HORYZONTY NOWOCZESNOŚCI. Tom 109 Geopoetyka to przede wszystkim pojęcie-w-działaniu, które aktywnie i sprawczo wpływa na lokalne konteksty, doprowadzając do ich przekształcenia. Pozwala zatem w odmiennej perspektywie – geograficznej i performatywnej zarazem - uchwycić takie kluczowe dla badań literackich problemy, jak literatura, poetyka, podmiotowość, język, czytanie i recepcja, gatunki i obiegi. Geopoetyka to także orientacja badawcza, której zadaniem jest rozpatrywanie ...
Dwudziestowieczna humanistyka rozwinęła funkcjonujące do dziś przekonanie o życiu ludzkim jako opowieści. Szereg psychologów, pedagogów czy filozofów podmiotu dowodziło i dowodzi, iż warunkiem koniecznym psychicznego komfortu oraz podstawą ukonstytuowania się jednostki jako podmiotu moralnego jest umiejętność narracyjnego uporządkowania swojego życia. Niniejsza książka jest próbą konstruktywnej krytyki koncepcji tożsamości narracyjnej (A. MacIntyre, P. Ricoeur, Ch. Taylor), u...
Zgromadzone w tomie Transpozycje. Muzyka w nowoczesnej literaturze europejskiej teksty są przede wszystkim studiami o charakterze interpretacyjnym, w których aspekty metodologiczne, często zresztą precyzyjnie zarysowane, schodzą na dalszy plan. Cały tom układa się w imponujący i – mimo niekiedy odmiennych optyk metodologicznych – w gruncie rzeczy spójny obraz spotkań nowoczesnej literatury i muzyki. I jakkolwiek tytułowe zjawisko nie zostało wyczerpane (bo zresztą być nie mog...
Pracę pisarską Szymona Wróbla nazwałbym „pisaniem tryskającym”, „pisaniem błyskawicowym”. Terminu écriture sidérante użył swojego czasu Michel Deguy na określenie sposobu pisania Pascala Quignarda. Książka Polska pozycja depresyjna stanowi dowód na istnienie rozprawy naukowej, która jest dziełem sztuki pisarskiej, i dzieła sztuki pisarskiej, które jest rozprawą naukową ujawniającą mądrość w zawirowaniach sensu, w przyspieszeniach frazy, w energii nagłych i niespodziewanych ob...
HORYZONTY NOWOCZESNOŚCI. Tom 94
Kulturowa teoria literatury 2: poetyki, problematyki, interpretacje, pod red. Teresy Walas i Ryszarda Nycza – to druga część szerzej zakrojonego projektu, będącego rezultatem zespołowej pracy, a zmierzającego do restytuowania badań teoretycznoliterackich w horyzoncie współczesnej refleksji humanistycznej oraz obecnej sytuacji kulturowo-cywilizacyjnej.
W baśniach Andersena widać, że świat ma naturę symbolu i że symbol ten odbija coś, co sięga głębin nieświadomości. Tak mniej więcej brzmi teza rozprawy naukowej Agnieszki Miernik, opartej na metodologii krytyki archetypowo-mitograficznej – Junga, Eliadego, Bachelarda. Autorka rozprawy w swoich porządkach badawczych wiąże twórczość bajkopisarza Andersena z ideami naukowymi twórcy psychologii głębi Junga. W prezentacjach utworów Andersena ujawnia się też siła wyrażania przeżyć ...
„[…] jest to studium bardzo potrzebne obecnej refleksji literaturoznawczej, nie istnieje bowiem w aktualnym stanie badań druga taka próba całościowego opisu problematyki metafizycznej i religijnej w poezji współczesnej, dająca uogólnione i wieloaspektowe, a zarazem pogłębione i zindywidualizowane spojrzeniem w głąb pojedynczych poetyk ujęcie tego, co we literaturze związane jest ze szeroko pojętą duchowością. […] Zadanie, które wyznaczyła przed sobą pani Sołtys-Lewandowska, w...
POLONICA LEGUNTUR. Literatura polska w krajach języka niemieckiego. Tom 17 W polu zainteresowania berlińskiego polonisty znajduje się literatura polska obydwu minionych stuleci, od Mickiewicza i Słowackiego po twórców nam współczesnych, z Tadeuszem Różewiczem na czele. Amerykański filozof i komparatysta Richard Rorty pisząc kiedyś, że jeżeli XXI wiek nie będzie wiekiem tłumaczy, to nie będzie go wcale, miał na myśli nie w pierwszym rzędzie mistrzów sztuki przekładu, lecz ...
