Tom ten zawiera: Wolność i cywilizacja oraz studia z pogranicza antropologii społecznej, ideologii i polityki, Śmiertelny problemat, Ogólnopolska służba wywiadowcza, Podstawy nierówności między ludźmi, Antropologiczna analiza wojny, Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, Natura ludzka, kultura i wolność.
12 tom Dzieł zawiera jedne z najwcześniejszych prac Bronisława Malinowskiego, przede wszystkim pierwszą terenową monografię antropologa - Tubylców Mailu. W drugiej części tego tomu pomieszczono inne wczesne prace uczonego związane z badaniami terenowymi, a także kilka tekstów polemicznych oraz przedmów do monografii jego uczniów, badających rejony zachodniego Pacyfiku. W trakcie pierwszej ekspedycji naukowej Bronisława Malinowskiego, właśnie na wyspę Manilu, etnograf testował...
