Zbiór studiów przedwcześnie zmarłego w 1997 r. badacza podejmuje tematy dotyczące agonii państwa w XVIII wieku. Pierwszą część zbioru otwiera syntetyczna ocena wydarzeń lat 1788–1792. Zawarto w niej artykuły poświęcone obradom Sejmu Wielkiego i przeprowadzonym wówczas reformom administracyjnym. Druga – dotyczy Kurlandii. Ostatnia część tekstów odnosi się do sytuacji międzynarodowej Rzeczypospolitej po sejmie grodzieńskim.
Prezentowana książka wyrosła z zainteresowania problematyką zdrady i kwestią granic kompromisu dopuszczalnego w działalności politycznej. Autor spróbował prześledzić działalność jednego z wyróżniających się polityków polskich końca XVIII w., który – wolny od podejrzeń o korupcję – godził się na uczestnictwo we władzach państwa drastycznie pozbawionego suwerenności, uważając, że nawet w tak niekorzystnych warunkach można działać na rzecz dobra wspólnego. Książka wprowadza w kr...