Celem publikacji jest charakterystyka problemów i wyzwań w stosunkach NATO – Unia Europejska na przestrzeni ponad dwudziestu lat. Autor analizuje znaczenie i role obu organizacji w stosunkach międzynarodowych oraz proces kształtowania się relacji miedzy nimi. Wskazuje na różne, czasami sprzeczne, wizje stosunków transatlantyckich w dziedzinie bezpieczeństwa. Współpraca miedzy obiema organizacjami podlega ograniczeniom, wynikającym z odmiennej roli, mandatu, sposobu funkcjonow...
Rozdział I U schyłku lat dwudziestych Rozdział II Przemiany gospodarczo-społeczne w Argentynie a międzynarodowa rywalizacja w latach trzydziestych Wielki Kryzys i jego skutki dla kraju surowcowego – reakcja rządu – układ Roca–Runciman – założenia nowej polityki gospodarczej rządu – przyspieszenie uprzemysłowienia kraju, jego społeczne uwarunkowania – problem określenia wielkości inwestycji obcych – inwestycje zagraniczne a charakter uprzemysłowienia – inwestycje ze Sta...
Globalny kryzys gospodarczy, zapoczątkowany w 2008 r., we Włoszech, w Hiszpanii i Grecji nie zakończył się aż do wybuchu kolejnego, związanego z pandemią COVID-19. W wyjściu z niego nie pomogły różne sposoby stymulacji wzrostu gospodarczego. Kryzys gospodarczy w połączeniu z kryzysem migracyjnym wywołał silne niepokoje w społeczeństwach Włoch, Hiszpanii i Grecji. Zaskutkowały one wzrostem eurosceptycyzmu, ksenofobii i nastrojów izolacjonistycznych. Połączenie tych czynników d...
Prezentowany wybór wystąpień obejmuje okres 2018–2020, a więc czas, w którym kształtowało się wiele dzisiejszych wyzwań. Jednym z nich było umocnienie bezpieczeństwa kraju poprzez zacieśnienie sojuszu ze Stanami Zjednoczonymi. Na wzajemne relacje negatywnie wpływał kryzys związany z nowelizacją ustawy o IPN i amerykańską ustawą 447 dotyczącą restytucji mienia żydowskiego w Polsce. Trudności zostały przezwyciężone dzięki współpracy Polski z USA w Radzie Bezpieczeństwa ONZ, ws...
Czytelnik takiej książki może wiedzieć więcej, niż mu się wydaje, a jednak to analityk lepiej analizuje politykę państwa. Niejedna osoba mogłaby prowadzenie polityki pojąć dużo lepiej, gdyby je umiała analizować choćby trochę sprawniej, niż to zwykle czyni, tymczasem nawet bardzo politycznie świadomy obywatel rzadko wykorzystuje swój potencjał w pełni. Natomiast analityk nie powinien być w pełni zadowolony, głównie z powodu zawodności narzędzi analitycznych. Nie może ich prze...
Doniesienia prasy zagranicznej o powstającej w 1918–1919 r. Polsce to marne źródła do badania dziejów niepodległości. Wiadomości ukazywały się w dziennikach od Atlantyku po Omsk spóźnione o dni, tygodnie lub nawet miesiące. Autorzy rzadko byli obiektywni. Treść bywała przepisywana z wiadomości agencyjnych lub – jawnie stronniczych – innych gazet. Komentarz mieszał się z opisem (często rzekomych) faktów, zależał od poglądów właściciela tytułu, jego stosunku do polityki rządu w...
Spośród rozlicznych kryzysów dwa miały, jak się wydaje, największe znaczenie dla rosnącej fali rozczarowania społecznego do integrującej się Europy. Był to kryzys w strefie euro (po 2010 roku) oraz migracyjny (po 2015). Celem mojej książki jest analiza tych kryzysów, a zwłaszcza sposobu ich rozwiązywania przez elity europejskie, przede wszystkim niemieckie, których wpływ na losy UE wzrasta. Stawiam tezę, że kryzysy były pacyfikowane w sposób mało skuteczny, przy dużych koszta...
Do najważniejszych zagadnień, którym w 1937 roku polska dyplomacja poświęcała uwagę, należały: konieczność zabezpieczenia polskich interesów w ramach rokowań Paktu Zachodniego, którego koncepcję ostatecznie zarzucono; postępujący upadek znaczenia Ligi Narodów; negocjacje umowy mniejszościowej z Niemcami oraz międzynarodowy kontekst przeludnienia Polski.
