Stojąca woda, partia bez azymutu, martwe dusze... tak w schyłkowym okresie istnienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej postrzegali ją jej członkowie. Wybory do Sejmu i Senatu w czerwcu 1989 r. przyspieszyły proces demontażu władzy sprawowanej w Polsce przez PZPR przez 45 lat. W kolejnych miesiącach jej członkowie, szeregowi pracownicy aparatu partyjnego oraz kierownictwo partii usiłowali przystosować się do nowych warunków społeczno-politycznych. Autor monografii Martw...
"Książka Jana Olaszka ""Opozycyjność naukowców"" pozwala czytelnikowi przyjrzeć się trzem wątkom w historii środowiska Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w czasach PRL. Autor przybliża specyfikę zaangażowania opozycyjnego wybitnego badacza nowomowy i pisarza Michała Głowińskiego. Analizuje motywacje, dylematy i praktyki twórców polskiego tamizdatu na przykładzie postawy cenionego znawcy diarystyki i publicysty politycznego Romana Zimanda. Przygląda się również...
"Zebrane w książce teksty to rezultat sympozjum zorganizowanego w dniach 17–18 października 2022 r. W artykułach, opracowanych na podstawie wygłoszonych referatów, omówiono zagadnienia związane z naukowym charakterem pracy archiwisty. Autorzy przyjrzeli się między innymi działalności pruskich archiwistów. W opracowaniu dotyczącym Georga Adalberta von Mülverstedta, twórcy kolekcji „Adelsarchiv”, omówiono przemiany ustrojowe oraz na ich tle procesy archiwotwórcze, które doprow...
Autor książki, którą oddajemy do rąk Czytelników, postawił sobie za cel ukazanie polskiego uchodźstwa cywilnego w latach II wojny światowej. Jego dzieje nie doczekały się dotąd odrębnego opracowania. Książka niniejsza jest pracą popularnonaukową ukazującą w ogólnym zarysie chronologię, zasięg geograficzny i organizację życia wychodźców z Polski w krajach europejskich i na innych kontynentach. Wszystko zostało opisane na tle dramatycznych wydarzeń II wojny światowej....
"Niniejsza publikacja ukazuje proces powstania i działalności Legalizacji w Okręgu Wileńskim Armii Krajowej. Komórka ta, utworzona w październiku 1939 r., działała nieprzerwanie aż do listopada roku 1948. Legalizacja zajmowała się fabrykowaniem i fałszowaniem dokumentów: metryk, dowodów osobistych, paszportów, świadectw zatrudnienia, meldunków i innych. Dzięki dobrze podrobionym dokumentom możliwe było ukrycie tożsamości konspiratora czy prowadzenie łączności. Pracownicy Lega...
"Żołnierze Polskich Sił Zbrojnych, którzy przelewali krew na zachodnich frontach II wojny światowej, tylko formalnie należeli do obozu zwycięskiej koalicji, gdyż zakończenie wojny przyniosło im raczej gorycz porażki. Wprawdzie Polska została uwolniona od brutalnej okupacji niemieckiej, ale wolności nie odzyskała – trafiła pod kontrolę totalitarnego reżimu sowieckiego, z nadania którego władzę sprawowali polscy komuniści. Przed weteranami stanął dramatyczny dylemat: czy naraża...
"Drugi tom Dokumentów zbrodni wołyńskiej udostępnia badaczom zeznania zawarte w dwóch kolejnych księgach przechowywanych w Muzeum - Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu, nazywanych przez twórców źródła Księgą zieloną oraz Księgą brunatną. Nazwy te zaczerpnięto od koloru ich okładek. W księgach tych zawarto kolejne relacje na temat zbrodni wołyńskiej dokonanej na terenie woj. wołyńskiego oraz w Małopolsce Wschodniej, zebrane przez działaczy Komitetu Ziem Wschodnich od stycznia do l...
"Kolejną pozycję z serii wydawniczej „Literatura i Pamięć” napisała dla nas dr hab. Iwona E. Rusek, literaturoznawczyni, dramatopisarka, wykładowczyni akademicka z Uniwersytetu w Białymstoku. W książce Stanisław Wyspiański. Mit – Tradycja – Historia badaczka analizuje trzy dramaty: Wesele, Warszawiankę i Noc listopadową. Jak stwierdza we Wstępie autorka: to, co należy do wszystkich bez mała wspólnot oraz do każdego człowieka, wypowiada się w micie poprzez obrzęd. Tym czymś –...
