Wspomnienia komendanta samoobrony Rafałówki, Apolinarego Oliwy, to książka ukazująca dramatyczną sytuację Polaków na Wołyniu w czasie II wojny światowej, ogrom zbrodni dokonywanych przez ukraińskich nacjonalistów, których nienawiść do wszystkiego co polskie wyrażało hasło: wyriżemo wsich lachiw do odnoho, od małoho do staroho. Powojenne dzieje autora stanowią ponury obraz „budowania zrębów socjalizmu”: terroru, prześladowań. Autor jako oficer Armii Krajowej przeżył koszmar ...