Niniejszy tom stanowi rezultat badań młodych naukowców zafascynowanych dziejami Stanów Zjednoczonych Ameryki, a prowadzonych głównie na Uniwersytecie w Białymstoku. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj przede wszystkim praca członków Koła Naukowego Amerykanistów (dawnej Sekcji Amerykanistycznej SKNH) działającego od grudnia 2012 r. na Wydziale Historyczno-Socjologicznym UwB. Wskazana monografia (już trzecia z kolei) to tylko jeden z licznych przykładów pracy i zaangażowania c...
Głównym zadaniem niniejszej publikacji było scharakteryzowanie w miarę możliwości wszelkich aspektów życia Łodzi w dobie Wielkiej Wojny (1914-1918), które były ze sobą nierozerwalnie związane. Najważniejszym problemem badawczym, wymagającym wyjaśnienia, było przystosowanie się miasta i jego mieszkańców do szybko zmieniającej się sytuacji politycznej i wojskowej w związku z ewakuacją administracji carskiej oraz z początkiem i trwaniem okupacji niemieckiej. Po zajęciu miasta pr...
Marek Wilczyński ur. w Krakowie w 1959 r. studia na Uniwersytecie Jagiellońskim ukończył w 1982 r., stopień doktora (1991 r.) i doktora habilitowanego (2001 r.) uzyskał pracując w obecnym Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. W roku 2013 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych. Najważniejsze publikacje to Zagraniczna i wewnętrzna polityka afrykańskiego państwa Wandalów, Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków 1994, Germanie w służbie zachodniorzymskiej w V w. n.e. Studium his...
W pracy obecnej wykorzystywałem dostępne mi źródła Biura Historycznego Sztabu Generalnego, Archiwum Wojskowego i oddziału archiwalnego Ministerstwa Spraw Zewnętrznych. Starałem się przedstawić przebieg walk od kwietnia do lipca 1919 r. w Małopolsce i na Wołyniu w ramach wyższych jednostek, a jako pierwszy, traktujący historię tych wypadków, nawiązać treścią do wydanych już przez innych autorów pamiętników z czasów poprzedzających. Na uchylenia od tej kierowniczej myśli pozwol...
Już od grudnia 1655 r. Toruń znajdował się w rękach szwedzkich i był strzeżony przez silną załogę. Gdy żywiołowe powstanie całego narodu polskiego przekonało „rozbójnika Europy”, króla Karola Gustawa, że ze swymi weteranami z trzydziestoletniej wojny nie jest w stanie utrzymać w uległości całej Rzeczypospolitej, wytrącony w ten bolesny sposób z „protektorskich” marzeń, musiał zaspokoić swój nienasycony apetyt tylko częścią zawojowanego w pierwszym zapędzie państwa. Powrócił...
Historia reform skarbowych w Polsce, której nie należy identyfikować z historią samej skarbowości, wiąże się z natury rzeczy z dziejami reform wewnętrznych Rzeczypospolitej. Łączność ta zupełnie jest zrozumiałą i konieczną, bo przecież rola skarbu zawiera się bez reszty w całokształcie funkcji organizmu państwowego, a przy tym jest to funkcja jedna z najważniejszych. Dlatego też historię reform skarbowych podzielić możemy – śladem epok wewnętrznych reform Rzeczypospolitej – n...
Jerzy Mirosław Płachecki – urodzony w 1949 r. absolwent Państwowego Liceum Techniki Teatralnej w Warszawie oraz Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Łodzi. Od 1968 r. do chwili obecnej czynnie związany z jeździectwem, członek Kadry Narodowej w latach 1988 -1989 odznaczony Honorową Złotą Odznaką Polskiego Związku Jeździeckiego. Propagator tradycji i kultury hipicznej, wieloletni współpracownik miesięcznika „Koń Polski”, w którym publikował artykuły o tematyce histor...
