Region Bałtyku jest przestrzenią efektywnej wymiany. Od czasów prehistorycznych spotykają się tu społeczności przynależące do różnych grup językowych: germańskiej, słowiańskiej, bałtyckiej i fińskiej. W średniowieczu, a niekiedy dopiero w okresie nowożytnym wyodrębniły się na tych terenach wspólnoty narodowe i państwa. Region ten był zarazem miejscem intensywnej współpracy na wszystkich poziomach życia społecznego i kulturalnego. Tu wykształciły się ponadnarodowe kultury wiki...
Autorzy – historycy i literaturoznawcy – piszą o podróży rozumianej i jako pokonywanie przestrzeni, i jako relacja z podróżowania, i jako temat literacki. Rozważają zwłaszcza zjawisko podróżowania jako odzwierciedlenie funkcjonujących ówcześnie modeli poznawczych i obyczajowych. Analizują skutki wywierane przez peregrynacje w indywidualnej i zbiorowej świadomości, a także ówczesne doświadczanie europejskości, filozofię i formułę podróżowania Europejczyka po Europie i poza nią...
Autorka przedstawiła koncepcje dziejów Litwy i Wielkiego Księstwa Litewskiego do roku 1569 formułowane przez XIX-wiecznych historyków polskich, rosyjskich i ukraińskich, a także litewskich i białoruskich w pracach, które odegrały istotną rolę w rozwoju myśli historycznej oraz badaniach nad problemem tych dziejów we wskazanych historiografiach. Szczególny nacisk położyła na różnice w ujęciach wynikające z ówczesnych stanowisk metodologicznych, ideowych oraz politycznych poszcz...
Tom skoncentrowany jest wokół relacji między filologią a humanizmem jako ruchem intelektualnym stymulującym poznanie kultury antycznej i na jej podstawie współtworzącym kulturę literacką i filozoficzną epoki Renesansu. Podjęto także takie problemy jak wzorzec filologa-humanisty i proces twórczy. Omówiono polskie renesansowe dzieła filologiczne i wykazano kontynuacje humanistycznej filologii w wiekach następnych.
Na publikację składa się 60 artykułów naukowych, napisanych przez historyków z Polski, Rosji, Niemiec, Stanów Zjednoczonych Ameryki, Francji, Ukrainy, Węgier i Wielkiej Brytanii. Ujmują one panoramicznie kontekst polityczno-społeczny oraz aksjologiczno-kulturalny genezy, przebiegu i skutków kampanii polskiej 1939 r. Zawarte w nich ustalenia stanowią przełom w badaniach nad jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach Polski oraz historii powszechnej XX w. W tomie pierwszym (w...
Niniejsza rozprawa powstała przeszło trzydzieści lat temu. Temat zaproponował Aleksander Gieysztor, który od dawna był inicjatorem różnych badań związanych z szeroko pojętą problematyką mazowiecką i warszawską. Profesor zachęcał archeologów i historyków do prac nad poszczególnymi dzielnicami stolicy. Zaowocowało to nowymi opracowaniami dotyczącymi Mokotowa, Woli, Pragi i Śródmieścia, a także poszukiwaniami grodu w Jazdowie i badaniami nad elitami dworskimi i urzędniczymi Mazo...
Książka poświęcona jest urzędowi hetmana koronnego w okresie, w którym stopniowo zyskał status jednej z najważniejszych instytucji Rzeczpospolitej szlacheckiej. Autor skupił się na analizie relacji pomiędzy buławą a innymi podmiotami ustroju państwa, w szczególności królem, sejmikami i sejmem walnym. Przedstawił też przyczyny i przebieg procesu powiększania kompetencji hetmana, co w drugiej połowie XVII w. doprowadziło do skupienia jego w ręku olbrzymiej, pozbawionej zewnętrz...
Autor omawia powstanie systemu lennego w domenie monarszej ostatnich Przemyślidów i pierwszych Luksemburgów oraz proces uformowania się dysponującego odrębnym statusem prawnym i zróżnicowanego grona lenników. Przedstawia różne kategorie lenników królewskich. Ponadto zajął się zjawiskiem kryzysu systemu lennego oraz przeanalizował czynniki sprzyjające wyłączaniu majątków spod ciężarów feudalnych.
