Trudny wiek XX naznaczyły piętna totalitaryzmów, wojen, ludobójstw. O jednej z największych zbrodni – Hołodomorze (1932–1933) – przez dziesięciolecia nie wolno było wspominać w Związku Radzieckim. Ofiary pozostawały nieupamiętnione, kaci spokojnie dożywali swoich lat. Równolegle toczyła się walka o ujawnienie prawdy. Powieść Żółty książę odegrała w tym procesie znaczącą rolę. To jedno z pierwszych i do dziś nielicznych dzieł, które językiem literatury starają się op...
Król Asine i inne wiersze Jorgosa Seferisa to wybór poezji jednego najważniejszych poetów XX wieku, który miał niebywały wpływ na rozwój literatury europejskiej. Niewiele jest postaci w dwudziestowiecznej literaturze greckiej, których unikatowy głos, połączony z niepowtarzalnym kunsztem słowa, odcisnęły tak znaczące piętno na kulturze Grecji nowożytnej, jak Jorgos Seferis (1900-1971), pierwszy grecki laureat literackiej Nagrody Nobla z 1963 r. Seferis odwraca b...
Wilno – to miasto ducha, miasto halucynacji. Nie można go sobie wyśnić albo wyobrazić – samo jest snem albo tworem wyobraźni. Po Wilnie chodzą duchy litewskich książąt, witają się ze znajomymi, zagadują dziewczyny i ponuro tłoczą się na przystankach trolejbusowych. Unoszą się tutaj i mieszają zapachy z czasów polskich, zapachy pożarów i epidemii oraz najbardziej banalny wyziew zwykłej benzyny. Tu nocami Żelazny Wilk wyje strasznie i woła o pomoc. Tu możesz nieoczekiwanie...
Pierwszą wersję świadectwa Dalia Grinkevičiūtė spisała w latach 1949–1950 na Litwie, po ucieczce z Jakucji. Pozbawiony tytułu tekst, obecnie zwany Wspomnieniami, zamknęła w słoiku i zakopała. Wkrótce została aresztowana i ponownie zesłana na Północ, a kiedy z niej powróciła, nie udało się jej odnaleźć zapisków. W różnych latach podejmowała próby ich odtworzenia, wierząc, że mogą mieć znaczenie nie tylko dla niej. Ślady tych prób to liczne notatki, fragmenty, wreszcie min...
Wołodymyr Rafiejenko w kunsztowny i nieszablonowy sposób podejmuje temat wojny, która nieodwracalnie zmieniła jego ojczysty region. Odkąd do alegorycznego miasta Z na wschodzie Ukrainy zawitało wojenne piekło, przestały tu obowiązywać prawa boskie i ludzkie. Ukraińcy z Donbasu mierzą się nie tylko z realiami rosyjskiej okupacji, lecz także zaburzeniami czasoprzestrzeni i zjawiskami paranormalnymi. Od trudnych wyborów, których muszą dokonać bohaterowie Najdłuższych czasów, zal...
Gugark to ironiczna i dowcipna powieść na krańcowo nieśmieszny temat czystek etnicznych i konfliktu zbrojnego; historia dojrzewania oraz miłości młodych Ormianki i Azera. Seymur Baycan napisał powieść o niszczącym wpływie wojny, o pokoleniu, które już nigdy nie wyjdzie z jej cienia, o ludziach niewierzących w uzdrowicielską siłę miłości.AutorSeymur Baycan – (ur.1976 roku w Baku) – jest azerbejdżańskim pisarzem i publicystą. Autor kilku powieści, zbiorów opowiadań, esejowi fel...
Automat z wodą gazowaną z syropem z lub bez. Powieść mińska to drugie wydanie książki z roku 2015 o tym samym tytule. Jest to opowieść o pragnieniu wolności w Mińsku dławionym żelazną pięścią sowieckiego totalitaryzmu. W gronie stiljagów, noszących koszule w papugi i słuchających rock’n’rolla, rozgrywa się historia miłości, przyjaźni i rozczarowania. W końcu zostaje tylko bezra...
Proponujemy czytelnikowi lekturę utworów z wczesnego okresu twórczości poety, napisanych wierszem wolnym. Stus wskazuje, że radziecki cmentarz bywał wesoły tylko w surrealistycznej wizji szaleńca lub oficjalnej propagandzie. Makabryczny oksymoron to także jeden z kluczy do zrozumienia światopoglądu poety, który miał odwagę rzucić wyzwanie totalitaryzmowi.Wasyl Stus (1938–1985) – najwybitniejszy ukraiński poeta drugiej połowy XX wieku, dysydent, wieloletni więzień po...