Kampania polska 1939 r. nadal budzi zainteresowanie historyków. I nie tylko ich. Jest ciągle obecna w dyskursie politycznym, społecznym oraz kulturowym. Od Helu po Stanisławów przez ponad miesiąc żołnierz polski bił się i ani na chwilę nie odłożył broni, a gdy musiał opuścić ziemię ojczystą, to o jego walce przypominała dumnie powiewająca bandera polskich okrętów, które pozostały niezdobytym skrawkiem polskiego państwa. W książce ukazano pięć epizodów II wojny światowej: obro...
"W publikacji przedstawiono nie tylko organizację, obsadę personalną, podstawy prawne, lecz nade wszystko działalność Specjalnego Sądu Karnego w Katowicach w latach 1945–1946, czyli mechanizm i „kuchnię” procesu karania zbrodniarzy oskarżonych z tzw. dekretu sierpniowego. Zaprezentowano więc całość przebiegu prowadzonych spraw od momentu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa po wydanie wyroku, ewentualne zaskarżenie go, aż do jego wykonania. W książce podjęto próbę odpowie...
Książka w ujęciu problemowo-chronologicznym ukazuje znaczenie Polski w polityce Jugosławii na tle relacji Belgradu z całym blokiem wschodnim. Szczególną uwagę poświęcono znaczeniu czynnika sowieckiego w kształtowaniu polityki jugosłowiańskiej wobec PRL oraz różnicom ideologicznym między niezależną od Sowietów Jugosławią i podległą Kremlowi PRL. Autor przywołuje w książce nieznane badaczom źródła obcojęzyczne (m.in. serbskie, rosyjskie), kreśli szeroką panoramę kontaktów Belgr...
Książka przedstawia losy ludności polskiej we Lwowie w latach 1944–1959. Opowiada o masowych wysiedleniach polskich mieszkańców miasta połowie lat czterdziestych XX w. (1944–1946) i tzw. drugiej repatriacji, która zakończyła się w 1959 r. Przybliża też codzienne losy tych Polaków, którzy zostali we Lwowie, opisuje funkcjonowanie Kościoła Rzymskokatolickiego i szkolnictwa polskojęzycznego, aktywność instytucji kultury (np. polskiego teatru), a także działalność przedwojennych ...
O ile poznański Czerwiec 1956 doczekał się już sporej biblioteki, o tyle najważniejsi ludzie Czerwca wciąż czekają na swoje biografie i studia. Jedną z takich postaci jest Stanisław Hejmowski – niezłomny prawnik, lider grupy adwokatów broniących przed sądem uczestników poznańskiej rewolty. Niniejsza książka stanowi próbę rozpoznania jego niezwykle barwnego i pracowitego życia, tak charakterystycznego dla polskich losów w trudnym wieku XX – życia nieograniczającego się wszakże...
Publikacja prezentuje sposób, w jaki dyplomacja RP i PRL po II wojnie światowej wypełniała zadanie poszukiwania kolaborantów i zbrodniarzy hitlerowskich w Ameryce Łacińskiej. W pracy przedstawiono dokumenty powstałe w ramach Wydziału Ameryki Łacińskiej Departamentu III Ministerstwa Spraw Zagranicznych, dotyczące lat 1945–1960. Koncentrują się one na kilku obszarach tematycznych, takich jak monitorowanie działalności niemieckiej w Latynoameryce, poszukiwanie kolaborantów i zbr...
Krzysztof Łagojda w cennej monografii porównał stalinizm w ujęciu regionalnym i ogólnopolskim. Autor na bazie szeroko zakrojonych badań archiwalnych i bibliotecznych doszedł do interesującego wniosku, że kontury systemu stalinowskiego wszędzie wiernie kopiowano, ale im dalej od decyzyjnego centrum, tym odstępstw od wzorca było więcej. Podkreślił również, że decyzje podejmowane na poziomie powiatu niekiedy właśnie w tym miejscu kończyły swój bieg i nie były konsultowane nawet ...
