W szóstym tomie serii „Symposia Archivistica” opublikowano materiały sympozjum naukowego „Problemy wyszukiwania informacji w polskich archiwach” zorganizowanego w dniach 25–26 października 2018 r. w Warszawie przez Instytut Pamięci Narodowej, Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu i Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
"Oparta o archiwalne dokumenty książka o działalności Polskiej Misji Wojskowej gen. Aleksandra Karnickiego w „białym” antybolszewickim ośrodku Antona Denikina w latach 1919 – 1920. W przeciwieństwie do innych publikacji o tej tematyce, rzetelnie przedstawia kryteria nieprzypadkowego doboru oficerów, wchodzących w skład Polskiej Misji. Dokładnie opisuje jej funkcjonowanie w kwaterze głównej Sił Zbrojnych Południa Rosji w latach 1919 – 1920, a więc w samym środku trwania wojny ...
Pseudonauka zwana eugeniką – zaistniała w wielu krajach w ostatnich latach XIX i na początku XX wieku. Najbardziej entuzjastycznie doktryna ta została przyjęta w Niemczech, gdzie stosowanie teorii eugenicznej spotkało się z wyjątkową przychylnością władz. Była postrzegana jako odpowiedź na wszystkie pozornie nierozwiązywalne problemy zdrowotne i społeczne ludzkości i promowana jako substytut ortodoksyjnych przekonań religijnych. Program zrodzony z często sprzecznych opinii ro...
Studia i materiały oparte na konferencji „Od PRL do III RP” (28 listopada 2019 r.). Tematyka publikacji oscyluje wokół historyczno-prawnych aspektów polskiej transformacji ustrojowej, ze szczególnym naciskiem na dziedzictwo II RP i legalistyczną ciągłość uosabianą przez władze RP na uchodźstwie.
Zniszczenia dokonane przez wojska – zarówno szwedzkie, jak i własne – na terytorium Rzeczypospolitej w czasie tzw. potopu uchodzą za wyjątkowo dotkliwe w dziejach kraju. Czarna legenda głosi, że rabunki i zniszczenia tego okresu przyczyniły się do załamania gospodarki i ostatecznego upadku miast Rzeczypospolitej. Sceptycy nie kwestionują kryzysu gospodarczego i ustrojowego państwa, ale zauważają, że nawet po klęsce połowy stulecia w wielu koronnych ośrodkach miejskich trwało ...
Ogniste, egzotyczne oczy Gabrieli Zapolskiej zapłonęły gniewem, gdy doktor Tarnawski nakazał jej dla zdrowia złapać za łopatę, biegać nago po rosie i na zawsze wyrzec się alkoholu. Jeśli go posłucha, różnorakie wódki, likiery, rosolisy i nalewki ze sklepu Baczewskiego już nigdy nie zakołyszą się w jej kieliszku podczas jednego z wytwornych lwowskich przyjęć. Na wyborne menu z restauracji „Atlas” z pewnością skusi się zachwycony pobytem w hotelu George szach perski Muzaffer-ed...
Spotkane w labiryntach Kremla kobiety pachną tylko Czerwoną Moskwą, ale na gwarnych ulicach króluje aromat żytniego chleba. W upalny dzień trudno nie skusić się na łyk orzeźwiającego napoju. Po chwili w ustach pojawia się przyjemny słodko-kwaśny smak. Już tylko nieliczni przechodnie szepczą o miłosnym trójkącie Lenina. Ich uwagę przykuwają niepokorna Nadieżda i tajemnicza Olga Czechowa. Dla której z nich los nie będzie łaskawy? Otwarcie Sowietskoje Szampanskoje zwiastuje now...
W książce, będącej swoistym zbiorowym konterfektem łódzkich bohaterów, zawarto dziewiętnaście artykułów biograficznych dotyczących nietuzinkowych oficerów. Pochodzili oni z różnych środowisk, lecz wychowani byli w patriotycznym przekonaniu o konieczności walki o suwerenną Polskę. Wszyscy uczestniczyli w latach 1918–1920 w wojnach o granice Odrodzonej Polski, walcząc na różnych jej frontach.
Drogi Czytelniku, czy wiesz, że w języku polskim większość określeń związanych z chorobami epidemicznymi występuje w rodzaju żeńskim, jak dżuma nazywana po prostu zarazą albo czarną śmiercią, cholera, hiszpanka albo trzęsawica? I czy uwierzysz, że wzięło to się ze strachu mężczyzn przez kobietami, które od zarania dziejów jawiły się jako istoty z pogranicza światów? Jeśli nie boisz się spotkania z Morową Dziewicą, odrażającą Hiszpanką, tajemniczą Cichą albo korowodem upiornyc...
Dwa miasta, lecz tak wiele niezwykłych historii! Mowa o Łowiczu i Skierniewicach, które od tej pory nie będą kojarzyć się jedynie z kolorowym folklorem i sadownictwem – skrywają bowiem niejeden sekret i dzięki Jackowi Perzyńskiemu mogą zafascynować nie tylko miejscowych. Zapraszamy na mistrzowski trening ze Zbigniewem Bródką. Nie będzie łatwo, ale nie bójcie się – w przypadku kontuzji możecie udać się do Mszadli słynącej z „rąk, które leczą”. Od wielu pokoleń przyjmują tam tz...
