„Historyk mentalności” i „antropolog historyczny” – tak Jacques Le Goff (1924–2014), najsłynniejszy bodaj w XX i XXI wieku francuski mediewista, chciał definiować siebie jako historyka. Jego praca zawodowa skupiała się wokół średniowiecza, w nim bowiem upatrywał najwyraźniejszy przejaw „długiego trwania”. Jego „inne” średniowiecze trwało rzeczywiście długo, bo od schyłku zachodniego cesarstwa rzymskiego do początków epoki industrialnej w XIX wieku. Cały ten okres, w którym „n...
„Europa się tworzy”, napisał Jacques Le Goff (1924–2014), światowej sławy francuski mediewista, autor takich fundamentalnych dzieł, jak "Kultura średniowiecznej Europy" (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2022), "Narodziny czyśćca" (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2021) czy "Intelektualiści w średniowieczu" (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2023). Napisał te słowa w 2003 roku, na krótko przed faktycznym „utworzeniem się” Europy, tj. poszerzeniem Unii Europejskiej o kraje Europy Środ...
Zbiór rozmów, jak zazwyczaj, powinien mieć dwóch autorów-rozmówców. W tym wypadku autor wszakże jest jeden. Hermann Rauschning (1887–1982), niemiecki historyk i muzykolog, działał w latach trzydziestych z ramienia partii nazistowskiej jako prezydent Senatu Wolnego Miasta Gdańska. Szczyt jego krótkiej kariery przypada na lata 1932–1934. Intelektualista, ziemianin, szybko rozstał się z partią, a ona tym chętniej z nim, i wyemigrował na Zachód, by ostatecznie osiąść w USA. "Rozm...
Klasyk francuskich nauk historycznych Marc Bloch (1886–1944) mógł jeszcze bardziej zaznaczyć się w tej dziedzinie nauki, gdyby nie zginął przedwcześnie z rąk niemieckich nazistów wskutek działalności w résistance podczas II wojny światowej. Głównym dziełem Blocha pozostaje monumentalne "Społeczeństwo feudalne" (1940). Jego inna znana monografia to "Królowie cudotwórcy" (1924, wydanie polskie: Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2023). Społeczeństwo… opisuje średniowieczne warunki ...
Henri-Irénée Marrou (1904–1977), francuski starożytnik, od 1945 roku profesor Sorbony, jest znany głównie z tego imponującego dzieła wydanego w 1948 roku. Stanowi ono opis starożytnego wychowania w ciągu piętnastu wieków: od X wieku p.n.e. po V wiek n.e. Przez „wychowanie” rozumie się tu przede wszystkim edukację, choć zdaniem autora pojawiła się ona dopiero w momencie, gdy „kultura wojownika” przeszła w „kulturę skryby”, kulturę pisma, a „wychowanie” oparte na ideale tężyzny...
Marc Bloch (1886–1944), francuski historyk rozstrzelany przez nazistów za działalność w ruchu oporu, jest dziś w swojej dziedzinie legendą, a na jego dorobku wychowali się tacy badacze jak na przykład Jacques Le Goff. Główne dzieła Blocha to Społeczeństwo feudalne (1940) i właśnie Królowie cudotwórcy (1924). Królowie… są pracą zaliczaną do antropologii historycznej i historii mentalności w duchu słynnego czasopisma „Annales”, którego Bloch był współzałożycielem. Traktują o na...
To bodaj najsłynniejsze dzieło francuskiego mediewisty Jacques’a Le Goffa (1924–2014) zrewidowało nasz obraz średniowiecza zniekształcony zarówno przez krytyczne wobec niego oświecenie, jak i przez entuzjastyczny romantyzm. Dla Le Goffa czasy te to ani nie „wieki ciemne”, ani nie wyidealizowana „złota legenda”, „mit założycielski” niejednego europejskiego narodu. Jego monumentalna, encyklopedyczna praca z 1964 roku podejmuje całościowe badanie epoki wprawdzie historyczne, ale...
Najbardziej znany z badań nad historią „życia prywatnego” francuski historyk Georges Duby (1919–1996) z kręgu czasopisma „Annales” poszukuje w tym tomie społecznych (religijnych, obyczajowych, politycznych) uwarunkowań twórczości artystycznej. Inaczej niż przedstawiciele historyzmu nie zajmuje się historią jako wynikiem aktywnej kreacji ludzkiej, lecz raczej twórczą aktywnością ludzką jako warunkowaną przez zastane struktury społeczne. Książka jest podzielona na trzy części: ...