Koedycja z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk
Książka, którą oddajemy do rąk czytelnika, jest pokłosiem wystawy Biedermeier, prezentowanej w Muzeum Narodowym w Warszawie w 2017 r.1, i towarzyszącej jej międzynarodowej konferencji Polski biedermeier – romantyzm „udomowiony”, współorganizowanej przez Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego i Muzeum Narodowe w Warszawie. Ekspozycja ukazywała tzw. sztukę mieszczańską w szerokim kontekście środkowoeuropejskim, naświetlając wiele kluczowych zagadnień ówczesnej kult...
Konfederacja barska, będąca tematem niniejszej publikacji, mimo że była postrzegana przez kolejne pokolenia jak jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Rzeczypospolitej, nie doczekała się wielu monografii. Podstawową pracą wszechstronnie przedstawiającą jej przebieg jest wspomniana Konfederacja barska W. Konopczyńskiego, jednak ogrom materiału oraz mnogość spraw związanych z ruchem barskim sprawiły, że wiele kwestii zostało przez zasłużonego historyka przedstawionych powi...
Nec aspera terrent – krzepiąca dewiza tytułowych Tyszkiewiczów z Weryni była nieodłącznym tłem barwnych losów rodziny. Obrazując je, autor wyszedł daleko po za lokalną przestrzeń życia codziennego przedstawicieli rodu. Prześledził ich obecność i wpływ na niezwykle wydarzenia – powstania narodowe, organizację struktur emigracyjnych w Belgii i działania na szczeblu rządowym i samorządowym w monarchii habsburskiej. Tajemnice XVIII i XIX-wiecznych rękopisów przerodziły się w zwar...
Książka jest czwartym już tomem cyklu o politycznej historii Stanów Zjednoczonych XX w. Prezentowana część poświęcona jest prezydenturze Franklina Delano Ro-osevelta (1933–1945), który jako jedyny w dziejach Stanów Zjednoczonych pełnił ten urząd więcej niż dwie kadencje. Rozpoczyna się w dobie wielkiego kryzysu, który doprowadził do odsunięcia po 12 latach Partii Republikańskiej, kończy zaś tuż przed oficjalnym zakończeniem II wojny światowej, w kwietniu 1945 r. To okres burz...
W II Rzeczypospolitej sport był postrzegany przez polityków jako element kształto-wania społeczeństwa sprawnego i odważnego, które w każdej chwili stanie w obronie suwerenności kraju. Działalność na rzecz rozwoju sportu okazała się również niezwykle ważna z punktu widzenia promocji państwa i zamanifestowania jego niepodległości. Było to widoczne zwłaszcza w 1924 r., kiedy reprezentacja Polski wyjechała po raz pierwszy w historii na igrzyska olimpijskie do Paryża oraz cztery l...
W pracy zaprezentowano listy Dawida Lazera i Marka Chagalla. Dawid Lazer pochodził z Krakowa. Był synem Szymona Menachema Lazera, hebraisty i redaktora „Ha-Micpe”, absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego, redaktorem „Nowego Dziennika” (syjonistycznej gazety w języku polskim). W 1941 r. przez ZSRR dotarł do Palestyny i osiadł w Tel Awiwie. Należał do grona założycieli izraelskiej gazety „Maariw”. Wchodził w skład zarządu Związku Pisarzy Hebrajskich, był sekretarzem i skarbni...
Pierwsze wydanie odnalezionego w 2015 r. oryginału dzieła Janusza Antoniego Wiśniowieckiego (1678–1741), przedstawiciela sławnego książęcego rodu, reprezentanta ówczesnej elity władzy, wprowadzonego w tajemnice polityki i wojny, opisujące dzieje Rzeczypospolitej w latach 1700–1710. Książę Wiśniowiecki i jego młodszy brat Michał Serwacy, hetman wielki litewski, jeden z bohaterów „Iliasa Polski”, odegrali wybitną rolę polityczną w przełomowych czasach wielkiej wojny północnej, ...
Eugenika w Europie Środkowo- i Południowo-Wschodniej długo traktowana była przez historyków ruchów eugenicznych jako prosta kopia eugeniki ukształtowanej w krajach zachodnich. Znaczenie biopolityki w tych regionach Europy można zrozumieć jedynie wtedy, gdy ukazana zostanie ona w szerokim kontekście inżynierii społecznej. Inżynierii składającej się z biopolityki i etnopolityki.
