Jakie jest współczesne dziedzictwo pojęcia hegemonii Gramsciego? Jak można dziś przeformułować uniwersalność kiedy jej rzekome wersje zostały tak dokładnie skrytykowane? W tym przełomowym projekcie Judith Butler, Ernesto Laclau i Slavoj Žižek angażują się w dialog na temat centralnych zagadnień współczesnej filozofii i polityki. Ich eseje, przedstawione jako oddzielne wkłady, które wchodzą ze sobą w dialog, obejmują zakres heglowskiej spuścizny współczesnej teorii krytycznej,...
Kim jest Donald Trump? W jaki sposób stał się prawdopodobnie najbardziej wpływowym człowiekiem na świecie? Donald Trump. Jak on to zrobił? to efekt ponad trzydziestoletniego śledztwa dziennikarskiego, fascynujący obraz wpływów i metod działania kontrowersyjnego przedsiębiorcy i celebryty. Czego nauczył się od dziadka, nielegalnego imigranta z Niemiec, który wzbogacił się na budowaniu burdeli w czasach gorączki złota? Czy zostałby potentatem na rynku nieruchomości, gdyby nie w...
Dwadzieścia lat po upadku komunizmu tęsknota za przeszłością zastępuje nam wiarę w przyszłość, kulturowa tożsamość wypiera historyczną pamięć, a społeczeństwo – przestaje istnieć. Manipulujemy historią, z której nic nie rozumiemy, i wierzymy, że żyjemy w najlepszym z możliwych światów. Kościół staje się przedsiębiorstwem, rockowi anarchiści – religijnymi fanatykami, a bohaterscy dysydenci zblazowanymi cynikami. Czy demokratyczny potencjał rewolucji roku 1989 został zmarnowany...
Strajk w Stoczni Gdańskiej, 16 miesięcy karnawału „Solidarności”, wreszcie „jesień ludów” w roku 1989 pokazały, że spontaniczny, pokojowy, masowy i efektywny udział społeczeństwa w walce o lepszy świat jest możliwy. Czy dorobek Polaków, Czechów, Słowaków, Węgrów i Niemców zaangażowanych w walkę o demokrację i wolność to tylko część historii? Opisane przez Timothy’ego Gartona Asha, obserwatora i uczestnika tamtych wydarzeń, demokratyczne rewolucje to potencjalne źródło wspania...
W powieściowym Mieście białych kart Jose Saramago wyborcy wypowiadają systemowi lojalność. W rzeczywistej Bułgarii ulica obala rząd, we Włoszech to samo robią rynki finansowe, w Rosji zaczyna się ferment. Wyciekają największe tajemnice dyplomacji amerykańskiej i stają się własnością publiczną. Rewolucja technologiczna w komunikacji daje ludziom zupełnie nowe możliwości: protestu, prześwietlania władzy i organizowania się, za którymi współczesne państwa wydają się nie nadążać....
Wśród dzisiejszych anglojęzycznych krytyków kultury nie sposób znaleźć kogoś ważniejszego niż Eagleton. „The Guardian” To wyjątkowa okazja, by rozkoszować się sztuką krytyki kultury społeczeństwa w najczystszej postaci! [...] Koniec teorii wskazuje nie tylko na to, co nastąpi po zmierzchu ponowoczesnych studiów kulturowych. To też wspaniały przykład teorii, która będzie żyła jeszcze długo po „śmierci teorii”. Slavoj Žižek Ogłosiliśmy już śmierć Boga, człowieka, podmiotu i a...
W 1851 roku w londyńskim Hyde Parku stanął gigantyczny Kryształowy Pałac, w którym odbyła się pierwsza wystawa światowa. Tysiące ludzi bezskutecznie próbowało się dostać do jego wnętrza. Również dziś do niewidzialnych granic Zachodu – zamieszkanego przez zwycięzców globalizacji – dobijają się miliony przegranych. Czy współczesny kryształowy pałac przetrwa? Książka Sloterdijka to efektowny esej o tym, jak będzie wyglądał świat po globalizacji. Nadzwyczaj odświeżająca lektura,...
Trump, Berlusconi, Erdogan, Le Pen, Orbán, Kaczyński – gdzie nie spojrzeć, tam populiści. Ale co to właściwie jest populizm? Czy każdy, kto krytykuje Wall Street i komu nie podoba się coś w Unii Europejskiej, jest populistą? Jaka jest różnica między prawicowym i lewicowym populizmem? Czy populizm zbliża rząd do ludzi, czy jest zagrożeniem dla demokracji? Kim są w ogóle ci „ludzie” i kto mówi w ich imieniu? Co to jest populizm? to prowokacyjna i przystępna w lekturze książka, ...