Il protagonista di questo libro, il cap. Władysław Drelicharz (1913-1944), era un ufficiale del II Corpo Polacco. Fu uno di questi “soldati-esuli” che i venti di guerra portarono, attraverso il Nordafrica e il Medio Oriente, ai campi di battaglia in Italia: Montecassino, Ancona, Linea Gotica, gli Appennini... Il suo cammino in cerca della “patria perduta”, lungo cinque anni, si interruppe tragicamente nei pressi di Faenza nel novembre 1944.
The monastery at Mons Casinus (Montecassino in Italian) for centuries was one of the most important religious, academic and cultural centers in Europe, indeed, a sign of Christian Europe. Founded in the 620s by Saint Benedict of Nursia, it survived invasions by the Lombards, Saracens, as well as an earthquake. The golden period of its history began in the 14th century and was embodied by a magnificent library of more than one hundred thousand volumes, including tens of thousa...
Urząd Bezpieczeństwa był narzędziem terroru stosowanego przez okupujący Polskę Związek Sowiecki i ich polskich kolaborantów do niszczenia przeciwników instalowanego siłą po 1944 r. ustroju komunistycznego oraz pacyfikowania niepokornych. Prezentowana książka jest kolejną monografią przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie opisującą działalność powiatowych struktur UB w latach 1944–1956 na przykładzie Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i Po...
This album accompanies the Trails of Hope The Odyssey of Freedom project and is dedicated to General Władysław Anders, whose figure is forever associated with the exodus of our compatriots from the inhuman Soviet land and with the conquest of Monte Cassino by the 2nd Polish Corps under his command. It also documents the lesser-known efforts of this great leader to restore Poland’s right to determine its own destiny after the war and to become completely independent from the p...
Nel 1944 tutto questo straordinario, secolare patrimonio materiale e spirituale rischio la distruzione. Infatti, dopo la capitolazione dell’Italia nel settembre 1943, le forze di occupazione tedesche inglobarono Montecassino in un sistema di fortificazioni noto come Linea Gustav. Il suo sfondamento da parte delle forze alleate era necessario per aprire l’agognata strada per Roma. A partire dal gennaio 1944, per cinque mesi consecutivi, ci provarono senza successo gli american...
Prezentowany tom studiów oprócz postaci znanych przybliża sylwetki działaczy „drugiego szeregu”, które poprzez swoją działalność wpisały się w dzieje polskiej emigracji niepodległościowej 1939–1990. Opublikowane w tomie teksty przybliżają szczególnie te postaci, których idee oraz działalność w różnego typu instytucjach i organizacjach politycznych, społecznych i kulturalnych wywarły istotny wpływ na życie zarówno w kraju, jak i na emigracji, a mimo to ich dorobek pozostaje ni...
Publikacja przybliża problematykę związaną z ratowaniem Żydów przez Polaków w dystrykcie lubelskim w latach 1939-1944 r. Prezentuje portret zbiorowy Sprawiedliwych dla tego terenu, jak też przedstawia wybrane indywidualne historie osób ratujących – zarówno tych, którzy otrzymali odznaczenie Yad Vashem, jak też tych, którzy nie zostali nim uhonorowani. Większość wybranych przypadków dotyczy pomocy udzielanej na wsi, ponieważ na tym obszarze wsparcie dla ludności żydowskiej był...
Zanim Jan Paweł II przyjechał do Szczecina 11 czerwca 1987 r., miał okazję jeszcze przed rozpoczęciem swojego pontyfikatu kilkukrotnie nawiedzić Pomorze Zachodnie. Był miłośnikiem wszystkiego, co miało jakikolwiek związek z naturą i przyrodą. Szacuje się, że odbył około 25 spływów kajakowych po polskich rzekach. Przynajmniej tak twierdzą znawcy jego życia i działalności. Pod tym względem korzystał także z uroków zachodniopomorskiej ziemi. Na przełomie lipca i sierpnia 1955 r....
Wspomnienia jednego z legendarnych podwodniaków komandora Zygmunta Jasińskiego (1906–1990) obejmują trzy dekady istnienia polskiej Marynarki Wojennej, a także okres powojennej odbudowy przemysłu stoczniowego produkującego na jej potrzeby. W latach 1932–1935 Jasiński służył we Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej w Pińsku. W chwili wybuchu II wojny światowej był oficerem mechanikiem na podwodnym stawiaczu min ORP Wilk. Służbę tę kontynuował w czasie wojny, podczas której Wilk ...
