Po nieudanej próbie samobójczej Christine Lavant zgłosiła się do kliniki psychiatrycznej w Klagenfurcie, gdzie spędziła sześć tygodni – był rok 1935, przyszła autorka miała dwadzieścia lat. Ów obraz z przeszłości został wywołany i poddany obróbce literackiej jako „Zapiski z domu wariatów” ponad dekadę później, aczkolwiek pierwsza niemiecka edycja ukazała się dopiero w 2001 roku. Lavant nie odważyła się wydać tej książki za życia – być może nie tylko ze względów osobistych, al...
Po osiemnastu latach od pierwszego wydania powieść Reymonta ukazuje się w serii „Biblioteka Narodowa” po raz wtóry. Magdalena Popiel, autorka wstępu i opracowania utworu, przygotowała edycję Ziemi obiecanej w oparciu o aktualny stan badań nad dziełem, dzięki czemu opowieść Reymonta o budzeniu się kapitalizmu w Łodzi pod koniec stulecia dziewiętnastego została przedstawiona w pełniejszym świetle.
Uprawiany co najmniej od czasów Montaigne'a, esej stał się w XX wieku jednym z najważniejszych gatunków literackich, równie istotnym jak wiersz liryczny, poemat czy powieść. Sięgali po niego także najwybitniejsi pisarze polscy: Witold Gombrowicz, Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz, Jerzy Stempowski. Grunt pod ich dokonania przygotowali twórcy wcześniejszego stulecia, m.in. Aleksander Świętochowski, Wiktor Gomulicki, Zenon Przesmycki (Miriam). Oczywiście korzenie eseju w polszcz...
[Katalog starożytnych monet w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Część 6: Monety Cesarstwa Rzymskiego. Pertynaks–Aleksander Sewer] Ossoliński zbiór monet rzymskich liczy blisko pięć i pół tysiąca egzemplarzy, z czego w kolejnych tomach Katalogu przedstawiono około trzech tysięcy. Seria ta nie ma odpowiedników w polskiej numizmatyce zarówno pod względem liczby zaprezentowanych monet, jak i metodologii, która jest zgodna ze standardami szkoły brytyjskiej. Tomy 1–5 p...
Poza pisaniem wierszy, esejów, recenzji i rozpraw naukowych, poza tłumaczeniem poezji i wykładaniem Stanisław Barańczak zajmował się rzeczami na pozór mniej poważnymi – czytał kryminały, oglądał telewizję, słuchał piosenek, interesował się sportem. „Odbiorca ubezwłasnowolniony” pokazuje, jak istotna dla poznańsko-harwardzkiego autora była kultura masowa i jej krytyczna interpretacja. Krytyka nie oznacza tu bezwyjątkowego odrzucenia. Właśnie Barańczak był jednym z pierwszych p...
Zderzanie słów i rozbijanie znaczeń – te dwa sformułowania pojawiają się bodaj najczęściej w pracach poświęconych twórczości poetyckiej Tymoteusza Karpowicza. Nie oddają one jednak złożoności dzieła tego wybitnego twórcy. Wiersze Karpowicza są znaczeniowo pojemne, wielopłaszczyznowe, otwarte na różnorodne i niewykluczające się wzajemnie interpretacje. Te odczytania spotykają się w jednym punkcie – jest nim słowo traktowane jako podstawowa materia poetycka. Oryginalność wypow...
Ostatnia powieść Fiodora Dostojewskiego to jedno z najwybitniejszych dzieł literatury światowej, od ponad stu lat wzbudzające zainteresowanie kolejnych pokoleń czytelników. Opowiedziana w nim historia ojcobójstwa ujęta została przez pisarza w ramy powieści psychologicznej, umożliwiającej wszechstronną i pogłębioną analizę motywacji, jakimi kierują się bohaterowie utworu. W Braciach Karamazow nie brakuje także wątków filozoficznych i religijnych. Dostojewski każe swoim bohater...
Oda to jeden z podstawowych gatunków poetyckich, utrzymany w patetycznym stylu, opiewający wybitną postać, wydarzenie, uroczystość, instytucję czy wzniosłą ideę. Autorka wstępu zabiera nas na wędrówkę przez różne okresy literackie i różne typy twórczości; pisze o genezie gatunku, jego miejscu w poezji polskiej, odmianach i historycznych przekształceniach. Najobszerniejszą część książki stanowi antologia utworów, obejmująca 113 nazwiska autorów – od renesansu do literatury naj...
Kiedy w 2014 roku ukazała się druga powieść Lukasa Bärfussa, „Koala”, przyjęto ją entuzjastycznie. Szwajcarski pisarz w niekonwencjonalny sposób stworzył w niej alegorię społeczeństwa, które nie jest w stanie zaakceptować bierności jako postawy egzystencjalnej. W opartej na faktach historii narrator próbuje poznać przyczyny samobójczej śmierci brata – ta część fabuły ma postać wspomnień oraz luźnych notatek. Niespodziewanie przechodzą one w drugi wątek, pozornie niezwiązany ...
Honsza i Wolting, opierając się na badaniach własnych i innych autorów, spotkaniach i rozmowach z Reichem-Ranickim, a także na jego autobiografii "Moje życie", ukazują drogę życiową i pisarską krytyka od początku jego pracy w Wydawnictwie MON i "Czytelniku", poprzez działalność krytyczno-literacką w Niemczech, aż do jego słynnego programu "Kwartet literacki". Starają się znaleźć przyczyny mogące wyjaśnić znaczenie i kontrowersyjność krytyka. Pomysł napisania tej książki zrodz...