Dzisiaj śpię od ściany to wyróżniony Europejską Nagrodą Literacką zbiór opowiadań litewskiej pisarki Giedry Radvilavičiūtė. W swojej twórczości skupia się ona na codzienności i z subtelną ironią splata ją w sieć kulturalnych aluzji. Przedmiotami na wpół autobiograficznych rozważań są samotność, nietrwałość relacji i kruchość fizyczna. Giedra Radvilavičiūtė jest silnym i niezależnym kobiecym głosem w litewskiej literaturze Giedra Radvilavičiūtė (ur. 1960) – prozaiczka, es...
Potwór pamięci to intymne zwierzenia młodego historyka, którego życie zostało „uwięzione w pamięci” o Holokauście. Kiedyś marzył, że zostanie dyplomatą, obecnie jednak stały, choć skromny dochód gwarantuje mu zatrudnienie w Yad Vashem w charakterze przewodnika. Oprowadza izraelskie szkolne wycieczki po Auschwitz-Birkenau, Treblince, Majdanku i Chełmie, przez pewien czas skupia się na Bełżcu i Sobiborze.Przed zbliżającą się siedemdziesiątą piątą rocznicą konferencji ...
TESTAMENT PROMETEUSZA jest poświęcony kształtowaniu się polskiej polityki wschodniej w okresie transformacji oraz wyjaśnieniu jej genezy. Nowa polityka uformowała się w czasie wielkiej zmiany 1989–1991, gdy jeden porządek międzynarodowy został w ciągu kilku lat zastąpiony innym. Autor analizuje te procesy w oparciu o wiele nieznanych wcześniej badaczom dokumentów, przeprowadzone przez siebie ankiety eksperckie i wywiady. Pokazuje zależności pomiędzy polską polityką wsch...
Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (2/2017) dostępny już od marca, a w nim: Dyskusja o „orientalizacji Wschodu”: o tym, czy polscy pisarze przekłamują Wschód, dyskutują Adam Balcer i Ziemowit Szczerek. Czy ideały Giedroycia zostały zdradzone? Dzisiejsza polska władza od nich odchodzi, a może jest im wierna? Zastanawiają się nad tym Paweł Kowal i Bartłomiej Sienkiewicz. Marek Kornat w artykule Międzymorze ma przyszłość pisze o korzyściach i możliwościach współpracy w...
Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (1/2017) dostępny już od stycznia, a w nim: Blok „Jak Putin podbija Europę”, w którym eksperci tłumaczą, jak Kreml stara się wpływać na Stary Kontynent: Martin Pollack opowiada o Austrii, Cécile Vaissié o Francji, Jacek Stawicki o Niemczech, a Bartosz Hlebowicz o Włoszech. Rosyjska dziennikarka Irina Borogan mówi o „rosyjskich wojnach w sieci”: „Wszystkie strony rozumieją, że wojny cybernetyczne mogą mieć niebezpieczne skutki. ...
Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (6/2016) dostępny już od listopada, a w nim: Robert D. Kaplan opowiada o zmianach na „światowej szachownicy”: „Przyszłość Rosji widzę jako łagodniejszy wariant tego, co stało się z Jugosławią. Po epoce Putina może przyjść epoka dużego osłabienia, która doprowadzi być może nie tyle do rozpadu Rosji, ile do wyraźnego osłabienia struktur państwa”. Tomasz Stryjek mówi o dialogu i pamięci o zbrodni wołyńskiej: „Presja na stronę ukraińsk...
Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (5/2016) dostępny już od września, a w nim m.in.: Vincent V. Severski o rosyjskich szpiegach w Polsce: „Rosyjski szpieg jest dumny, inteligentny, świetnie wykształcony, pochodzi z dobrej rodziny, zna języki obce, jeździ dobrym samochodem i zarabia pięć razy tyle co jego polski odpowiednik. Szpiedzy są naturalną częścią każdego społeczeństwa. Pomiędzy oficerami wywiadów z przeciwnych obozów nie ma nienawiści. Obowiązuje na ...
Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (3-4/2016) dostępny już od maja, a w nim m.in.: Wojciech Jagielski o Państwie Islamskim: „Obawiam się, że jest to przeciwnik, z którym nie da się negocjować, a można jedynie próbować wygrać wojnę. Jednak oni nie boją się wojny, przeciwnie: nie mogą się jej doczekać. Modlą się, żebyśmy wreszcie ruszyli na nich z czołgami i piechotą,a nie tylko samolotami”. Dwugłos o żołnierzach wyklętych: Grzegorz Motyka: „Ci, którzy ...
Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (2/2016) dostępny już od marca, a w nim m.in.: Adam Balcer o polskiej islamofobii: „Niechęć do muzułmanów może być poważną przeszkodą dla polskiej polityki wschodniej. Antyislamskość Polski była często rozgrywana przez Rosję zgodnie z zasadą, gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta”. Dwugłos – PiS wobec Rosji i Ukrainy. Andrzej Szeptycki: „PiS nie ufa Unii Europejskiej, Unia nie ufa PiS. Jak pokazuje kazus Vikto...
Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (1/2016) dostępny już od stycznia, a w nim m.in.: Andrzej Nowak o roli Polski na świecie: „Powinniśmy wypowiadać swoje zdanie, jaką chcielibyśmy widzieć Europę, a nie tylko biernie przyjmować instrukcje z Berlina czy Paryża. Europa ma być dialogiem, wielogłosem, a nie salą lekcyjną, w której nauczyciel z Rzeszy poucza uczniów z niedorozwiniętego »wschodu«”. Szef Ukraińskiego Instytutu Pamięci Narodowej Wołodymyr Wiatr...
Autor: Alvydas Šlepikas Tytuł: Mam na imię Marysia Oparta na faktach powieść opowiada o jednej z białych plam powojennej historii – „wilczych dzieciach”. Po II wojnie światowej niemieckie sieroty tułały się po Litwie w poszukiwaniu dachu nad głową i chleba. Uciekająca z Prus Wschodnich mała Renate ukrywa się wśród lasów, ale także wśród ludzi – ukrywając swoje niemieckie pochodzenie. Otrzymuje przybranych rodziców i nowe, litewskie imię - Marysia, a historia j...
Odwaga i strach to opowieść o postawach ludzkich w obliczu zagrożenia życia. Autorka ukazuje historię okupowanego Lwowa na poziomie mikrohistorii, z perspektywy historii osobistych. Jednak nie tylko na tym polega niezwykłość tej książki, opartej na pamiętnikach, wspomnieniach, listach, a nawet zeznaniach. To opowieść o ludzkich losach, a zarazem o historii polskiej, ukraińskiej i żydowskiej inteligencji, o skomplikowanych relacjach między jej przedstawicielami, o różnych prze...
Tom korespondencji Leonidasa Donskisa i Tomasa Venclovy. Dwóch litewskich intelektualistów - Venclova, od młodości związany z opozycją antykomunistyczną, w końcu pozbawiony obywatelstwa przez władze ZSRR, oraz Donskis, filozof i aktywny uczestnik debaty publicznej, przeprowadzają na kartach książki głęboką wymianę myśli. Ich listy wykraczają jednak zdecydowanie poza osobiste doświadczenia - przedmiotem rozmowy są wyrażane w Europie Wschodniej przewidywania, w których d...
Mariusz Maszkiewicz: Między bezpieczeństwem a tożsamością. Rosyjskie, ukraińskie i białoruskie interpretacje idei i koncepcji w polskiej polityce wschodniej (1990-2010). Monografia Mariusza Maszkiewicza wypełnia dotkliwą lukę w zakresie publikacji naukowych dotyczących historii polskiej polityki wschodniej (...), dodatkowo ukazuje kontekst tej polityki w relacjach i w odbiorze naszych sąsiadów: Rosjan, Ukraińców i Białorusinów. I pod tym względem stanowi istotne novum.Nie...
Najnowszy numer „Nowej Europy Wschodniej” (6/2015) dostępny już od listopada, a w nim m.in.: Czy zaproponowana przez Andrzeja Dudę idea Międzymorza jest realistyczna – oceniają eksperci z Czech, Litwy, Polski, Rumunii i Węgier. W numerze zastanawiamy się, co przyniesie konflikt syryjski, jaką narrację historyczną tworzą nowe władze Ukrainy, w jakiej kondycji znajduje się rosyjska gospodarka oraz przedstawiamy sylwetkę kontrowersyjnego duchownego Isakowicza-Zale...
