Niniejszy tom studiów, przygotowany przez neofilologów i polonistów z Uniwersytetu Jagiellońskiego, wpisuje się w rozumiany elementarnie proces poznawania Innego, służący jego lepszemu zrozumieniu. Teksty zawarte w tomie obejmują szerokie spektrum tematyczne: od zagadnień przekładu literackiego i leksykografii, poprzez analizę niektórych aspektów orientalnej tradycji duchowej i szczególnego przykładu religijnej koegzystencji (świątynie chrześcijańsko-muzułmańskie), aż po prez...
Książka ta dotyczy kwestii romantycznej gnoseologii, której odmienność od oświeceniowej bywa często podkreślana przez badaczy: poszczególne rozdziały przynoszą dogłębną analizę tego zagadnienia, a także idei leżących u podstaw specyfiki romantycznego poznania, takich jak jedność i harmonia świata, gnoza,okultyzm. Po nich następuje prezentacja romantycznych sposobów poznania (wraz z ich klasyfikacją wedle przedmiotu, zakresu i charakteru), takich jak olśnienie,objawienie, wizj...
Książka ma charakter obszernego eseju. Autorka, wychodząc od skargi Mickiewiczowskiego Gustawa na krzywdę, jaką mu wyrządziły „książki zbójeckie”, śledzi obecność zaskakująco często pojawiającego się w literaturze tematu niekorzystnego oddziaływania lektury na bohaterów literackich w takich utworach, jak Piekło Dantego (Pieśń V), listy Heloizy i Abelarda, opowieści o Tristanie i Izoldzie, Julia, czyli Nowa Heloiza Rousseau, Cierpienia młodego Wertera Goethego, Zbójcy Fryderyk...
Pod metaforycznym tytułem książki kryje się dziesięć rozdziałów dotyczących szeroko rozumianych związków literatury romantycznej i muzyki instrumentalnej, śpiewu, tańca, a w ich kontekście takich postaci jak Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Cyprian Norwid, Fryderyk Chopin oraz inni (Z kim się muzyką podzielę?; Szmery i trzaski w „Panu Tadeuszu”; Jak wyrazić smutek?; Dlaczego się minęli?; Karnawał i patos, Duch czy „kałkuł”?; Czy Norwid tańczył krakowiaka?; Dlaczego tu nikt ...
Czyje pracownie w Krakowie odwiedzała Maria Konopnicka? Czemu Stefania Chłędowska z niesmakiem oglądała rekwizyty zgromadzone w atelier Hansa Makarta? Dlaczego Józef Ignacy Kraszewski najchętniej zwiedzał w Paryżu warsztaty polskich artystów? Co mają wspólnego ze sobą Emily Dickinson i św. Teresa z Ávili? Dlaczego powszechne jest przekonanie, że pracownia jest odzwierciedleniem duszy artysty? Czyją twórczość zainspirował opis domu w Auteil Edmonda de Goncourt i dlaczego włosk...
Profesor Zbigniew Perzanowski (1922-1999), historyk mediewista, archiwista, specjalista w zakresie nauk pomocniczych historii, wydawca źródeł historycznych. Jego zainteresowania naukowe koncentrowały się wokół dyplomatyki, paleografii, geografii historyczneji heraldyki. Opracował między innymi średniowieczne dzieje opactwa benedyktynów w Lubiniu, kancelarię i dokumenty sądu ziemskiego krakowskiego oraz średniowieczne roty sądowe (wraz z Mieczysławem Karasiem), a także histori...
Niniejsza jubileuszowa monografia wydana została z okazji 10-lecia funkcjonowania w Polsce osobnej dyscypliny naukowej, jaką są nauki o bezpieczeństwie. Jej pierwsze strony poświęcamy wspomnieniu o osobie blisko związanej z tematyką podejmowaną w tej publikacji – dr. hab. Bolesławie Sprengelu, który odszedł od nas w październiku 2020 roku.
W mroźny, listopadowy poranek roku pańskiego 1646 podstarości czehryński Daniel Czapliński, podstępnie najeżdża Subotów, osadę kozackiego dowódcy Bohdana Chmielnickiego. Znieważony i ograbiony z majątku Kozak poprzysięga zemstę. Tymczasem kraj pogrąża się w chaosie. Od wschodnich rubieży nadciąga burza, a na Dzikich Polach tli się bunt. W tym niespokojnym czasie pierwszy magnat Rzeczypospolitej Obojga Narodów po latach odnajduje swojego znienawidzonego dłużnika i rusza na...
