Jerozolima wyzwolona jest eposem rycerskim opisującym pierwszą wyprawę krzyżową ogłoszoną przez papieża Urbana II w 1095 roku. Poemat zbudowany jest na modelu Iliady Homera i dotyczy ostatniej fazy krucjaty wojennej po wejściu krzyżowców do Palestyny: oblężenia i zdobycia Jerozolimy pod wodzą Gotfryda z Bouillon. Autorem utworu jest włoski poeta barokowy Torquato Tasso, który od najmłodszych lat pasjonował się krucjatami i rozczytywał się w średniowiecznych kronikach z wypraw...
Ballada Adama Mickiewicza Pani Twardowska należy do kanonu polskiej literatury dziecięcej. Utwór nawiązuje do znanej legendy. Bohater ballady, pan Twardowski, podpisał z diabłem cyrograf, zobowiązując się oddać mu po śmierci swoją duszę, jeżeli ten będzie służył mu za życia. Twardowski - hulaka i żartowniś, pełnymi garściami korzysta z usług diabła. Ballada, napisana w porywającym rytmie i przy użyciu onomatopeicznych okrzyków, czyni niemal namacalnymi zabawy, śmiechy i swawo...
W tym eleganckim tomie zostały zebrane wiersze i poematy Cypriana Kamila Norwida. Na legendę tych ponadczasowych utworów składają się dramatyczne okoliczności ich powstania. Większość z nich pisana była w nędzy i zapomnieniu, podczas emigracji poety w Paryżu. Niezwykłą głębią i pięknem twórczości Norwida zachwycili się dopiero po śmierci autora młodopolscy artyści i krytycy literatury. Od tego czasu utwory Norwida są wciąż na nowo odkrywane przez kolejne pokolenia Polaków. Ic...
Przygody Meliklesa Greka są powieścią historyczną należącą do kanonu literatury dziecięcej i młodzieżowej. Akcja powieści rozgrywa się w VI wieku przed naszą erą w krajach basenu Morza Egejskiego. Melikles, młody Grek, towarzyszy w misji dyplomatycznej medyjskiemu kapłanowi Nehurabhedowi. Celem podróży jest pojednanie Greków, Fenicjan i Egipcjan pogrążonych w konflikcie o wpływy handlowe. Bohaterowie powieści przeżywają liczne przygody, także niebezpieczne, i dokonują wielu c...
Powieść przygodowa Dzieci kapitana Granta należy do najpopularniejszych utworów sławnego francuskiego pisarza Juliusza Verne’a, a zarazem do światowego kanonu literatury dziecięcej i młodzieżowej. Opisuje losy zamorskiej wyprawy zorganizowanej przez dzieci kapitana Granta, Roberta i Mary, w poszukiwaniu ojca, którego okręt zaginął wraz z całą załogą. W wyprawie towarzyszy im charyzmatyczny naukowiec, doktor Jakub Paganel. Podróżnicy przemierzają oceany i lądy, przeżywają lic...
Powieść przygodowa Wiesława Wernica Przez góry Montany należy do kanonu polskiej literatury młodzieżowej o Dzikim Zachodzie. Bohaterem powieści jest westman i poszukiwacz złota Piotr Carr, przyjaciel doktora Jan i Karola Gordona. Carr jest postacią nietuzinkową, uwielbia samotność i koczowniczy tryb życia. Dziki Zachód, ze swoimi bezbrzeżnymi preriami i osadami bez nazwy, jest jego żywiołem. Wielka przygoda rozpoczyna się, kiedy Carr poznaje agenta wywiadu Johna Webstera i ni...
Powieść przygodowa Wiesława Wernica Gwiazda Trapera należy do kanonu polskiej literatury młodzieżowej o Dzikim Zachodzie. Opowiada o przygodach trapera Karola Gordona. Charyzmatyczny bohater wyrusza szlakiem poszukiwaczy złota. Przygoda wiedzie go do Cheyenne w dalekim stanie Wyoming, gdzie poznaje rodzinę Heartów. Kiedy wspólnie z nimi podejmuje dalszą podróż w święte góry Indian, Black Hill, czeka na niego seria dramatycznych niespodzianek. Czy bohaterom uda się znaleźć zło...
