Stanisław Frenkiel (1918–2001), malarz, grafik, historyk i krytyk sztuki, wykładowca uniwersytecki. Od 1937 roku student krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Uczeń Władysława Jarockiego, Ksawerego Dunikowskiego, Kazimierza Sichulskiego i Eugeniusza Eibischa. W 1938 roku w Paryżu poznał m.in. malarstwo Léonarda Foujita i Georges’a Rouaulta, które w poważny sposób wpłynęło na wybór drogi twórczej przyszłego artysty. W czerwcu 1940 roku został aresztowany przez NKWD i skazany na...
Marian Kratochwil (1906–1997), urodzony na Huculszczyźnie artysta malarz i grafik. Studiował filozofię i historię na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Na przełomie lat 1937/1938 rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, których nie ukończył. Podczas pobytu w stolicy brał udział w wystawie w Zachęcie. Otrzymał brązowy medal za obraz Pożegnanie radości. Marian Kratochwil brał udział w kampanii wrześniowej, po czym przedostał się do Francji, gdzie w 1940 rok...
Janusz Eichler (1923–2002), artysta malarz, grafik, przyjaciel Witolda Gombrowicza, żołnierz gen. Władysława Andersa. Po II wojnie światowej kształcił się artystycznie we Włoszech i Anglii, a następnie wyjechał do Argentyny, gdzie zmarł. Został pochowany na cmentarzu Chacarita w Buenos Aires. W Argentynie Janusz Eichler miał kilka wystaw indywidualnych, prezentowanych w znaczących muzeach i galeriach w Buenos Aires. Prace zostały docenione przez krytyczki i krytyków sztuki o...
Książka jest formą dokumentacji wystawy habilitacyjnej prezentującej efekty działalności badawczej i konserwatorskiej autorki (Galeria „Forum”, Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, 25 kwietnia–4 maja 2017 r.). Wystawa i katalog upubliczniły metodykę zastosowaną przez nią w zabytkoznawczej analizie wartościującej dotyczącej dawnych kodeksów, przedstawioną na przykładzie Złotego Kodeksu Gnieźnieńskiego, kolekcji zabytkowych karaimskich rękopisów i starych druków oraz projektu ...
Książka dr Doroty Kamińskiej-Jones pomyślana została jako analiza wizerunków kobiet stworzonych w złożonej przestrzeni kontaktu indyjsko-brytyjskiego, jaki zachodził od początków wieku XVII do połowy XX w., ze szczególnym uwzględnieniem prac pochodzących z drugiej połowy XVIII w. i wieku XIX. […] Autorka łączy w rozprawie warsztat historyka sztuki z metodologiami stosowanymi w szeroko pojmowanych badaniach kulturowych, w tym przede wszystkim odwołując się do dyskursu postkolo...
Rozdział 1. Zmiany wyglądu uzupełnień w konserwacji malarstwa sztalugowego – stan badań / 11 Rozdział 2. Uzupełnienia ubytków warstwy malarskiej obrazów i ich trwałość optyczna. Wyniki obserwacji / 16 2.1. Opinie konserwatorów na temat stabilności optycznej uzupełnień ubytków warstwy malarskiej / 16 2.2. Przegląd obrazów eksponowanych w muzeach – stan uzupełnień ubytków warstwy malarskiej / 19 2.2.1. Rodzaje zaobserwowanych zmian i częstotliwość ich występowania / 20 2.2.2. Z...
Monografia poświęcona została poznawczym wymiarom nowożytnych polskich podróży po terenach Rzeczypospolitej i Europy Środkowej. Książka jest owocem kompleksowych badań staropolskich relacji z podróży odbywanych w drugiej połowie XVII wieku i pierwszym czterdziestoleciu następnego stulecia. Refleksji naukowej zostały poddane różnorodne aspekty zwiedzania i oglądania, stanowiące ważne elementy staropolskiego obrazu świata wykreowanego na kartach polskich sprawozdań podróżnych w...
Skrypt jest przeznaczony dla studentów Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, ale może zainteresować szeroki krąg czytelników. Znajomość kamiennego tworzywa sztuki pozostawia często wiele do życzenia. W serii wydawniczej „Katalog zabytków dzieł sztuki" rodzaj i pochodzenie kamienia najczęściej jest traktowane ogólnikowo (np. „kamień", „piaskowiec" bez bliższego określenia). Niedocenianie kamiennego tworzywa wynika z położenia naszego kraju na tle g...
