Mieszko I był wybitnym przywódcą, o którego życiu wiemy stosunkowo dużo. Znamy jego cele polityczne i sposoby ich realizacji. Wiemy też sporo o jego życiu rodzinnym: o kolejnych żonach i dzieciach. Jednak ten pierwszy historyczny władca i budowniczy państwa polskiego jawi się jako postać nieco tajemnicza. Pochodzenie Mieszka nie jest jasne, znaczenie imienia niepewne, a metody sprawowania władzy nad wielkim terytorium nie do końca znane. Jerzy Strzelczyk to uczony europejski...
HISTORIA SŁYNNEJ FORMACJI KAWALERYJSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ W latach 1549–1696 powstała i ukształtowała się staropolska sztuka wojenna. To właśnie wówczas armia koronna odnosiła swoje największe sukcesy, nieraz gromiąc znacznie liczniejszego przeciwnika. W XVI wieku utworzono stałą siłę zbrojną w postaci obrony potocznej, operującej przede wszystkim na Kresach Południowo-Wschodnich. Powołano szereg nowych jednostek wojskowych, a jedną z nich były kształtujące się w tym okresi...
Gdy 22 czerwca 1941 roku Trzecia Rzesza zaatakowała Związek Radziecki, w żadnym kraju w Europie nie było takich przejawów radości, jak w Hiszpanii. Ambasada niemiecka w Madrycie została zasypana lawiną telegramów z gratulacjami, a w Barcelonie tysiące uradowanych mieszkańców wyległo na ulice, aby zamanifestować swoją radość przed konsulatem niemieckim. Francisco Franco propozycję utworzenia ochotniczej jednostki hiszpańskiej złożył Joachimowi von Ribbentropowi już tego samego...
TRZY DEKADY HANDLU. KSZTAŁTOWANIE SIĘ POLSKIEGO RYNKU NA PRZYKŁADZIE SIECI ŻABKA. W 1989 roku rozpoczęła się era dynamicznych zmian w sektorze handlu i usług w Polsce. W ciągu niemal trzech dekad mogliśmy obserwować zalążki oraz rozkwit przedsiębiorczości Polaków, ewolucję oczekiwań rodzimych konsumentów, dostosowywanie się do europejskiego rynku oraz powstawanie oryginalnych polskich konceptów. Jednym z ciekawszych przykładów krajowego formatu handlowego, który rozwijał si...
Każdy, kto choć raz był w Turcji kojarzy wizerunek pierwszego prezydenta tego kraju. Kemal Atatürk (1881–1938) jest w Turcji wszechobecny. Jego podobizna znajduje się na każdym banknocie i na każdej monecie. Spogląda z portretów wiszących w restauracjach, kinach i mieszkaniach prywatnych. Dzisiejszą Turcję można nazwać „krajem Atatürka” przede wszystkim dlatego, że żaden z filarów polityki reformatora nie został podważony osiemdziesiąt lat od jego śmierci. Państwo pozostaje r...
Świętopełk to „syn nikczemności i zatracenia” albo książę „szlachetny, mądry i silny w boju”. Te dwie skrajne opinie zostały w pamięci jemu współczesnych i dobrze określają tego pomorskiego księcia. Pierwszą z nich stworzyła tradycja związana z przeciwnikami Świętopełka - krzyżakami i książętami polskimi, jednak to dzięki walkom z nimi Świętopełk zyskał u potomnych przydomek „wielkiego”. Książę gdański toczył je za pomocą sprawnych oddziałów pomorskich i posiłków dostarczany...
W powszechnej opinii tradycja europejska zaczyna się od kultur antycznych – starożytnej Grecji i Rzymu. Jesteśmy nieświadomi egipskiego pochodzenia wielu wynalazków, idei i motywów. Dotyczy to nauki, religii, filozofii, symboliki w sztuce, ale także imion, jak Onufry, Zuzanna, czy słów takich jak chemia, heban, bazalt. Dzielimy dobę na dwadzieścia cztery godziny, nieświadomi, że zawdzięczamy to faraońskim kapłanom. Używamy komputerowych programów Adobe, nie wiedząc, że to sło...
Od sensacyjnego zwycięstwa w Pearl Harbor aż po przełomową porażkę w bitwie o Midway, japońska marynarka wojenna nie miała sobie równych w licznych starciach na Pacyfiku i Oceanie Indyjskim. Nawet po druzgoczącej klęsce pod Midway nadal zadawała ciężkie straty marynarce Stanów Zjednoczonych, w tym w walkach o Guadalcanal. Łącząc nowe badania z materiałem archiwalnym, Mark E. Stille, ekspert w dziedzinie wojen morskich, dokonuje przeglądu i oceny okrętów, strategii oraz wielu ...