Helena Kozłowska „Ola” była członkinią Komunistycznej Partii Polski, aktywistką podziemia komunistycznego, a w końcu wysokiej rangi dygnitarzem partyjnym. Należała do grona osób współtworzących najnowsze dzieje Polski. Dziś ich działania postrzegane są w sposób jednoznacznie negatywny. Ulica cioci Oli jest próbą zrozumienia motywów babki przez wnuczkę, która nigdy nie podzielała jej przekonań. Punktem wyjścia jest „dekomunizacja” skromnej, liczącej zaledwie jeden numer ulic...
W zachodnich mediach coraz rzadziej relacjonuje się dziś wydarzenia, które mają miejsce we wschodniej Ukrainie, chociaż wojna w Donbasie trwa nadal. Paweł Pieniążek od samego początku inwazji rosyjskich zielonych ludzików relacjonuje te wydarzenia dla polskiej prasy, radia i telewizji. Czasem wprost z pola największych bitew. Bohaterowie reportażu Pieniążka, Kucha, Chachoł, Mrówa, Alina i inni, walczą po jednej i po drugiej stronie frontu. Niektórzy wyjechali z Donbasu, uciek...
Emily Witt uczciła trzydziestkę rozpadem wieloletniego związku, flautą w łóżku i telefonem od przygodnego partnera dzwoniącego, by uprzedzić ją, że ma chlamydię. Rozczarowana monogamią, również tą seryjną, pakuje walizki i przenosi się do San Francisco, od lat 60. epicentrum nowego seksu, by przekonać się, jak może wyglądać życie poza normą. Tam poznaje świat sieciowych serwisów randkowych, fikuśnej pornografii i kamerek, poliamorycznych związków informatyków z Google’a czy p...
Zaoczne przesłuchanie, wywiad-rzeka Karela Hvízdali z legendą czechosłowackiej opozycji demokratycznej Václavem Havlem, to niezwykły dokument schyłku epoki realnego socjalizmu. System nie ma już szans na naprawę, ale nikt nie ma pomysłu, co i jak mogłoby go zastąpić; kapitalizm to tylko niejasne marzenie o pełnych półkach i powszechnym dobrobycie. Havel opowiada o tym, jak pośród politycznego marazmu i społecznego konformizmu możliwe jest zaangażowanie – w niezależną sztukę i...
Rok dobrej zmiany widziany oczami publicystów, filozofek, politologów, działaczek feministycznych, badaczy, ekonomistów, dysydentów, dyplomatów. Wybitni eksperci w swoich dziedzinach stawiają diagnozy na temat układu sił i dynamiki konfliktu społecznego w Polsce, rekonstruują kształt zbiorowych wyobrażeń Polaków na temat życia publicznego, opisują stan państwa, wreszcie przyglądają się makroekonomii, polityce rodzinnej, edukacji, ochronie środowiska, stosunkowi do społeczeńst...
Gdy Anty-Edyp po raz pierwszy ukazał się we Francji, przez jednych został okrzyknięty arcydziełem, a przez innych heretyckim szaleństwem. W swojej najważniejszej książce Gilles Deleuze i Félix Guattari przeprowadzają błyskotliwą krytykę mieszczańskiego użytku z psychoanalizy i zarysowują projekt materialistycznej psychiatrii, dostarczając narzędzi pozwalających zrozumieć powiązanie chorób psychicznych i formacji społecznych. Zastanawiają się również nad tym, czy kapitalizm je...
Hello world! Życie jest sitcomem, w którym nie ma śmiechu z taśmy, tylko kolejne sezony z następnymi komplikacjami fabuły. Zdjęcie z anteny jest jak koniec świata, ale przecież nic naprawdę się nie kończy, a stare serie powracają po latach z nową obsadą. Ludzie analogowi i ludzie cyfrowi. Sfrustrowana nastolatka, współczesna trzydziestolatka w ciąży, programista z pomysłem na startup, kreatywna zmagająca się z wyzwaniami kapitalizmu. W labiryncie ludzkich spraw, na rozstaju d...
Imigracje to opowieści o różnych wymiarach obcości. Życie w Stanach Zjednoczonych, indyjskie wesele, turystyczna wycieczka do Turcji. Azjatycka drag queen, ekscentryczny ojciec, osamotniona i zamknięta w swoim świecie emigrantka. Obsesje, depresje, rozmaite odcienie zagubienia i niedostosowania. Spotkania z obcymi i doświadczenie bycia kimś obcym. Imigracje to historie prawdziwe, bo się wydarzyły, oraz fikcje, w których odnajdujemy psychologiczną prawdę. Imigracje, bo bez wzg...