Niniejszy tom zawiera dokumenty wytworzone w centrali aparatu represji w latach 1956–1989, regulujące funkcjonowanie jednego z głównych pionów Służby Bezpieczeństwa – Departamentu III MSW. Ostatnie zamieszczone normatywy dotyczą jego następcy – Departamentu Ochrony Konstytucyjnego Porządku Państwa MSW, istniejącego od 1989 do 1990 r. W przekonaniu edytora i redaktorów serii oddawany do rąk Czytelników tom daje przegląd najważniejszych zmian strukturalnych zachodzących w pioni...
Księga jubileuszowa ofiarowana przez przyjaciół i współpracowników znakomitemu warszawskiemu mediewiście, od lat związanemu z Instytutem Historycznym UW. Jak piszą we wstępie członkowie komitetu redakcyjnego, profesor Sławomir Gawlas, „żywiołowo wręcz zainteresowany przeszłością we wszelkich jej wymiarach podejmuje coraz to nowe tematy badawcze, a jednocześnie pilnie obserwuje i krytycznie analizuje współczesność, zasługując tym samym na miano prawdziwego polihistora”. Stąd ...
Gdy w sierpniu 1980 r. na polskim Wybrzeżu wybuchły strajki, zapewne niewiele osób liczyło się ze zwycięstwem robotników. Zapewne nikt wówczas nie przypuszczał, że zakończenie dekady lat osiemdziesiątych XX w. nastąpi przy okrągłym stole, dojdzie do transformacji politycznej i częściowo wolnych wyborów, a także nominowania na premiera Polski człowieka stojącego w opozycji do komunizmu. A jednak… W tym dziesięcioleciu miały miejsce wydarzenia, które wpłynęły nie tylko na społe...
W tomie zamieszczone zostały dokumenty dotyczące pomocy udzielanej przez Polaków Żydom na terenie dystryktu radomskiego Generalnego Gubernatorstwa. W większości są to protokoły przesłuchań świadków, sporządzone przez pracowników Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskiej w Polsce i jej oddziałów terenowych. Towarzyszą im listy kierowane przez ratowników do GKBZHwP, a także relacje ocalonych. Dokumenty dotyczą najróżniejszych for pomocy, począwszy od wsparcia żywnościowego,...
Monografia jest efektem wieloletnich zainteresowań badawczychautorki, ma duże walory poznawcze, jest oparta na solidnychbadaniach i porusza tematykę bardzo aktualną, którejaktualność wydaje się wbrew pozorom rosnąć, nie maleć. Licznyi zróżnicowany materiał źródłowy, jaki zebrała autorka, ukazujezaskakująco wielką skalę temporalną i geograficzną, a także skalęafektu, jakie składają się na wymiary pamięci o Wielkim Głodziena Ukrainie. Z recenzji dr hab. Marty Kurkowskiej-Budzan...
Trzy różne, ale mające wspólny mianownik pozycje. W książkach tych poznać możemy zarówno piękno Niemna i otaczającej go przyrody, jak również zwyczaje i zachowania ludzi, którym przyszło mieszkać na tej niezwykłej ziemi. W „Niemym Niemnie” czytelnicy dowiedzą się ile jest prawdy, a ile fikcji w powieści Nad Niemnem? Jak dzisiaj wyglądają okolice nadniemeńskie. Co stało się z dworem Benedykta Korczyńskiego? Wsią, w której mieszkali Bohatyrowicze? Polami, pomiędzy którymi space...
W Europie żyje około 250 milionów użytkowników języków słowiańskich. To ponad jedna trzecia ludności kontynentu. Co to oznacza dla naszego rozumienia europejskiej kultury i historii? Czy słowiańskojęzyczna ludność Europy ma jakąś szczególną „słowiańską” tożsamość, specyficzną „słowiańską” kulturę i historię? Obierając te pytania za punkt wyjścia, Eduard Mühle na nowo opowiada historię Słowian w średniowieczu. W oparciu o wnikliwe badania źródłowe roztacza przed czytelnikiem p...
Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski w roku 1979 była niewątpliwie wydarzeniem o znaczeniu światowym, nie tylko w sensie politycznym, ale także społecznym, religijnym, kulturowymi, a nawet metafizycznym. Skutki tych czerwcowych „dziewięciu dni, które zmieniły świat”, bezpośrednie pośrednie, pozwalają mówić o tym, że znaczenie pielgrzymki z czasem staje się tylko coraz większe. Skibiński daje pierwszą próbę całościowego, wieloaspektowego, syntetycznego spojrzenia na to wydarzen...
Monografia zawiera udokumentowaną analizę znaczenia pojęcia własności jako konstytucyjnego prawa podmiotowego, przeprowadzoną przy wykorzystaniu poddanych wnikliwej ocenie materiałów źródłowych, na tle rozległej i wielowątkowej literatury przedmiotu zgromadzonej przez Autorkę, w sposób świadczący o znakomitej znajomości zagadnienia i godnej uznania pasji badawczej. Opracowanie umożliwia czytelnikowi zrozumienie różnicy między ekonomicznym a jurydycznym postrzeganiem własności...
"Książka „Na pierwszej linii. Kapitan inżynier Tadeusz Śmiśniewicz (1893–1943). Opowieść o jednym z pionierów polskiego przemysłu zbrojeniowego” stanowi plon kilkudziesięcioletnich prac badawczych Autora. Jest pracą obszerną, składającą się z jedenastu rozdziałów, wstępu, zakończenia i bibliografii, wzbogaconą o zdjęcia i inne materiały ikonograficzne. Jest bez wątpienia dziełem wartościowym od strony naukowej, m.in. dlatego że wnosi nowe ustalenia do polskiej historiografii ...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.