Książka Birgissona bardziej trzyma czytelnika w napięciu niż tuzin norweskich kryminałów. (Sverre Tusvik, Dag og tid) Rzadko się zdarza, by połączenie literatury faktu z literaturą piękną było tak udane. (Gunnstein Akselberg, Hordaland) Bergsveinn Birgisson, łącząc doskonały warsztat historyka z porywającą narracją literacką, snuje opowieść o swoim tajemniczym przodku – synu norweskiego króla i kobiety pochodzącej z arktycznej Północy, który za swój nietypowy wygląd został ...
Prowincjonalizacja Europy nie jest książką o części świata, którą nazywamy „Europa”. Można by powiedzieć, że ta Europa została już sprowincjonalizowana przez samą historię. Historycy od jakiegoś czasu są zgodni co do tego, że tak zwany „wiek Europy” w nowoczesnej historii zaczął w połowie dwudziestego stulecia ustępować miejsca innym regionalnym i globalnym konfiguracjom. Europejskiej historii nie postrzega się już jako tej, która ucieleśnia „uniwersalną historię ludzką”. Aut...
Główną wartością książki Konrada Kuczary jest przedstawienie roli duchownych greckich w życiu Kościoła wschodniego na terenie Rzeczypospolitej w latach 1585-1621. Zwraca uwagę bezstronność przy omawianiu problemów spornych i drażliwych z religijnego punktu widzenia. Autor nie waha się stawiać hipotez, polemizować z przyjętymi już ustaleniami, w rezultacie powstało opracowanie nowatorskie, posiadające duży aspekt poznawczy. Poprzez wskazanie na wiele nowych faktów historycznyc...
W czerwcu 2006 r. w australijskim ogrodzie zoologicznym dokonała żywota żółwica Harriet, która w 1835 r. na Wyspach Galapagos poznała młodego badacza natury Karola Darwina. Nie ma już zatem wśród żywych nikogo, kto pamiętałby chińskie powstanie bokserów czy wojnę burską w Afryce. Nikt nie pamięta świata bez żarówki, karabinu, automobilu, kinematografu, techniki rentgenowskiej. Nie ma też książki, która przedstawiałaby panoramę XIX wieku z taką wnikliwością, rozmachem i pasją,...
Mało kto dziś pamięta o Słowianach połabskich, mimo iż wiele nazw geograficznych (Drezno, Lipsk, Rostok) do dziś jakże wymownie świadczy o ich istnieniu. Pozostały liczne, choć jakże fragmentaryczne wzmianki o Słowianach, ich władcach, zwycięstwach, porażkach i trwaniu, wreszcie o stopniowym zaniku poczucia słowiańskiej odrębności, w kronikach, rocznikach, dokumentach, nekrologach klasztornych, urbarzach i innych pisanych źródłach średniowiecza. Pozostały ukryte liczne ślady ...
Jak założono Wrocław i jaka jest tajemnica Wielkiego Stawu? Gdzie we Wrocławiu diabły porywają pijaków? Czy w Nysie Kłodzkiej żyją wodniki, a na Łysym Garbie smok? W tym fascynującym zbiorze legend i podań dolnośląskich znajdziecie historie najdawniejsze – o dzwonie biednego grzesznika, pławieniu czarownic i karzełku z wieży kościoła Św. Elżbiety. Dowiecie się, skąd się wzięła nazwa Milicza, co robił w Sudetach jeździec bez głowy i dlaczego książę Konrad lubił ścinawskie pi...
Harem był w każdym muzułmańskim domu, lecz jeden z nich — harem padyszacha w pałacu Topkapy — wywoływał najwięcej emocji. Pełna przepychu, wręcz baśniowego bogactwa, a zarazem okrutnie wyrafinowana rzeczywistość przez wieki podniecała wyobraźnię nie tylko Europejczyków. Najpiękniejsze dziewczęta, ich okaleczeni strażnicy eunuchowie i jeden zdrowy mężczyzna — pan ich życia i śmierci, a zarazem władca potężnego imperium, żyli, podporządkowani okrutnym nieraz regułom namiętności...
