Książka Literatura i maszyna to rezultat kilkuletnich badań relacji między człowiekiem a urządzeniem, które od momentu rewolucji przemysłowej wyraźnie determinuje nasze zachowanie, nie wyłączając procesu twórczego. Rozważam w związku z tym kilka mniej lub bardziej szczegółowych problemów, uporządkowanych wokół trzech tematów: dyskursu maszynowego, dyskursu o maszynie i dyskursu maszyną. Pierwszy omawiam na przykładzie aktu pisarskiego, kładąc nacisk na uobecnianie się maszyny...
Janusz Tondel (ur. 1946) jest profesorem w Zakładzie Książki Dawnej i Współczesnej w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliologii na UMK w Toruniu. Zajmuje się historią książki, dziejami typografii, bibliotek oraz bibliofilstwa. Cały jego życiorys zawodowy związany jest z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika. Zanim zaangażowany został na etacie nauczyciela akademickiego, od 1971 do 1977 r. zatrudniony był w Bibliotece Uniwersyteckiej jako bibliotekarz. Przepracował w niej 6 lat. ...
Terencjusz – podstawowa lektura szkolna całej starożytności, średniowiecza, odrodzenia; źródło inspiracji dla komedii chrześcijańskiej, teatrów konwiktowych, dramy mieszczańskiej; wzór eleganckiej łaciny jej kolokwialnym rejestrze; skarbnica sentencji… Terencjusz stał się tak popularny, że przestał interesować badaczy, wydawało się bowiem, że nie można już nic powiedzieć, co nie zostałoby powiedziane wcześniej A jednak ostatnie dwie dekady przyniosły prawdziwy renesans w bad...
Tekstualizacja doświadczenia to próba syntetycznego opisu procesów, które doprowadziły do powstania „tekstowego obrazu świata” charakterystycznego dla kultury europejskiej. Analizując teksty Arystotelesa, Archimedesa, Ksenofonta i innych pisarzy starożytnych, autor tej książki chce wykazać, że średniowieczna, nowożytna i współczesna „kultura tekstu” w nauce i literaturze europejskiej nie wynika z uniwersalnych relacji między językiem, światem i doświadczeniem, lecz stanowi re...
Refleksja teoretyczna nad historią oferowana przez Haydena White'a na ogół pojawia się w dyskusjach o statusie poznawczym rezultatów pracy historyka, relacji między sztuką a historiografią i moralnych zobowiązaniach badaczy dziejów. Prezentowana książka skupia się na zaproponowanych przez amerykańskiego historyka opisie związków łączących pisarstwo historyczne i politykę. Podstawą myślenia White'a jest założenie o istnieniu ścisłej korelacji między poetyką a polityką pisarstw...
Książka Magdaleny Kowalskiej przynosi – nieobecne dotąd w literaturze przedmiotu – panoramiczne ujęcie całego splotu związanych z Prowansją zagadnień w literaturze polskiej – i nie tylko polskiej. Dostarcza ważnych informacji o regionie, jego historii i kulturze oraz związanej z nim literaturze i sztuce, a działanie Autorki wielokrotnie przybiera charakter pracy detektywistycznej, polegającej na odkrywaniu ukrytych faktów, odniesień do rzeczywistości pozatekstowej, do geograf...
Opracowała i przypisami opatrzyła Paulina Matysiak, konsultacja edytorska Beata Dorosz Seria edycji pt. Dokumentacja Życia Literackiego Kręgu Londyńskich „Wiadomości” (1945–1981) upowszechnia bezcenne archiwalia redakcyjne najważniejszego literackiego tygodnika polskiej emigracji pojałtańskiej, znajdujące się w zbiorach Archiwum Emigracji Biblioteki Uniwersyteckiej UMK w Toruniu. Tom 7 zawiera listy Janusza Kowalewskiego (ur. 1910 r. w Warszawie, zm. 1996 r. w Londynie), z ...
Tematem książki jest oświecenie polskie w kontekście zjawisk i tendencji charakterystycznych dla Europy (a w szczególności Francji) XVIII wieku. Autorka analizuje piśmiennictwo polskie tego okresu; poruszając się w kręgu zagadnień, takich jak: uniwersalizm i rodzimość, pojmowanie utopii, stosunek do antyku – ukazuje swoistość postaw, poglądów i form wypowiedzi, uwarunkowaną tradycjami naszej kultury oraz jej sytuacją w czasach reform politycznych i przemian świadomościowych....
Autorka stara się odpowiedzieć na pytanie, jak funkcjonuje polska pamięć po 1989 roku i na ile literatura oraz inne media pamięci mogą służyć jako przestrzeń wyrażania, negocjowania i wreszcie zmiany poszczególnych trybów pamiętania. Główny punkt zainteresowania monografii to dynamiczna, ciągle ewoluująca relacja czasowa między teraźniejszością, z perspektywy której pamiętamy, przeszłością, która jest w ten sposób odtwarzana i kształtowana, oraz przyszłością, której wizje nie...