Edycja akt sejmikowych sejmiku ziemi rawskiej i województwa rawskiego w Bolimowie, z lat 1583–1793, opracowana na podstawie materiałów pochodzących z: Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie (zespoły: Archiwum Radziwiłłów, Archiwum Roskie, Archiwum Publiczne Potockich, Zbiór Popielów, a przede wszystkim Archiwum Lubomirskich z Małej Wsi), Biblioteki Narodowej w Warszawie, Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie, Archiwum Państwowego w Poznaniu, Biblioteki Kórnickiej PAN, Bib...
Powszechny Żydowski Związek Robotniczy, zwany w skrócie Bundem, był jedną z najważniejszych politycznych reprezentacji mniejszości żydowskiej w Polsce w okresie międzywojennym. Jako wspólnota oparta na zbliżonych przekonaniach i solidarności wniósł on również istotny wkład w rozkwit kultury jidysz w Polsce. Ponadto żydowska partia robotnicza wyróżniała się wysoko rozwiniętą polityczną kulturą refleksji i ścierania się opinii. Gertrud Pickhan demonstruje w swojej monografii, j...
Praca prezentuje kształtowanie się projektu światopoglądowego Narodowej Demokracji i, przede wszystkim, jej czołowego ideologa Romana Dmowskiego na tle przełomu wieków. Autor przedstawia sylwetkę postaci, konfrontując ją z głównymi nurtami myśli polskiej i europejskiej tego czasu. Główny akcent w monografii został położony na obecność, rolę i funkcję nowoczesnego antysemityzmu w ideologii nacjonalistycznej. Koedycja z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk...
Praca porusza dwa istotne zagadnienia w dziejach USA lat 1910–1920. W sferze polityki zewnętrznej analizuje odejście od doktryny izolacyjnej prezydenta Monroe’a i militarne zaangażowanie w Meksyku i w Europie. Jeśli zaś chodzi o politykę wewnętrzną, autor przedstawia sylwetki polityków, w tym z najbliższego otoczenia prezydenta Woodrow Wilsona, skupiając się m.in. na tzw. srebrnej inflacji – sojuszowi katolików i Żydów w łonie partii demokratycznej oraz na powiązaniach gabine...
Legenda Kazimierza Piątka „Herwina” jest ściśle powiązana z legendą Legionów i Piłsudskiego oraz czynu zbrojnego Polaków podczas pierwszej wojny światowej. Biografia „Herwina” to szczegółowy opis krakowianina, człowieka urodzonego pod Wawelem i niemal całe życie pozostającego w rodzinnym mieście, gdzie kształcił się, pracował, służył w armii zaborczej, i gdzie uczestniczył w pracy niepodległościowej, i który zginął jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Ramy c...
Studium Gottfrieda Schramma ukazało się 1965 r., ale nadal pozostaje aktualne. Poświęcone jest dziejom reformacji w Polsce od momentu jej rozkwitu w 1548 r. aż do pierwszych znamion upadku w 1607 r. Autor analizuje polską reformację jako zjawisko społeczne, umieszczając ją na szerokim tle porównawczym. Polska stanowi według niego przykład reformacji rozgrywającej się wbrew woli władcy. Mimo braku poparcia monarchy protestantów nigdy nie spotkały prześladowania. Autor stawia t...
Niniejszy tom jest kontynuacją pierwszego tomu "Rewolucji Husyckiej". Głównymi zbiorowymi bohaterami tej książki nadal będą radykalne wspólnoty husyckie, stanowiące siłę napędową rewolucji. Na czołowych miejscach znajdą się znane nam bractwa wraz z ich wojskami: taboryci i husyci wschodnioczescy, dawniej zwani orebitami, a po śmierci Jana Zizki, twórcy ich potęgi, nazywający siebie Sierotkami. Relacja nasza obejmie wydarzenia między 1424 r. (śmierć Jana Zizki, którego nieprz...
Praca przedstawia dzieje warstw wykształconych we Francji, Niemczech, Polsce i Rosji od połowy XVIII do połowy XIX w. Autor analizuje procesy, które doprowadziły do rozwoju świadomości inteligencji jako grupy społecznej, jej stosunek do państwa, modernizacji i najważniejszych ideologii owych czasów, a także realia życia inteligentów: ich sytuację materialną. zainteresowania i fascynacje, mody i aspiracje. Książka zawiera też katalog głównych problemów teoretycznych badań nad ...
