O książce:Wiekowe zmagania Polski i Moskwy o prymat w Europie wschodniej i o posiadanie ziem pogranicznych nad Dźwiną i Dnieprem przechodzą rozmaite stadya i fazy. To jeden, to drugi przeciwnik bierze górę. W rozwoju tego antagonizmu, który przez przeciwieństwa religijne i kulturalne ma bardzo głębokie uzasadnienie w ewolucyi dziejowej obu narodów słowiańskich, maximum przewagi polskiej przypada na pierwszą połowę siedemnastego stulecia w związku z potężnym kryzysem wewnętrz...
Reedycja z 1935 roku Dzieje Kozaczyzny pod koniec XVI stulecia, przyczyny jej rozrostu, który niepokoił już Batorego, a który tyle kłopotu sprawił jego następcy, nie stanowią przedmiotu naszych rozważań i nie możemy poświęcić zbyt wiele miejsca temu zagadnieniu. W każdym razie należy podkreślić, że na tworzenie tego zjawiska historycznego składa się tyle różnorodnych czynników społecznych, politycznych i gospodarczych, że ryzykowne byłyby ogólniki. A pomimo badań wielu uczony...