Zasadniczym celem niniejszej publikacji nie jest budowanie teorii egodokumentów, roztrząsanie stopnia estetyzacji tego typu wypowiedzi czy wyjaśnianie związanych z tym zawiłości metodologicznych. Bardziej interesuje nas pytanie, na ile omawiane formy wypowiedzi autobiograficznej mogą być pomocne w badaniach antropologicznych, zwłaszcza w jej nurcie historycznym i etnograficznym. Książka została bowiem pomyślana jako rodzaj monografii próbującej wyłuskać z egodokumentów wyrast...
Stworzona przez Clementa Greenberga wykładnia modernizmu jest do dzisiaj obecna w świecie sztuki jako „negatywny układ odniesienia” dla aktualnych koncepcji i stanowisk. Książka stanowi próbę zmierzenia się z utrwalonym i niejednokrotnie uproszczonym obrazem poglądów amerykańskiego krytyka, jak również zbadania tego, jak przyjęty przezeń model interpretacji sytuował się na szerszej, rozumianej – geograficznie i historycznie – mapie nowoczesnej sztuki i teorii sztuki. Począwsz...
„Praca dotyczy jednego z arcydzieł rzeźby późnogotyckiej, a w szczególności dziejów jego interpretacji i recepcji. Podjęcie tego tematu jest właściwe i godne uznania z co najmniej trzech powodów. Pierwszy to ranga dzieła, które mimo dość długiej historii badań pozostaje dość enigmatyczne. Po drugie narosła wokół niego tradycja legendarna i literacka stanowi odrębny, częściowo zazębiający się z badaniami historycznymi, kompleks zagadnień. Po trzecie zaś w ramach historii sztuk...
Książka opowiada o jednym z podstawowych mitównowożytnej Europy i jego funkcjonowaniu w muzyce, w szerokim kontekście kultury. Podejmuje zarazem problematykę narracyjności dzieła muzycznego. Jest wynikiem poszukiwania odpowiedzi na dwa pytania: po pierwsze – jak topos Romea i Julii kształtuje się w historii muzyki, po drugie – czy kategoria narracji może być przydatna w badaniu muzyki? Ekspansja tej „megakategorii”, jaką jest narracja, z teorii literatury do wielu różnych dzi...
Zamieszczone w książce artykuły, mimo iż reprezentują różne dziedziny humanistycznej wiedzy, doskonale ze sobą korespondują i wzajemnie się uzupełniają. Daleko jednak tej publikacji do kompletności ujęcia podjętych wątków. Redakcja tomu perspektywicznie zakłada, że ten złożony dyskurs o (nie)chcianej tożsamości będzie miał swoją kontynuację.
Fragment
Camino de Santiago wpisało się w krajobraz współczesnej Europy, stając się ważną duchową arterią starego kontynentu. Widok tysięcy osób pielgrzymujących każdego roku do Composteli jest znakiem nie tylko nadziei i radości z tego, że została odzyskana ważna, chrześcijańska tradycja pątnicza sięgająca średniowiecza, lecz także skłania do refleksji naukowej, która z roku na rok staje się bardziej pogłębiona i popularna, również w Polsce. Camino przyciąga uwagę badaczy z rożnych d...
W kulturze chrześcijańskiej krzyż jest znakiem symbolizującym narzędzie i miejsce śmierci Jezusa Chrystusa oraz symbolem jego samego, najważniejszym znakiem zbawczej śmierci Chrystusa. Obok najstarszego przedstawienia w formie dwóch przecinających się pod kątek prostym linii w ciągu wieków wykształciło się wiele jego wyobrażeń, m.in. krzyż o podwójnej licznie ramion poziomych (crux bipatibulata), który stał się przedmiotem zainteresowania dr. Marka Kołyszki z Instytutu Archeo...
Książka jest pierwszą próbą ujęcia w szerokiej perspektywie dorobku polskich artystek dwudziestolecia międzywojennego w zakresie grafiki artystycznej. Ponad sto twórczyń z różnych środowisk artystycznych uprawiało tę dziedzinę, wyróżniając się oryginalnością postaw twórczych, różnorodnością i intensywnością poszukiwań własnych środków wyrazu, a także wysokim poziomem wykonania. Choć były one pierwszymi (po nielicznych poprzedniczkach tworzących w okresie Młodej Polski) profes...