Bogusław Radziwiłł, ostatni męski potomek kalwińskiej linii książąt na Birżach i Dubinkach, należy do figur bardzo niepochlebnie opisanych w historii ojczystej. Porównując do innych figur historycznych mogłoby się nawet zdawać, iż był sądzony ze szczególną surowością. Co do usposobienia był chyba lepszy od innych: nie miał oburzającej, złej wiary Opalińskiego, nie miał nikczemności Radziejowskiego, nie miał mściwej duszy swego bliskiego krewniaka, Janusza Radziwiłła. Odegrał ...
Oddajemy do rąk czytelników pracę Gustave’a Schlumbergera poświęconą dwunastowiecznym ekspedycjom militarnym króla Jerozolimy Amalryka I do Egiptu (1164-1169). Praca francuskiego historyka została opublikowana na początku XX wieku (1906) i chociaż od tego momentu minęło już sto lat, to jest ona wciąż cytowana przez współczesnych badaczy krucjat. Nic dziwnego, gdyż Schlumberger należał do grona wybitnych, wszechstronnie wykształconych historyków, którzy tworzyli francuską szko...
Wielu spośród setek tysięcy żołnierzy Wielkiej Armii (często nie należących do grona wykształconych), przewijających się przez jej szeregi w latach 1804-1815, wpadło na szczęśliwy pomysł: chwytali za pióro (zazwyczaj wyrwane z jakiegoś ptactwa) maczając je z braku atramentu w mieszaninie wody i prochu – aby zanotować na gorąco to, co zdarzyło się i co przeżyli danego dnia. Najbardziej skromni z tych pisarzy z przypadku redagowali swoje pamiętniki bez żadnego innego celu, jak...
Ostatnie lata przyniosły wzrost zainteresowania genezą, przebiegiem czy konsekwencjami wojny polsko-tureckiej w latach 1683-1699, toczącej się w ramach zmagań zbrojnych Imperium osmańskiego z państwami Ligi Świętej, mianowicie Rzeczypospolitą, Cesarstwem i Wenecją, a w przyszłości także z Rosją. Wystarczy przypomnieć m.in. nowe monografie kampanii żwanieckiej w 1684 r. czy wyprawy bukowińskiej w 1685 r. oraz wznowienia opracowań dotyczące dwóch wypraw mołdawskich Jana III w 1...
„Tym, którzy wystawiają Ci żydowskie zagrożenie, odpowiedz atakiem na kapitał jakiegokolwiek rodzaju, żydowski czy chrześcijański. Kapitał bez określników. Tym, którzy chcą, byś krzyczał «Precz z Izraelem!» , odpowiedz «Precz z kapitałem! Precz z własnością!» i nie posuwaj się dalej; nie pozwól, by odciągnęli cię z Twej drogi ludzie, którzy chcą impasu, co do niczego nie doprowadzi. Finanse, spekulacje, kapitał, własność, jednym słowem wszyscy Twoi wrogowie nie są Żydami; są ...
Dzieło, którego pierwszy tom niniejszym przekazujemy w ręce czytelnika, będzie przedstawiał udział austro-węgierskich sił zbrojnych w wojnie światowej 1914-1918. Dążyliśmy, by swoje zadanie wykonać bardzo rzeczowo, bez egzaltacji, bez upiększania, bez zaciemniania tego, co się wydarzyło, a także bez zawiści. W ten sposób oferujemy przede wszystkim kompetentną, pozbawioną tendencyjności, historyczną i naukowo-militarną wiedzę. Jednocześnie tworzymy ostatni pomnik gigantycznych...
W historiografii ustalił się podział dziejów Europy na dwie połowy: dzieje Wschodu i dzieje Zachodu. Wzajemne przeciwieństwo tych dwóch części świata wyrażało się w ciągu wieków rozmaicie; w postaci etnicznej, wyznaniowej, kulturalnej, państwowej, i do dziś dnia zachowało się w postaci tzw. sprawy wschodniej. Ale czy podział ten i stanowisko w dziejach wyczerpują cały zakres pytań, związanych z rozwojem geograficzno-historycznym Europy? Niekoniecznie, gdyż obok sprawy wsc...
