szczeblu dowodzenia), choć nie miał żadnego wpływu na przebieg wydarzeń, to do dziś odczuwa wyrzuty sumienia. Postanowił zatem złożyć świadectwo i w pierwszoosobowym przekazie hi...
Publikacja, będąca pierwszą częścią historii NSZZ „Solidarność” i oporu społecznego w województwie łomżyńskim, jest podsumowaniem dotychczasowej wiedzy na ten temat. Nie wyczerpuje jednak zagadnienia i nie odpowiada na wszystkie pytania, gdyż nie to było jej celem. Przedstawia realistyczny obraz tamtych lat, kiedy mieszkańcy młodego jeszcze województwa, bardzo zróżnicowanego pod względem społecznym, historycznym oraz gospodarczym, zetknęli się z nowym ruchem społecznym....
Niniejsza publikacja udowadnia, że szeroko rozumiane źródła epistolarne są cennym materiałem do poznania przeszłości komunistycznej Polski. List i jego pochodne nie tylko służyły do komunikacji społecznej i instytucjonalnej, lecz były także narzędziem politycznym, formą protestu i interwencji, a nawet „bronią słabych” w walce z opresyjnym reżimem. Mimo ograniczeń systemowych wpływały na ówczesną rzeczywistość polityczną, społeczną, kulturalną i gospodarczą. Czytając tę książk...
Przekazywane dzieło jest kontynuacją podjętych wcześniej rozważań – w roku 2019 ukazał się tom I książki. W publikacji znalazły się teksty w różnorodny sposób ujmujące zagadnienie współpracy duchowieństwa z opozycją. Zaprezentowano w niej sylwetki poszczególnych kapłanów, opisy parafii, a także portrety zbiorowe.
Książka jest pierwszym tak obszernym opracowaniem tematu wojny polsko-bolszewickiej w naszym piśmiennictwie. W publikacji omówione zostały najważniejsze dzieła poświęcone tej problematyce, od Stefana Żeromskiego przez Stanisława Rembeka i Józefa Mackiewicza, na Wiesławie Helaku kończąc. Przypominano też wiele, często znakomitych, tekstów, które zostały skazane na zapomnienie w czasach PRL.
Publikacja przedstawia losy Aleksandra Rusina ps. "Rusal", żołnierza Armii Krajowej oraz konspiracji powojennej. Książka dotyka tematyki działalności Obwodu AK Mielec w obszarze działań dywersyjnych i wywiadowczych, w tym rozpoznania poligonu rakietowego w Bliźnie. Ukazano w niej również działania komunistycznego aparatu represji w okresie 1944-1956 wobec Aleksandra Rusina oraz żołnierzy AK, którzy służyli pod jego dowództwem.
Ruch społeczny „Solidarność”, który stanął przeciw władzy komunistycznej w latach osiemdziesiątych, nie ograniczał się do pracowniczego związku NSZZ „Solidarność”. Współtworzyły go inne grupy społeczne, w tym również środowiska rolnicze. Walka o rejestrację NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarności”, do której ostatecznie doszło w maju 1981 r., stanowiła jedno z głównych pól konfliktu z władzą po Sierpniu ’80.
Publikacja przedstawia losy Aleksandra Rusina ps. "Rusal", żołnierza Armii Krajowej oraz konspiracji powojennej. Książka dotyka tematyki działalności Obwodu AK Mielec w obszarze działań dywersyjnych i wywiadowczych, w tym rozpoznania poligonu rakietowego w Bliźnie. Ukazano w niej również działania komunistycznego aparatu represji w okresie 1944-1956 wobec Aleksandra Rusina oraz żołnierzy AK, którzy służyli pod jego dowództwem.
Wojennej odysei rodziny Srebrnych ciąg dalszy. Poznajemy historię mamy i siostry Antka, które uciekły z transportu deportacyjnego. Udało im się dotrwać pod Baranowiczami do rozpoczęcia konfliktu niemiecko-sowieckiego. Po kilkunastu miesiącach znów musiały się jednak ukrywać, żeby uniknąć wywiezienia na roboty do III Rzeszy. Los zaprowadził je do Warszawy, gdzie obydwie włączyły się do konspiracji niepodległościowej. Zwieńczeniem ich aktywności na tym polu był udział w powstan...
Losy samozwańczego oficera WP, kawatermistrza V Odcinka Wachlarza, dowódcy Ośrodka Dywersyjego Nr 24 i dowódcy oddziału Specjalnego Garnizonu Miasta Wilna w Okręgu Wileńskim na Wileszczyźnie, a od 1945 r. w Polsce centralnej. Po aresztowaniu przez UB w 1949 r. poszedł na współpracę jako informator i TW, którą kontynuował do 1990.
"Położony niedaleko Skórcza las Zajączek był w latach II wojny światowej jednym z większych miejsc kaźni na Kociewiu. We wrześniu 1939 r. Niemcy rozpoczęli tam masowe zabójstwa Polaków i Żydów. W ramach akcji „Tannenberg” wymierzonej w przedstawicieli szeroko pojętej inteligencji mordowali osoby, które w latach przedwojennych pozostawały z nimi w konflikcie, oraz wszystkich tych, których uznali za zagrożenie dla swoich rządów. Zbrodnie popełniano też ze względów ekonomicznych...
"W ramach wojewódzkich obchodów 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową w lutym 2022 r. w Muzeum Stutthof w Sztutowie odbyła się konferencja naukowa poświęcona wybranym aspektom dziejów Polskiego Państwa Podziemnego na Pomorzu. Jej współorganizatorami były gdański oddział Instytutu Pamięci Narodowej i Muzeum II Wojny Światowej. Większość zaprezentowanych wówczas referatów uznano za warte szerszej popularyzacji. Niniejsza publikacja zawiera wyniki b...
Wszechstronna, oparta na kompleksowych badaniach źródłowych monografia niemieckiego obozu zagład w Sobiborze, w którym w latach 1942-1943 zginęło ok. 250 tys. Żydów z ziem polskich i całej Europy. Autor omawia czynniki, które doprowadziły do powstania obozu, opisuje okres jego budowy, funkcjonowanie, przedstawia załogę niemiecką i ukraińską, warunki życia i pracy więźniów i ich bunt, ale także ukazuje stosowane w obozie metody eksterminacji i próbuje uściślić liczbę ofiar Sob...
"Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce miało przynajmniej dwie konsekwencje w sferze dyplomatycznej, których nie spodziewała się ekipa gen. Wojciecha Jaruzelskiego. 19 grudnia 1981 r. o azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych poprosił Romuald Spasowski, ambasador PRL w Waszyngtonie. Cztery dni później na podobny krok zdecydował się polski przedstawiciel w Tokio Zdzisław Rurarz, który został szybko przewieziony do USA. Obie ucieczki wywarły wielkie wrażenie na polskiej i świat...
"Szkoły dla mniejszości narodowych, choć podporządkowane jednolitemu polskiemu systemowi szkolnemu i przepisom, pracowały jednak według zróżnicowanych zasad. Wśród nich znajdowały się placówki prowadzące nauczanie w językach ojczystych, szkoły z polskim językiem nauczania i obowiązkową nauką języków narodowych, ale też placówki prowadzące nadobowiązkowe nauczanie języków przodków. Ich funkcjonowanie było uzależnione zarówno od polityki władz par¬tyjnych oraz państwowych wobec...
