„Betlejem polskie” to widowisko jasełkowe Lucjana Rydla, powstałe w 1906 roku, wydane nakładem oficyny Fredleina w Krakowie, z ilustracjami Włodzimierza Tetmajera. Akcja odnosi się do sytuacji Polaków na początku XX wieku. W „Betlejem polskim” akcję budują przede wszystkim kolędy oraz fragmenty zaczerpnięte z szopki krakowskiej. Podczas śpiewania kolędy „Dzisiaj w Betlejem” aniołowie osłaniają naród polski przed zaborcą – Herodem, zaś finał kolędy stanowi istne błaganie o w...
„Dziewica Orleańska” to dramat pisany wierszem, datowany na rok 1801. Przedstawia historię Joanny d’Arc, zwanej Dziewicą Orleańską, która jako bardzo młoda kobieta złożyła śluby czystości i wstąpiła do wojska, gdzie zasłynęła walecznością. Po śmierci zaś została kanonizowana przez Kościół katolicki. Autor dramatu zmienia jednak niektóre wątki jej biografii, dodając do nich rozterki miłosne, oraz podaje inne okoliczności śmierci głównej bohaterki.
Don Carlos to książę austriacki, syn Filipa II. Z powodów politycznych król musi wziąć za żonę wybrankę serca księcia, co skazuje księcia na ogromne cierpienie. Postanawia on wyjechać do Flandrii i dowodzić tamtejszą armią. W dramacie występują postaci historyczne, jednak autor zmienił trochę swojego bohatera, nie czyniąc z niego obłąkanego mężczyzny, lecz idealistę głoszącego liberalne poglądy. Na podstawie dzieła powstało najsłynniejsze libretto do opery Verdiego.
Realistyczno-symboliczny dramat Stanisława Przybyszewskiego, po raz pierwszy wystawiony w 1903 roku. Opowiada o wydarzeniach, które rozgrywają się zimą w dworku szlacheckim. Kazimierz oraz Bronka, brat i żona Tadeusza, oczekują jego powrotu do domu. Pod nieobecność męża Bronka zaprasza również dawną przyjaciółkę Ewę. Nie wie jednak, że jest ona dawną miłością jej męża. Ich spotkanie burzy dotychczasowy spokój i harmonię w życiu Tadeusza.
Francuski dramaturg Jean-Baptiste Racine jest uznawany za jednego z najwybitniejszych tragików wszech czasów oraz mistrza w przedstawianiu kobiecej psychiki. Tragedia „Fedra”, napisana w roku 1677, jest inspirowana grecką mitologią. Opowiada o nieodwzajemnionej miłości tytułowej bohaterki do jej pasierba Hipolita. Ten jednak kocha się w innej kobiecie, potomkini zwaśnionego z nimi rodu. Fedra przedstawiona jest jako kobieta rozdarta i na wpół oszalała z nieszczęśliwej miłoś...
„Matka” to dramat autorstwa Stanisława Przybyszewskiego, wydany w 1902 roku. Konrad od lat dziecięcych jest zakochany w córce przyjaciela swojej matki, Hance. Uczucie to zostaje przerwane po śmierci ojca, gdy na prośbę matki wyjeżdża na 10 lat za granicę. Po powrocie odkrywa, że jego dawna miłość jest już młodą kobietą, jeszcze piękniejszą, niż ją zapamiętał. Dawne uczucia odżywają, ale ani matka, ani jej partner, nie patrzą przychylnie na małżeństwo młodej pary.
Najpopularniejsza sztuka rzymskiego pisarza Plauta, która swoją sławę zdobyła dzięki tytułowej postaci żołnierza samochwała. Pyrgopolinices to zakochany w sobie wojak, postrzegający siebie jako żołnierza odważnego, nieziemsko przystojnego (bo z urodą wywodzącą się od Wenus i Marsa) i mającego wielkie powodzenie u kobiet. Swoją wielkość i boskie pochodzenie podkreśla bogatym strojem. W rzeczywistości jednak jest on tchórzliwym błaznem.
Czteroaktowa tragedia Kazimierza Przerwy-Tetmajera z 1917 roku. Opowiada historię jednego z apostołów, tytułowego Judasza, którego złe działania autor próbuje racjonalnie uzasadnić. Bohater jest zadłużonym, nieszczęśliwym człowiekiem, pogrążonym w konflikcie ze swoimi dziećmi oraz matką, która w dzieciństwie źle go traktowała. Szuka ukojenia wśród uczniów Jezusa, jednak przez związek z szaloną kobietą rujnuje relacje z pozostałymi apostołami.
