Włodzimierz Kapczyński (1929–2018) – w 1947 r. organizator grupy Związek Walki z Komunizmem, w 1948 r. aresztowany, skazany wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach na 7 lat więzienia, osadzony w Sosnowcu-Radosze, Wronkach, Potulicach, Raciborzu, Obozie Pracy Więźniów w Jelczu, zwolniony w 1953 r. na mocy amnestii. Od września 1980 r. w „Solidarności”; przewodniczący Komisji Zakładowej w Budostalu-4; w lipcu i grudniu 1981 r. delegat na I i II Walny Zjazd Delegatów (w...
Rok 1959 w Polsce był trzecim rokiem po odwilży październikowej, uwidocznionej w relacjach państwo–Kościół uwolnieniem z internowania Prymasa Tysiąclecia i ponownym nawiązaniem wzajemnych kontaktów przez stworzenie Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu. Jednakże ten krótki okres normalizacji dawno już się zakończył, o czym informował również w swoich zapiskach kard. Wyszyński. Początek roku to przede wszystkim czas dzielenia się prymasa z wiernymi wrażeniami z dwumiesięcznego p...
Trzeci tom polskiej edycji dorobku dochodzenia Specjalnej Komisji Śledczej do Zbadania Faktów, Dowodów i Okoliczności Mordu w Lesie Katyńskim. Powołana przez Izbę Reprezentantów Kongresu Stanów Zjednoczonych 18 września 1951 r. komisja, na której czele stał Ray Madden, przeprowadziła szeroko zakrojone śledztwo. Jego wyniki podsumowała w raporcie złożonym 22 grudnia 1952 r. Głównym celem tej części obrad komisji Maddena było wyświetlenie amerykańskich konotacji sprawy katyński...
W krótkim okresie odwilży października 1956 r. kwestia naruszania praworządności w wymiarze sprawiedliwości w Polsce w latach 1944–1956 stała się tak głośna, że wymagała – według władz PRL – jakiegoś zgrabnego zamknięcia. Nie chodziło bynajmniej o dokonanie stosownych rozliczeń ze sprawcami zbrodni sądowych czy ze sprawcami zbrodniczych nadużyć władzy. Nie chodziło też o to, żeby usunąć z szeroko rozumianego wymiaru sprawiedliwości osoby, które sprzeniewierzyły się niezawisło...
Książka ma za zadanie przybliżyć podejście hierarchii kościelnej do rzeczywistości politycznej Polski „ludowej”. Celem publikacji realizowanej w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1944–1989” jest przedstawienie sytuacji biskupów w realiach politycznych Polski „ludowej”. Chodzi nie tylko o zaprezentowanie poglądów hierarchów kościelnych dotyczących sytuacji powojennej Polski, lecz także omówienie, w jaki spo...
Publikacja wyników badań dotyczących problematyki społeczno-politycznej i gospodarczej Warmii i Mazur po 1945 r. Tom podzielony jest na trzy bloki tematyczne: Życie społeczne i polityczne Warmii i Mazur, Komunistyczny aparat represji oraz Varia. W pierwszej części znalazły się cztery artykuły, w których autorzy poruszyli zagadnienia szeroko rozumianego życia społecznego i politycznego na Warmii i Mazurach. W drugiej części zamieszczono pięć tekstów dotyczących funkcjonowania...
Książka składa się, poza wstępem i zakończeniem, z sześciu rozdziałów. Pierwszy z nich został poświęcony charakterystyce stosunku Wielkopolan do najważniejszych wydarzeń społeczno-politycznych w latach 1956–1970. Przypomniano pokrótce wydarzenia największego masowego protestu w czerwcu 1956 r., a także inne formy protestu obywateli Wielkopolski sprzeciwiających się działaniom polskich władz komunistycznych podejmowanych m.in. podczas głosowań do sejmu i rad narodowych. W poz...
Komiks opisuje dwie mało znane akcje polskiego podziemia niepodległościowego dokonane przez oddział AK por. Antoniego Hedy „Szarego” w Starachowicach i Końskich. W obydwu przypadkach bezpośrednią przyczyną ich przeprowadzenia były aresztowania członków organizacji i potrzeba ich odbicia z rąk okupanta. Obydwie też, co niezwykle istotne, zakończyły się sukcesem strony polskiej.
Rok 1960 w życiu Kościoła katolickiego w Polsce stał przede wszystkim pod znakiem dalszego realizowania programu Wielkiej Nowenny, ułożonego przez prymasa Stefana Wyszyńskiego, oraz wzrastającej antykościelnej ofensywy władz Polski "ludowej". Właśnie w czasie tych dwunastu miesięcy doszło do brzemiennych w skutki wydarzeń w Nowej Hucie, związanych z obroną krzyża przez wiernych (27 kwietnia), tzw. wydarzeń zielonogórskich, czyli obrony domu katolickiego w Zielonej Górze przed...
Książka opisuje najważniejsze wydarzenia z okresu transformacji ustrojowej i odsłania nieznane kulisy „przepoczwarzania” się aparatu bezpieczeństwa PRL w służby specjalne wolnej Polski. Na podstawie dokumentów zgromadzonych w IPN autor odtwarza ostatnie miesiące funkcjonowania Służby Bezpieczeństwa w Krakowie, przedstawia także charakterystyki jej najważniejszych funkcjonariuszy. Istotnym elementem publikacji jest analiza akt z kolekcji przewodniczącego komisji weryfikującej ...