Losy noszącego od 1253 r. tytuł króla Rusi Daniela Romanowicza były niezwykłe. Osierocony w wieku czterech lat przez ojca, Romana Mścisławowicza (zm. 1205 r.) zdołał po kilkudziesięciu latach walk i zabiegów dyplomatycznych stworzyć silne i rozległe państwo, Ruś halicko-wołyńską. Daniela można uznać za jednego z najciekawszych i najpotężniejszych Rurykowiczów XII w. Należał on równocześnie w swoim czasie do grona najbardziej wpływowych władców Europy Środkowo-Wschodniej. Blis...
Niniejsza publikacja jest pierwszą w polskiej historiografii pełną biografią księcia Bolesława V Wstydliwego. Sylwetka księcia krakowskiego i sandomierskiego została zaprezentowana na szerokim tle epoki. Rola Bolesława Wstydliwego w dziejach Polski XIII wieku była szczególna, a panowanie bardzo długie i naznaczone wieloma trudnościami. Autorka, Karolina Maciaszek, przedstawiła wszystkie sfery aktywności politycznej i gospodarczej władcy, opierając swoją narrację na gruntownej...
Niniejsza publikacja jest pierwszą w polskiej historiografii pełną biografią księcia Bolesława V Wstydliwego. Sylwetka księcia krakowskiego i sandomierskiego została zaprezentowana na szerokim tle epoki. Rola Bolesława Wstydliwego w dziejach Polski XIII wieku była szczególna, a panowanie bardzo długie i naznaczone wieloma trudnościami. Autorka, Karolina Maciaszek, przedstawiła wszystkie sfery aktywności politycznej i gospodarczej władcy, opierając swoją narrację na gruntownej...
Kim tak naprawdę jest żandarm? Funkcjonujący w opinii powszechnej od czasów zaborów jego obraz jako groźnego i przestrzegającego ściśle regulaminu służbisty powinien w końcu zostać skorygowany. Żandarmeria, zarówno ta wywodząca się z tradycji przedwojennej, jak i współczesna, to w rzeczywistości elitarna formacja wojskowa, na co dzień pełniąc w armii często niewdzięczne, ale jakże potrzebne funkcje porządkowe, policyjne i dyscyplinarne, natomiast w warunkach wojennych wykazu...
Publikacja ta, jest pierwszą biografią Leszka Białego, władcy polskiego, doby rozbicia dzielnicowego. Leszek Biały był ostatnim władcą krakowskim, którego wszyscy dzielnicowi książęta piastowscy uznawali, choćby czysto nominalnie i w określonych okolicznościach, za posiadającego pewne uprawnienia zwierzchnie nad całością ziem polskich (stąd użycie w tytule terminu „princeps Poloniae”). Bohater książki był w pewnym sensie, postacią wyjątkową wśród władców piastowskich. Histor...
Father Władysłwa Szuniewicz, MD (1892-1963), Polish priest from the Congregation of the Mission of Vincent de Paul, pediatrician and ophthalmologist, pioneer of surgical treatment of corneal astigmatism in China. Andrzej Giza, historian and art historian, journalist and academic lecturer, reasearcher of the legacy of Polish émigrés. Lucyna Rotter, expert in tangible and intangible heritage, with a special focus on symbolism in European culture. She also runs research in the a...
During the construction of the Eastern China Railway in the firs and second decades of the 20th century, the Far Eastern city of Harbin provided an oportunity for many Poles to find decent employment. In 1907, the number of Poles in Manchuria exceeded 7000 people, soaring to ovew 20000 at its peak in around 1920. Within the local society, the Gospoda Polska Association providede a centre that created and promoted Polish culture and became involved into all the affairs crucial...
W 2020 roku mija trzysta lat od znaczącego wydarzenia zarówno w dziejach Kościoła greckokatolickiego, jak i w historii Polski, Ukrainy i Białorusi, jakim był Synod Zamojski, który odbył się w 1720 roku. Z tej okazji do rąk Czytelników trafia nowe polskie tłumaczenie uchwał synodalnych z języka łacińskiego, dokonane przez pana Marka Grzelaka i ks. Przemysława Nowakowskiego CM (UPJPII w Krakowie). Lekturą i zrozumienie statutów synodalnych ułatwia zastosowane w wydaniu równoleg...
