Atlantyda, wyspa ognia należy do gatunku powieści fantastyczno-naukowych dla dzieci i młodzieży. Akcja powieści rozgrywa się w czasach prehistorycznych. Opowiada o przygodach młodego Awaru, który zostaje wysłany przez swoje plemię z misją na mityczną Atlantydę. Bohaterowi udaje się przedostać w głąb pilnie strzeżonej wyspy i odkryć jej owianą legendą tajemnicę. Okazuje się, że Atlantyda posiada wysoko rozwiniętą cywilizację, zarówno pod względem naukowo-technicznym jak polity...
Trzej muszkieterowie francuskiego pisarza Aleksandra Dumasa są jedną z najsłynniejszych powieści płaszcza i szpady i należą do kanonu światowej literatury dziecięcej i młodzieżowej. Akcja powieści osadzona jest w czasach świetności Francji, w pierwszej połowie XVII wieku, za panowania Ludwika XIII i kardynała Richelieu. Dumas opisuje pasjonujące przygody czterech przyjaciół z elitarnej formacji muszkieterów królewskich – Aramisa, Atosa, Portosa i głównego bohatera, nowicjusz...
Trzy pozytywistyczne nowele Elizy Orzeszkowej zebrane w tym zbiorze należą do kanonu literatury polskiej. Zostały one napisane zgodnie z charakterystycznym dla epoki przekonaniem, że praca pisarska powinna łączyć się z pracą u podstaw nad wykształceniem i moralną odnową Polaków. A… B… C… opowiada o misji domowego nauczania i walki z germanizacją, jaką podjęła młoda dziewczyna, Joanna Lipska. Dobra pani obnaża fenomen fałszywej filantropii, pokazując, że dobroczynność może być...
Zew krwi jest powieścią przygodową amerykańskiego pisarza Jacka Londona należącą do światowego kanonu literatury dziecięcej i młodzieżowej. Jej akcja rozgrywa się na Alasce w czasach gorączki złota. Bohaterem jest pies Buck, który wychował się w domowym zaciszu, otoczony miłością i dostatkiem. W wieku czterech lat zostaje sprzedany handlarzowi psów i z dnia na dzień znajduje się w niezwykle trudnych warunkach bytowania w bezkresnej krainie zimy. Czekaja tam na niego zaskakują...
Romeo i Julia jest dramatem Williama Szekspira należącym do kanonu literatury angielskiej i światowej. Utwór wpisuje się w tradycję tragedii miłosnych zapoczątkowaną już w Starożytności. Opowiada historię tragicznej miłości dwojga młodych kochanków, których śmierć połączyła ich wrogo nastawione rody. Pomimo że Romeo i Julia należą do pierwszych dzieł Szekspira (dramaturg pisał je, mając około trzydziestu lat), w utworze objawia się wiele elementów charakterystycznych dla tale...
Jest to opowieść o przyjaźni, miłości i władzy. Szesnastoletni Marcel trafia do odciętego od świata sanatorium, położonego w tajemniczej dolinie okrytej buddyjską legendą. Diaboliczny dr Jael jest tu bezlitosnym despotą, a rówieśnicy Marcela żyją wśród intryg, zdrad i walk o władzę – jak dorośli w państwie totalitarnym. Marcel nie godzi się na nikczemności i łajdactwa. Tu, w Dolinie Światła, przeżywa swoją pierwszą wielką miłość.
Lektura dla klasy VII
Nauczyciele kształcenia zintegrowanego znajdą w tej książce doskonałe narzędzie do zorganizowania małych i większych przedstawień teatralnych w klasach I–III szkoły podstawowej. Książka zawiera z jednej strony cztery scenariusze atrakcyjnych do wystawienia sztuk teatralnych, a z drugiej wskazówki praktyczne dla nauczycieli i małych aktorów. Scenariusze są napisane prostym językiem, dostosowanym do percepcji dziecięcego odbiorcy. Charakteryzują się barwną, żywą akcją, są pełne...