Niniejszy tom to monografia zbiorowa dająca kompleksowe spojrzenie na historię polskiej prasy, a także fragment dziejów PRL – okres odwilży lat 1955–1958. Publikacja przedstawia również nowe wątki lub znane wcześniej powierzchownie. Zawiera analizę polityki władz oraz różnych agend partyjnych i rządowych wobec prasy, ukazuje sytuację dziennikarzy i ich punkt widzenia. Opowiada historię wielu tytułów i skupionych wokół nich środowisk, wreszcie kładzie duży nacisk na odmienną p...
Artykuły składające się na tom „W drodze do władzy. Struktury komunistyczne realizujące politykę Rosji Sowieckiej i ZSRS wobec Polski (1917–1945)” dotyczą szeroko rozumianej polityki struktur w ZSRR wobec Rzeczpospolitej. Prowadziły one ekspansywną działalność, dążąc do przejęcia władzy w Polsce przez komunistów. Historycy z Polski, ZSRR oraz z innych państw bloku wschodniego z powodu ograniczeń wynikających z polityki historycznej nadzorowanej przez Kreml nie mieli możliwośc...
Poza omówieniem kształtowania się ustawodawstwa w dziedzinie ścigania i karania zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, w ramach których mieściły się zbrodnie niemieckie, w t. 1 zamieszczone zostały tabele, mapy i teksty źródłowe. W tabelach odnaleźć można konkretne osoby oskarżone o popełnienie zbrodni niemieckich w poszczególnych powiatach Kraju Warty z uwzględnieniem wymiaru zasądzonej kary. Wprowadzeniem do omawianego zagadnienia jest ...
„Jeden z jedenastu. Wspomnienia z internowania i uwięzienia 1982–1984” to wspomnienia, dziennik i prywatna korespondencja z lat 1982–1984 Andrzeja Rozpłochowskiego – jednego z przywódców śląsko-dąbrowskiej Solidarności, przewodniczącego MKZ Katowice oraz członka władz krajowych NSZZ „Solidarność”.
Książka Wojciecha Kudyby jest całościowym ujęciem poezji Jana Polkowskiego, ukazanej jako wybitne osiągnięcie artystyczne, będące dziełem sztuki, a zarazem przejmującym zapisem świadka historii. Polkowski okazuje się poetą, który potrafi poddać analizie i refleksji los nie tylko swój, lecz także wspólnot, do których przynależy: rodziny i narodu. Kudyba kompetentnie i przekonująco, a nierzadko odkrywczo pokazuje, że doświadczenie historyczne modeluje kształt tej poezji tematyc...
Monografia jest podsumowaniem działalności sądownictwa specjalnego w dziedzinie zbrodni niemieckich, które zostały popełnione na terenie Kraju Warty czyli jednostki administracyjnej utworzonej przez okupanta niemieckiego w ramach ziem wcielonych do III Rzeszy. Poza omówieniem kształtowania się ustawodawstwa w dziedzinie ścigania i karania zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości, w ramach których mieściły się zbrodnie niemieckie, w t. 1 zam...
Publikacja Wiara i Niepodległość. Religijne i patriotyczne tradycje terenów diecezji sosnowieckiej (XIX-XX wiek) – efekt współpracy diecezji sosnowieckiej i katowickiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej, z jednej strony wpisuje się w obchody stulecia niepodległości, a z drugiej pokazuje we właściwej perspektywie bardzo różnorodną, skomplikowaną historię różnych ziem, znajdujących się w granicach diecezji sosnowieckiej. Diecezja ta, powołana w 1992 r., obejmuje tereny z ba...
Obszar Zachodni AK-DSZ-WiN to historia wyjątkowej pod względem jakościowym struktury konspiracji poakowskiej, która na poziomie komendy starała się wypracować swój własny model funkcjonowania – różny od znacznie silniejszych Obszarów Centralnego i Południowego DSZ-WiN. Opierał się on na elitarnych placówkach wywiadowczych – odpowiadających w ogólnym zarysie koncepcji gen. S. Tatara. Jak w soczewce, w historii tego obszaru uwidoczniły się wszystkie mankamenty funkcjonowania ko...
Publikacja przybliżająca postać Gustawa Morcinka, posła na sejm PRL w latach 1952-1956 i jego zmaganie z rzeczywistością tamtego okresu przez pryzmat dotąd niepublikowanych dokumentów. Widzi się pewien – w istocie dramatyczny – aspekt pełnienia przez Morcinka funkcji posła. Część bowiem prezentowanych w zbiorze listów stanowią pisma odmowne – odpowiedzi na jakieś prośby, te zaś odpowiedzi niejednokrotnie dowodzą wręcz nieskuteczności interwencji poselskich Morcinka, co upr...
Solidarność Walcząca była jedną z najważniejszych organizacji antykomunistycznych, które działały w Polsce w latach osiemdziesiątych XX wieku. Na tle innych formacji opozycyjnych ostatniej dekady PRL wyróżniała się stosowaniem radykalnej frazeologii (a niekiedy również metod działania), szczególną dbałością o zasady konspiracji, bezkompromisowością wobec władz oraz programem, w którym kreślono wizję demontażu systemu komunistycznego. Jej członkowie i sympatycy byli bardzo akt...
