Po raz kolejny – za sprawą rozległej kwerendy, przekonującej interpretacji, wiarygodnej syntezy – romantyzm pod piórem prof. Wojciecha Tomasika odsłania nowe oblicze. Tym razem jest to oblicze zegarowe, za którym kryje się jeszcze jedno w tej epoce zderzenie kulturowych płyt tektonicznych – przebiegające w skomplikowanym układzie poziomów działania, obszarów życia czy sfer świadomości, od rytmu codziennych czynności po filozofię bytu. Odmierzany tą nową miarą romantyzm okazuj...
"Inna droga" to poprzedzona obszernym wstępem antologia tekstów z epoki romantyzmu poświęconych kolei żelaznej. Niemal wszyscy przytaczani tu autorzy łączą się w przekonaniu, iż oto na ich oczach świat zmienia się, że dokonuje się zasadniczy, cywilizacyjny przełom, którego skutki okażą się równie trwałe jak żelazo i stal, z których odlewano szlaki komunikacyjne modernizującej się Europy.
Książka, którą przedkładam Czytelnikowi, jest pracą w toku, jej skończoność chciałbym traktować wyłącznie w kategoriach kompozycyjnych. Od ponad dwudziestu lat powtarzam pytania o to, jak podróż pociągiem zapisuje się (jest zapisywana) jako szczególny typ doświadczenia, jak kolej przeorganizowała świat zewnętrzny i jak wniknęła do naszych przestrzeni symbolicznych. Interesują mnie ludzie i pociągi. Bohaterami moich opowieści są podróżni, pasażerowie, turyści, tułacze, emigran...
Dziewiętnastego lutego 1838 roku zaczęta się w Polsce epoka nowoczesności. Celowo użyłem tutaj konstrukcji, którą niektórzy z Czytelników pamiętać mogą z głośnego telewizyjnego wystąpienia Joanny Szczepkowskiej. Komunizm, jak wiadomo, nie skonał nagle, nie skończył się w wyborczych urnach, po pamiętnym czerwcu 1989 roku długo jeszcze (i nie bez zahamowań) dokonywał się w Polsce proces dekomunizacji, dla przedstawicieli niektórych ugrupowań politycznych trwa on zresztą nadal i...
Jest to książka o nadciągającej wielkiej katastrofie: tytułowy i metaforyczny „szalony bieg” skończyć się ma wybuchem wojny światowej, moja narracja w zasadzie zatrzymuje się na czerwcu 1914 r., wyjątkowo tylko (i w formie dopowiedzenia) ten czasowy próg przekracza. Jest to także książka o katastrofach o mniejszej skali, w których - gdy widzi się je i analizuje z dzisiejszej perspektywy - dostrzec wypada zapowiedzi tej wielkiej. Ale ma to być przede wszystkim - i tym zdaniem ...
Książka dotyczy roli, jaką wyznaczył literaturze plan „propagandy monumentalnej”. Program „propagandy monumentalnej”, naszkicowany przez Lenina wkrótce po zwycięstwie rewolucji bolszewickiej, zmierzał do upowszechnienia idei komunizmu przy wykorzystaniu wielkich kompozycji plastycznych (pomników, płaskorzeźb, malowideł ściennych). Sztuka realizmu socjalistycznego (rozwijająca się w Rosji radzieckiej od wczesnych lat trzydziestych a w Polsce od 1948 roku) pod wieloma względami...
W świetle założeń dawnej Biblioteki Romantycznej, która – według noty zamieszczanej na tylnej okładce tomów – „pragnie dotrzeć do wielogłosowego świata epoki, w której tkwi jedna z ojczyzn duchowych współczesnego człowieka”, należy odnotować, że w książce Wojciecha Tomasika Romantycy i technika założenie to realizuje się przewrotnie i dosadnie. Współczesność przegląda się tu w romantyzmie w tym obszarze, który nasza epoka bezczelnie (albo tylko bezmyślnie) usiłuje zawłaszczyć...
W świetle założeń dawnej Biblioteki Romantycznej, która – według noty zamieszczanej na tylnej okładce tomów – „pragnie dotrzeć do wielogłosowego świata epoki, w której tkwi jedna z ojczyzn duchowych współczesnego człowieka”, należy odnotować, że w książce Wojciecha Tomasika Romantycy i technika założenie to realizuje się przewrotnie i dosadnie. Współczesność przegląda się tu w romantyzmie w tym obszarze, który nasza epoka bezczelnie (albo tylko bezmyślnie) usiłuje zawłaszczyć...