Nowa Heloiza jest powieścią epistolograficzną należącą do kanonu literatury francuskiej i światowej. Autor nadał jej pierwotnie tytuł Julia, Nowa Heloiza, listy dwojga kochanków, mieszkańców małego miasteczka u stóp Alp, a czytelnicy przypisali jej miano "Biblii kochanków". Utwór opisuje etapy rodzącej się i rosnącej miłości skromnego nauczyciela Saint-Preux i jego uczennicy, młodej arystokratki Julii d’Etange. Dojrzewająca miłość nie może się jednak spełnić z powodu wymuszon...
Jak to ze lnem było należy – obok Smoka wawelskiego, Szewczyka Dratewki, Pana Twardowskiego czy Bazyliszka – do ścisłego kanonu polskich bajek. Utwór powstał na motywach wątków baśniowych, sięgających początków uprawy lnu na ziemiach polskich w okresie rozkwitu Biskupina. Maria Konopnicka nadała tradycyjnej opowieści koloryt pasjonującej literackiej bajki, a równocześnie pogłębiła zawarte w niej przesłanie pozytywistyczne i moralne. Od pierwszego wydania w 1902 roku bajka sta...
Powieść Kornela Makuszyńskiego Panna z mokrą głową należy do kanonu polskiej literatury dziecięcej. Jest opowieścią o losach czarującej bohaterki – Irenki Borowskiej, radosnej i pomysłowej dziewczyny, której beztroskie dzieciństwo przerywa nagle rodzinna tragedia. Choć Irence przyjdzie stawić czoła dramatycznym zdarzeniom i nieoczekiwanym sytuacjom, nie podda się ona przeciwnościom losu, wręcz przeciwnie – zaświadczy, że zawsze można znaleźć sposób na to, żeby się im przeciws...
Powieść detektywistyczna Kornela Makuszyńskiego Szatan z siódmej klasy należy do kanonu polskiej literatury młodzieżowej. Główny bohater powieści – tytułowy „Szatan z siódmej klasy”, obdarzony jest niespotykaną inteligencją i smykałką do rozwiązywania zagadek zarówno szkolnych, jak i kryminalnych. Chłopiec wpada na trop tajemnicy z czasów wojen napoleońskich, trop który zainicjuje pełne przygód dochodzenie wszczęte przy udziale nauczyciela historii Pawła Gąsowskiego i jego ro...
Balladyna jest tragedią romantyczną należącą do kanonu polskiej literatury pięknej. Utwór utrzymany jest w konwencji baśniowej. Pojawiają się w nim postacie i motywy fantastyczne wywodzące się z polskich wierzeń ludowych. U źródła rozgrywającego się dramatu znajduje się żądza sukcesu i władzy za wszelką cenę, którą opętana jest tytułowa bohaterka. Balladyna trafi z ubogiej chatki w lesie do królewskiego pałacu, ale jej kariera opłacona będzie zbrodniami, których piętna nie da...
Chłopcy z Placu Broni należą do ścisłego kanonu światowej literatury dziecięcej. Akcja powieści rozgrywa się w Budapeszcie na początku XX wieku. Jej głównym wątkiem jest walka pomiędzy dwoma grupami dorastających chłopców, rywalizującymi o panowanie nad terenem w zapuszczonej części Ogrodu Botanicznego – Placem Broni. Do grupy chłopców broniącej prawa do miejsca swoich spotkań i zabaw – istnej małej ojczyzny, należy główny bohater powieści, Erno Nemeczek. Chłopcy z Placu Bron...
Wielkie cierpienia przypominasz tułaczowi, Alkinoju! Jam jest Odyseusz, syn Laerta. Mieszkam na skalistej Itace, gdzie dokoła są wyspy. Ubogi to kraj, lecz go kocham nade wszystko i za nieśmiertelność oddać go nie chciałem nimfie Kalipso, A więc słuchaj, opowiem powrót nieszczęśliwy, Spod Troi, jak mię trapił Zeus swoimi gniewy. "Odyseja" Czy waleczny Odys zdoła powrócić do domu? Dlaczego Prometeusz musiał tak bardzo cierpieć? Czy Labirynt był naprawdę nie do zdobycia? O...