W niniejszych studiach została zaprezentowana architektura militarna osiemnastowiecznych fortec europejskich, ich uzbrojenie i garnizony, działania zbrojne w których brały udział oraz funkcje pozawojskowe. Twierdze te miały kilka podstawowych zadać. Przede wszystkim osłaniały mobilizację wojsk w głębi kraju, a następnie stanowiły podstawę operacyjną działań ofensywnych lub zasadniczy element linii obronnych, dzięki czemu niejednokrotnie wpływały na przebieg ówczesnych konflik...
„Pod każdym względem budziła litość ta parada, którą odprawialiśmy. Szli wszyscy sztabsoficerowie, kapitanowie, subalterni i szeregowi, zupełnie wymieszani ze sobą, pieszo, na miejsce przeznaczenia. Wielu straciło mundur i maszerowało w bieliźnie, która po części była zabarwiona ich krwią. Jeden utykał, drugi miał ramię na temblaku zrobionym z własnej chustki, a trzeci pojawił się z zabandażowaną w ten sam sposób głową”. Tak oto pruska armia Fryderyka II, którego zdążono już...
Bitwa pod Lovošicami nie jest tak znana jak pod Lutynią, Rossbach czy Kunowicami, ale znaczenie dla przebiegu wojny ma nie mniejsze. Dlatego jest jak najbardziej zasadne oddanie do rąk polskiego Czytelnika monografii tej batalii. Co prawda ma ona już swoje lata, lecz nie ulega wątpliwości, że również dla dzisiejszego historyka może stanowić wzór niezwykle skrupulatnego badania źródeł, by z godną podziwu akrybią odtworzyć na papierze zdarzenia z przeszłości. O wartości tej ksi...
Z przedmowy: Postanowiłem więc, z czasem, gruntowniej zbadać stan gospodarczy Rzeczypospolitej po pierwszym rozbiorze. Okazało się, że temat ten jest bardzo obszerny, tak że nie mógł się pomieścić w ramach niniejszej pracy. Wobec tego, biorąc za punkt wyjścia wspomniany wyżej traktat z 1775 roku i jego skutki, ograniczyłem się do szczegółowego opisu rokowań handlowych polsko-pruskich, zwracając specjalną uwagę na obustronną akcję w latach bezpośrednio poprzedzających, oraz na...
Od redaktora: Przyjmuje się, że podczas I wojny światowej w siłach zbrojnych cesarskich Niemiec służyło około 850 000 żołnierzy polskiej narodowości. Już podczas mobilizacji w sierpniu 1914 roku w szeregi kaiserowskiego wojska trafiło 320 000 Polaków. Niezwykle trafnie ujął to jeden z tych żołnierzy Leon Gawroński, pisząc kredą na tablicy podczas pamiątkowego zdjęcia w atelier: „Obcy mundur — dola taka...”. Oddaję do rąk czytelnika wspomnienia doktora i chirurga Wojciecha Je...
Celem niniejszej publikacji jest ukazanie zadań wykonywanych przez żołnierzy Wojska Polskiego w tym regionie na początku XXI wieku ze szczególnym uwzględnieniem okresu II wojny w Zatoce Perskiej oraz misji stabilizacyjnej w Republice Iraku prowadzonej w okresie 2003–2008. Praca składa się z pięciu rozdziałów przedstawionych w porządku tematyczno-chronologicznym.
Zagadnienia omawiane w niniejszej pracy nie należą do najważniejszych w dziejach polityki polskiej tego czasu, niemniej jednak budzą ciekawość i zasługują na uwagę. W tym okresie pierwszych zetknięć tworzyły się warunki dla rozwoju stosunków polsko-tureckich w przyszłości, zarysowały się ich formy, uwidoczniał układ sił na wschodzie, cele i dążenia obu państw. Z drugiej strony stanowisko Polski wobec prób ogólnej akcji krucjatowej rzuca światło na stosunki naszego państwa z...
