Cmentarz żydowski z nagrobkami i inskrypcjami jest zjawiskiem kulturowym. Jest świadectwem przemijania i trwania. Odnosi się do tego, co jest nieprzemijające i ponadczasowe. Ukazuje to, co ulotne i zmienne. Jest obrazem dokonujących się przemian w społeczności żydowskiej. Jest źródłem historycznym. Językowy obraz śmierci i zjawisk z nią związanych odwołuje się do różnych sposobów utrwalenia inskrypcji poczynając od czystego nazewnictwa (inskrypcje onomastyczne), a kończąc na ...
W przeciwieństwie do licznych publikacji, które w ostatnich latach poświęcono elitom Polski międzywojennej, książka Urszuli Glensk wykracza daleko poza powszechnie znane anegdoty. Posługując się przede wszystkim relacjami ówczesnych reporterów, odtwarza najciemniejsze strony tamtej rzeczywistości. Opowiada o prostytucji, bezdomności, dzieciobójstwie, o porzuconych niemowlętach i bezrobociu; odwołuje się do wielkich sław dziennikarskich, jak Ksawery Pruszyński, ale też przypom...
„Trudno wyobrazić sobie współczesnego turystę bez aparatu fotograficznego. Fotografowanie stało się praktyką społeczną, określa zachowania turystów jest wyraźnym wyrazem dominacji obrazu w kulturze popularnej. Warto zastanowić się czym jest akt fotografowania, czy szerzej zjawisko fotografii i jak określa ono charakter współczesnej turystyki. Pytanie to podejmuje w swojej pracy Marta Lewenstein. Autorka skupia uwagę na „przejawach turystycznego fotoamatorstwa”, jako pewnego r...
Społeczność naukowa wypracowała i stosuje w praktyce pewne standardowe zasady formalne, które obowiązują wszystkich autorów prac naukowych. Dotyczą one stylu wypowiedzi, kolejności określonych fragmentów tekstu, sposobu cytowania literatury, zamieszczania tabel itd. Takie standardy są ściśle przestrzegane w periodykach naukowych, a czytelnicy i redaktorzy taj już do nich przywykli, że nie akceptują prac nie spełniających odpowiednich wymagań formalnych. Dlatego nie chcemy, ab...
Edward Stachura jest najbardziej interesującym i najpopularniejszym poetą młodego pokolenia w Polsce. Książka „Ktoś spoza planety” ma charakter wspomnieniowy. Obejmuje moje spotkania i dyskusje z Edwardem Stachurą, zawiera także obszerną korespondencje z lat 1973-1979. Stachurę poznałam w 1973 roku w domu Zaiksu w Krynicy. Pisał on wtedy książkę „Wszystko jest poezja” i po długich rozmowach zaproponował mi współpracę przy tej książce. Występuję tam jako Biofizyk. Stachura pis...
Książka Ankoku buto Hijikaty Tatsumiego - teatr ciała-w-kryzysie prezentuje się jako wyjątkowe pod każdym względem, wnikliwe studium ankoku buto (dosł. taniec ciemności) Hijikaty Tatsumiego, wielkiego japońskiego artysty i protoplasty nowatorskiego gatunku sztuki, jakim jest buto. Stanowi ona jednocześnie niezwykle cenne kompendium wiedzy na temat genezy, rozwoju i obecnej kondycji tego wielonurtowego, złożonego zjawiska, którym fascynuje się cały współczesny świat tańca. [dr...
Na książkę składają się szkice krytyczne pisane - z kilkoma wyjątkami - w okresie ostatniego dziesięciolecia, ułożone w narrację próbującą poddać analizie przemiany literatury powojennej, ze szczególnym uwzględnieniem okresu socrealizmu i jego współczesnej recepcji oraz nowych zjawisk, z jakimi mamy do czynienia po roku 1989. Wśród prezentowanych tekstów pojawiają się różne formy wypowiedzi krytycznoliterackiej - od recenzji, przez eseje oraz prace analityczne, po próby mały...