Znachor jest jedną z najpopularniejszych powieści obyczajowych okresu dwudziestolecia międzywojennego. Należy ona do kanonu literatury polskiej. Pomimo że osadzona w realiach Polski przedwojennej, powieść – być może dlatego, że kreuje na bohatera postać lekarza i człowieka będącego wzorem moralnym dla naszych czasów – zdobyła sobie miano dzieła ponadczasowego. Owianym legendą bohaterem powieści jest wybitny chirurg Rafał Wilczur, który za sprawą serii nieszczęśliwych przypad...
Skąpiec jest prozatorską komedią w pięciu aktach francuskiego dramaturga Moliera, należącą do kanonu literatury barokowej. Utwór prezentuje gatunek komedii charakterów. Jej główny bohater, Harpagon, jest typem karykaturalnego chytrusa, kierującego się w swoim postępowaniu wyłącznie pazernością i szukaniem korzyści materialnych. Bogaty, nielojalny i nieufny wobec wszystkich, nie wyłączając własnych dzieci, ma trzy obsesje: lichwę, wydanie swojej córki za mąż za bogatego wdowca...
Powieść amerykańskiego pisarza Erica Knighta Lassie, wróć! należy do światowego kanonu literatury dziecięcej i młodzieżowej. Opowiada o przygodach owczarka szkockiego, pięknej suki wabiącej się Lassie. Kiedy ją poznajemy, jest beztroskim psem spędzającym czas na radosnych zabawach ze swoim panem i przyjacielem, dwunastoletnim Joe Carraclough’em. Ale nadchodzi czas próby, w którym słodka Lassie okazuje się najwierniejszym i najbardziej niezłomnym z psów. Trudności finansowe zm...
Pasjonująca powieść o potrzebie ideałów, młodzieńczym buncie i konflikcie pokoleń. Tytułowa bohaterka mocno wierzy w swojego ojca. Tymczasem on, nieustraszony himalaista i bohater, boi się ryzyka na gruncie zawodowym. Zbuntowana Majka nie może pogodzić się z tchórzostwem ojca, dlatego ucieka z domu. Czy ojciec ją odnajdzie? Czy odzyska jej miłość i zaufanie? Podobny bunt przeżywa Ariel - chłopak nie akceptuje związku swego ojca z miejscową lekarką. Majka i Ariel poznają się p...
Takim szlachetnym obrońcą uciśnionych i słabych jest właśnie żyjący w świecie marzeń szaleniec – Don Kichot z Manczy, bohater, który zszedł z książkowego raju w piekło rzeczywistości, nie dostrzegając granicy między tymi światami. Żyje urojonymi celami, dzięki którym czuje się ważny i potrzebny, dąży do doskonałości, naśladując idealne wzory. Dzieło Cervantesa możemy więc interpretować także jako powieść o odwiecznym poszukiwaniu przez człowieka utopii, wędrówce ku światu ide...
Makbet jest tragedią Szekspirowską należącą do kanonu literatury światowej i do najczęściej wystawianych sztuk epoki renesansu. Akcja powieści rozgrywa się w średniowiecznej Szkocji. Makbet, rycerz i krewny króla szkockiego Dunkana, dowiaduje się o przepowiedni, według której on sam ma objąć tron. W miarę sukcesów na dworze władcy, główny bohater przypisuje coraz większą wagę do przepowiedni i poddaje się pokusie władzy. Następuje jego stopniowy upadek moralny, uleganie pods...
Powieść przygodowa Wiesława Wernica Ucieczka z Wichita Falls należy do kanonu polskiej literatury młodzieżowej o Dzikim Zachodzie. Głównym bohaterem powieści jest Robert Dreer, młody pomocnik szeryfa z małej miejscowości Wichita Falls w Teksasie. Charyzmatyczny Robert Dreer, równie szlachetny, jak i niedoświadczony życiowo i nieświadomy ludzkiej podłości, z jaką przyjdzie mu się zmierzyć, pada ofiarą obłudnej intrygi, w konsekwencji której zostaje wpleciony w próbę zabójstwa ...