Rozprawa dr Żanety Nalewajk poświęcona jest komparatystycznej lekturze dzieła Bolesława Leśmiana, co bez wątpienia stanowi bardzo istotne dopełnienie dotychczasowych rozpoznań, ponieważ zarysowuje ona zarówno obszerny kontekst tej twórczości, jak i przyczynia się do usytuowania tego pisarstwa nie tylko w przestrzeni literatury rodzimej, lecz także w obszarze dwudziestowiecznego piśmiennictwa europejskiego. Przy okazji rozprawa ta ukazuje znaczenie analizy kontekstowej jako me...
Choć Anna Kałuża zajmuje się poezją, to jej sposób rozumienia wierszy odwołuje się do szerszych ujęć budowanych na gruncie estetyki. Estetyki nowocześnie pojętej, operującej nie tyle kategorią autonomicznego dzieła, ile szeroko pojętego artefaktu estetycznego czy nawet – samą kategorią estetyczności jako pewnej ramy, czy może raczej nazwy procesu cyrkulacji znaków we współczesnej semiosferze. W tym ujęciu poezja konstytuuje się w ruchu ciągłych „przegrupowań między sztuką, na...
Profesor Jakub Z. Lichański jest czytelnikiem niezwykle czułym i niezwykle uważnym. I w tej materii zajmuje wśród polskich badaczy literatury miejsce szczególne. Stoi za nim wielka erudycja oraz znakomita pamięć o kiedyś przeczytanych lekturach. Jako kilkuletni chłopiec usłyszał rozmowę dorosłych o poemacie Niobe. Była ona dla niego na tyle niezwykła, że pozostawiła w jego życiu trwały ważny ślad. Dorzucił do niej lata lektur, a za tym pogłębianie się fascynacji tą poezją, od...
Prezentowany zbiór szkiców dotyczy wtajemniczeń, inicjacji i poniekąd związanej z nimi mistyki. Autorka nie ogranicza tematu do tradycyjnego rozumienia tychże pojęć, a więc do inicjacji powiązanych z dojrzewaniem, wtajemniczeń w reguły stowarzyszeń tajemnych i mistyki, którą często wiąże się z chrześcijaństwem. Za główny cel stawia sobie wskazanie całego wachlarza kontekstów i odniesień, jakie niosą ze sobą te kategorie psychologiczno-kulturowe. Niniejsza monografia odnosi si...
Pierwsze i jedyne opracowanie tej tematyki. Twórczość obydwu rosyjskich mistrzów – Aleksandra Puszkina i Piotra Czajkowskiego, nie doczekała się bowiem jak dotąd ani w polskim literaturoznawstwie, ani muzykologii, monografii na temat adaptacji literackich arcydzieł w kompozycjach muzycznych. Sięgnięciu przez autora do utworów znanych, opisanych i przeanalizowanych wers po wersie, przyświeca cel włączenia się do aktualnych i fundamentalnych dyskusji badawczych, jak i ambicja n...
Monografia Marty Skwary jest zarówno próbą doprecyzowania języka teoretycznego stosowanego do badania przekładów w kulturze narodowej, jak i wszechstronną analizą i interpretacją funkcjonowania wierszy Walta Whitmana w kulturze polskiej. Wychodząc od dobrze znanej w translatologii formuły „serii przekładowej” autorka rozszerza pojęcie serii tekstów związanych z oryginałem i jego przekładami o rozmaite nawiązania intertekstualne i intersemiotyczne (wprowadzając pojęcie „serii ...
„Weiser stara się udowodnić, i w moim mniemaniu czyni to skutecznie, że posługując się niezwykle sugestywnym, idiomatycznym stylem, bliskim poetyce eseju, a niekiedy i aforyzmu, osiągać można doprawdy poważne naukowe cele”. Piotr Krupiński (Uniwersytet Szczeciński) „[…] z Hłaską mierzy się tu nie patrzący na literaturę z góry naukowiec, lecz przyjaciel, partner, kompan, a często i antagonista, który o swoim bohaterze ma do powiedzenia znacznie więcej niż uczony humanista, pon...
Szklarz to książka rysująca portret Stefana Napierskiego (Marka Eigera), jednego z najbardziej wykształconych – wedle relacji Czesława Miłosza – literatów polskiego międzywojnia. Znany szerszej publiczności jako poeta i krytyk był Napierski także powieściopisarzem i znakomitym aforystą. Prezentowana Państwu praca składa się z trzech części. W pierwszej rekonstruowany jest przebieg życia pisarza, w następnych pokazano jak wątki autobiograficzne ulegają artystycznym przetworze...