Prezentowana monografia naukowa przedstawia bardzo ważny i aktualny problem kondycji zabawy w kulturze współczesnej na trzech zasadniczych polach. Po pierwsze, opisano potencjał zabawy kulturotwórczej („świątecznej”) i jego ponadczasowy charakter w ujęciu teoretycznym i historycznym. Po drugie, przedstawiono status i kondycję zabawy oraz jej praktykę we współczesności na gruncie kultury popularnej. Po trzecie, zarysowano koncepcję współczesnego modelu zabawy kulturotwórczej, ...
„Sztuka i polityka” to cykl publikacji, których celem jest próba uchwycenia i zaprezentowania dynamicznej relacji między różnymi gatunkami sztuki a szeroko rozumianą polityką jako zjawiskiem kulturowym. Uwikłanie sztuki i artystów w konteksty polityczno-społeczne ukazane zostało w aspektach instytucjonalnych oraz sztuki w działaniu społecznym – strukturze codzienności, kontekstach krytycznych, historycznych, podejmowanych działaniach na niwie historycznej.
Jarmark tradycji to książka poświęcona analizie zjawisk z pogranicza tradycyjnej kultury ludowej oraz dawnych i współczesnych odmian kultury popularnej. Na pierwszą część składają się studia dotyczące wiejskich oracji pogrzebowych oraz publikowanych w postaci druków ulotnych wierszowanych legend, pieśni nowiniarskich, pieśni o końcu świata i parodii pieśni dziadowskich. Część tę zamyka szkic zawierający porównawczą analizę materiałów etnograficznych oraz stereotypowych wizeru...
W XX-wiecznej sztuce przypadek niejednokrotnie stawał się zarówno zasadą tworzenia, jak i ważnym tematem – podlegał artystycznemu namysłowi. Oba te wątki – w myśl podtytułu – w książce się przenikają, a u jej podstaw leży szeroko pojęta interdyscyplinarność, w ramach której łączą się trzy perspektywy badawcze: filozoficzna, literaturoznawcza i filmoznawcza. W kręgu zainteresowań autora sytuują się wybrane wątki filozoficzne (od Leibniza po Marquarda), twórczość literacka (Aus...
Przygotowana przez Łukasza Kędziorę książka jest pierwszą na polskim rynku publikacją naukową napisaną przez historyka sztuki, która podejmuje zagadnienie wykorzystania badań z dziedziny neuroestetyki do interpretacji dzieł sztuki. [...] Książka zawiera krytyczne i kompetentne omówienia literatury przedmiotu, a także analizy wybranych dzieł sztuki w oparciu o ustalenia neuroestetyki. dr hab. Ewa Domańska, prof. UAM Książka Łukasza Kędziory reprezentuje wysoki poziom merytor...
Książka ta ma dwa, bliźniacze, tematy: ekspresję i doświadczenie. Ma także dwoje bohaterów: nasłuchujący podmiot i improwizację. Tym, co spaja przedstawioną tu refleksję, jest audioantropologiczna perspektywa, pozwalająca odsłonić kulturowe kryteria słuchania i improwizowania. A jednak z wielu zgromadzonych tu opowieści wyłania się obraz kultury, w której „nikt nie słucha” i „nikt nie improwizuje” – a może, poprawniej, „nikt słucha” i „nikt improwizuje”. Czy jest bowiem „kimś...
Zawartość tej publikacji odzwierciedla potrzebę stworzenia katalogu różnych metod używanych do analizy obrazów namalowanych na drewnie i płótnie - najbardziej rozpowszechnionego i najczęściej badanego rodzaju obiektów zabytkowych. By być bardziej przydatna dla czytelnika, definicja każdej z technik musi zawierać zwięzły wykaz materiałów, do których może być stosowana, jak również przykłady zastosowań, Niniejsza książka zawiera właśnie takie informacje.
Kultura we współczesnym świecie rozwija się w niespotykanym wcześniej tempie, a poznanie i zrozumienie nowych dzieł sztuki może wydawać się wręcz niemożliwe. Na szczęście zarówno osoby studiujące historię znanych twórców muzyki i teatru, jak i pragnące zgłębić nowe formy sztuki znajdą odpowiednie dla siebie pozycje wśród najpopularniejszych książek o fascynującym świecie sztuki i kultury. Stanowią one bezcenne źródło wiedzy, nie tylko omawiając najważniejsze dzieła znakomitych artystów, ale też pozwalając na bliższe poznanie ich biografii i sposobu myślenia. Najciekawsze książki o kulturze i sztuce lat 90., piękne albumy o malarstwie, a może biografie najważniejszych postaci polskiej sztuki? Na Woblink znajdziesz najlepsze publikacje na każdy z tych tematów autorstwa takich znawców jak Janusz Górski, Światosław Lenartowicz, czy Dorota Folga-Januszewska. Coś dla siebie znajdą tu zarówno fani malarstwa, sztuk wizualnych, teorii kultury, jak i miłośnicy książek ogólnie podejmujących tematykę twórczości artystycznej.