Jacques Le Goff (1924–2014) to najwybitniejszy chyba w ostatnich czasach francuski mediewista, autor takich fundamentalnych dzieł, jak Kultura średniowiecznej Europy, Narodziny czyśćca, Czy Europa narodziła się w średniowieczu?, O inne średniowiecze, Intelektualiści w średniowieczu. Teksty zawarte w niniejszym tomie oświetlają z różnych stron pewien wyróżnik średniowiecza, który inaczej niż w innych epokach był niemal czynnikiem organizującym całokształt ówczesnego życia: l’i...
To ostatnia, napisana na rok przed śmiercią książka Jacques’a Le Goffa (1924–2014), wybitnego francuskiego mediewisty z trzeciego pokolenia szkoły Annales, której programem było badanie historii życia codziennego i mentalności. Le Goff zapisał się w mediewistyce ideą „długiego średniowiecza”. Wbrew rozpowszechnionej opinii o odrębności włoskiego renesansu XV wieku uważał go za jeden spośród kilku średniowiecznych „renesansów”, a samo średniowiecze rozciągał do połowy XVIII wi...
Amerykański pisarz i badacz Robert Ardrey (1908–1980) był oryginalnym twórcą, który łączył pasję badacza naukowego z karierą scenarzysty i dramatopisarza w Hollywood oraz na Broadwayu. Jego sztuka "Thunder Rock" (1939) jest zaliczana do światowej klasyki. Jako badacz początków gatunku ludzkiego, mimo że nie akademicki (lub może właśnie dlatego), jest autorem wielu śmiałych koncepcji. Jego metodologia opiera się na poglądzie, że w regularnym mechanizmie przyrody „wszystko ma s...
Wybitny francuski historyk Georges Minois (ur. 1946) zasłynął wieloma monografiami, które zgłębiają zjawiska z pogranicza życia duchowo-umysłowego i codzienności, takie jak samotność, praktyki religijne i zdrowotne, melancholia czy depresja, a w niniejszym tomie śmiech, tj. różne formy „wesołego” życia. Ich ukazana tu historia od starożytności do dziś jest dwuwątkowa. Z jednej strony, autor śledzi historię świąt, karnawałów, różnych odmian zbiorowej zabawy ludności, a z drugi...
Francuski mediewista Jacques Le Goff (1924–2014), jeden z najwybitniejszych i najbardziej znanych w świecie, w swoich dziełach badał średniowieczną mentalność i rozmaite dziedziny życia powszedniego, gospodarczego i religijnego (Wydawnictwo Aletheia: Historia ciała w średniowieczu, Warszawa 2018; Narodziny czyśćca, Warszawa 2021). W niniejszej książce zawarł podsumowanie swoich podjętych jeszcze w młodości badań nad obecnością pieniędzy w życiu średniowiecznego społeczeństwa,...
Droga brytyjskiej religioznawczyni Karen Armstrong (ur. 1944) do światowej sławy miała szczególny, a nawet dramatyczny przebieg. Katoliczka irlandzkiego pochodzenia, w wieku 18 lat została mniszką i będąc w zakonie, podjęła studia na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jeszcze w trakcie studiów opuściła klasztor, a w pierwszej swojej książce (1982) opisała traumatyczne przeżycia z pobytu w nim. Również kariera akademicka zakończyła się niepowodzeniem, ponieważ londyński uniwersytet od...
To dzieło brytyjskiego historyka Paula Johnsona (ur. 1928) jest tyleż monumentalne co „osobiste”, jak stwierdza sam autor. Johnson, konserwatysta, katolik i skandalista obyczajowy, autor licznych książek z dziedziny historii, napisał tę opowieść o losach narodu żydowskiego niejako z potrzeby serca i z życzliwością wykraczającą poza suchy warsztat historyka. Nie miały to również być zwykłe dzieje określonej populacji, lecz poszukiwanie odpowiedzi na pytania niemal metafizyczne...
Teraz chodzi konkretnie o medycynę i o niezwykle ważny proces stosunków między "uzdrowicielami duszy" a leczącymi ciało. Minois zaczyna opowieść od starożytności, by pokazać, że od samego początku medycyna uchodziła za domenę boską, nie ludzką. Wyzdrowienie zależało raczej od woli bóstwa niż od umiejętności medyka. Chrześcijaństwo wsparło tę perspektywę swoim doloryzmem, tj. akceptacją choroby jako dopustu Bożego i jej afirmacją jako Bożego daru służącego zbawieniu. Dzięki fa...