Paziowie króla Zygmunta są powieścią historyczną należącą do kanonu polskiej literatury dla dzieci. Akcja powieści osadzona jest na Wawelu w czasach największej świetności Polski zwanej Złotym Wiekiem. Bohaterami powieści są paziowie króla Zygmunta Starego słynący na dworze z upodobania do żartów i figli. Organizują oni konkurs na najzabawniejszą psotę. W tle wesołych przygód paziów rozgrywają się barwne pałacowe intrygi towarzyszące pojawieniu się na polskim dworze włoskiej ...
Odprawa posłów greckich jest tragedią renesansową Jana Kochanowskiego, która zapisała się w historii literatury, jako pierwszy dramat sceniczny napisany w języku polskim. Premiera sztuki miała miejsce w 1578 roku w obecności króla Stefana Batorego. Wierny poetyce renesansowej, Jan Kochanowski odwołuje się w swoim utworze do tradycji antycznej, zarówno pod względem formalnym, jak i pod względem poruszanej tematyki. Akcja sztuki rozgrywa się w mitycznych czasach wojny trojański...
Andy Chandler, prawnuk sławnego brytyjskiego detektywa, wyemigrował z Anglii i stał się opiekunem trzech młodych Kalifornijczyków pragnących tropić groźnych przestępców, a zarazem pisarzem relacjonującym ich emocjonujące przygody! Mamy zatem do czynienia z powieścią kryminalną dla młodzieży a raczej całą serią powieści, Tajemnica kurczącego się domu należy bowiem do wielotomowego cyklu książek o przygodach Trzech Detektywów. Powieści z tej serii są od lat bestsellerami w Sta...
Do literatury młodzieżowej zaliczają się książki pisane dla nastoletnich czytelników oraz tak zwanych młodych dorosłych (Young Adult). W literaturze dla młodzieży najczęściej poruszane są tematy i problemy ważne dla osób wkraczających w okres dojrzewania. Autorzy książek zaliczanych do literatury młodzieżowej piszą o pierwszych związkach i rozstaniach, miłości, porzuceniu, przyjaźni, a także o używkach, seksualności czy samobójstwie. Jedną z pozycji w tej kategorii, która podejmuje próbę zmierzenia się z wieloma problemami charakterystycznymi dla okresu dojrzewania, jest na przykład kontrowersyjna powieść „13 powodów” Jaya Ashera, w oparciu o którą powstał głośny serial pod tym samym tytułem (wyprodukowany przez platformę Netflix). Warto pamiętać, że wiele powieści uważanych obecnie za młodzieżowe w przeszłości było adresowanych do starszych czytelników. Dopiero po późniejszych adaptacjach były akceptowane jako powieści dla młodych osób – tak było w przypadku utworów pisanych przez Juliusza Verne’a. Znaczna część jego powieści powstała jako teksty dla dorosłych, jednak zyskały one popularność również wśród młodszych czytelników z uwagi na atrakcyjną formę. Dlatego też powieści Verne’a takie jak „20 000 mil podmorskiej żeglugi” czy „W 80 dni dookoła świata” znajdują się w kategorii „Dla młodzieży”. W tej kategorii odnaleźć można zarówno powieści zaliczane do fantastyki, horroru, kryminału czy thrilleru, jak i romanse, powieści obyczajowe, a także pozycje będące połączeniem dwóch lub więcej gatunków. Do takich należą powieści „Ponad wszystko” Nicoli Yoon, „Fanfik” Natalii Osińskiej, cykl „Buntowniczka z pustyni” Alwyn Hamilton, „Eleonora i Park” oraz „Fangirl” Rainbow Rowell, a także cykl Victorii Aveyard „Czerwona królowa”. Nie zabrakło tu również kultowej i międzypokoleniowej serii „Jeżycjada” Małgorzaty Musierowicz, powieści o Harrym Potterze J. K. Rowling, a także publikacji zaliczanych do klasyki literatury dla młodzieży („Mała księżniczka” Frances Hodgson Burnett, „Ania z Zielonego Wzgórza” Lucy Maud Montgomery).
