Prof. Błażej Brzostek podważa niejeden ugruntowany obraz miasta, eksperymentuje z formą, proponując tytułowe spojrzenie Wstecz – od roku 2021 do średniowiecznych początków miasta.Dotychczasowe syntezy i prace naukowe na temat dziejów Warszawy są obecne w tle książki – autor sięga do nich jednak najczęściej po to, aby uzmysłowić, że są tylko interpretacjami, a każda z nich powstała pod wpływem danej sytuacji i potrzeby czasu. Brzostek proponuje wielowątkową i pełną dygresji op...
Książka ta to interdyscyplinarna antologia prezentująca wyniki badań prawie wszystkich polskich badaczy zajmujących się kulturą Dogonów. Jest studium odsłaniającym różne aspekty tej kultury w szerszym tematycznie i metodologicznie ujęciu. Są to bowiem prace etnologów, antropologów kultury, archeologów i muzealników, a więc każdorazowo odsłaniają różne jej aspekty – zarówno materialne, jak i niematerialne: nie tylko artefakty, lecz ich głębokie zakotwiczenie w systemie filozof...
Celem niniejszej monografii jest całościowe przedstawienie organizacji floty niszczycieli Japońskiej Marynarki Wojennej (jap. Dai Nippon Teikoku Kaigun) oraz jej możliwości bojowych. W opracowaniu dane zostały ukazane w różnych przekrojach, z szerokim wykorzystaniem tabel, które jak sądzę pozwalają niejednokrotnie przystępniej zobrazować fakty, ułatwiając też ich porównywanie i przede wszystkim odnajdywanie potrzebnych danych. O ile zatem opierałem się na materiale źródłowym ...
Na czym polegał fenomen Oskara Dirlewangera, że do dzisiaj opowieści o nim i jego jednostce „rozpalają wyobraźnię” tak wielu ludzi? Czy faktycznie był tylko zapijaczonym bandytą i rzezimieszkiem, którego nienawidzili nawet jego podwładni? Czy był „mentalnie niestabilnym, gwałtownie fanatycznym alkoholikiem, mającym skłonność do wybuchów przemocy pod wpływem narkotyków”, a jego Sonderkommando wsławiło się jedynie „nieustannym nadużywaniem alkoholu, grabieżami, sadystycznym okr...
Spis treści Zagadnienia wstępne / 9 I. Kontekst archeologiczny, dane techno-stylistyczne, chronologia i proweniencja grzebienia ze Stroszek / 23 II. Grzebień ze Stroszek w kontekście analogii przedmiotowo-ikonograficznych / 45 III. Ornamentyka grzebienia ze Stroszek ze szczególnym uwzględnieniem motywu ryby: sens kulturowo-funkcjonalny przedmiotu w kontekście semantyczno-porównawczej analizy ikonografii / 63 IV. Grzebień w wybranych kontekstach źródeł pisanych: próba ustalen...
Klęska Polski we wrześniu 1939 roku w starciu z hitlerowskimi Niemcami i stalinowskim Związkiem Sowieckim wstrząsnęła polskim społeczeństwem. Państwo odrodzone zaledwie przed 20 laty upadło błyskawicznie, wbrew zapowiedziom władz, że jesteśmy „Silni, zwarci, gotowi” i „Nie oddamy nawet guzika”. Oczywiście Polska nie mogła sama obronić się przed dwiema totalitarnymi potęgami. Ale ? jak twierdzi autor książki, Andrzej Ceglarski ? „stracono ją wskutek nieuctwa, nieudolności i by...
Dr Leszek Pietrzak to historyk i publicysta, specjalista od historii najnowszej i tajnych służb. Był funkcjonariuszem Urzędu Ochrony Państwa, pracował w Instytucie Pamięci Narodowej oraz w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego u śp. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Od lat popularyzuje polską historię XX wieku, opisując wydarzenia nieznane lub zakłamane, często omijane przez innych badaczy. Prowadzi m.in. popularny kanał „Zakazane historie” na YouTubie. Jego książka nosi prowokac...
W książce zostały omówione niezwykle skomplikowane relacje religijne i narodowościowe na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej. Autor swoje zainteresowania koncentruje na terenach, gdzie występowała zacięta rywalizacja polsko-ukraińska o sympatie miejscowej ludności. W sensie terytorialnym chodzi tu o dawną Galicję Wschodnią łącznie z zachodnią Łemkowszczyzną oraz o część dawnego zaboru rosyjskiego, tj. Wołyń, południowe Polesie, Podlasie oraz Chełmszczyznę. To na tych obsza...
