W roku 1918 w okolicach Murmańska i Archangielska utworzono polskie oddziały sformowane z żołnierzy, którym udało się dotrzeć na Północ z rozbitych polskich korpusów wschodnich. U boku aliantów zachodnich stanęły one do walki przeciwko Armii Czerwonej.Żołnierze ci zyskali miano „Lwów Północy”. „Maskotką” Polaków była biała niedźwiedzica Baśka, znana też jako Baśka Murmańska, a ich męstwo i humor opiewał żołnierz-poeta Eugeniusz Małaczewski. Tak zrodziła się sława murmańczyków...
Pierwsza część niniejszej książki – "Górne i durne" – to wspomnienia żołnierza, z humorem i nostalgią opisujące dzieciństwo i młodość, które upływały mu w polskim dworze kresowym. Panicz z Teodorowa, z rozbrykanego urwisa wyrastający na młodego mężczyznę, przeżywa wiele przygód, nawiązuje pierwsze przyjaźnie, wyrusza na pierwsze polowania, dosiada rączych koni i zakochuje się w pięknych pannach z okolicy. W sielską atmosferę domu, położonego wśród malowniczych litewskich pól ...