Alain Corbin (ur. 1936) należy do trzeciego, przedostatniego pokolenia francuskiej szkoły Annales, tj. do pokolenia urodzonych jeszcze przed II wojną światową. Szkoła ta od lat trzydziestych XX wieku zmieniała perspektywę postrzegania historii zarówno przez jej badaczy, jak i przez czytelników. Tradycyjne pojmowanie dziejów jako ciągu doniosłych wydarzeń w postaci wojen, bitew, traktatów i rozejmów zastąpiła mikrohistoria podłoża tych wszystkich wydarzeń: przemian mentalności...
Thomas Paine (1737–1809) to jedna z najznaczniejszych i najbardziej oryginalnych postaci światowej myśli politycznej. Choć był Anglikiem, położył wielkie zasługi na rzecz oderwania Ameryki od opresyjnej macierzy i przyczynił się do powstania niepodległego państwa. A wszystko to za sprawą publikowanego tu (po raz pierwszy w przekładzie na język polski) pamfletu z 1776 roku. Jest on największym bestsellerem w historii USA. Proporcjonalnie biorąc, jego ówczesna sprzedaż w krótki...
Historia człowieka poucza nas o jego (naszej) naturze. Georges Minois (ur. 1946) kontynuuje dzieło kilku już pokoleń francuskich historyków, którzy zajęli się rekonstrukcją historii życia codziennego, zwykłej powszedniości spoza wielkich wydarzeń. Pola jego zainteresowań nie stanowi już jednak kultura materialna, lecz historia mentalności. Jest autorem kilkunastu książek o historii depresji, samobójstwa, śmiechu czy drwiny. Niniejsza opowieść o samotnikach i samotnictwie jako...
W tej niewielkiej książce Joel Kotkin (ur. 1952), wykładający w Kalifornii amerykański demograf, urbanista i geograf, zawarł zdumiewające bogactwo syntetycznych informacji o siedmiu mileniach historii miast świata. Zasadnicza wartość tego dzieła nie wyczerpuje się jednak w wiedzy historycznej, łatwo dziś dostępnej z wielu źródeł, lecz w głębokim rozumieniu tego fenomenu ludzkiego instynktu społecznego, jakim jest miasto. Śledzimy, jak główne wyróżniki jego istoty, zwłaszcza s...
Ta książka o tak podstawowym tytule nie jest elementarnym wprowadzeniem, lecz próbą spojrzenia na starożytnych filozofów z perspektywy, która współczesnemu człowiekowi zdążyła umknąć. Pierre Hadot (1922–2010), wybitny francuski historyk, z wykształcenia także teolog i w młodości nawet przez pewien czas duchowny katolicki, przedstawia tu i uzasadnia swoją główną tezę: starożytna filozofia była nie tyle teorią, ile sposobem życia. Zadaniem filozofa nie jest budowa systemu, lecz...
Klasyk wśród współczesnych francuskich historyków, Jean Delumeau (ur. 1923) zamierzył sobie opisanie historii tego, co przez stulecia inspirowało ludzkie marzenia: historii ziemskiego raju. Wcześniej badał strach i poczucie winy w zachodniej kulturze. Przejście do studiów nad wizjami szczęśliwości jest wbrew pozorom konsekwentne, ponieważ mieści się w sferze dla tego historyka najważniejszej: „egzystencjalnych” motywacji każących człowiekowi tworzyć kulturę. To właśnie one de...
Iain Gately (ur. 1965), brytyjski pisarz, autor powieści, a jednocześnie historyk kultury, opisał dwa nader ważne (nawet jeśli mało poważne) zjawiska kulturowe: picie (alkoholu) i palenie (tytoniu). „Kulturowa historia alkoholu” (Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2011) relacjonuje historię pierwszego, niniejszy tom – drugiego zjawiska. Panuje opinia, że historia tytoniu Gately’ego to najlepsza rzecz, jaką na ten temat dotychczas napisano. Żywa, pełna humoru narracja i sensacyjne...
Historia wprowadzania się ludzi w stan odmiennej świadomości, odurzania się, intoksykacji, rauszu, odlotu napisana przez brytyjskiego badacza tej tematyki Stuarta Waltona nie jest typową historią zdarzeń i procesów. Śledzimy ją z kontrowersyjnej perspektywy autora, który rzuca wyzwanie „prohibicjonistom”. Jego podstawowa teza głosi, że człowiek od zawsze poszukiwał takich doznań. Jest to stała wszystkich kultur i cywilizacji. Używki, środki mniej lub bardziej odurzające, lega...