Ze Wstępu
Stosunki NATO–Rosja rozwijały się po zakończeniu zimnej wojny w nierównomiernym tempie. Nie brakowało okresów optymizmu (dekada lat 90. XX w.), ale także kryzysów i momentów dramatycznych (kilkakrotne zawieszanie współpracy), a całościowy bilans jest mocno obciążony wydarzeniami ostatnich lat po rosyjskiej aneksji Krymu. Pogwałcenie przez Moskwę zasad prawa międzynarodowego i zobowiązań politycznych wobec partnerów zagranicznych oraz pełnowymiarowa wojna informacyjna przeciw ...
Suwerenność i jej rola we współczesnych stosunkach międzynarodowych ciągle pozostaje przedmiotem sporu. Każdego miesiąca powstaje wiele prac jej poświęconych. Badaczy interesuje, czy państwa tracą suwerenność w czasach globalizacji, jakie są relacje między suwerennością a demokracją i na ile państwa zachowują suwerenność w Unii Europejskiej. Wznawiana przez Polski Instytut Spraw Międzynarodowych książka pokazuje, że treść suwerenności zmieniała się na przestrzeni wieków, p...
Zawsze myślałem, że nie warto pisać pamiętników. Uważałem bowiem, że pamiętnik, o ile ma być wydany za życia autora, musi być nieszczery, a jeżeli jest szczery, może być opublikowany tylko po śmierci autora. Dotyczy to zwłaszcza tych, którzy są aktywni w życiu politycznym. Może rozumowanie to obejmuje też innych autorów wspomnień, ale nad tym nie potrzebowałem się zastanawiać. Gdy jednak – po cofnięciu uznania rządowi polskiemu na uchodźstwie – objąłem w Anglii stanowisko sze...
Kolejny (dwudziesty trzeci) tom serii wydawniczej Polskie Dokumenty Dyplomatyczne zawiera 430 dokumentów ilustrujących działania polskich polityków i dyplomatów w okresie styczeń–maj 1919 r. Najwięcej uwagi poświęcono kwestiom związanym z obradami paryskiej konferencji pokojowej, dotyczącym zarówno spraw politycznych, jak i organizacyjnych. Państwo polskie aktywnie zabiegało o uzyskanie korzystnych rozwiązań w przygotowywanym traktacie pokojowym, jak też starało się pozyska...
Dla polskiego czytelnika książka ta może być zaskoczeniem, czy wręcz szokiem. Członkostwo w Unii Europejskiej było głównym celem Polski po upadku komunizmu w 1989 roku. Od czasu wejścia do Unii jej rozwój gospodarczy jest imponujący, pomimo kryzysu, który objął większą część Europy po roku 2008. Wszystkie poważne siły polityczne w Polsce widzą jej przyszłość w Unii i wiele z nich dowodzi, że wzmocnienie tejże Unii jest najlepszą drogą do realizacji polskich interesów. Opinia ...
Tom PDD 1976 wydany pod redakcją Piotra Długołęckiego zawiera 417 dokumentów ilustrujących działania polskiej dyplomacji w 1976 r. Dokumenty te, wytworzone głównie przez MSZ i przez Komitet Centralny PZPR to materiały tajne, dotychczas niepublikowane, odzwierciedlające działania polskich władz w połowie „Dekady Edwarda Gierka”.
Napisaliśmy Poradnik dyktatora w nadziei, że pomoże on czytelnikom zrozumieć logikę rządzenia – zarówno dobrego, jak i złego. Zaczynamy od stwierdzenia, że przywódcy zazwyczaj starają się zredukować, tak bardzo, jak to możliwe, zależność od masowego poparcia dla ich utrzymania się przy władzy. To nic dziwnego: wszak znacznie łatwiej zaspokoić wąską grupę popleczników niż liczną – a niekiedy ogromną – rzeszę zwolenników o zróżnicowanych potrzebach i żądaniach. Teoria selektora...