Twórczość Rudnickiego ukazuje przenikanie tradycji i kultury żydowskiej, zarówno religijnej, jak i świeckiej do rodzimej literatury. Jest także świadectwem ocalonego z Holokaustu. Autor wstępu omawia fenomen tożsamości polsko-żydowskiej na podstawie biografii Rudnickiego oraz ukazuje poszczególne etapy twórczości tego pisarza. Zbiór zawiera utwory: Kartka znaleziona pod murem straceń, Piękna sztuka pisania, Wielki Stefan Konecki, Niekochana, Ginący Daniel, Czysty nurt, Wniebo...
Gardzili mieszczańskim życiem, przesiadywali niczym kloszardzi na nadwiślańskim brzegu, latem wędrowali przez mazurskie pola. Niektórzy trafili do Paryża, gdzie szlifowali bruki, inni dotarli na wschodnie krańce Europy, by tam poszukiwać słowiańskich źródeł ojczyzny, jeszcze inni oddali za tę ojczyznę życie w nierównej walce: Józef Dziekoński, Seweryn Filleborn, Seweryn Sierpiński, Włodzimierz Wolski, Roman Zmorski – ta ekscentryczna formacja pojawiła się w międzypowstaniowej...
Hieronim Morsztyn utrwalił drukiem jedynie swe wczesne dzieła, bliżej nieznane "Źwierciadło statecznego i szalonego młodzieńca" oraz "Światową Rozkosz". Pozostałą twórczość powierzył łasce obiegu rękopiśmiennego. Wybór ten pozwolił mu uprawiać twórczość niepodległą społecznym nakazom i panegirycznej modzie, jednak dziś znacząco utrudnia poprawne ustalenie pełnego kanonu jego wierszy. To dlatego nie było dotąd Hieronima Morsztyna w „Bibliotece Narodowej”. Obok najpełniej repre...
Po raz pierwszy w serii ukazują się wiersze Władysława Broniewskiego, poety, którego twórczość łączona jest przede wszystkim z literaturą polityczną i rewolucyjną. Wyboru poezji, jej omówienia i opracowania podjął się Tadeusz Bujnicki, historyk literatury, wybitny znawca twórczości Henryka Sienkiewicza, literatury rewolucyjnej i lewicowej, autor dwóch prac o spuściźnie artystycznej Broniewskiego.
Wybór pism Mikołaja Reja w opracowaniu Anny Kochan ukazuje się w serii Biblioteka Narodowa po raz drugi. Książka zawiera najważniejsze dokonania literackie twórcy z Nagłowic, m.in.: Krótką rozprawę miedzy trzema osobami, Panem, Wójtem i Plebanem, Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego, Psałterz Dawidów, Kupca, Żywot Józefa, Źwierzyniec, Figliki czy Źwierciadło. W niniejszej edycji wstęp i komentarze zostały przejrzane i uzupełnione przez autorkę. Obszerny tekst wprowadz...
Wydana w 1927 roku powieść Witkacego, opowiadająca o dekadencie Atanazym Bazakbalu, ukazuje się po raz pierwszy w serii „Biblioteka Narodowa”. Edycję "Pożegnania jesieni" i opracowanie utworu przygotował Włodzimierz Bolecki, historyk i teoretyk literatury, krytyk literacki i edytor, autor wielu prac o twórczości m.in. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Wacława Berenta czy Józefa Mackiewicza.
Opublikowana w połowie lat 50. "Polska jesień" Jana Józefa Szczepańskiego wydaje się wciąż jedną z najbardziej interesujących książek podejmujących problematykę Września 1939. Autor przedstawia ówczesne wydarzenia z perspektywy głównego bohatera powieści, Pawła Strączyńskiego, w którego losach można się doszukać elementów biografii samego pisarza, uczestnika kampanii wrześniowej. Zbieżność realnych wydarzeń z opisanymi w utworze, zagubienie Polaków w obliczu rozpoczynającej s...
To wybitne i nieocenione dzieło, którego fabuła oparta jest na wydarzeniach rzezi ukraińskiej 1768 r., ukazuje konflikt narodowo-społeczny między polską szlachtą a ukraińskimi chłopami. Słowacki przedstawia świat dziwny, tajemniczy i pełen grozy, świat, którym nie kierują żadne racjonalne prawa, ale tajemne znaki i sny prorocze.
Czwarta książka z serii BIBLIOTEKA NARODOWA wydana przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Filozofia człowieka to centralny punkt pisarstwa ks. Józefa Tischnera. Chciał on wydobyć z chrześcijaństwa to, co mogłoby stać się atrakcyjną propozycją dla człowieka końca XX w. W jego poszukiwaniu prawdy o człowieku główne miejsce zajmowały pojęcia nadziei i wartości. Inspirację dla własnych przemyśleń znajdował nie tylko w dziełach filozofów: Platona, Arystotelesa, św. Augustyna, K...
Język rosyjski i literaturę rosyjską Tuwim znał świetnie i miał do niej stosunek emocjonalny, zwłaszcza Aleksandra Puszkina darzył ogromnym szacunkiem. W Lutni Puszkina Tuwim przybliża polskiemu czytelnikowi najwybitniejsze utwory tego wielkiego rosyjskiego poety. „Tuwim starał się przybliżyć Puszkina, dokonując świadomego wyboru jego wierszy. Wprawdzie w przedmowie do pierwszego wydania >>Lutni......