Czy historię sztuki tworzą wyłącznie twórcy i ich dzieła? „Złota dama. Gustav Klimt i tajemnica wiedeńskiej Mona Lisy" Anne-Marie O'Connor przybliża sylwetkę jednej z najważniejszych kobiet w życiu malarza, jego mecenaski i modelki, Adeli Bloch-Bauer. Choć dla wielu znana z jest głównie ze stworzonych przez Klimta portretów, jej salon stanowił miejsce spotkań elit wspaniałego świata sztuki wiedeńskiego międzywojnia, a życie osobiste pełne było zawirowań i osobistych tragedii. Pozycja pozwala poznać zarówno biografię samej „złotej damy", jak i perypetie jej słynnego pierwszego portretu aż do czasów obecnych. Sylwetki kobiet związanych ze sztuką poznamy także dzięki książce Whitney Chadwick „Artystki i surrealizm”. To fascynująca analiza roli kobiet w ruchu surrealistycznym, który zdominował sztukę XX wieku. Pozwala czytelnikowi poznać bliżej nie tylko życiorysy i najważniejsze dzieła sztuki powszechnie znanych artystek, takich jak Frida Kahlo czy Dorothea Tanning, ale także mniej znanych, a równie utalentowanych twórczyń. Bliższe nam czasy przedstawia „Ekstaza. Lata 90. Początek” autorstwa Anny Gacek, książka poświęcona kulturze okresu, który dla świata sztuki był wręcz wybuchowy. Książka przedstawia najważniejsze zjawiska dekady, skupiając się na kulturze popularnej, jak muzyka, kino i telewizja. Autorka przybliża najważniejsze nurty łącząc je z szerszym kontekstem geopolitycznym, co sprawia, że książka jest nie tylko źródłem wiedzy dla osób pragnących poznać historię sztuki czasów najnowszych, ale również poszerzyć swoją wiedzę na temat wydarzeń tamtych lat.
Dzięki niezwykłym albumom o malarstwie nawet najwięksi wielbiciele znanych artystów mogą odkryć najważniejsze dzieła sztuki na nowo. Wśród nich jest „Caravaggio. Zbliżenia" autorstwa Stefano Zuffiego. Autor przenosi nas do epoki baroku, ukazując nie tylko wybitne dzieła sztuki mistrza, ale również kontekst historyczny i symbolikę obecną w jego malarstwie. Zuffi z pasją i drobiazgowością bada techniki malarskie Caravaggia i jego niesamowite umiejętności posługiwania się kontrastem światła i cienia, ukazując niepowtarzalną dynamikę jego obrazów. Idealnie dobrane reprodukcje uczą nas nie tylko o geniuszu malarza, ale również o sile narracji, którą w swoich obrazach potrafił wykorzystać. Natomiast album „Stryjeńska" ze wstępem Światosława Lenartowicza odkrywa przed nami fascynujący świat Zofii Stryjeńskiej. Prace tej wybitnej polskiej malarki oraz ilustratorki emanują bogactwem kolorów i form głęboko osadzonych w polskiej kulturze. Omawiane przykłady stanowią kompleksowy przekrój jej twórczości, ukazując zarówno dobrze znane obrazy wykorzystujące motywy ludowe, jak i bardziej intymne dzieła. To nie tylko historia obrazów artystki, ale również próba uchwycenia duchowości i więzi Stryjeńskiej z polską tradycją. Nie można też zapomnieć o współczesnym świecie sztuki - seria albumów „Beksiński" z przedmową Wiesława Banacha to wyjątkowe publikacje, które wprowadzają nas w mroczny, ale i fascynujący świat jednej z kluczowych postaci polskiego malarstwa. Każda z książek przedstawia najważniejsze dzieła Zdzisława Beksińskiego, w tym także wcześniej niepublikowane. Czy można znaleźć bardziej idealny prezent dla miłośnika sztuki?
