Książka stanowi studium działalności dwóch instytucji administracji terenowej okrojonego po pierwszym rozbiorze województwa krakowskiego komisji porządkowych cywilno-wojskowych powiatów krakowskiego i proszowskiego oraz lelowskiego i ksiąskiego w latach 1790-1792. Działalność komisji (w kwestiach wojskowości, sądownictwa, systemu fiskalnego, gospodarki, bezpieczeństwa publicznego, statystyki i kontroli migracji ludności, opieki zdrowotnej, spraw związanych ze stanem higienic...