Każdy z nas miał w swoim życiu styczność z nauką historii i świetnie zdaje sobie sprawę, że najlepiej zapamiętuje się te opowieści o przeszłości, które są ciekawie opowiedziane i wciągają od pierwszych stron. Współczesnej literaturze historycznej daleko bowiem do nudnych podręczników, a sama historia jest przecież pełna fascynujących wydarzeń i osób! W wielu wypadkach głos zabierają świadkowie tych ważnych chwil, dzięki czemu możemy poznać ich relacje i przeżycia “z pierwszej ręki”. Stąd wśród tytułów dotyczących historii znajdziecie sporo biografii, pamiętników czy wspomnień, takich jak dwutomowy “Gombrowicz. Ja, geniusz” Klementyny Suchanow, “Lachert i Szanajca” Beaty Chomątowskiej czy “Nieopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny” Jakuba Gałęziowskiego. Znaleźć można tu także wiele błyskotliwych podsumowań - jak “Krótka historia prawie wszystkiego” Billa Brysona lub “Zaginione królestwa” Normana Daviesa. Niektóre ebooki historyczne łączą się z reportażami i literaturą podróżniczą - jak chociażby “Cień jedwabnego szlaku” Colina Thurbona bądź “W oblężeniu. Życie pod ostrzałem na sarajewskiej ulicy” Barbary Demick. Wszystkie dostępne są na Woblink w różnych formatach, w tym epub, mobi lub pdf. Znajdziecie tutaj liczne przykłady historiografii - działu piśmiennictwa obejmującego na przykład kroniki. Dobrym przykładem jest tutaj “Historiografia XX wieku” Georga G. Iggersa. Interesują Was militaria i historia wojskowości? “50 idei, które powinieneś znać. Historia wojskowości” to świetne wprowadzenie do tego tematu.
Przeszłość zawiera w sobie niezliczoną ilość ciekawych historii, niewyjaśnionych zagadek i nieznanych wcześniej tajemnic, które odkrywają przed nami kolejni autorzy i autorki. Jak wybrać najlepsze dla siebie książki? Podpowiadamy! Jeśli ciekawi Was, jak wyglądało codzienne funkcjonowanie ludzi w dawnych wiekach, polecamy sięgnąć po serię “ Życie w średniowieczu” Frances Gies i Josepha Gies. Składają się nań: “Życie w średniowiecznym zamku”, “Życie w średniowiecznej wsi”, “Życie w średniowiecznym mieście”, “Życie średniowiecznej kobiety”, “Życie średniowiecznej rodziny” oraz “Życie średniowiecznego rycerza”. Znajdziecie je wszystkie na Woblink jako ebooki (epub, mobi, pdf). A może lubicie rozwiązywać zagadki kryminalne? Świetnie! Sięgnijcie po “Wszystkie trupy prowadzą do Rzymu. Kryminalne zagadki starożytnych” Emmy Soulthon. Całościową historię człowieka na Ziemi zawarł w swojej bardzo znanej książce “Sapiens. Od zwierząt do bogów” Yuval Noah Harari. Z kolei analizę dotyczącą przede wszystkim współczesnej sytuacji politycznej zawarł w swojej “Drodze do niewolności” Timothy Snyder. Interesują Was losy kobiet w różnych, kluczowych momentach historii Polski? Właśnie dla Was są ebooki autorstwa Anny Herbich, takie jak “Dziewczyny z Wołynia”, “Dziewczyny z Powstania”, “Dziewczyny z Solidarności” czy “Dziewczyny ocalałe”. Szukajcie ich na Woblink jako książek papierowych, audiobooków bądź ebooków (epub, mobi, pdf)!
Wiele popularnych ebooków historycznych opowiada o przeszłości naszego kraju. Jednym z najbardziej znanych światowych historyków zajmujących się tym tematem jest Norman Davies. Jego “Boże igrzysko. Historia Polski” stanowi obecnie w zasadzie już klasyczne opracowanie tego zagadnienia. Podobnie jest w wypadku jego “Powstania 44”, które zostało opublikowane w 60. rocznicę Powstania Warszawskiego. Wydarzenie to zostało umieszczone w szerokim kontekście okresu 1939-1956 i stanowi cenny wkład w debatę toczoną wokół tego zrywu. Z tym trudnym temat mierzy się także Magda Łucyan w swojej książce “Powstańcy. Ostatni świadkowie walczącej Warszawy”. O innych momentach z historii Polski opowiadają także między innymi Iwona Kienzler i jej “W oparach absyntu. Skandale Młodej Polski”, “Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie” Cezarego Chlebowskiego, “Zawodowe dziewczyny. Prostytucja i praca seksualna w PRL” Anny Dobrowolskiej, “Kroków siedem do końca. Ubecka operacja, która zniszczyła podziemie” Piotra Lipińskiego czy “Wymazana granica. Śladami II Rzeczpospolitej” Tomasza Grzywaczewskiego. Klasyczną już pozycją dotyczącą różnych epok w historii naszego kraju są książki Pawła Jasienicy. Jego “Polska Jagiellonów”, “Polska Piastów” czy “Myśli o dawnej Polsce”, a także wiele innych tytułów zajmujących się historią Polski znajdziecie na Woblink między innymi jako ebooki (epub, mobi, pdf)!