...tragizm losów i klęsk osobistych obu bohaterów konfiktu pociągnął za sobą fatalne skutki i dla państwa polskiego, i dla Kościoła. W ich wyniku Polska na ponad 200 lat utraciła koronę i przestała być monarchią, którą po krótkim epizodzie z koronacją Przemysła II w 1295 r. i Wacława II w 1300 r. przywrócił dopiero na trwałe Władysław Łokietek w 1320 r. W sferze następstw, natychmiastowo odczuwalnych po katastrofe Bolesława Szczodrego, najdotkliwsza by...
Karpowiczowski poemat polimorficzny to poemat nieistniejący do końca, widmowy, zatrzymany w odwodzie języka, potencjalny. Można go składać z fragmentów, ale to nie załatwia sprawy, bo wiele fragmentów nie zostało napisanych, a te dające się odczytać pojawiają się w kontekstach, których architektury nigdy nie zgłębimy. To już właściwie nie Księga. To sen o Księdze. A może raczej coś pomiędzy snem a jawą, coś na tyle nieokreślonego, że wypisuje się w chwili, gdy próbujemy je za...
"Dzieje Polski średniowiecznej Romana Grodeckiego, Stanisława Zachorowskiego i Jana Dąbrowskiego zostają wznowione po blisko 70 latach od daty ich ukazania się. (...) Od dawna nazywane przez studentów „trojaczkami”, zostały napisane przez autorów młodych. Roman Grodecki miał w chwili ich ukazania się 37 lat, Stanisław Zachorowski zmarł w wieku 33 lat, a Jan Dąbrowski liczył lat 36. Grodecki i Dąbrowski byli mocno zaangażowani w ruchu niepodległościowym. Wszyscy trzej wnieśli ...
Boticelli, Leonardo, Rafael, Michał Anioł, Correggio i Tycjan... stworzone przez nich arcydzieła zdobiące dzisiaj ściany w galeriach muzeów całego świata są odbiciem prawdziwie złotego wieku, okresu oszałamiających innowacji, przykładem słynnego łączenia intelektualnego rygoru geometrii z poezją. W najnowszym tomie bestsellerowej serii Jak czytać... dokonano analizy obrazów największych mistrzów renesansu. Każda ze 180 prac stała się okazją do wyjaśnienia kluczowych pojęć mal...
Fotografia bliskiej osoby może nas poruszyć „jak światło gwiazdy” (Roland Barthes); zdjęcia uciekających dzieci boleśnie uprzytamniają okropieństwa wojny. Jak to się dzieje, że zdjęcia mają na nas tak wielki wpływ? Ile rzeczywistości kryje się w czy też za obrazem? Helmut Lethen zadaje te pytania, wędrując przez dwudziestowieczną historię sztuki i mediów: na przykładzie słynnych fotografii Roberta Capy z lądowania w Normandii pokazuje, jak zdjęcia zmieniają się w znaki czasu...
Dziewiętnastowieczną Galicję, cieszącą się po roku 1866 względną autonomią (i choćby przez to stwarzającą dla rozwoju polskiego życia zbiorowego warunki korzystniejsze od tych, które istniały w pozostałych zaborach) zaliczył prof. Norman Davies do kategorii „Królestw Zaginionych”. Rzeczywisty obraz tego nieistniejącego od prawie stu lat kraju, stanowiącego część Cesarstwa Austro-Węgier, a zamieszkiwanego przez kilka narodowości, często przesłaniały mity, raz opowiadające o sz...
Rozwinięcie koncepcji „słabego myślenia”, wedle której współczesność jest naznaczona nihilizmem, oznaczającym erozję zasadniczych założeń naszej kultury, takich jak rzeczywistość, podmiot, bycie, władza etc. Konsekwencje tego rozmycia można zauważyć na wielu obszarach – w etyce, w polityce w nauce oraz przede wszystkim w sztuce, zajmującej miejsce wcześniej zajmowane przez religię: Jeśli sztuka może odzyskać własną istotę uświadamiając sobie swój status zsekularyzowanej relig...
Piąty tom Pism wybranych Władysława Bartoszewskiego zawiera teksty rozproszone z lat 1991–2001. Przy ich lekturze winniśmy pamiętać o rozpoczęciu przezeń we wrześniu 1990 r. (w wieku 68 lat!) nowego etapu w życiu. Objęcie wówczas stanowiska ambasadora wolnej i suwerennej Rzeczypospolitej Polskiej w Austrii wyznaczyło cezurę początkową długiego, trwającego do dziś, okresu służby państwowej dla suwerennej Rzeczypospolitej. Był w tym czasie ambasadorem w Austrii (1990–1995), dwu...