Dekameron jest dziełem włoskiego pisarza epoki renesansu Giovanniego Boccaccia, należącym do światowego kanonu literatury pięknej. W 1348 roku, grupa młodych florentyńczyków, kobiet i mężczyzn, opuszcza wspólnie miasto w obawie przed epidemią dżumy. Spędzają oni dziesięć dni w pięknym majątku na wsi, gdzie dla zabicia czasu, oddają się wyrafinowanej rozrywce polegającej na opowiadaniu historii na zadane tematy. Pierwszego dnia głównym tematem są ludzkie przywary; drugiego – ...
Śluby panieńskie, czyli Magnetyzm serca jest pisaną wierszem komedią w pięciu aktach Aleksandra Fredry należącą do kanonu polskiej literatury dramatycznej. Tematem utworu jest miłość. Dwie piękne dziewczyny, Aniela i Klara, składają sobie przysięgę, że nigdy nie wyjdą za mąż i będą skazywały mężczyzn na cierpienia swoją obojętnością. Zakochani w nich Gustaw i Albin przeżywają katusze. Gustaw knuje skomplikowaną intrygę, aby zdobyć serce ukochanej. Z komedii wyłania się Fredro...
Pozytywistyczna nowela Bolesława Prusa Kamizelka uważana jest za arcydzieło nowelistyki polskiej i światowej. Akcja utworu rozgrywa się w ubogiej warszawskiej kamienicy pod koniec dziewiętnastego wieku. Narrator jest mieszkańcem kamienicy i bacznym obserwatorem jej lokatorów. Opowiada historię swoich sąsiadów, małżeństwa ciężko pracujących mieszczan, wiodących skromne, ułożone życie. Pomimo dotykającej małżeństwo tragedii, ich cicha i pełna pokory egzystencja pozostanie do os...
Dzika kaczka uznawana jest za najwyższe osiągnięcie Henryka Ibsena w cyklu dramatów społeczno-obyczajowych, a zarazem za najbardziej pesymistyczną sztukę tego pisarza.
Jest to wstrząsający dramat o katastrofie, do której może doprowadzić bezwzględne kierowanie się prawdą w społeczeństwie opartym na kłamstwie.
Karol Gordon i doktor Jan, charyzmatyczni bohaterowie westernowej serii Wiesława Wernica, tym razem usuwają się na drugi plan powieści. Główną rolę odgrywa w niej Vincent Irvin, który pojawia się w pozostałych częściach cyklu jako szeryf z Fort Benton. Jan, przyjaciel Karola, opowiada historię dzielnego mieszkańca Dzikiego Zachodu, który próbując nadać sens swojemu życiu po nagłej śmierci żony i syna, staje się stróżem prawa, pomimo że nie potrafi nawet celnie strzelać. Pozna...
Doktor Jan i Karol Gordon wyruszają aż do Meksyku. Mapa, wskazująca im drogę, zawiera tajemnicze znaki. Dwaj traperzy nie byliby sobą, gdyby nie podjęli tego tropu. Doktor Jan i Karol Gordon powracają na pierwszy plan westernowych przygód. Tym razem udają się do Meksyku, do gościnnej hacjendy don Pedro Gonzalesa. Drogę wskazuje im stara mapa z tajemniczymi oznaczeniami. Być może wytyczają one szlak prowadzący do legendarnych skarbów Quetzalcoatla ukrytych w górach Sierra Madr...
Powieść psychologiczna amerykańskiego pisarza Jacka Londona Martin Eden należy do kanonu literatury światowej. Od pierwszego wydania książki w 1909 roku uważa się, że historia Martina Edena, bohatera – geniusza nierozumianego przez świat, ma wiele wspólnego z życiem samego autora. Zarówno Jack London, jak i jego bohater, pragnęli wypełnić swoje życie przygodami, aspirowali do awansu społecznego, byli samoukami, odrzucającymi mieszczańskie konwencje i przyjętą drogę dochodzeni...