"W 1928 r. rozpoczęto prace przygotowawcze do budowy portu wojennego na północny zachód od osady Hel, a w 1931 r. rozpoczęto jego budowę według projektu inż. Włodzimierza Kajetana Szawernowskiego. Port budowało Konsorcjum Francusko-Polskie. Do wybuchu wojny wybudowano basen portowy o wymiarach 330 x 400 m wraz z towarzyszącymi obiektami"
(ze wstępu)
Biblioteka Kórnicka Polskiej Akademii Nauk przechowuje jedną z najstarszych i równocześnie najcenniejszych kolekcji zbiorów rękopiśmiennych i drukowanych stworzonych w Polsce. U źródeł jej powstania leży ogromna pasja jednego na największych bibliofilów swojego pokolenia - Tytusa Działyńskiego (1796-1861). To on jako twórca kolekcji, kierując się bogatymi zainteresowaniami, a nade wszystko przekonaniami, stworzył prywatną bibliotekę ojczystą, swoistą Boblithecam Patriam, któr...
Wbrew temu co podsuwa nam literatura historyczna, bazująca na brawurowych, ale fikcyjnych całkiem opisach operacji wojennych, Rakoczy rozpoczął swoją kampanię w środku zimy. Węgrzy przekroczyli granicę z Polską pod koniec stycznia. To jest dość dziwne, zważywszy że tą granicą były Karpaty, gdzie nie można było liczyć na jakiekolwiek ułatwienia komunikacyjne. Śnieg sięgał wojakom po pas, a oni maszerowali, ciągnąc za sobą tabory i konie. Rakoczy wkraczał do Polski jak po swoje...
Jakiś czas temu dyskutowaliśmy tu o niedostępnym nigdzie tekście Wojciecha Zaleskiego, zatytułowanym tak, jak widać wyżej. Jeden z czytelników odnalazł ten unikalny materiał, a ja postanowiłem go wydać, tak jak inne książki Wojciecha Zaleskiego: Tysiąc lat naszej wspólnoty i Dzieje górnictwa i hutnictwa na Śląsku od średniowiecza do 1806. Choć sam autor nazywa swoje dzieło broszurą, ja nie wydałem go w takiej formie. Książka Zaleskiego ukazuje się w twardej oprawie, w serii ...
Monografia stanowi pierwszą część dwutomowego opracowania, ujmującego w sposób interdyscyplinarny kondycję i funkcjonowanie człowieka we współczesnym, zmieniającym się świecie. Jest ona kierowana do szerokiego grona odbiorcó, ponieważ zawiera bardzo szerokie spektrum tematów z zakresu nauk społecznych i humanistycznych.
4 września 1939 r. lotnisko polowe w miejscowości Widzew – Ksawerów pod Łodzią stało się miejscem wielkiego lotniczego dramatu. Działający we wspomnianej miejscowości od kilku dni III/6 Dywizjon Myśliwski, wchodzący w skład lotnictwa Armii „Łódź”, dowodzonej przez generała Juliusza Rómmla, został bezpardonowo zaatakowany przez grupę Messerschmittów Bf 109. Pechowo dla polskich pilotów, atak nastąpił w momencie, gdy do lotu były gotowe tylko dwa samoloty – za sterami pierwszeg...
Praca otwiera cykl publikacji dotyczących więziennictwa okresu stalinowskiego w Wielkopolsce. Niniejszy tom poświęcony został początkom funkcjonowania Centralnego Więzienia we Wronkach, jednego z głównych miejsc izolacji więźniów politycznych i ważnego ogniwa systemu represji w pierwszym dwunastoleciu istnienia Polski Ludowej. Zawiera kompletną listę więźniów, którzy trafili do wronieckich kazamatów w latach 1945–1948 wraz z danymi o wyroku, wymiarze kary i okresie przebywani...
Rawenna: Stolica imperium, tygiel Europy przywraca do życia wczesne średniowiecze poprzez dzieje tego olśniewającego miasta. 402 r., gdy barbarzyńskie plemiona wtargnęły przez Alpy do Italii i zagroziły cesarskiemu dworowi w Mediolanie, młody Honoriusz podjął doniosłą decyzję o przeniesieniu stolicy do małego, łatwego do obrony miasta u ujścia Padu. Odtąd aż do 751 r. Rawenna była stolicą najpierw zachodniego cesarstwa rzymskiego, potem ogromnego królestwa Gota Teoderyka, a ...