Nazwijmy go rokiem niebezpiecznych marzeń. Pamiętny 2011 zaskoczył świat serią wstrząsających zdarzeń. Podczas gdy protestujący w Nowym Jorku, Kairze, Londynie i Atenach wychodzili na ulice w poszukiwaniu wolności, niejasne destrukcyjne fantazje inspirowały rasistowskich populistów w miejscach tak od siebie odległych jak Węgry czy Arizona, osiągając przerażającą kulminacje w działaniach masowego mordercy Andersa Breivika. Ukryte niezadowolenie drąży podziemia, zbiera się gnie...
W jednym ze swoich esejów z „London Review of Books” Judith Butler pytała: „Co mamy zrobić z Żydami, którzy nie identyfikują się z Izraelem, a przynajmniej z izraelskim państwem?”. Książka Na rozdrożu: żydowskość i krytyka syjonizmu jest próbą odpowiedzi na to pytanie. Zarówno poszukiwaniem pozycji, z których Żydzi mogą krytykować politykę swojego państwa wobec Palestyny, jak i osobistym świadectwem autorki wypisania się z poparcia dla poczynań Izraela. Równocześnie jest te...
Krzysztof Zanussi bywa intrygujący, a bywa też irytujący. Dlaczego warto wracać do jego filmów? Może żeby zapytać o kobiety i seks. Albo o nowoczesność, PRL i wolność. O to, dlaczego z genealoga moralności zmienił się w moralizatora. W „Przewodniku” pytamy o to wszystko, a nawet o więcej. Pytania kierujemy także bezpośrednio do reżysera. W wywiadzie zamieszczonym w książce Zanussi opowiada o niebezpieczeństwach myśli Derridy, zniewoleniu ze strony korporacji, problemie konfo...
Zgoda buduje, niezgoda rujnuje? Chantal Mouffe, filozofka, intelektualistka i aktywistka, twierdzi że jest zupełnie na odwrót. To pozorny konsensus podminowuje demokratyczne instytucje i przesłania możliwość jakiejkolwiek zmiany. A skoro we współczesnych społeczeństwach nie da się uniknąć antagonizmu, wielości racji i wartości, być może warto tworzyć instytucje, które pomieściłyby wszystkie te sprzeczności? Inaczej konflikt zamieni się w wojnę, a oponent we wroga. Można tego ...
Léon Blum był przywódcą Francuskiej Partii Socjalistycznej w okresie międzywojennym. Dwukrotnie, w latach 1936 i 1938, był też premierem rządu sformowanego przez Front Ludowy i najbardziej znaczącym politycznym przeciwnikiem rządu w Vichy — za co uwięziono go, wytoczono mu proces i deportowano. Raymond Aron w latach 20. ubiegłego wieku przyćmiewał intelektem innych absolwentów Ecole Normale Supérieure (wśród nich Jeana-Paula Sartre’a) i był najbardziej obiecującym młodym fran...
Owszem, prawda jest taka, że i ja, za romantykami, kreśliłam apologię polskiego, romantycznego szaleństwa. I ja idealizowałam Polaków jako naród jednolicie bohaterski. I ja widziałam w naszym mesjanizmie przede wszystkim słuszną gloryfikację polskiego cierpienia – mówi żywa legenda polskiej nauki, guru wiedzy o romantyzmie, znawczyni wampirów i guseł, żydowskich bohaterów polskiej historii i zapomnianych legend słowiańszczyzny, rewizjonistka polskich tradycji i Królowa Matka ...
Poczucie kryzysu demokracji wydaje się dziś powszechne – kłopoty integracji Unii Europejskiej, oligarchizacja polityki w USA, efektywność gospodarcza reżimów autorytarnych i rosnąca niechęć do tradycyjnych partii, liderów politycznych i samych państw sprzyjają wizjom schyłku świata jaki znamy. Turbulencjom gospodarczym, wzrostowi nierówności i wypaleniu się tradycyjnej polityki towarzyszy wielka fala społecznego niezadowolenia. Na ulice i place miast całego świata wylegają ce...
Czy Europa naprawdę żyła ponad stan? Czy za obecny kryzys faktycznie odpowiada lenistwo Południowców, rozrzutność rządów i populizm polityków? Kto na kryzysie najwięcej zarabia, a kto ponosi największe koszty? Czy zjednoczona Europa będzie niemiecka, a może w ogóle jej nie będzie? Idee i wyobrażenia na temat gospodarki mają większe znaczenie, niż nieraz się nam wydaje – tym bardziej błędne ideologie i fałszywe dogmaty. W 10 mitach kryzysu z dominującą dziś mitologią walczy j...