„Bardzo lubię pisać listy i myślę, że jest to taka sama sztuka jak pisanie wierszy” – taką refleksję zawarł Zbigniew Herbert w liście do Jerzego Turowicza w 1950 r.Z biegiem lat miał stać się jednym z najpłodniejszych i najważniejszych epistolografów literatury polskiej drugiej połowy XX w. Listy, będące „komunikatami z życia” (M. Wyka), stanowią część jego pisarstwa. Choć nie można o nich mówić jako o „listach artystycznych” w sensie statusu, jaki posiadają w jego twórczości...
Czy literatura ruska, tworzona niegdyś także w języku polskim, może być uznana za część literatury polskiej? Czy Rusini wykształceni w szkołach Rzeczypospolitej dokonywali polonizacji XVII-wiecznej Moskwy? Czy w dziele rozprzestrzenienia polskiej cywilizacji miał udział również język cerkiewnosłowiański? Czy siła atrakcyjna kultury staropolskiej była też dziełem Rusi? Splot polsko-ruski, a z biegiem czasu także polsko-litewski, zadecydował o obliczu polskiej literatury. Na og...
„[…] tak wiele już napisano o Sapkowskim w ramach badania osobliwości polskiej odmiany fantasy. […] Czy można coś jeszcze własnego i oryginalnego dodać w tym temacie? Okazuje się, że anamorficzna (bo chyba zamierzenie ironiczna, a w związku z tym inaczej spozycjonowana) perspektywa spojrzenia na fenomen tej twórczości umożliwia jej nadspodziewanie efektywny i efektowny badawczo opis. Praca ma charakter kulturoznawczo-socjologiczny: albo inaczej –przechodzi od socjologii odbio...
Seria MODERNIZM W POLSCE Królestwo małoznaczącości to książka wybitna, jedna z najlepszych i najwnikliwszych monografii Białoszewskiego. W swoim nowatorskim i bogatym teoretycznie wywodzie Niżyńska wykazuje, że rdzeń pisarstwa Białoszewskiego opiera się na zespoleniu i wzajemnym warunkowaniu się pozornie wykluczających się przestrzeni traumy i codzienności. Szczególnie cenne rozważania dotyczą czasowości w prozie Białoszewskiego. Posiłkując się rozróżnieniem między kairosem ...
Książka Adama Regiewicza to, wbrew pierwszemu możliwemu skojarzeniu, nie tylko kolejne opracowanie na temat dyskursywności teorii literatury, jej uwikłania w metafory, uzależnienia od języka, który rzekomo jedynie bada. Ważniejsze okazuje się w niej, że w sytuacji pewnego impasu zaufania do teorii, jej słabszej pozycji w politykach komunikacji humanistycznej, Regiewicz szuka sposobów, dzięki którym teoria literatury może znowu udanie przemówić, znaleźć nowe pojęcia i obrazy, ...
W kategorii „Pozostałe” odnaleźć możemy wszystkie publikacje, które należą do kategorii „Literatura”, ale nie można ich przyporządkować do żadnej z następujących podkategorii: „Fantastyka / Horror”, „Kryminał / Sensacja / Thriller”, „Literatura piękna”, „Poezja / Dramat”, „Powieść historyczna”, „Powieść obyczajowa”, „Romans / Erotyka”. Kategoria „Literatura” jest bardzo obszerna, a w jej ramy wchodzi wiele różnorakich gatunków i odmian gatunkowych rozróżnianych m.in. ze względu na podejmowaną tematykę, kompozycję dzieła czy też uczucia wywoływane u odbiorcy. Powieści przygodowe, przypowieści, mity, utwory o treści filozoficznej, estetycznej czy literacko-krytycznej to tylko niektóre z odmian gatunkowych, jakie możemy tu znaleźć. W kategorii „Pozostałe” pojawiają się również dzieła łączące w sobie kilka podgatunków literackich. W ofercie księgarni internetowej Woblink.com znajdują się więc utwory najznakomitszych polskich pisarzy, dla których zabawa i gra formą to codzienność i których książki w trakcie lektury okazują się być czymś zupełnie innym niż początkowo przypuszczano. W kategorii „Pozostałe” umieszczono również m.in. zapis przemówienia wygłoszonego przez J.K. Rowling dla absolwentów Uniwersytetu Harvarda pt. „Życie jest sztuką”, w którym autorka pisze o porażkach, problemach, najważniejszych wartościach w życiu i oczywiście o potędze wyobraźni, „Mitologię słowiańską” Jakuba Bobrowskiego i Mateusza Wrony, gdzie znaleźć możemy zbeletryzowane historie ze świata wierzeń pradawnych Słowian pisane w oparciu o najnowsze opracowania naukowe z dziedziny historii, religioznawstwa i językoznawstwa.