Celem książki jest wykorzystanie analizy literatury powstającej w czasach wielkich przemian pierwszej połowy XIX wieku do tego, by inaczej spojrzeć na początki polskiej nowoczesności i zdać relację z jej specyfiki wynikającej z półperyferyjnej modernizacji stojącej u jej genezy. Podporządkowana pozycja w ramach systemu-świata skutkuje tym, że modernizacja półperyferiów już od swojego punktu wyjścia wpada w inną trajektorię rozwoju niż ta znana z krajów centrum. Cechuje ją „k...
Monografia przedstawia interpretacje projektów poetyckich dwojga powojennych awangardystów, Tymoteusza Karpowicza i Krystyny Miłobędzkiej. Ich twórczość poetycka i koncepcje twórcze zostały poddane lekturze relacyjnej – wybrane utwory zanalizowano na tle wspólnych inspiracji literackich i filozoficznych, jak i potwierdzonej w dokumentach osobistych wieloletniej przyjaźni dwojga twórców. Lektura relacyjna pozwala wyeksponować wizje tworzenia poezji oraz strategie autokreacyjne...
Książka autorstwa naukowców z Charkowa jest pierwszym w Polsce całościowym opracowaniem poświęconym życiu i działalności naukowej Leona Cienkowskiego (1822–1887), jednego z najwybitniejszych biologów XIX wieku. Leon Cienkowski – mikrobiolog, botanik, podróżnik, „ojciec polskiej biologii”, „ukraiński Pasteur”, odkrywca szczepionki przeciw wąglikowi w Europie Wschodniej i utalentowany dydaktyk – zajmuje zaszczytne miejsce w gronie polskich naukowców, którzy działali w okresie ...
Powstały w latach 1966-1970 serial Czterej pancerni i pies (reż. Konrad Nałęcki), nakręcony na podstawie książki Janusza Przymanowskiego (1964), był, przy ograniczonym w czasach PRL dostępie do kultury, bardzo ważnym, wspólnym doświadczeniem kilku pokoleń Polaków. Świadomi odbiorcy zdają sobie sprawę z tego, że zarówno książka, jak i film dalece odbiegają od realiów historycznych, a ich tropienie mogłoby stać się przedmiotem osobnych badań. A jednak nie można zaprzeczyć, że p...
Wybór, wstęp i opracowanie – Violetta Wróblewska Bajka ludowa na Kujawach (Antologia tekstów z lat 1955–1966) to zbiór 34 niepublikowanych przekazów pochodzących z materiałów nadesłanych na konkursy organizowane w latach 1955–1966 przez Toruński Oddział Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego, Muzeum Etnograficzne w Toruniu (do 1959 roku Dział Etnograficzny Muzeum Miejskiego w Toruniu) oraz Polskie Radio w Bydgoszczy. Adresatami konkursów byli mieszkańcy dawnego województwa byd...
W powszechnej świadomości polska poezja ostatnich dekad XVIII i początku XIX wieku jest zjawiskiem nieciekawym i nieatrakcyjnym, najczęściej dyskutowanym z perspektywy nadchodzącego romantyzmu, na tle którego wypada zawsze niekorzystnie. Książka ta wyrasta z przekonania, że twórczość takich poetów, jak m.in. Franciszek Karpiński, Adam Jerzy Czartoryski, Józef Morelowski, Jan Paweł Woronicz, Hugo Kołłątaj czy Cyprian Godebski, przynosi wiele pytań dotyczących kwestii fundament...
Istnieje rozpowszechnione przekonanie, że teoria literatury skupia się wyłącznie na arcydziełach, literaturoznawcy sięgają po kryminał niechętnie, a literatura popularna została odkryta przez badaczy niedawno. Choć jest w tym stwierdzeniu ziarno prawdy, to uważny ogląd dyskursu teoretycznoliterackiego ujawnia, że idea traktowania schematu kryminalnego jako przestrzeni do dyskusji o teorii gatunku, teorii literatury, teorii interpretacji lub szerzej – teorii poznania – jest ob...
„[…] monografia pana Łukasza Gemziaka ma znaczenie niebagatelne dla stanu badań nad kulturą pierestrojki. Istotą książki jest bowiem nie tyle ukazanie znaczenia kilku wybranych utworów literackich, i nie tyle analiza ich recepcji, co analiza powiązanego z nimi dyskursu krytycznoliterackiego. Jest to analiza modalności, argumentów i obrazów świata towarzyszących komentowaniu konkretnych utworów literackich w ich istotnych kontekstach społecznych – takich jak przewartościowani...
Praca jest pierwszą w Polsce monografią poświęconą pątniczej spuściźnie Andrzeja Murawjowa, pisarza, poety, teologa, działacza kościelnego oraz państwowego. Podjęto w niej próbę przedstawienia trzech kolebek chrześcijaństwa: Jerozolimy, a więc miejsca narodzin tej religii, celu pierwszej peregrynacji poety, który określił jego dalsze życie osobiste i pisarskie; Rzymu, serca katolicyzmu, co stwarzało możliwość zaprezentowania stosunku Murawjowa do tej konfesji; oraz Kijowa, ko...