Wiele ważnych tytułów z gatunku literatury historycznej skupia się na innej lub szerszej perspektywie niż dzieje Polski, na przykład na historii Europy. Jednym z najbardziej monumentalnych dzieł wspomnianego już Normana Daviesa jest jego trzytomowa “Europa. Rozprawa historyka z historią”, która od momentu publikacji pierwszego tomu w 1996 roku wywołuje liczne debaty. Niektóre książki łączą w sobie cechy literatury historycznej i reportażu - tak dzieje się na przykład w wypadku wydanego nakładem Wydawnictwa Czarne tytułu “Gorsze dzieci Republiki. O Algierczykach we Francji” Ludwiki Włodek. O historii Stanów Zjednoczonych opowiada między innymi “Droga do wyzwolenia. Scjentologia, Hollywood i pułapki wiary” Lawrence’a Wrighta czy “Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od 1492 roku do dziś” Howarda Zinna. Szeroką perspektywę proponuje także znany brytyjski historyk Eric Hobsbawm w książce “Wiek skrajności. Spojrzenie na krótkie XX stulecie”. Wiele dzieł literatury historycznej skupia się historii nowożytnej, zwłaszcza na okresie II wojny światowej, opowiadając o obozach zagłady - są to na chociażby “Płakaliśmy bez łez. Relacje byłych więźniów z żydowskiego Sonderkommando w Auschwitz” Gideona Griefa, “Noc” Eliego Wiesela czy “Leningrad. Tragedia oblężonego miasta 1941-1944” Anny Reid. Niejedno wydarzenie, osoba lub perspektywa do dziś pozostawałyby w ukryciu gdyby nie dociekliwość licznych autorów i autorek pozycji historycznych - zapoznajcie się z ich dziełami z pomocą Woblinka!
Literatura historyczna pełna jest pozycji, które zajmują się różnymi epokami - od starożytności po współczesność. Jeśli interesują Was najdawniejsze czasy, a przy tym chcecie dowiadywać się o nich jak najwięcej w lekkiej formie, sięgnijcie po “Jak przeżyć w starożytnym Rzymie” L. J. Trafford, “Jak przeżyć w starożytnej Grecji” Roberta Garlanda czy “Jak zmieścić całą starożytność w jednej windzie” Theodore’a Papakostasa. A może wolicie nieco bardziej naukowe opracowania? “Mity, rytuały i polityka Inków” Jana Szemińskiego i Mariusza Ziółkowskiego lub “Historia Korei” Joanny Rurarz są właśnie dla Was! Wiele z tych pozycji opiera się na wiedzy zdobytej dzięki archeologii i jej odkryciom. Taka sytuacja ma miejsce na przykład w książce “Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma” Martina Kuckenburga z serii “ Rodowody cywilizacji”. Bardziej interesuje Was średniowiecze? “Przeżyj rok w średniowieczu” Tillmanna Bendikowskiego, “Długie średniowiecze” Jacquesa Le Goffa, “Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980-1420” George’a Duby bądź “Jesień średniowiecza” Johana Huizingi czekają na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki i ebooki (epub, mobi, pdf)!
Najsłynniejsi i zupełnie nieznani bohaterowie, największe i nigdy dotąd nie opowiedziane bitwy, szalone rewolucje i ciche, codzienne życie - to wszystko znajdziecie na kartach książek historycznych. Starożytność, średniowiecze, nowożytność - bez względu na to, która epoka interesuje Was bardziej, czeka na Was mnóstwo tytułów! Dzięki nim nie tylko lepiej poznacie przeszłość, ale także łatwiej będzie Wam zrozumieć teraźniejszość. Zarówno naukowe opracowania, jak i reportaże, biografie czy powieści historyczne - to wszystko czeka na Was na Woblink w postaci książek papierowych, audiobooków oraz ebooków (epub, mobi, pdf).