Autor książki podjął próbę odpowiedzi na wiele ważnych pytań. Jaką rolę odegrała Europa w dziejach i jak ta rola zmieniała się w ciągu burzliwego wieku dwudziestego? Czy stary kontynent powoli traci swoją zdolność (współ)kształtowania świata? Czy przestaje być jego „lepszą częścią” (jakkolwiek niepoprawnie politycznie to brzmi)? Czy po wiekach dominacji odejdzie w cień innych wschodzących potęg? Czy obecnie możemy mówić o zmierzchu Europy? W jaki sposób Europejczycy mogą ocal...
Książka Tomasza Orłowskiego – dyplomaty i ambasadora RP w Paryżu i Rzymie, wieloletniego szefa Protokołu Dyplomatycznego Ministerstwa Spraw Zagranicznych – adresowana jest do szerokiej rzeszy czytelników: zarówno profesjonalistów i studentów stosunków międzynarodowych oraz dyplomacji, jak i tych wszystkich, którzy zainteresowani są zasadami i regułami dobrego wychowania na co dzień. Protokół dyplomatyczny, ceremoniał i etykieta, wbrew rozpowszechnionej opinii, nie utrudniają ...
Litwa, Łotwa i Estonia były i pozostają areną zarówno rywalizacji, jak i współpracy między Wschodem a Zachodem. Autor mistrzowsko śledzi rozwój tych trzech państw bałtyckich – od średniowiecznych krucjat przeciwko ostatnim poganom Europy i potędze Wielkiego Księstwa Litewskiego, przez przyłączenie ich do Imperium Rosyjskiego pod koniec XVIII wieku, aż po wyodrębnienie się nowoczesnych tożsamości narodowych w ubiegłym stuleciu. Czerpiąc z najnowszych badań i opracowań, Andres ...
Nic tak dobitnie nie świadczy o zasadności tezy o odrębności amerykańskiej kultury politycznej jak fakt, że liczba wybieralnych funkcji i stanowisk w Stanach Zjednoczonych przekracza 519 tysięcy – od prezydenta USA aż po hycla w stanie Vermont. Amerykanie uważają wybory za sedno życia politycznego kraju i praktyczną realizację zasady, że podstawę sprawowania władzy przez odpowiednie instytucje stanowi zgoda obywateli. Wybory uważa się za podstawowy sposób wcielania w życie no...
Najnowsza książka Wydawnictwa PISM prezentuje w zwarty i komunikatywny sposób wiedzę o obronie przeciwrakietowej i zagrożeniach rakietowych. Obronę przeciwrakietową uznaje się obecnie za warunek wstępny każdego planu obrony wojskowej, dlatego problem ten ma rangę strategiczną także dla polskich decydentów i opinii publicznej. Książka pod redakcją naukową dr. hab. Roberta Kupieckiego stanowi nowatorską publikację na polskim rynku. Nad jej powstaniem pracował zespół autorski zł...
Tom Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1934 jest już 21. tomem opublikowanym w ramach serii PDD. Zawiera 348 archiwalnych dokumentów, które ilustrują działania polskiej dyplomacji w 1934 roku. Najwięcej uwagi poświecono stosunkom polsko-niemieckim, a zwłaszcza podpisaniu deklaracji o niestosowaniu przemocy, która była jednym z najważniejszych aktów prawnych, zawartych przez dyplomację II RP. Wiele miejsca poświęcono także wizycie ministra Józefa Becka w Moskwie – jedynej podróży...
Polskie Dokumenty Dyplomatyczne to źródła pisane dotyczące stosunków Polski z zagranicą wytworzone przez polskie organy władzy, instytucje publiczne, prasę, partie polityczne i inne organizacje społeczne, jak również dokumenty przechowywane w zespołach archiwalnych tych podmiotów. Każdy z tomów obejmuje z reguły jeden rok kalendarzowy (wyjątki stanowią tomy za lata 1919, 1939 i 1945) i zawiera dokumenty dotyczące polskiej polityki zagranicznej w danym roku. Dokumenty składa...
Kolejny (szesnasty) tom serii wydawniczej Polskie Dokumenty Dyplomatyczne składa się z 316 dokumentów ilustrujących polską politykę zagraniczną w 1932 roku. Najważniejszym wydarzeniem tego roku była Międzynarodowa Konferencja Rozbrojeniowa, której obrady zainaugurowano 2 lutego w Genewie. W relacjach wielostronnych uwagę zwraca także konferencja w Lozannie, w czasie której zadecydowano o zawieszeniu spłat reparacji wojennych nałożonych po zakończeniu I wojny światowej. Za naj...