TR jest książką o podmiocie liryki Tadeusza Różewicza, tworzonym od tomu Niepokój (1947) aż po dzień dzisiejszy. TR to – kreacja osobowa, która ulegała przemianom i przyjmowała różne role, wśród nich: mającego „małą kamienną wyobraźnię” przedstawiciela akowskiego pokolenia; poety, który znalazł się wśród zbuntowanych form, wobec nieludzkiej, bo wyalienowanej sztuki; poetyanonima; poety-„gawędziarza”. TR – zarazem wzniosły, ironiczny, żartobliwy – jest zawsze ponad tymi rolami...
W 1945 roku Polska znalazła się w otchłani klęski. Stało się tak nie tylko ze względu na zły los, ale też na skutek własnych naszych błędów, błędnej polityki kierowników naszego państwa i błędnych nastrojów społeczeństwa. (…) Możemy więc załamywać ręce i twierdzić, że zostaliśmy perfidnie oszukani i porzuceni przez sojuszników, i będzie to zgodne z prawdą. Ale to, co się nazywa „rozumem stanu” nie polega na biadaniu ex post nad przewrotnością wspólników, lecz na umiejętności ...
„Najpierw chyba było odkrycie, że poeta trudny wcale nie jest niezrozumiały. Zrozumienie wymagało trudu uważnej, dociekliwej lektury, rozwiązywania czasem filologicznych i kulturowych zagadek. Ale trud się po stokroć opłacał, bo prowadził do odkrycia niespodziewanych znaczeń i możliwości słowa, wolnego słowa sztuki, które jednak w swej wolności służyło też niezależnej i stawiającej sobie wysokie wymagania poznawcze myśli. A jeśli były niedomówie-nia, jeśli nie wszystko dało s...
Teka nr 1 zawiera 8 unikalnych zdjęć Ołtarza Mariackiego Wita Stwosza autorstwa Andrzeja Nowakowskiego, przedstawiających postacie ze skrzyni głównej Ołtarza. Zdjęcia formatu A4 (210x297 mm) zostały wydrukowane na błyszczącym papierze kredowym o gramaturze 250 w ekskluzywnej technice cold stamping (imitującej złote elementy Ołtarza). Każda z kolejnych tek ukaże się w limitowanym nakładzie 300 egzemplarzy.
Dlaczego w świecie organizmów żywych figurą geometryczną najczęściej spotykaną jest pięciokąt, w nieożywionym zaś - sześciokąt? Dlaczego nie tylko dzieła kunsztu ludzkiego, ale i twory przyrody wykazują w swej budowie określone proporcje liczbowe? Czy to przypadek, że te proporcje wyrażają się bardzo często "złotą liczbą" 1,618 i że napotykamy je zarówno w ciele ludzkim, jak i w egipskich piramidach? Czy rację mieli starożytni greccy mędrcy twierdzący, że fundamentem struktur...
Książka jest kompleksową rekonstrukcją paradygmatu historii sztuki uprawianej przez jej pierwszego profesora akademickiego – Mariana Sokołowskiego. Autorka odchodzi od biograficzno-faktograficznego uprawiania historii dyscypliny, próbując jednocześnie wskazać na możliwości interpretacyjnego wykorzystania nie tylko źródeł archiwalnych, publikacji, ale również tzw. cichych dyskursów. Podzielona na trzy duże części publikacja porzuca również utarte schematy myślenia o początkach...
Bohaterami Literatury niewyczerpanej są nieco już zapomniani pisarze, współtworzący w latach 1863-1914 historię polskiej literatury. Dziś są postaciami z tła epoki, choć niejednokrotnie cieszyli się autentyczną sławą w swoim czasie. Na plan pierwszy wysuwają się tu twórcy rzadko trafiający nawet na listę lektur uzupełniających. Stąd rodzi się potrzeba przypomnienia wielu nazwisk dla dopełnienia obrazu literatury polskiej w drugiej połowie XIX wieku i na początku wieku XX. Zad...
