„Lwowska noc ukazuje martyrologię miasta. I męczeństwo ludzi. Tych, których naprędce zakopano w gigantycznych dołach, by kolejny, niemiecki okupant Lwowa mógł z dumą oznajmić, że miasto jest „Juden frei!”; tych, których zakatowano w więzieniach i siedzibach Gestapo i NKWD; elitę miasta rozstrzelaną przez Niemców na Wzgórzach Wuleckich; ofiary najstraszliwszych mordów dokonanych przez, teoretycznych, współgospodarzy tej ziemi: Ukraińców.Ta powieść, w której prawdziwe jest każd...
Triumf literatury polskiej. Swoją nową powieścią Wiesław Helak przywraca jej wielkość, bezpowrotnie - zdawałoby się - utraconą wraz z odejściem w przeszłość Sienkiewicza i Reymonta, Żeromskiego i Orzeszkowej. Do tej ostatniej pisarz nawiązuje wprost tytułem swojej książki, najprostszym z możliwych, a przecież mówiącym wszystko - Nad Zbruczem. Odnalazł w niej Helak czysty, wręcz krystaliczny ton polszczyzny, stylistyką wywodzący się od Jana Kochanowskiego i Biblii Jakuba Wujk...
Tchnienie to powieść sięgająca głęboko do najlepszych tradycji romantyzmu polskiego. W niezwykle sugestywnej literacko formie Autor ukazuje dzieje niemałej części pokolenia urodzonego w latach 40. XX wieku, pokolenia ludzi odrzuconych w PRL-u i bezwzględnie niszczonych. Naznaczony tragizmem losu ojca, oficera AK, którego zamordowali służalcy Stalina, syn jego, bohater opowieści całe swoje życie zamienia w niezłomną walkę o niepodległość. To opowieść o łańcuchu pokoleń wyklęty...
Helak jest filmowcem, co znajduje odzwierciedlenie w budowie przez niego poszczególnych scen i epizodów. Jego bohaterowie to postaci wielowymiarowe, wyróżniające się odwagą, ale i umiłowaniem ojczyzny przy równoległej ciekawości świata. Zestawienie SCENARIUSZY SYBERYJSKICH Wiesława Helaka ukazuje też zasadniczą różnicę między Syberią rosyjską a Syberią sowiecką.
Krzysztof Masłoń.