Kiedy rozpoczęło się profesjonalne pisarstwo? Autorka monografii, odwołując się przede wszystkim do teorii pola literackiego Pierre’a Bourdieu, stawia śmiałą tezę o początkach zawodu pisarza w Hiszpanii już w pierwszej połowie XVI wieku. Opisuje warunki panujące na rynku wydawniczym i obowiązujące prawodawstwo, a także rozwój romansu rycerskiego – najpopularniejszego wówczas gatunku fikcji literackiej. Na tle tych uwarunkowań pojawia się niezwykła postać: Feliciano de Silva,...
Wydaje się, że po okresie wzmożonej uwagi krytyków i badaczy literatury obejmującej dzieła Wierzyńskiego i Skamandra […] twórczość skamandrytów nie cieszy się obecnie szczególnym zainteresowaniem, zwłaszcza młodszego pokolenia badaczy. Nie wnikając w przyczyny takiego stanu rzeczy […], trzeba z satysfakcją stwierdzić, że zredagowany przez Wacława Lewandowskiego i Jakuba Osińskiego zbiór interpretacji utworów Kazimierza Wierzyńskiego przerywa niejako naukowo-krytyczne „milcz...
Tom pt. Śmiech i strach w literaturze i sztuce przełomu XIX i XX wieku jest ósmym w cyklu Z Problematyki Literatury i Sztuki Młodej Polski. Do tej pory ukazały się następujące publikacje: Krótkie formy dramatyczne (2007), Religie i wierzenia w literaturze polskiego modernizmu (2009), Młodopolska synteza sztuk (2010), „Trwam, jestem, czuję cudnej zgody sprzeczność” – o twórczości Maryli Czerkawskiej (2014), Świat idei i lektur – twórczość Karola Irzykowskiego (2016), Okruchy m...
Recepcja twórczości Samuela Becketta w Polsce to publikacja o doniosłym znaczeniu. Jest pierwszym systematycznym opracowaniem tematu, jakie ukazało się od 1990 roku, i stanowi punkt zwrotny. Siedemdziesiąt lat obecności Becketta w polskiej kulturze nakreśla dostatecznie szeroką perspektywę, aby stwierdzić, że współcześni przestają patrzeć na niego z pozycji karła. Piedestał, na którym zwykło się go umieszczać, burzą nawet ci, co go wznieśli. Czyżby w tej partii szachów po raz...
Tom ten jest zbiorem rozproszonych artykułów prof. Teresy Karwickiej, publikowanych wcześniej w czasopismach i pracach zbiorowych, dziś często trudno dostępnych. Oddają one dobrze zainteresowania naukowe Autorki, skupiające się głównie na obecności drzew i krzewów w kulturze ludowej oraz na problemach związanych z regionem i regionalizmem, ujmowanych ze szczególnym uwzględnieniem Kujaw, Kaszub i ziemi dobrzyńskiej.
W kategorii „Pozostałe” odnaleźć możemy wszystkie publikacje, które należą do kategorii „Literatura”, ale nie można ich przyporządkować do żadnej z następujących podkategorii: „Fantastyka / Horror”, „Kryminał / Sensacja / Thriller”, „Literatura piękna”, „Poezja / Dramat”, „Powieść historyczna”, „Powieść obyczajowa”, „Romans / Erotyka”. Kategoria „Literatura” jest bardzo obszerna, a w jej ramy wchodzi wiele różnorakich gatunków i odmian gatunkowych rozróżnianych m.in. ze względu na podejmowaną tematykę, kompozycję dzieła czy też uczucia wywoływane u odbiorcy. Powieści przygodowe, przypowieści, mity, utwory o treści filozoficznej, estetycznej czy literacko-krytycznej to tylko niektóre z odmian gatunkowych, jakie możemy tu znaleźć. W kategorii „Pozostałe” pojawiają się również dzieła łączące w sobie kilka podgatunków literackich. W ofercie księgarni internetowej Woblink.com znajdują się więc utwory najznakomitszych polskich pisarzy, dla których zabawa i gra formą to codzienność i których książki w trakcie lektury okazują się być czymś zupełnie innym niż początkowo przypuszczano. W kategorii „Pozostałe” umieszczono również m.in. zapis przemówienia wygłoszonego przez J.K. Rowling dla absolwentów Uniwersytetu Harvarda pt. „Życie jest sztuką”, w którym autorka pisze o porażkach, problemach, najważniejszych wartościach w życiu i oczywiście o potędze wyobraźni, „Mitologię słowiańską” Jakuba Bobrowskiego i Mateusza Wrony, gdzie znaleźć możemy zbeletryzowane historie ze świata wierzeń pradawnych Słowian pisane w oparciu o najnowsze opracowania naukowe z dziedziny historii, religioznawstwa i językoznawstwa.