Sztuka użytkowa towarzyszy nam na każdym kroku - czemu więc nie poznać jej bliżej? „Dizajn na co dzień" to idealna propozycja dla każdego, kto chce zanurzyć się w tajnikach wzornictwa. Co mamy na myśli mówiąc o sztuce użytkowej? Czemu przyglądają się projektanci przedmiotów codziennego użytku? Jak oddzielić ambicje projektanta od wygody użytkownika? Don Norman, amerykański psycholog i projektant, odpowiada na te pytania, przybliżając nasze relacje z przedmiotami i wyjaśniając, na czym opiera się dobry dizajn. Natomiast o tym, jak pozornie zwykłe rzemiosło może stać się pełnoprawną formą sztuki opowiada „Tkanina. Sztuka i rzemiosło" Katarzyny Jasiołek. Często określane jako niższa forma sztuki, tekstylia są potężnym środkiem wyrazu artystycznego, który od kilkudziesięciu lat przeżywa odrodzenie. Autorka przybliża udział wybitnych dzieł sztuki autorstwa polskich twórców i twórczyń, którzy położyli podwaliny pod nowe spojrzenie na tkactwo, pochylając się nad trendami i technikami obecnymi od czasów międzywojennych aż po współczesne. Po lekturze „niższa forma sztuki" nigdy nie będzie dla was już taka sama! Nie można także zapomnieć o książkach poświęconych projektowaniu graficznemu. „The Art of Polish Poster" autorstwa Doroty Folgi-Januszewskiej, bada fenomen polskiego plakatu, stanowiącego ważny element naszej kultury wizualnej. Autorka dogłębnie przedstawia zarówno historyczne konteksty, jak i wkład wybitnych projektantów w jego rozwój, umożliwiając czytelnikom poznanie nie tylko estetyki, ale także zaangażowania społecznego, które często wiązało się z polskim plakatem na przestrzeni stuleci.
Książki poświęcone kulturze nie tylko omawiają najważniejsze dzieła i artystów, pomagając zgłębić historię sztuki - to także pozycje pisane przez samych twórców, umożliwiające poznanie ich filozofii, zainteresowań i procesu twórczego od podszewki. Jedną z takich pozycji są „Spekulacje o kinie" Quentina Tarantino. Reżyser, znany ze swojego unikalnego stylu i miłości do klasyków, dzieli się tu z czytelnikami swoimi ulubionymi filmami oraz wpływami, które kształtowały jego twórczość. Pełna wnikliwych spostrzeżeń, książka stanowi doskonały przewodnik po tworzeniu filmów i odkrywa subtelności, które sprawiają, że kino jest tak niezwykłą formą sztuki. Z pozycji dotyczących kina warto wyróżnić książki wydawnictwa słowo/obraz terytoria poświęcone różnym gatunkom i zagadnieniom filmowym – między innymi „Kino bezpośrednie”, „Seks na ekranie”, „Polska szkoła animacji”, „Historia myśli filmowej”, „Kino włoskie”, „Kino nieme” itp.
Dla pasjonatów architektury pozycją obowiązkową jest „Pełnia architektury", nowe wydanie kultowej książki Waltera Gropiusa zbierającej jego eseje dotyczące tej dziedziny sztuki. Założyciel Bauhausu przybliża w niej swoją wizję nowoczesności otwartej i demokratycznej, odrzucając techniczną wizję modernizmu i postulując, aby nie tylko architektura, ale sztuka i kultura w ogóle były nakierowane w szczególności na człowieka. Wielbicieli modernizmu z pewnością zainteresuje również „Ballada o dziewczynie", wywiad Janusza Górskiego z Ewą Frysztak. Graficzka, projektantka okładek i plakatów okresu PRL-u, choć na Zachodzie wciąż doceniana, w Polsce jej nazwisko jest obecnie praktycznie nieznane. Książka pozwala poznać zarówno fascynujący świat sztuki Ewy Frysztak, jak i jej bogatą biografię, kreśląc barwny portret jednej z najwybitniejszych polskich twórczyń grafiki i pozwalając zajrzeć za kulisy jej rzemiosła. Kilkaset barwnych reprodukcji pomaga przystępnie zgłębić historię sztuki użytkowej PRL.
Interesujące książki proponuje także Instytut Studiów nad Sztuką Świata, pod którego szyldem ukazały się między innymi publikacje o historii Japonii, malarstwie Luciana Freuda, sztuce ubioru, Oriencie, średniowieczu czy rzeźbie. Z kolei tematykę okołoliteracką podejmuje krakowska Korporacja Ha!art, dzięki której czytelnicy mogą poznać „Życie literackie w Krakowie”, „Krótką historię kuratorstwa”, „Literaturę polską po 1989 roku w świetle teorii Pierre'a Bourdieu” czy „Nowe formy opowieści”.