The book offers a critical study of Herulian history. This is the first modern monograph to present a comprehensive analysis of literary and epigraphic sources for the relatively short history of this Scandinavian people. The author eliminated the pseudo-history of the Herules and concentrating on the well-established events from the organized social life of the Herules, he reduced their share in the history of ancient and early medieval Europe, which had been uncritically ex...
Dzieje wojskowości polskiej dwudziestolecia międzywojennego są częstym tematem publikacji historyków. Nadal pozostaje jednak jeszcze wiele niepodjętych wątków. Do takich zaliczyć można funkcjonowanie pionu wojennego niezależnego od Ministerstwa Spraw Wojskowych, wyłączonego nawet od 1926 roku z cywilnej kontroli parlamentarnej. Jego pomysłodawcą był marszałek Piłsudski. Miał on wysoką rangę – w latach 1926–1939 najważniejszą – w strukturach centralnych wojska. Uznać jednak tr...
Tom „Powstania Śląskie. Polityka, historia, pamięć”, pod redakcją prof. Michała Kopczyńskiego oraz dr. Bartosza Kuświka, prezentuje eseje wybitnych badaczy zajmujących się dziejami Śląska w XX w. Na tym obszarze polskość odrodziła się nie po stu latach zaborów, ale po ponad pięciu stuleciach funkcjonowania poza granicami państwa polskiego. Poszczególne rozdziały książki „Powstania Śląskie. Polityka, historia, pamięć” przybliżają czytelnikom bardziej szczegółowe zagadnienia, ...
Na tom składają się wspomnienia jedenastu uczestniczek ruchu niepodległościowego. Relacje te są świadectwem zróżnicowania kobiecej aktywności w przededniu i w trakcie Wielkiej Wojny: mówią o działalności w drużynach strzeleckich i Lidze Kobiet, w Naczelnym Komitecie Narodowym, Legionach czy Polskiej Organizacji Wojskowej. Autorki i ich towarzyszki pełniły wówczas funkcje nie tylko organizatorek i urzędniczek, lecz także kolporterek bibuły, kurierek, dywersantek oraz wywiadowc...
Książka wybitnego badacza osiemnastowiecznych dziejów Rzeczypospolitej przybliża czytelnikom najważniejsze wydarzenia epoki oraz dogłębnie analizuje okoliczności uchwalenia w maju 1791 roku Ustawy rządowej oraz sam dokument. Autor omawia również znaczenie Konstytucji dla kolejnych pokoleń, aż po wiek XX. Richard Butterwick jest profesorem historii Polski i Litwy na Uniwersytecie Londyńskim. Opublikował m.in. książki Stanisław August a kultura angielska (2000), Polska rewoluc...
Gdzie winna być według słuszności granica polsko-czeska w Księstwie Cieszyńskim? Bogu dzięki, żeśmy nareszcie doszli do tego, że możemy mieć kłopoty o granice polskiego państwa. Ciężkie to i przykre kłopoty, ale chwała Bogu, że one już są. Żadne państwo, choćby najpotężniejsze, nie obejdzie się bez kłopotów; cała historia polska składa się z nieustannych kłopotów państwowych i nie mogło być inaczej, bo tylko w grobie troski nie ma. Co żywe, to zawsze obarczone bywa troskami i...
Monografia przybliża historię archipelagu Dahlak położonego na Morzu Czerwonym u wybrzeży Erytrei. Na podstawie źródeł pisanych (greckich, arabskich, judeoarabskich, etiopskich, tureckich i portugalskich) oraz badań prowadzonych na stanowisku archeologicznym Dahlak Kebir (w tym arabskich inskrypcji nagrobnych pochodzących z wysp) autor analizuje charakter polityczny i gospodarczy Dahlaku, VII–XVI wiek. Pirates or Sultans? Dahlak Kebir as a Trade and Political Centre in the R...
Obszerna publikacja, którą przychodzi mi recenzować, stanowi swoistą syntezę zbierającą informacje dotyczące szkolnictwa w dobie staropolskiej. To spore […] opracowanie składa się z czterech rozdziałów: pierwszy, Od systemu szkolnictwa do systemu edukacji, zawiera bardzo wnikliwie omówione reformy organizacji wewnętrznej szkolnictwa i systemów nauczania; drugi, Książki szkolne w programach nauczania i repertuarze wydawniczym, zawiera klasyfikację książek szkolnych i jej obecn...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.