Pięcioaktowa tragedia Eurypidesa oparta na micie o Jazonie i Medei. Medea to barbarzynka, która mści się na swoim mężu Jazonie po tym, gdy ten porzuca ją dla greckiej księżniczki Koryntu. Zabija więc jego nową żonę oraz swoje z nim dzieci. Sztuka, z uwagi na swą brutalność, nie spotkała się z dobrym przyjęciem wśród publiczności ateńskiej. W czasach współczesnych chętnie do niej wracano z uwagi na poruszanie sytuacji kobiet w męskim świecie.
Tragikomedia autorstwa Pierre’a Corneille’a, w tłumaczeniu Stanisława Wyspiańskiego, to opowieść o młodym rycerzu Rodrigu Díaz de Vivarze, zwanym również Cydem Walecznym. Staje on przed bardzo trudnym wyborem – aby odzyskać honor i dobre imię swojej rodziny, musi zabić ojca swojej ukochanej. Powieść porusza temat odwiecznego konfliktu miłości i obowiązku oraz postawy honoru i własnego szczęścia.
Adaptacja bachicznego mitu o początkach kultu Dionizosa oraz sprzeciwie, jaki wywołał wśród mieszkańców Hellady. Skupia się na ostatnich, a zarazem najbardziej dramatycznych wydarzeniach boskiego mitu – od pochwycenia Dionizosa, aż do śmierci króla Teb Penteusza, która nastąpiła w wyniku sprzeciwu wobec nowo powstałych praktyk burzących stary porządek. Wątek, który już wcześniej poruszył w swojej tragedii Ajschylos, wzbogacony został o zemstę Dionizosa na siostrach zmarłej ...
Bogini miłości Afrodyta mści się na Hippolytosie, który jest czcicielem dziewiczej bogini Artemidy. Bogini sprawia, że w Hippolytosie zakochuje się jego własna macocha Fedra. Fedra stara się zdusić w sobie to uczucie, lecz gdy wychodzi ono na jaw, kobieta popełnia samobójstwo. Tezeusz, ojciec Hippolytosa, zastaje w domu martwą żonę oraz jej list, fałszywie oskarżający syna o gwałt. Ten przeklina więc syna, wykorzystując jedno życzenie, które obiecał mu spełnić Posejdon....
Tragedia Eurypidesa, napisana na dwa lata przed upadkiem Aten podbitych przez Spartę, nie została ukończona. Temat utworu inspirowany jest mitem o Atrydach i dotyczy wydarzeń poprzedzających wojnę trojańską. Flota grecka czeka na dobry wiatr w porcie w Beocji, aby wpłynąć pod Troję. Utrudnia im to jednak bogini Artemida, urażona przez wodza wyprawy Agamemnona, która wstrzymuje wiatr i uniemożliwia ekspedycję.
„Cud Mniemany, czyli Krakowiacy i Górale” to opera komiczna, uznawana za jedno z najwybitniejszych dzieł polskiego oświecenia. Osadzona w realiach wsi podkrakowskiej opisuje aktualne wydarzenia społeczne oraz polityczne na tle insurekcji kościuszkowskiej. Autorem jest Wojciech Bogusławski – polski aktor, śpiewak operowy, dramatopisarz, reżyser, tłumacz, propagator ideologii oświecenia, dyrektor Teatru Narodowego w Warszawie, żyjący w latach 1757–1829.
Książę Leonce i księżna Lena, dwie zupełnie niezależne od siebie i nieznające się postaci, dokładnie w tym samym czasie postanawiają zbuntować się i nie wypełnić swojego społecznego obowiązku, jakim jest zaaranżowane małżeństwo. Postanawiają uciec, ale przekorny los sprawia, że ich drogi się krzyżują. W powieści autor przemyca liczne współczesne mu problemy. Mamy więc groteskowy obraz władcy, wady systemu absolutyzmu oświeconego czy też bohaterów nękanych chorobą tamtych cz...
Dramat zainspirowany procesem sądowym tragicznego mordercy Woyzecka. Franz Woyzeck, mimo pełnienia służby wojskowej, nie posiada wystarczającej sumy pieniędzy, aby ożenić się z Marią, matką swojego dziecka. Ta zaś zakochuje się w postawnym majorze. Franz postanawia wyładować swoją frustrację na niewinnej osobie. Georg Büchner to niemiecki pisarz i rewolucjonista, a także wykładowca anatomii na uniwersytecie w Zurychu. Zmarł w wieku 23 lat na tyfus.