Tadeusz Wrona. Pilot PLL LOT, człowiek, który w zdumienie wprowadził cały świat lądując, jako pierwszy w historii, Boeingiem 767 bez podwozia. W „Ja, kapitan” opowiada o swoich marzeniach, pasjach, ideałach, o pokonywaniu przeszkód i wykorzystywaniu szczęśliwych zbiegów okoliczności. Odtwarza swoją życiową drogę od żółtodzioba, stawiającego pierwsze kroki w sporcie szybowcowym do kapitana najnowocześniejszego pasażerskiego samolotu świata - Dreamlinera. „Przeżywałem każdą s...
Życie Henry’ego Forda, pierwszego miliardera w historii świata, to historia człowieka, który z siłą do tej pory niespotykaną zmieniał otaczającą go rzeczywistość. W roku 1908 wprowadził na rynek model T, który zrewolucjonizował branżę motoryzacyjną, a zastosowanie metody produkcji seryjnej zapewniło błyskawiczny rozwój amerykańskiego przemysłu. Troszczył się o warunki życia swoich robotników, a jednocześnie uniemożliwiał im uzwiązkowienie. Był zajadłym antysemitą, ale jednocz...
Niezwykła i dramatyczna historia o tym, jak mała, słaba osada stała się potęgą rządzącą światem śródziemnomorskim. Autor w barwny i bardzo przy¬stępny sposób opisuje okres od założenia Rzymu w VIII wieku przed naszą erą, po kres rządów Justyniana w VI wieku naszej ery. Oferuje czytelnikowi odmienny punkt widze¬nia na Rzymian i cywilizację, którą stworzyli. Skupia się na kluczowych dla Rzymian wartościach społecznych i moralnych i przez nie, jak przez soczewkę, przybliża nam s...
Krzysztof Zanussi, wybitny reżyser, bez którego polskie kino nie osiągnęłoby tak wielkiego rozmachu artystycznego, przenosi swoje rozważania na grunt literatury. Słowem potrafi – równie sugestywnie jak za pomocą obrazu filmowego – wzbudzić w odbiorcy niepokój. Zadaje proste, ale spędzające sen z powiek pytania o możliwości, jakie przed człowiekiem stawia Los. Zastanawia się, na ile sposobów można przeżyć życie i czy któryś z nich jest etycznie słuszniejszy od innych. Uwodzi c...
„Oto idzie cholerne Imperium Brytyjskie!” – krzyknął na widok Winstona Churchilla jeden z robotników. Taką charyzmę – a także wizję przyszłości – miał też Józef Piłsudski. Bolesław Wieniawa-Długoszowski, późniejszy legionista, adiutant Marszałka i generał, po raz pierwszy zobaczył Piłsudskiego w Paryżu, dokąd ten przyjechał szukać żołnierzy do Legionów. „W tym okresie Komendant przypominał mi jednego z największych samotników. Kolumba, który błagał o okręty potrzebne mu do od...
Wszystkie wywiady zgromadzone w tym tomie znajdują swój początek w lekturze, dlatego zasadnie można je nazwać rozmowami literackimi, co nie oznacza, że ich jedynym tematem jest literatura. Grzegorz Jankowicz pyta o znaczenie i funkcję opowieści w naszym jednostkowym i wspólnotowym życiu, zwracając uwagę na społeczne, polityczne i ideologiczne problemy współczesnego świata: nadużycia władzy, status kobiet, niebezpieczny mariaż polityki i religii. W końcu autor rozpytuje o słow...
Mało która wojna była taka jak ta. Mało która była tak krwawa, miała tak daleko idące następstwa i zostawiła w pamięci tak głębokie ślady jak ta, którą od 1941 do 1945 roku toczyły ze sobą hitlerowskie Niemcy i stalinowski Związek Radziecki. Chodzi nie tylko o to, że wszystko w tej wojnie było na wielką skalę: teatr działań, czas jej trwania, liczba uczestników oraz liczba ofiar. Także o to, że napadając na Związek Radziecki, Hitler rozpętał dokładnie taką wojnę, jakiej rzec...
„Dopóki żył, był niepokonany” – napisał o królu Trędowatym jeden z kronikarzy. Baldwin IV, mimo że cierpiał na trąd lepromatyczny (najgroźniejszą odmianę choroby), był doskonałym przywódcą, któremu kilkakrotnie udało się udaremnić imperialne ambicje Saladyna. Największym sukcesem militarnym króla jerozolimskiego była bitwa pod Montgisart. Ogromny wpływ na morale rycerzy miał mieć widok zniszczonego chorobą króla, który modlił się przed bitwą przed relikwiami Krzyża Świętego...