Kazania sejmowe polskiego jezuity Piotra Skargi, kaznodziei króla Zygmunta III Wazy, zostały po raz pierwszy wydane w 1597 roku i należą do kanonu polskiej literatury politycznej. Zbiór ośmiu kazań jest wnikliwą analizą sytuacji I Rzeczypospolitej. Autor wypunktowuje trawiące Polskę choroby i płynące z nich zagrożenia. Prorocza zapowiedź upadku państwa jest uzupełniona programem jego przebudowy i szukania drogi naprawy kraju. Skarga opowiada się za wzmocnieniem władzy króle...
Kandyd, czyli optymizm jest satyryczną powiastką filozoficzną napisaną przez Woltera, wybitnego przedstawiciela francuskiego Oświecenia. Powiastka charakteryzuje się szybką narracją i pełną zaskakujących zwrotów akcją parodiującą powieści przygodowe swojej epoki. Oparta częściowo na faktach historycznych, nie stroni od fantastycznych opisów i nieprawdopodobnych wydarzeń. Problematyka powiastki dotyczy losów Kandyda, młodego bohatera wychowanego przez preceptora Panglossa w du...
Konrad Wallenrod, powieść historyczna z dziejów litewskich i pruskich jest powieścią poetycką, jednym ze sztandarowych gatunków romantyzmu. Mickiewicz napisał ją w 1828 roku na zesłaniu w Petersburgu. Choć akcja rozgrywa się w średniowiecznym Malborku i na Litwie, w istocie utwór porusza problematykę narodowowyzwoleńczą. Tytułowym bohaterem jest Litwin Walter Alf, który w dzieciństwie został porwany przez Krzyżaków i wychowany w zakonie na pruskiego rycerza. Przygotowywany pr...
Cierpienia młodego Wertera są powieścią epistolarną napisaną przez Goethego w 1774 roku. Utwór należy do najważniejszych dzieł preromantyzmu i przyniósł ogromną sławę swojemu autorowi. Tytułowy bohater, Werter, opisuje w listach do przyjaciela historię swojego nieszczęśliwego uczucia do pięknej Lotty, niedostępnego anioła, w którym rozpoznaje miłość swojego życia. Kiedy Lotta wychodzi za mąż za Alberta, rywala Wertera, zrozpaczony bohater popełnia samobójstwo. Uniesienia miło...
Słynna amerykańska seria detektywistyczna dla dzieci i młodzieży. Poznaj smak wielkiej przygody w doborowym towarzystwie trzech młodych detektywów i ich patrona wielkiego Andy Chandlera. Spontaniczność, brawura i talent w starciu z przestępczością i tajemnicami ludzkich podłości. W serii ukazały się: 1. Tajemnica Zamku Grozy 2. Tajemnica jąkającej się papugi 3. Tajemnica szepczącej mumii 4. Tajemnica zielonego ducha 5. Tajemnica Wyspy Szkieletów 6. Tajemnica Płomiennego O...
Król Maciuś I należy do kanonu polskiej literatury dziecięcej. Jest pełną poetyki i mądrości powieścią o chłopcu, który został królem. Przygody Maciusia zaczynają się, kiedy chłopak postanawia wyzwolić się spod kurateli ministrów i udowodnić, że potrafi być równie odważny i samodzielny, jak jego przodkowie królowie. Kiedy wybucha wojna, przebiera się za zwykłego żołnierza i wyrusza na front. Życie frontowe jest lekcją pokory, przyjaźni i wytrwałości. Kiedy Maciuś powraca do s...