Pedro Calderón de la Barca to hiszpański poeta, autor dwóch wielkich dzieł: „Wielki teatr świata” oraz „Życie jest snem”. Oba dzieła są dramatami filozoficznymi. Akcja „Życie jest snem” rozgrywa się w Polsce na dworze królewskim, gdzie na świat przychodzi syn króla Basilia, który według przepowiedni ma być potworem. Król postanawia więc zamknąć go w wieży. Jednak nie jest pewny, czy przepowiednia była prawdziwa.
Figaro, sługa hrabiego Almaviby’ego, chce wziąć ślub z pokojówką Zuzanną, ale jego pan planuje przywrócić prawo pierwszej nocy, aby zdobyć kobietę. Figaro, Zuzanna oraz hrabina obmyślają więc sprytny plan, w którym to hrabina przebiera się za dziewczynę i idzie do łoża swego męża. Przebranie okazuje się być tak dobre, że nie wprowadza w błąd jedynie hrabiego, ale też samego Figara. Komedia odniosła duży sukces i spotkała się z bardzo dobrym odbiorem, choć nie obyło się bez ...
Komedia Arystofanesa, znana również jako „Bojomira” lub „Lizystrata”, napisana została w 411 r. p.n.e, podczas II wojny peloponeskiej. Główną bohaterką jest Gromiwoja, która postanawia zakończyć wojnę peloponeską. Namawia ona inne kobiety do buntu, polegającego na odmawianiu mężczyznom współżycia. Ponadto przejmują one kontrolę nad ateńskim skarbcem, który znajduje się nad Akropolem. Utwór ma silną wymowę pacyfistyczną.
Eurypides umiera, a wraz z nim nadzieja na kolejnego wielkiego tragika. A ponieważ nikt nie jest w stanie mu dorównać, Dionizos, bóg winorośli i sztuki teatralnej, postanawia wyruszyć wraz ze swoim sługą Ksantiasem do krainy umarłych, aby sprowadzić go na ziemię. Tam staje jednak przed trudnym wyborem – wrócić z Eurypidesem, przedstawiającym bogów i bohaterów jako postacie dnia codziennego, czy Ajschylosem, autorem sztuk monumentalnych.
„Dom otwarty” to trzyaktowa komedia Michała Bałuckiego, polskiego pisarza i publicysty z okresu pozytywizmu. Zaliczał się on do nurtu tak zwanych przedburzowców przełomu romantyzmu i pozytywizmu. Sztuka opowiada o średnio zamożnej rodzinie mieszczańskiej, która żyje ponad stan i naśladuje styl życia bogaczy. Rodzina postanawia wydać bal, który okazuje się być nieco problematyczny i przysparza wiele komplikacji towarzyskich oraz rodzinnych.
Trzecia komedia Arystofanesa porusza temat edukacji oraz krytykuje nowe metody wychowania młodzieży stosowane przez Sokratesa i jego uczniów zwanych sofistami. Uważa się, że utwór pośrednio doprowadził do skazania Sokratesa na śmierć. Według autora bowiem filozof promuje nieetyczne zachowanie, jakim jest sztuka nieuczciwej argumentacji, dzięki której można w łatwy sposób wygrywać dyskusje i sprawy sądowe.
„Prometeusz skowany” to jedyna zachowana część trylogii Ajschylosa opowiadająca o micie o Prometeuszu. W jej skład wchodziły również tragedie „Prometeusz niosący ogień” oraz „Prometeusz wyzwolony”. Akcja tragedii rozgrywa się w momencie wymierzenia kary Prometeuszowi za podarowanie ludziom ognia. Tytan, przykuty do skał Kaukazu, wygłasza słynną mowę o przeznaczeniu, przed którym nawet sam Zeus nie jest w stanie uciec.
Trylogia starogreckich tragedii jednego z największych antycznych tragików, sięgająca V wieku p.n.e. Opowiada o losach Agamemnona, Ofiarnicy oraz Eumenidy. Jednym z najsłynniejszych motywów tragedii jest zabójstwo króla Agamemnona przez jego żonę Klitajmestrę. „Oresteja” uważana jest za najznakomitsze dzieło Ajschylosa. Porusza ona temat zemsty oraz jej konsekwencji, a także tego, jaki wpływ mają bogowie na czyny i wybory bohaterów.