Analiza wybranych systemów stanowi zbiór opowiadań z zakresu szeroko rozumianego bezpieczeństwa narodowego, które powstały w rezultacie spotkań ludzi nauki z przedstawicielami administracji publicznej. Podstawowym jej celem jest zwrócenie uwagi na istotne problemy i wyzwania bezpieczeństwa państwa z uwzględnieniem środowiska międzynarodowego, jak również przedstawienie wybranych systemów przeciwdziałania podstawowym zagrożeniom w tym zakresie. Składają się na nią dwie części....
Drugie, poszerzone wydanie zbioru esejów Macieja Dymkowskiego adresowane jest do bardzo różnych czytelników – również takich, którzy na co dzień raczej nieskorzy są do wertowania opasłych opracowań historyków. Znajdą tu, między innymi, opowieści o motywacjach średniowiecznych rycerzy-krzyżowców oraz o zróżnicowanej genezie mentalności dziś żyjących Polaków, zwłaszcza o spuściźnie sarmatyzmu. Będą też mogli zapoznać się z rozważaniami o roli złudzeń w dochodzeniu do ustaleń Ok...
Tragiczna pomyłka. O tragedii i tragizmie to książka, która zrodziła się z refleksji nad używaniem pojęć ‘tragedia’ i ‘tragizm’ na różne sposoby, często nieprecyzyjnie i nie zawsze w oparciu o ich głębsze zrozumienie. W rozważaniach na temat tragedii konieczne było przyjęcie perspektywy historycznej, odtworzenie dziejów tragedii jako zjawiska gatunkowego i estetycznego od antyku po wiek XX – temu poświęcony został rozdział Od tragedii do tragizmu. Z kolei idea tragizmu, na w...
Bezpieczeństwo stanowi rozległy obszar poznania naukowego. Jest przedmiotem zainteresowania różnych dziedzin i dyscyplin naukowych. Od 2011 roku nauki o bezpieczeństwie są w Polsce odrębną dyscypliną naukową, wchodzącą w skład obszaru nauk społecznych. Wyniki badań, przedstawione w niniejszej monografii, służą tworzeniu teoretycznych podstaw oraz rozwojowi tej dyscypliny. Celem autorów jest, by były one źródłem wiedzy, zostały wykorzystane w praktyce oraz stanowiły inspirację...
Prezentowana biografia stanowi pierwszą próbę weryfikacji poglądów na temat nie tylko kluczowych wydarzeń z życia królowej Rychezy, żony Mieszka II, ale także jej rzekomego wpływu m.in. na piśmiennictwo, budownictwo, recepcję stylów architektonicznych, a w okresie po opuszczeniu państwa piastowskiego na migrację rękopisów i artefaktów, a także na odbudowę i rozwój polskiego Kościoła. Czy opinie badaczy na temat szeroko zakrojonej działalności królowej są uzasadnione? Temu pyt...
Władysław Opolczyk (1326/1330-1401), przedstawiciel górnośląskiej linii Piastów, odegrał ważną rolę w dziejach kilku krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Ten niewątpliwie jeden ze zdolniejszych monarchów II połowy XIV wieku karierę zawdzięczał, prócz swoich zdolności, protekcji dworu węgierskiego. We wszystkich ziemiach, którymi w rożnym czasie dane było mu zarządzać, od Węgier poczynając, przez Ruś Czerwoną, ziemię wieluńską, dobrzyńską, Kujawy, a na swoim dziedzicznym księstw...
Pisząc o swoim domu, o starych fotografiach, krzyżykach, akwarelach (…), Królikowski proponuje Czytelnikowi sposób, w jaki on ma spojrzeć na dom swój własny, na zbiory swoich rodzinnych pamiątek. Autor „Gawęd” zaprasza do gry z pamięcią, uczy jak z każdego przedmiotu wysnuć narrację, jak przypisać przedmiotom ich symboliczną wartość (…) Każdy tekst z tego zbioru może być tematem rozmowy o wielorakich związkach kultury materialnej z duchową. (…) Prosta literacka formuła gawęd,...
Doświadczenia związane z naukowym opracowaniem listów Oficyny Poetów i Malarzy były i są zachętą do podejmowania refleksji nad metodologią wydawania korespondencji. Jak każdy rodzaj działalności naukowej, tak i ten wymaga namysłu nad sposobami postępowania, które by jak najlepiej służyły osiągnięciu sukcesu. Wydaje się, że listy są na tyle szczególnym przedmiotem zainteresowania edytorów, a jako forma piśmiennicza mają tyle cech wyróżniających, iż trzeba myśleć o ich wydawani...