Ojciec Goriot jest powieścią wybitnego francuskiego pisarza Honoriusza Balzaka należącą do ścisłego kanonu literatury pięknej. Powieść została wydana w 1835 roku, ale jej akcja rozgrywa się w roku 1819, czyli kilka lat po klęsce Napoleona pod Waterloo. Centralnym wątkiem powieści jest tragiczna historia ojca odrzuconego przez swoje dzieci. Główny bohater, Jan Joachim Goriot, jest przedstawicielem paryskiej klasy średniej, dobrym człowiekiem, który zrujnował się dla zapewnien...
Pan Wołodyjowski jest trzecią powieścią historyczną wchodzącą w skład Trylogii Henryka Sienkiewicza, obok Ogniem i mieczem i Potopu. Akcja rozgrywa się w okresie wojen z Turcją w latach 1668–1673. Dramatyczne wydarzenia historyczne z dziejów Rzeczypospolitej, jak elekcja Michała Korybuta Wiśniowieckiego, obrona Kamieńca Podolskiego czy bitwa pod Chocimiem, przeplatają się z losami bohaterów powołanych do życia przez Henryka Sienkiewicza: Michała Wołodyjowskiego, Basi Wołodyj...
Książka opowiada o przygodach trapera Karola Gordona. Fabuła powieści rozgrywa się na Dzikim Zachodzie. Doktor Jan, przyjaciel głównego bohatera, poznaje szeryfa urzędującego w Forcie Benton. Ściga on chłopca podejrzanego o zabójstwo. Przypadkiem okazuje się, że poszukiwany jest pacjentem doktora. Zostaje on oczyszczony z zarzutów i wraz z innymi bohaterami książki udaje się na tereny Czarnych Stóp, aby pomóc ochronić znajdujące się tam złoto. Bohaterowie ponownie stykają się...
Do literatury młodzieżowej zaliczają się książki pisane dla nastoletnich czytelników oraz tak zwanych młodych dorosłych (Young Adult). W literaturze dla młodzieży najczęściej poruszane są tematy i problemy ważne dla osób wkraczających w okres dojrzewania. Autorzy książek zaliczanych do literatury młodzieżowej piszą o pierwszych związkach i rozstaniach, miłości, porzuceniu, przyjaźni, a także o używkach, seksualności czy samobójstwie. Jedną z pozycji w tej kategorii, która podejmuje próbę zmierzenia się z wieloma problemami charakterystycznymi dla okresu dojrzewania, jest na przykład kontrowersyjna powieść „13 powodów” Jaya Ashera, w oparciu o którą powstał głośny serial pod tym samym tytułem (wyprodukowany przez platformę Netflix). Warto pamiętać, że wiele powieści uważanych obecnie za młodzieżowe w przeszłości było adresowanych do starszych czytelników. Dopiero po późniejszych adaptacjach były akceptowane jako powieści dla młodych osób – tak było w przypadku utworów pisanych przez Juliusza Verne’a. Znaczna część jego powieści powstała jako teksty dla dorosłych, jednak zyskały one popularność również wśród młodszych czytelników z uwagi na atrakcyjną formę. Dlatego też powieści Verne’a takie jak „20 000 mil podmorskiej żeglugi” czy „W 80 dni dookoła świata” znajdują się w kategorii „Dla młodzieży”. W tej kategorii odnaleźć można zarówno powieści zaliczane do fantastyki, horroru, kryminału czy thrilleru, jak i romanse, powieści obyczajowe, a także pozycje będące połączeniem dwóch lub więcej gatunków. Do takich należą powieści „Ponad wszystko” Nicoli Yoon, „Fanfik” Natalii Osińskiej, cykl „Buntowniczka z pustyni” Alwyn Hamilton, „Eleonora i Park” oraz „Fangirl” Rainbow Rowell, a także cykl Victorii Aveyard „Czerwona królowa”. Nie zabrakło tu również kultowej i międzypokoleniowej serii „Jeżycjada” Małgorzaty Musierowicz, powieści o Harrym Potterze J. K. Rowling, a także publikacji zaliczanych do klasyki literatury dla młodzieży („Mała księżniczka” Frances Hodgson Burnett, „Ania z Zielonego Wzgórza” Lucy Maud Montgomery).
